Thế giới ngày nay đang ngụp lặn  trong “văn hóa của sự chết = culture of death” như Đức cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II (nay là Chân Phước) đã dùng cụm từ  trên để diễn tả, và kêu gọi  mọi tín hữu lưu tâm đúng mức về  thảm họa này.  Cũng như thêm tích cực sống đức tin Công giáo để chống lại ảnh hưởng rất tai hại của làn sóng vô thần, vô luân đang  lôi cuốn và xô nhanh biết bao người ở mọi nơi vào con đường hư mất.

Thật vậy, chủ nghĩa tương đối (relativism) cùng với chủ nghĩa  hưởng thụ vật chất (material comsumerism) đang lừa dối con người tới mức coi thường hay khinh chê  mọi giá trị luân lý, đạo đức để từ đó  quyến rũ  con người ở khắp nơi lao mình đi tìm tiền của, thú vui và  hư danh trần thế  bằng mọi giá, bất chấp lương tri và đạo đức là nền tảng cho một đời sống  nhân luân xứng đáng với địa vị là con người, khác biệt với mọi loài vật cầm thú vô tri.

Chính vì không còn nghe theo tiếng nói của lương tâm, một quà tặng quí giá mà Thiên Chúa chỉ ban tặng riêng cho con người để giúp con người biết sống theo đường lối của Ngài hầu  được cứu rỗi, nên người ta đã lẫn lộn giữa sự thiện và điều ác, lấy gian manh lừa đảo làm lẽ sống, chà đạp thô bạo mọi giá trị của luân lý, phong hóa, công bằng, nhân ái, coi trọng súc vật , như chó, mèo, rùa (turtle) chím, cá… hơn cả sự sống của con người, dù chỉ mới thành hình trong lòng mẹ.  Đó là tội  phá thai ở khắp nơi - tức giết người -  mà người ta coi là vô tội,  là hợp lý, là quyền riêng của phụ nữ, trong khi tự bản chất (intrinsically) đó  là tội ác lớn lao nhất mà con người thời đại này đã phạm và vô tình chống lại Thiên Chúa là Nguồn phát sinh mọi sự sống.

Mặt khác, cũng vì coi rẻ lương tâm, không chấp nhận có luân lý, đạo đức  phổ quát (universal ethics and morals) vì coi mọi giá trị tinh thần  và đạo đức chỉ là tương đối, nên con người ở khắp nơi ngày nay đang mặc sức làm những sự dữ như chém giết, gian ác, tráo trở, lừa đảo, bóc lột, bất công, chà đạp quyền sống của con người, cho phép hôn nhân đồng tính (same sex marriage)  sản xuất  sách báo, phim ảnh bạo động, dâm ô, và nhất là buôn bán phụ nữ và trẻ em cho kỹ nghệ mãi dâm  và ấu dâm (child prostitution)  rất khốn nạn và vô luân.

Tệ hại không kém là tập đoàn tài phiệt, đại tư bản gian ác ở Mỹ đã dùng tiền bạc để mua chuộc (lobby) các dân biểu, nghị sĩ để họ thông qua luật không tăng hay miễn thuế cho bọn chúng, nhưng lại cắt giảm ngân quỹ dành cho bệnh nhân, cho giáo dục và người già sống nhờ trợ cấp xã hội (tiền già, SSI). Đây là tội ác của những tay đại tư bản quá giầu có nhưng hoàn toàn vô tâm, lãnh cảm (numb) trước sự đau khổ của người nghèo, người có lợi tức thấp, không có bảo hiểm sức khỏe và không có tiền cho con cái đi học đại học như  con cái của bọn nhà giầu kia.

