BÀI GIÁO LÝ NGÀY THỨ TƯ ( 7A 28)

Điện Tông Đồ Castel Gandolfo, buổi yết kiến ngày thứ tư 31.08.2011

ĐỨC THÁNH CHA BENEDICTUS XVI

Anh Chị Em thân mến,

Trong khoảng thời gian nầy, đã nhiều lần tôi thường nhắc nhở mỗi Ki Tô hữu cần phải tìm được một thời gian dành cho Chúa, để cầu nguyện, giữa bao nhiêu bận rộn hằng ngày của chúng ta.

Chính Chúa ban cho chúng ta nhiều cơ hội để nhớ đến Người.

Hôm nay tôi muốn được vắn tắt dừng lại trước một trong những phương thế có thể dẫn chúng ta đến Chúa và có thể giúp chúng ta gặp gỡ Người. Đó là con đường diễn tả nghệ thuật, một phần của " via pulchritudinis " ( con đường của vẻ đẹp), mà tôi đã đề cập đến nhiều lần và con người ngày nay cần phải dành lại được ý nghĩa sâu đậm của nó. 

   1 - Có lẽ một đôi khi Anh Chị Em có dịp đứng trước một bức tượng điêu khắc, trước một bức tranh, trước một vài câu của một bài thơ, hoặc trước một đoạn nhạc. Chúng ta cảm thấy mình thật xúc động, cảm nhận được một niềm vui tươi, tức là cảm thấy mình không phải đang đứng trước những gì chỉ là vật chất, một khối cẩm thạch hay một cục đồng, một mảnh vãi với nét vẻ, những dòng chữ hay một tập hợp hỗn tạp các âm thanh, nhưng là đứng trước một cái gì cao cả hơn, một cái gì " biết nói ", có khả năng làm rung động tâm hồn, chuyển đến cho mình một sứ điệp làm nâng cao tâm hồn lên.

Một tác phẩm nghệ thuật là kết quả của khả năng sáng tạo con người, tự hỏi mình trước thực thể thấy được, tìm cách khám phá ra ý nghĩa sâu đậm và tìm cách truyền đạt ý nghĩa đó bằng ngôn ngữ của hình ảnh, màu sắc, âm thanh.

Nghệ thuật có khả năng diễn tả ra và làm thể hiện nhu cầu của con người bằng cách vượt qua cả những gì thấy được, nói lên lòng khao khát và tìm kiếm những gì vô tận.

Nói đúng hơn, nghệ thuật như là cánh cửa mở ra về phiá vô tận, về vẻ đẹp và chân lý vượt qua bên kia những gì là cuộc sống thường nhật. Một tác phẩm nghệ thuật có thể mở tầm mắt của tâm hồn và con tim ra, thúc đẩy chúng ta hướng lên cao. 

   2 - Nhưng còn có cả những cách diễn tả nghệ thuật là những con đường đích thực hướng chúng ta đến Chúa, Nét Đẹp Tối Thượng.

Nói đúng hơn các cách diễn tả nghệ thuật đó là một trợ lực giúp ch1ng ta tăng trưởng lên mối tương giao với Người, trong kinh nguyện.

Đó là những tác phẩm được đức tin làm cho phát sinh ra và diễn tả ra đức tin. Một ví dụ mà chúng ta có thể có được khi chúng ta có dịp đến viếng một đại thánh đường " gothique ", chúng ta bị thu hút bởi các đường nét vươn lên cao ngất trời, lôi kéo tầm mắt và tâm thần của chúng ta vút lên cao. Nhưng cũng cùng lúc đó, chúng ta cảm nhận thấy mình nhỏ bé hay ao ước được trở nên hoàn hảo... 

Hay khi chúng ta vào một thánh đường theo lối kiến trúc " romana ", tự nhiên chúng ta cảm thấy mình được mời gọi hãy tập trung tư tưởng và cầu nguyện.

Chúng ta cảm nhận được trong các ngôi thánh đường tuyệt vời đó như là nơi tích chứa đức tin của bao nhiêu thế hệ.  

Hay khi chúng ta có dịp được nghe một đoạn thánh nhạc làm rung động các sợi dây con tim chúng ta, tâm hồn mình như được mở rộng ra và được trợ lực quy hướng về Chúa.