Ở bên kia thái cực, những người cầm quyền của các chế độ  cộng sản còn lại trên thề giới hiện nay, đều  đã trở thành “những đại tư bản đỏ”  những tay giầu sụ  nhờ vơ vết tài sản của công làm của riêng và tàn nhẫn bóc lột người dân  đen để có nhiều tiền chuyển ra ngoại quốc phòng thân cũng như gửi con cái đi học ở Mỹ, Canada, Anh, Pháp… trong khi đa số người dân trong nước còn sống dưới mức nghèo khổ, phụ nữ phải bán thân nuôi miệng, hoặc  nhắm mắt trao mình cho bọn buôn người khai thác kỹ nghệ mãi dâm dưới bình phong "hôn nhân nước ngoài" vô cùng khốn nạn và vô luân như đã diễn ra từ nhiều năm nay .

Trước thực trạng này, là người tín hữu Chúa Kitô trong Giáo Hội Công Giáo, chúng ta được kêu gọi hơn bao giờ hết phải thực sự  sống niềm tin có Thiên Chúa  là Cha cực tốt cực lành, là Đấng công minh chính trực  để làm chứng cho Chúa Kitô, Đấng đã đến không những để cứu con người khỏi chết vì tội mà còn mặc khải cho chúng ta biết về Chúa Cha và Chúa Thánh Thần  trong Mầu nhiệm Ba Ngôi Một Thiên Chúa duy nhất thánh thiện, công bình, khoan dung  và  đầy yêu thương,  nhưng gớm ghét mọi tội lỗi.

Sau khi hoàn tất công trình cứu chuộc nhân loại, và trước lúc về Trời, Chúa Giêsu  đã ân cần căn dặn các Tông Đồ như sau :

“ Anh  em sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần  khi Người ngự xuống trên anh em. Bấy giờ anh  em sẽ là nhân chứng cho Thầy tại Giê-ru-sa-lem, trong khắp các miền Giuđa, Sa-ma-ri  và cho đến tận cùng trái đất.” ( Cv 1: 8)

Làm nhân chứng cho Thầy ở Giê-ru-salem và cho đến tận cùng trái đất  nghĩa là gì ?.

I-  Trước hết, về phía người đi rao giảng, dạy dỗ chân lý:

Làm chứng cho Thầy chắc chắn không phải là chỉ nói cho hay, giảng cho hùng hồn, hấp dẫn, xây chủng viện tốn phí lên đến 4, 5 triêu dollars hoặc xây  hay sửa sang thêm nhiều nhà thờ nguy nga lộng lẫy để khoe khoang với du khách nước ngoài về mức phát  triển (giả tạo) của Đạo Thánh ở Giáo hội địa phương.

Nói thế không có nghĩa là không cần  xây chủng viện hay nhà thờ mà  chỉ muốn nhấn mạnh điều  quan trọng hơn  là phải chú tâm xây đền thờ Chúa trong tâm hồn mọi tín hữu, đào tạo những Kitô Hữu đích thực để làm nhân chứng cho Chúa Kitô trong một xã hội, một thế giới quá gian tà  như thực trạng ở khắp nơi ngày nay .

Thật vậy,  làm chứng nhân cho  Chúa Kitô không phải chỉ chú trọng rao giảng Tin mừng Cứu Độ của Chúa  - mặc dù là cần -  nhưng cần thiết và quan trọng hơn  là chính người đi rao giảng phải sống và thực hành cách trung thực điều mình giảng dạy. Có như thế, thì mới  mưu ích cho phần rỗi của chính mình và cho người khác, nhờ gương sống đức tin của mình trong vai trò nhân chứng cho Chúa giữa thế gian, khiến cho nhiều người tin và biết sống ngay lành để được cứu rỗi,  vì đó “ là điều tốt và đẹp lòng Thiên Chúa, Đấng cứu độ chúng ta, Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý.”( 1Tm 2:3-4).

Nói khác đi, nếu người rao giảng  không sống trung thực với nội dung Tin Mừng thì sẽ không thuyết phục được ai nghe và tin điều mình giảng dạy.  Và như thế, thay vì là nhân chứng cho Chúa , người ta sẽ trở  thành phản chứng (anti-witness),  vì lời nói  không đi đôi với việc làm, lý thuyết mâu thuẫn với thực hành khiến không ai muốn nghe và tin điều mình dạy bảo nữa.

Cụ thể nhất hiện nay là một linh mục kia mà đời tư cũng như đời công đều đã phơi bày cho mọi người biết từ trên 30 năm qua, nay đột nhiên lên giọng "gái hư mất nết mà còn già mồm" hay "vừa đánh trống vừa ăn cướp, vừa la làng". Ông trơ trẽn thách đố ai trưng được bằng cớ "ông có vợ con" và còn đe dọa đưa người tố cáo ra tòa! Thật hết chỗ nói. Luận cứ của ông thì con nit cũng không thể nghe và tin được, nói chi người lớn. Không ai có thể lấy thúng để úp voi. Và chỉ có "luật rừng rú " mới có thể bênh vực và xử cho ông thắng kiện trong việc  trơ trẽn dối gạt không những lương tâm của chính mình mà còn bóp méo sự thật để mong phỉnh gạt người khác. Nhưng chắc chắn ông không thể thuyết phục được ai và  việc làm của ông chỉ tố cáo một sự kiện rõ rệt nhất : đó là sự phá sản của lương tâm con người và lương thiện của một linh mục. Chúa nói : "có" thì phải nói "có", không" thì phải nói "không". Thêm thắt điều gì là do ma quỷ." ( Mt 5: 37).  Ông hẳn đã nghe và giảng câu này cho giáo dân nhiều lần ???.

Như thế, đời sống và việc làm của ông chỉ giúp làm chứng rất hữu hiệu cho sự gian dối, tráo trở, vô liêm sỉ của một con người và - tệ hại hơn nữa - của một linh mục đã biến chất, phương hại cho thanh danh của hàng giáo sĩ và uy tin của Giáo Hội.  Do đó, tuyệt đối không thể làm nhân chứng cho Chúa Kitô về  bất cứ phương diện hay giá trị nào.

Liên quan đến sự tráo trở của linh mục trên, cũng cần phải nói đến sự vô trách nhiệm của Giáo quyền đia phương đã vô tình hay cố ý  đồng lõa, dung túng cho đương sự làm những việc sai trái từ bao năm qua mà không hề có biện pháp kỷ luật thích hợp theo giáo luật! ( x. can.no. 285)

Đây cũng là thái độ thiếu nhân chứng của những người  lẽ ra  phải nêu gương nhân chứng về tinh thần trách nhiệm nhằm bảo vệ giáo lý và  kỷ luật của Giáo Hội đối với những vi phạm có hại cho sứ vụ rao giảng Tin Mừng của Giáo Hội trong hoàn cảnh giáo hội địa phương.

Trở lại vai trò nhân chứng của người rao giảng, nếu  không  sống và thực hành những gì  mình  giảng dạy  cho người khác,  thì chính mình cũng  sẽ chẳng được lợi ích gì  về mặt thiêng liêng như Thánh Phaolô đã tự cảnh giác ngài như sau : “Tôi  bắt  thân thể phải chịu cực và phục tùng, kẻo sau khi rao giảng cho người khác, chính tội lại bị loại”. (1 Cor 9: 27).

 Bắt thân thể phải chịu cực và phục tùng có nghĩa là phải chiến đấu với chính bản thân mình để vượt thắng những trở ngại của bản chất tham sân si để sống đúng với điều mình dạy bảo người khác hầu nêu  gương sáng cho họ và thuyết phục họ tin và sống điều mình giảng dạy cho họ..