Tôi còn nhớ lại một buổi hoà tấu nhạc của Johann Sebastian Bach ở Muenchen ( Bayer ), do Leonard Bernstein điều khiển. Vào phần cuối của bản hoà tấu, một trong những " Cantate " ( Bài Hát ), tôi cảm thấy, không phải bằng suy luận, nhưng trong tận con tim, rằng những gì tôi được nghe, đã chuyển đạt đến cho tôi chân lý, chân lý của vị nhạc sĩ tuyệt đỉnh, khiến cho tôi cám ơn Chúa. Bên cạnh tôi lúc đó có một vị giám mục hệ phái Luther ở Muenchen, tôi tự nhiên thốt lên với ngài:

   - " Nghe những điệu nhạc vừa kể, ai cũng hiểu được. Đúng vậy ! Thật là chính đức tin mãnh liệt như vậy và vẻ đẹp của điệu nhạc thể hiện lên không thể chối cải có Thiên Chúa hiện diện thật ".  

Biết bao nhiêu lần các bức tranh hay các bức hoạ trang hoàng trong các ngôi thánh đường, kết quả  đức tin của người nghệ sĩ, trong hình ảnh diễn tả, trong các màu sắc, trong ánh sáng, thúc đẩy chúng ta hướng tâm trí về Chúa và làm phát sinh nơi chúng ta lòng ước muốn đạt đến được Nguồn Mạch của mọi vẻ đẹp.

Điều mà vị nghệ sĩ lỗi lạc  Marc Chagall viết vẫn còn rất xác đáng, rằng các hoạ sĩ qua bao nhiêu thế kỷ đã nhúng cây cọ của mình vào trong mẫu tự đầy màu sắc đó, đó là Thánh Kinh.

Như vậy, biết bao nhiêu lần các cách diễn tả nghệ thuật có thể là cơ hội làm cho chúng ta nhớ đến Chúa, giúp chúng ta cầu nguyện hay ngay cả giúp chúng ta hoán cải con tim !

Paul Claudel, thi sĩ thời danh, nhà soạn kịch và nhà ngoại giao người Pháp, trong Đại Thánh Đường Notre Dame de Paris, năm 1826, chính trong lúc đang nghe hát bản thánh ca Magnificat trong dịp Lễ Giáng Sinh, cảm nhận được có Chúa hiện diện. Trước đó ông vào thánh đường không phải vì có đức tin, mà ông vào chínhlà  để tìm lý lẽ bác bẻ chống lại các tín hữu Ki tô giáo, nhưng ơn Chúa đã tác động  trong trái tim ông.

   3 - Các bạn thân mến, tôi xin mời các bạn hãy khám phá ra con đường nầy cũng để cầu nguyện, cho mối tương quan sống động của chúng ta đối với Chúa.

Thành phố và thôn xóm trên khắp thế giới đang chứa đựng các kho tàng nghệ thuật diễn tả đức tin và nhắc nhớ chúng ta tương quan với Chúa.

Như vậy, việc thăm viếng các nơi nghệ thuật, không phải chỉ để làm sung mãn hơn kiến thức văn hoá - dĩ nhiên là cả kiến thức đó nữa - nhưng nhứt là những cuộc viếng thăm có thể trở thành

 - cơ hội ân sủng, cơ hội kích thích tăng cường thêm mối liên hệ và đối thoại của chúng ta với Chúa,         - cơ hội cho chúng ta ngừng lại chiêm ngắm - chuyển tiếp từ thể diện bên ngoài đến thực thể sâu đậm bên trong mà tác phẩm muốn diễn tả.

Ánh sáng của vẻ đẹp đánh động chúng ta, dường như " đả thương " đến nội tâm chúng ta và mời gọi chúng ta hãy vưon lên cao, hướng về Chúa.

Tôi xin được kết thúc bằng một lời nguyện của Thánh Vịnh 27:

   - " Một điều con kiếm con xin, là luôn luôn đưọc ở trong đền Chúa của con mọi ngày trong suốt cuộc đời, để chiêm ngưỡng Chúa tuyệt cao sang, ngắm xem thánh điện huy hoàng " ( Ps 27, 4). 

Hy vọng xin Chúa giúp chúng ta chiêm ngắm được vẻ đẹp của Chúa, trong thiên nhiên cũng như trong nghệ thuật, như vậy một khi được ánh sáng dung nhan Người chạm đến, chúng ta cũng có thể trở thành ánh sáng cho người thân cận của chúng ta.

Cám ơn Anh Chị Em. 

Phỏng dịch từ nguyên bản Ý Ngữ: Nguyễn Học Tập.

( Thông tấn www.vatican.va , 31.08.2011).