Cụ thể,  giảng yêu thương, công bình và bác ái cho ai thì chính mình phải nêu gương sáng trước tiên về những nhân đức này, “…  để họ thấy những công việc tốt đẹp anh  em làm, mà tôn vinh Cha của anh  em , Đấng ngự trên trời. “ ( Mt 5: 16)

Cũng vậy, giảng khó nghèo và khiết tịnh (chastity) cho người khác  nhưng chính bản thân mình lại công khai có vợ con, chạy theo tiền của, làm tay sai cho chế độ cai trị để mưu tư lợi và phá hoại Giáo Hội, bất chấp giáo luật. (x.giáo luật số 285) thì làm chứng cho ai ?

Lại nữa, người đi rao giảng mà chỉ làm thân với người giầu có, ban ân huệ riêng cho những người này, như cho phép nhiều linh mục đồng tế trong những dịp vui buồn của gia đình họ. Ngược lại, với người nghèo khó, thì coi thường coi rẻ, áp dụng cứng nhắc luật cấm đồng tế, dù cho gia đình hiếu hỉ có thân nhân làm linh mục cũng không cho ai đồng tế.

Như vậy,  làm sao có thể là chứng nhân cho Chúa Kitô “Đấng vốn giầu sang phú quý, nhưng đã tự ý trở nên  nghèo khó vì anh  em để lấy cái nghèo của mình mà  làm cho anh  em trở nên giầu có.”? ( 2 Cor 8 :

Mặt khác, không nên quá chú trọng xây nhà thờ, hay sửa sang cho đẹp bề ngoài mà không chú tâm xây đền thờ Chúa trong tâm hồn của mọi tín hữu như đã nói ở trên thì ích lợi gì ?

Có đông tín hữu ngồi chật kín nhà thờ trong các ngày lễ lớn, mà khi ra về nhiều người vẫn sống thiếu bác ái, thiếu luân lý thì thà có ít người đến thờ phượng Chúa  nhưng  biết sống ngay lành nhờ lời giảng dạy đúng và gương sáng của chủ chăn thì vẫn quí hơn nhiều. Và đây mới là điều cần thiết phải làm để nên nhân chứng cho Chúa trong trần thế này.

Nói khác đi, sống trong một xã hội đã quá tha hóa, tụt hầu nặng nề về luân thường, đạo lý,  về công bình, bác ái và thiếu tình người, thì cần thiết hơn bao giờ hết là phải nêu cao những giá trị của Kitô Giáo về một đời sống có luân lý, đạo đức, công bằng, lương thiện và yêu thương để làm nhân chứng cho Chúa Kitô về những giá trị căn bản này hầu đánh tan bóng đêm của gian tà, và tội ác đang bao phủ môi trường xã hội ở khắp nơi hiện nay.  

  Cũng vậy, xây chủng viện cho to và  tốn nhiều tiền của nhưng nếu không dạy cho chủng sinh – những mục tử tương lai của Giáo Hội -  một linh đạo (spirituality) sâu sắc và quân  bình, một kiến thức  chuyên môn cần thiết (sufficient or adequate knowlege), và một tình thần tông đồ nhiệt thành thì sẽ không tránh được những mục tử sai trái về giáo lý, tín lý, phụng vụ, và mục vụ sau này khi ra  thi hành sứ vụ.

   Và trong viễn ảnh đó, thì thay vì làm nhân chứng cho Chúa , người tông đồ sẽ trở thành phản chứng do  chính công việc mình làm trước mặt người khác.

Cụ thể, không thể làm nhân chứng cho Chúa về đức bác ái Kitô Giáo nếu lời giảng dạy và việc làm của mình lại  lỗi bác ái  cách nặng nề, khi  công khai bêu xấu người khác trên tòa giảng. Thí dụ: có linh mục quản xứ kia đã  loan báo ở nhà thờ việc cô gái nào có thai trước khi làm đám cưới và đòi cha mẹ cô phải xin lỗi mọi người trong giáo xứ... Đây mới là  việc làm hoàn toàn  có tác dụng phản chứng thay vì là nhân chứng cho Chúa Kitô, Đấng yêu  thương và không muốn ném đá người tội lỗi như bọn Biệt phái xưa định  ném đá một phụ nữ ngoại tình kia. ( Ga  6 :2-11).

Đó là về phía người có trách nhiệm rao giảng Tin Mừng và dạy dỗ chân lý của Đạo Thánh mà Chúa Kitô đã mang từ trời xuống để giảng dạy cách nay hơn 2000 năm..

II- Về phía người nghe rao giảng Tin Mừng,

 Tức mọi tín hữu trong Giáo Hội, thì làm nhân chứng cho Chúa càng đòi hỏi phải thực thi trong đời sống của mình giữa bao người khác những gì là cốt  lõi của Tin Mừng. Cụ  thể là thực tâm mến Chúa, yêu người, chuộng công bình, thực thi bác ái, nhất là  xa tránh mọi tội lỗi, và mọi thói hư tật xấu của môi trường xã hội  để "... trở nên những con người vẹn toàn của Thiên Chúa  giữa một thế hệ gian tà, sa đọa. Giữa thế hệ đó, anh  em phải chiếu sáng như những vì sao trên vòm trời..”( Pl 2: 15).

Lời Chúa trên đây nhằm để cho ta sống và thực hành hay chỉ là "giáo điều" không thực tế, không áp dụng được ???.

Thật vậy, sống trong một thế giới của "văn hóa sự chết", giữa biết bao nhiêu người tôn thờ chủ nghĩa hưởng thụ vật chất và vui thú vô luân, làm những sự dữ như giết người, gian dâm, thay chồng đổi vợ, bóc lột, lường đảo, gian ác...chỉ vì không tin có Thiên Chúa là Đấng trọn tốt trọn lành, công minh, đầy yêu thương và thánh thiện.

Nếu người Công giáo cũng sống và hành động như những  kẻ vô  thần hay dửng dưng với mọi tín ngưởng nói trên  thì làm sao có thể  là nhân chứng cho Chúa Kitô được ?

Nói khác đi, nếu  không  thực sự yêu mến Chúa trên hết mọi vinh quang, giầu sang và vui thú hư hèn ở đời này, để  quyết tâm tìm Chúa và  sống  theo đường lối của Người, xa tránh mọi tội lỗi, mọi lối sống của "văn hóa sự chết"  thì không những vô ích cho phần rỗi của chính mình mà còn không giúp ích gì cho ai trong vai trò làm nhân chứng đức tin để mời gọi người khác tin và yêu Chúa để được cứu rỗi  như lòng Chúa mong muốn. (1Tm 2: 4)

Trong viễn ảnh đó, thì công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô cũng sẽ trở nên vô ích cho những ai chỉ mang danh Kitô hữu  nhưng đời sống, tư tưởng và hành động lại hoàn toàn mâu thuẫn với nội dung của  danh xưng này.

Đó là lý do vì sao Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ xưa như sau:

“Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: Lậy Chúa, lậy Chúa là được vào Nước Trời cả đâu ! Nhưng chỉ ai thi hành ý  muốn của Cha Thầy, Đấng ngự trên trời mới được vào mà thôi.”( Mt  7: 21)

Thi hành ý muốn của Cha trên trời có nghĩa là phải sống theo đường lối của Chúa, thực thi công bình và bác ái, xa tránh mọi tội lỗi để trở nên men, muối và ánh sáng của Chúa Kitô trong một thế giới đang bị ung thối vì tội ác và  bao phủ với mây mù của sự dữ.

Tóm lại, mọi thành phần dân Chúa trong Giáo Hội đều có sứ mệnh cao cả là làm chứng tá  cho Chúa Kitô trước mặt người đời bằng chính đời sống của mình, bằng việc làm cụ thể phản ánh trung thực mọi giá trị  của Tin Mừng Cứu Độ  để mời gọi những người chưa biết Chúa được tin có  Chúa nhờ đời sống nhân chứng  đích thực của mình.

Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn.