Trang Chủ Hòa Bình là kết quả của Công Lý và Tình Liên Đới (Is 32,17; Gc 3,18; Srs 39) - Peace As The Fruit Of Justice and Solidarity Quà tặng Tin Mừng

BBT CGVN YouTube
Thánh Kinh Công Giáo
Cầu nguyện bằng email
Hội Đồng Giám Mục VN
Liên Lạc

Văn Kiện Vatican 2

Lectio divina

Suy Niệm & Cầu Nguyện

Học Hỏi Kinh Thánh

Lớp KT Sr Cảnh Tuyết

Nova Vulgata

Sách Bài Đọc UBPT

LỜI CHÚA LÀ ÁNH SÁNG

GH. Đồng Trách Nhiệm

TAN TRONG ĐẠI DƯƠNG

Video Giảng Lời Chúa

Giáo Huấn Xã Hội CG

Tuần Tin HĐGMVN

Vụn Vặt Suy Tư

Giáo Sĩ Việt Nam

ThăngTiến GiáoDân

Bản Tin Công Giáo VN.

Chứng Nhân Chúa Kitô

Thánh Vịnh Đáp Ca

Phúc Âm Nhật Ký

Tin Vui Thời Điểm

Tin Tức & Sự Kiện

Văn Hóa Xã Hội

Thi Ca Công Giáo

Tâm Lý Giáo Dục

Mục Vụ Gia Đình

Tư Liệu Giáo Hội

Câu Chuyện Thầy Lang

Slideshow-Audio-Video

Chuyện Phiếm Gã Siêu

Các Tác Giả
  Augustinô Đan Quang Tâm
  Ban Biên Tập CGVN
  Bác sĩ Ng Tiến Cảnh, MD.
  Bác Sĩ Nguyễn Ý-Đức, MD.
  Bùi Nghiệp, Saigon
  Bosco Thiện-Bản
  Br. Giuse Trần Ngọc Huấn
  Cursillista Inhaxiô Đặng Phúc Minh
  Dã Quỳ
  Dã Tràng Cát
  Elisabeth Nguyễn
  Emmanuel Đinh Quang Bàn
  Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền,OSB.
  EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.
  Fr. Francis Quảng Trần C.Ss.R
  Fr. Huynhquảng
  Francis Assisi Lê Đình Bảng
  Gia Đình Lectio Divina
  Gioan Lê Quang Vinh
  Giuse Maria Định
  Gm Phêrô Huỳnh Văn Hai
  Gm. Giuse Đinh Đức Đạo
  Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
  Gm. JB. Bùi Tuần
  Gm. Nguyễn Thái Hợp, op
  Gm. Phêrô Nguyễn Khảm
  Gs. Đỗ Hữu Nghiêm
  Gs. Ben. Đỗ Quang Vinh
  Gs. Lê Xuân Hy, Ph.D.
  Gs. Nguyễn Đăng Trúc
  Gs. Nguyễn Văn Thành
  Gs. Phan Văn Phước
  Gs. Trần Duy Nhiên
  Gs. Trần Văn Cảnh
  Gs. Trần Văn Toàn
  Hạt Bụi Tro
  Hồng Hương
  Hiền Lâm
  Hoàng Thị Đáo Tiệp
  Huệ Minh
  HY. Nguyễn Văn Thuận
  HY. Phạm Minh Mẫn
  JB. Lê Đình Nam
  JB. Nguyễn Hữu Vinh
  JB. Nguyễn Quốc Tuấn
  Jerome Nguyễn Văn Nội
  Jorathe Nắng Tím
  Jos. Hoàng Mạnh Hùng
  Jos. Lê Công Thượng
  Jos. Vinc. Ngọc Biển, SSP
  Joseph Vũ
  Khang Nguyễn
  Lê Thiên
  Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK
  Lm Đaminh Hương Quất
  Lm. Anmai, C.Ss.R.
  Lm. Anphong Ng Công Minh, OFM.
  Lm. Anrê Đỗ Xuân Quế op.
  Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
  Lm. Đan Vinh, HHTM
  Lm. Đỗ Vân Lực, op.
  Lm. G.Trần Đức Anh OP.
  Lm. GB. Trương Thành Công
  Lm. Giacôbê Tạ Chúc
  Lm. Gioan Hà Trần
  Lm. Giuse Hoàng Kim Đại
  Lm. Giuse Lê Công Đức
  Lm. Giuse Ngô Mạnh Điệp
  Lm. Giuse Trần Đình Thụy
  Lm. Giuse Vũ Thái Hòa
  Lm. Inhaxio Trần Ngà
  Lm. JB Nguyễn Minh Hùng
  Lm. JB Trần Hữu Hạnh fsf.
  Lm. JB. Bùi Ngọc Điệp
  Lm. JB. Vũ Xuân Hạnh
  Lm. Jos Đồng Đăng
  Lm. Jos Cao Phương Kỷ
  Lm. Jos Hoàng Kim Toan
  Lm. Jos Lê Minh Thông, OP
  Lm. Jos Nguyễn Văn Nghĩa
  Lm. Jos Phan Quang Trí, O.Carm.
  Lm. Jos Phạm Ngọc Ngôn
  Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
  Lm. Jos Trần Đình Long sss
  Lm. Jos.Tuấn Việt,O.Carm
  Lm. Lê Quang Uy, DCCT
  Lm. Lê Văn Quảng Psy.D.
  Lm. Linh Tiến Khải
  Lm. Martin Ng Thanh Tuyền, OP.
  Lm. Minh Anh, TGP. Huế
  Lm. Montfort Phạm Quốc Huyên O. Cist.
  Lm. Ng Công Đoan, SJ
  Lm. Ng Ngọc Thế, SJ.
  Lm. Ngô Tôn Huấn, Doctor of Ministry
  Lm. Nguyễn Hữu An
  Lm. Nguyễn Thành Long
  Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
  Lm. Pascal Ng Ngọc Tỉnh
  Lm. Pet. Bùi Trọng Khẩn
  Lm. Phêrô Phan Văn Lợi
  Lm. Phạm Văn Tuấn
  Lm. Phạm Vinh Sơn
  Lm. PX. Ng Hùng Oánh
  Lm. Raph. Amore Nguyễn
  Lm. Stêphanô Huỳnh Trụ
  Lm. Tôma Nguyễn V Hiệp
  Lm. Trần Đức Phương
  Lm. Trần Mạnh Hùng, STD
  Lm. Trần Minh Huy, pss
  Lm. Trần Việt Hùng
  Lm. Trần Xuân Sang, SVD
  Lm. TTT. Võ Tá Khánh
  Lm. Vũ Khởi Phụng
  Lm. Vĩnh Sang, DCCT
  Lm. Vinh Sơn, scj
  Luật sư Đoàn Thanh Liêm
  Luật sư Ng Công Bình
  Mẩu Bút Chì
  Mặc Trầm Cung
  Micae Bùi Thành Châu
  Minh Tâm
  Nữ tu Maria Hồng Hà CMR
  Nguyễn Thụ Nhân
  Nguyễn Văn Nghệ
  Người Giồng Trôm
  Nhà Văn Hương Vĩnh
  Nhà văn Quyên Di
  Nhà Văn Trần Đình Ngọc
  Nhạc Sĩ Alpha Linh
  Nhạc Sĩ Phạm Trung
  Nhạc Sĩ Văn Duy Tùng
  Phaolô Phạm Xuân Khôi
  Phêrô Phạm Văn Trung
  Phó tế Giuse Ng Xuân Văn
  Phó tế JB. Nguyễn Định
  Phùng Văn Phụng
  Phạm Hương Sơn
  Phạm Minh-Tâm
  PM. Cao Huy Hoàng
  Sandy Vũ
  Sr. Agnès Cảnh Tuyết, OP
  Sr. M.G. Võ Thị Sương
  Sr. Minh Thùy, OP.
  Têrêsa Ngọc Nga
  Tín Thác
  TGM. Jos Ngô Quang Kiệt
  TGM. Phaolô Bùi Văn Đọc
  Thanh Tâm
  thanhlinh.net
  Thi sĩ Vincent Mai Văn Phấn
  Thiên Phong
  Thy Khánh
  Thơ Hoàng Quang
  Tiến Hùng
  Tiến sĩ Nguyễn Học Tập
  Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
  Tiến Sĩ Trần Xuân Thời
  Trầm Tĩnh Nguyện
  Trầm Thiên Thu
  Trần Hiếu, San Jose
  Vũ Hưu Dưỡng
  Vũ Sinh Hiên
  Xuân Ly Băng
  Xuân Thái
Nối kết
Văn Hóa - Văn Học
Tâm Linh - Tôn Giáo
Truyền Thông - Công Giáo
  GH. Đồng Trách Nhiệm
CÙNG VỚI ĐỨC THÁNH CHA CHÂN PHƯỚC GIOAN PHAOLỒ II: ĐỌC LẠI HIẾN CHẾ GAUDIUM ET SPES, SAU 30 NĂM ĐƯỢC CÔNG BỐ.

 

NGUYỄN HỌC TẬP 

(Viết theo tài liệu bài diễn văn ngày 08.11.1993, nhân dịp khai mạc Đại Hội Tông Đồ Giáo Dân tại Thánh Điện Đức Mẹ ở Loreto).  

1 - Với niềm "hân hoan và hỵ vọng" cao cả, ĐTC Chân Phước Gioan Phaolồ II gởi lời chào đến tất cả mọi người, đã quy tựu về chiều hôm đó, để tưởng niệm đến kỷ niệm sát gần năm thứ 30  Hiến Chương Tông Đồ Gaudium et Spes được công bố, như là để khai mạc trong thính phòng của Thánh Điện Mẹ Maria ở Loreto (Trung Ý)  Đại Hội Quốc Tế Tông Đồ Giáo Dân. Cuộc Đại Hội được khai triển ở Loreto, do sáng kiến của:

   - Thánh Bộ Giáo Dân,

   - Thánh Bộ Công Lý và Hoà Bình,

   - với sự cộng tác của Ủy Ban Tông Đồ của Thánh Điện Loreto, được đại diện ở đây với sự hiện diện của Đức Tổng Giám Mục Pasquale Macchi, đặc phái viên của Toà Thánh cho Thánh Điện Loreto.  

ĐTC  xin hết lòng cám ơn các Đức Hồng Y Eduardo Pironio Roger Etchegaray về những suy tư đầy phấn khởi kích động mà các vị đã khai mạc cuộc Tưởng Niệm Long Trọng nầy, bằng cách nhấn mạnh một cách đặc biệt tầm quan trọng của Hiến Chế Gaudium et Spes trong việc dành mọi ưu đải cho việc tham dự của các tín hữu giáo dân, trong suốt thời gian 30 năm nay,

   - vào đời sống của Giáo Hội

   - và vào động tác làm cho Phúc Âm sống động trong các thực tại trần thế. 

2 - Như là Giám Mục trẻ của giáo phận Cracovia.

Về phần ĐTC, ngài chỉ muốn dừng lại ở

   - một vài chủ đề của Gaudium et Spes

   - và làm nổi bậc lên giá trị lịch sử

   - và đồng thời cũng để nói lên tầm quan trọng mà tài liệu nầy vẫn còn tiếp tục có ảnh hưởng đến tương lai nhân loại.

Trên thực tế, ĐTC phải thú nhận rằng Gaudium et Spes thật đặc biệt thân thiết đối với ngài,

   - không những chỉ vì những chủ đề được khai triển trong đó,

   - mà còn vì việc được tham dự trực tiếp mà ngài đã được giao cho triển khai.

Thật vậy, như là Giám Mục trẻ của Cracovia, lúc đó ngài là:

   - thành viên của Phó Ủy Ban được đặt trách nghiên cứu về " các dấu chỉ thời đại "

   - và, từ tháng 11 năm 1964, ngài được kêu gọi là thành viên phó Ủy Ban Trung Ương, có phần vụ cho việc viết ra văn bản.

Chính nhờ sự hiểu biết về khởi thủy của Gaudium et Spes đã gíúp ngài đánh giá được sâu đậm giá trị tiên tri của bản Hiến Chương và đem ra thực hiện rộng rãi nội dung của bản văn trong phận vụ giáo huấn của ngài, ngay cả trước khi có Thông Điệp Redemptoris Hominis. Trong Thông Điệp vừa kể, bằng cách thu nhận di sản của Hiến Chế Công Đồng, ngài đã muốn xác nhận rằng bản tính và số phận của nhân loại và của thế giới không thể được mạc khải hoàn toàn, nếu không phải trong ánh sáng Chúa Ki Tô chịu đóng đinh và phục sinh. 

3 - Loan báo đời sống và niềm hy vọng: Thượng đỉnh của cuộc hành trình Công Đồng. 

Đây là sứ điệp cao cả mà Gaudium et Spes đã gởi đến " tất cả mọi người, không phân biệt bất cứ ai " ( Gaudium et Spes ( GS ) , 2), như là lời loan báo sự sống và niềm hy vọng.

Đó là sứ điệp làm cho Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội giữa trần thế hiện đại - Hiến Chế cuối cùng được Công Đồng Vatican II loan báo và là Hiến Chế dài hơn tất cả những Hiến Chế khác - một cách nào đó trở thành thượng đỉnh cuộc hành trình của Công Đồng.

Với tài liệu nầy, các Giám Mục khắp thế giới, liên kết chặc chẻ với Đấng Kế Vị Thánh Phêrô, có ý nói lên tình liên đới yêu thương của Giáo Hội đối với mọi người nam nữ trong thế kỷ nầy, được đánh dấu bằng:

   - hai cuộc đụng độ chiến tranh vượt quá mức tưởng tượng

   - và đã và đang phải trải qua một cơn khủng hoảng trầm trọng về các giá trị thiêng liêng và luân lý được truyền thống để lại cho. 

Chưa bao giờ xảy ra trong cả hai ngàn năm lịch sử Giáo Hội, mà một Công Đồng Hiệp Nhứt bằng cử chỉ lo âu sâu đậm như vậy, nói lên mối lo âu mục vụ của mình đối với các trạng huống trần thế của con người.

Chính từ nơi đây là nguồn gốc khởi đầu mối đặc tâm lưu ý cá biệt, mà Hiến Chế nầy đã khơi dậy, ngay từ lúc tiên khởi khi xuất hiện.

Đàng khác, thay vì chỉ giới hạn suy tư đến các bối cảnh lịch sử và xã hội, các vị Thượng Phụ Công Đồng đã đá động đến một cách rộng rãi, dưới nhãn quang thần học, các câu hỏi căn bản đã luôn luôn vây quanh siết lấy con tim con người:

   - " Con nguời là gì ?

   - Đau khổ, điều ác và cái chết có ý nghĩa gì, mà mặc cho mọi tiến bộ có được, chúng vẫn tiếp tục hiện hữu ? " ( GS, 10).

Làm sáng tỏ ra như vậy " bí nhiệm của con người " dưới ánh sáng Lời Chúa, khiến cho cộng đồng Ki Tô giáo chuyên cần dấn thân và dấn thân mãnh liệt để hiến tặng cho xã hội con người một việc đóng góp cá biệt để làm cho cả gia đình nhân loại

   - " có đươc cuộc sống xứng đáng với con người hơn " ( GS, 40).  

4 - Một suy tư hôm nay để đón nhận sự khôn ngoan của văn bản Hiến Chương.

Ngày nay, chúng ta đọc lại những trang đó của Hiến Chương trong một bối cảnh thế giới đã thay đổi. Những thay đổi đó - chính trị, xã hội, văn hoá - đã can thiệp vào từ ngày 7 tháng 12 năm 1965 ! Cuôc chiến tranh lạnh đã chấm dứt, khoa học và kỷ thuật đã thực hiện đưọc những bước tiến chưa từng thấy: từ những chuyến bay trên không trung đến cuộc hạ cánh xuống mặt trăng, từ những cuộc giải phẩu thay tim cho đến kỷ thuật về di truyền, từ kỷ thuật tự động cho đến các sản phẩm robot, từ hệ thống viễn thông cho đến các kỷ thuật điện toán.

Liên qưan đến các yếu tố thay đổi tiến triển đó, có liên hệ đến vấn đề thiết kế đô thị và kỷ nghệ hoá, còn có thêm cả việc tăng trưởng khổng lồ về truyền thông xã hội, càng ngày càng có ảnh hưởng trên đời sống hằng ngày của con người ở mọi phần đất trên thế giới.

Trước bao nhiêu yếu tố mới lạ so với hiện trạng của thập niên 60, chúng ta có thể tự hỏi còn lại bao nhiêu trong nhãn quang được Hiến Chê Gaudium et Spes đề cập đến.

Trên thực tế, nếu chúng ta đi vào tâm điểm các vấn đề, chúng ta vẫn còn thấy được chính xác và hiện đại, hay ngay cả còn trở nên to lớn hơn nữa vấn đề thực chất mà Hiến Chế đã đặt ra: các thay đổi đã can thiệp vào trong thời hiện đại, tất cả, có phải là những sự thay đổi lợi ích thực sự cho nhân loại hay không? ( GS, 6).

Một cách cá biệt: chúng ta có thể:

   - " có được một trật tự thế giới hoàn hảo, mà không cần phải có những bước đi tương ứng trong việc thăng tiến thiêng liêng hay không ? " ( GS, 4).

Bởi đó, đây là điều chính đáng, của ngàn năm thứ ba chúng ta đang sống, cần nên trở lại suy nghĩ trên những phân tích và hướng dẫn mà Hiến Chế Gaudium et Spes đã cống hiến cho, để chuản định giá trị và đón nhận những gì khôn ngoan Hiến Chế cung cấp cho chúng ta.

Sau đây là một vài chủ đề có ý nghĩa nhứt của văn bản tài liệu. 

5 - Con người luôn luôn tìm kiếm ý nghĩa. 

Hiến Chế Gaudium et Spes cho thấy việc con người luôn luôn tìm kiếm ý nghĩa:

   - nguồn gốc của chúng ta,

   - mục đích của cuộc sống,

   - sự hiện diện của tội lỗi và đau khổ,

   - cái chết không thể tránh được,

   - bí nhiệm của sự hiện hữu phía bên kia, sau khi cuộc sống nầy đã kết thúc

đó là tất cả những câu hỏi không thể lẩn tránh, trốn thoát được ( GS, 4.10.21.41).

Trong mọi thời đại và ở mọi nơi chốn các câu hỏi đó kích động con tim của con người và thúc đẩy con người phải tìm được một câu trả lời thoả đáng và quyết định.

Hiến Chế Gaudium et Spes mạnh dạn xác nhận rằng câu trả lời đó chỉ có thể gặp được nơi Chúa Giêsu. Người là " chìa khoá, trung tâm và cùng đích của cả lịch sử nhân loại " ( GS, 10). 

Liên quan đến vấn đề ý nghĩa cũng là việc đặc tâm lưu ý mà Tài Liệu Công Đồng dành riêng để thách thức chủ thuyết vô thần hiện đại ( GS, 19-21).

Công Đồng đề cập đến vấn đề với cung điệu đối thoại cá biệt, qua việc tìm phân tích các hình thức diễn tả khác nhau của hiện tượng phức tạp đó, mà nhứt là bằng cách cố gắng góp nhặt các lý lẽ làm nền tảng cho khởi thủy các hiện tượng đó.

Công Đồng không thiếu can đảm của chân lý trong hành động của mình, tố cáo sai lầm, nhưng đồng thời cũng cùng với thái độ hiểu biết đối với những ai bị lầm lạc.

Công Đồng không ngần ngại nhận biết lỗi phạm không phải ít, khi ngay cả người tín hữu cũng có đối với vấn đề, khi họ không được chuẩn bị thoả đáng về giáo lý và không có cách hành xử mạch lạc trong khi thi hành.

Điều đó đưa đến kết quả là họ

   - " che giấu đi, thay gì làm tỏ rạng ra diện mạo đúng đắn của Thiên Chúa và của tôn giáo " ( GS, 19). 

Trên nền tảng của thái độ chuyên cần vừa kể của Hiến Chế Gaudium et Spes, mà Đức Thánh Cha Phaolồ VI đã thiết lập năm 1965  " Văn Phòng Thư Ký cho nhữnng người không tin ", sau đó được gọi là " Thánh Bộ Đối Thoại với những người không tin ", và kế đến nữa được hội nhập vào " Thánh Bộ Văn Hoá ". 

Đức Thánh Cha Gioan Phaolồ II theo hướng đi của Hiến Chế Gaudium et Spes trong những năm gần đó, trước biến cố kỷ niệm giáp 30 năm đang bàn, đã cho rằng cần phải giải thích trong nhiều dịp, mặc cho các cuộc đụng chạm đáng tiếc trong quá khứ đã qua đi, rằng khoa học và đức tin không có lý do gì để chống đối nhau. Trái lại cả hai đều có thể đón nhận được lợi ích từ các cuộc gặp gỡ và cộng tác với nhau ( cfr. GS, 36). 

6 - Phẩm giá và sự thánh thiện của hôn nhân và đời sống gia đình.

Để tránh cho bài viết quá dài, chúng ta thử duyệt xét qua những chủ đề căn bản, nhút là những chủ đề được Hiến Chế nêu lên ở phần đầu:

   - đó là phẩm giá con người,

   - cộng đồng nhân loại,

   - động tác của con người trong vũ trụ.

Chúng ta chỉ cần nói rằng trên tất cả các vấn đề vừa kể, Công Đồng đã chiếu lên ánh sáng từ mạc khải, cho biết Chúa Ki Tô là  ý nghĩa và là sự hoàn hảo của mọi tạo vật, Người là khởi thủy (alpha) và cùng đích (et omega) của thế giới.

Trong bối cảnh cua nhãn quang toàn diện vừa kể, Công Đồng giải thích một cách tuyệt diệu sứ mạng của Giáo Hội,

   - làm nổi bật trợ lực mà Giáo Hội đem đến,

   - nhưng đồng thời cũng không quên nhận biết những gì Giáo Hội nhận được từ thế gian (GS , 44). 

Nhưng Hiến Chế Gaudium et Spes không chỉ giới hạn đề cao đến nền tảng phải có những gì mình đề cập.

Trong ý chí mong muốn trở thành thực hữu những gì mình muốn phục vụ con người trong thời đại chúng ta, Hiến Chế còn đi xuống tận những vấn đề đang vây hảm con người. Giữa những khúc mắc gây thảm hoạ cá biệt cho con người như vừa kể, đó là vấn đề

   - cần phải phát huy phẩm giá con người,

   - đặc tính thánh thiện của hôn nhân và đời sống gia đình.

Trong những năm kế tiếp sau Công Đồng Vatican II, cuộc thay đổi về cách sống, về thuần phong mỹ tục cho thấy Công Đồng đã nhận thức được một cách chính đáng hướng đi phải có, khi Công Đồng  đưa ra điều cần thiết cấp bách phải lưu ý cho cộng đồng Ki Tô giáo và cho cả nhân loại.

Ngày nay gia đình đang đứng trước hiểm hoạ,

   - không phải chỉ do những yếu tố ngoại tại, như cuộc sống xã hội đang thay đổi và những đặc tính mới của các cách tổ chức việc làm,

   - mà còn ngay cả bởi nền văn hoá cá nhân chủ nghĩa, thiếu hẵn đi căn tính nền tảng luân lý, trong đó được hiểu ngầm cả đối với tình yêu đời sống vợ chồng.

Nền văn hoá hiện tại, chịu ảnh hưởng của cá nhân chủ nghĩa, coi thường tính chất bền vững của gia đình, làm cho gia đình bị chao đảo đi tính thông hiệp và bình an.

Bởi đó, trong nhiều trường hợp những năm vừa qua, Giáo Hội đã can thiệp để xác nhận và chỉ dẫn cho biết đồ án của Thiên Chúa về hôn nhân và gia đình. Làm sao chúng ta quên được Huấn Dụ sau cuộc Thượng Hội Đồng Các Giám Mục Familiaris Consortio và các sáng kiến mới đây với " Năm dành cho Gia Đình "?   

Đó không có gì khác hơn là cuộc hành  trình suy tư và nhân chứng cho thấy rằng trong Hiến Chế Gaudium et Spes chúng ta có suối nguồn gợi ý bền bỉ và  bất tận.  

7 - Đời sống kinh tế và xã hội trong một bối cảnh vẫn còn phung phí phi lý và chiến tranh giữa người nghèo.  

Kế đến Giáo Hội không thể nào im tiếng trước những vấn đề khổng lồ của xã hội vẫn còn đang vây hảm thế giới nhứt là ở phía Nam bán cầu. Bởi đó Hiến Chế Gaudium et Spes có những suy nghĩ về đời sống kinh tế - xã hôi.

Ngay ở phần trình bày dẫn nhập, Hiến Chế đã lưu ý đến gương xấu to lớn của thế kỷ chúng ta:

- " Chưa bao giờ nhân loại có được trong tay mình bao nhiêu tài sản giàu có, khả năng và sức mạnh kinh tế như hiện nay, tuy vậy phần lớn dân chúng trên địa cầu vẫn còn bị quấy nhiểu bởi cơn đói và khốn cùng và cả bao nhiêu lớp người không biết đọc biết viết " ( GS, 4).  

Đáng hy vọng rằng điều nhận thức chua cay vừa kể từ trên 30 năm nay đáng lý phải biến mất đi trước mức phát triển kế tiếp, nhứt là sau khi thể chế Cộng Sản đã đổ ngã và chiến tranh lạnh đã kêt thúc, làm cho nhân loại có khả năng đương đầu lại với vấn đề nghèo đói bằng nghị lực mới và tinh thần chuyên cần tập thể đều khắp.

Nhưng tiếc thay, ngay cả ngày hôm nay, lúc ĐTC Gioan Phaolồ II đang đọc bài diễn văn nầy năm 1993, chúng ta vẫn còn phải than van về những phung phí phi lý, bị làm cho trở nên trầm trọng hơn nữa bởi những cuộc chiến tranh giữa người nghèo, mà thế giới sung mãn dư thừa thường cung cấp cho,

   - không phải sự giúp đỡ hữu hiệu và liên đới,

   - cho bằng năng lực hủy diệt của khí giới giết người. 

8 - Luân lý chính trị: ưóc gì giờ đây tiếng  gọi của Công Đồng được lắng nghe.

Vấn đề nghèo đói và làm thế nào để vượt thắng đươc nhờ một nền kinh tế lành mạnh, tôn trọng giá trị ưu tiên của con người, đó là những gì có liên hệ đến vấn đề rộng lớn hơn về luân lý chính trị.

Bởi đó, một cách chính đáng, Hiến Chế Gaudium et Spes, sau khi đã đề cập đến lãnh vực kinh tế, đã dành nguyên nhiều trang giấy tuyên bố một cách hùng hồn về việc  

- "cần thiết căn bản phải thúc đẩy các Quốc Gia và giữa các Quốc Gia có được một nền chính trị hướng về những giá trị bất khả xâm phạm của con người ( GS, 73-79).   

Công Đồng kêu gọi hãy loại trừ chiến tranh điên cuồng phá hoại và phát huy hoà bình.

Tiếng kêu gọi đó vẫn còn vang lên sống động ngay cả ngày nay.

Mọi người đều biết các trang của Hiến Chế tha thiết kêu gọi mọi người,  

- trong "chính tinh thần gia đình con cái Chúa " hãy bỏ qua một bên "mọi mối bất đồng giữa các Quốc Gia và chủng tộc " ( GS, 42).

- và làm cho triển nở lên "một cộng đồng phổ quát " hoàn vũ ( GS, 9).    

Nhưng rất tiếc, lòng đố kỵ ghen ghét chủng tộc và tôn giáo vẫn còn được ẩn náu trong các ký ức bộ tộc và Quốc Gia, vẫn còn làm dậy men các cuộc xung đột, diệt chủng và giết chóc tập thể, với những hậu quả khủng khiếp, mà các biến cố đau đớn đó mang theo mình: đói khát, truyền nhiểm dịch hạch và hàng triệu người tỵ nạn đã phải trốn chạy, (ai là người Việt Nam đều thừa có kinh nghiệm trên vai mình, bà con mình, đồng bào mình ).

Ước gì giờ đây lời kêu gọi của Công Đồng được lắng nghe.

Người tín hữu Chúa Ki Tô trong sự việc vừa kể có một trách nhiệm đặc biệt, cũng như đã nhiều lần ĐTC Gioan Phaolồ II đã thường kêu gọi các vị đại diện các tôn giáo hãy cùng nhau quy tựu lại. 

Làm sao chúng ta có thể quên được vấn đề vừa kể, qua biến cố " Ngày Thế Giới Cầu Nguyện cho Hoà Bình " đã được thấy quy tựu lại bên nhau, ngày 27 tháng 10 năm 1986, các vị lãnh đạo các tôn giáo thế giới ?  

Chắc chắn hôm đó chúng ta cùng đang ở trên một tần số của Hiến Chế Gaudium et Spes , tại thị xã của Thánh Phanxicô (Assisi) , khi các vị  cầu nguyện và ăn chay, với lòng tin tưởng chắc chắn rằng đó là phương thức để nhân loại hoá cuộc chung sống giữa người với người, đang còn bị rách nát bởi những bất đồng tư tưởng và chính kiến gây nên chết chóc. 

9 - Đại Văn Kiện (Magna Charta) về phẩm giá con người.

Với một vài duyệt xét nhanh chóng vừa qua, chúng ta thấy được trương độ bao la đã được Hiến Chế Gaudium et Spes đề cập đến.

Với Gaudium et Spes, Giáo Hội muốn giang tay ra ôm ấp thế giới vào lòng mình. Nhìn con người dưới ánh sáng của Chúa Ki Tô, Giáo Hội đã biết đón nhận những mối lo âu sâu đậm và các nhu cầu thiết thực của con người.

Điều đó đưa đến kết quả Hiến Chế Gaudium et Spes là một hình thức "Đại Văn Kiện" (Magna Charta) về phẩm giá của con người cần phải được bảo vệ và thăng tiến.

Đặt mình trong viễn ảnh vừa kể, Công Đồng Vatican II đã có thể đạt được xác thực nơi tiêu cự các chủ đề và các đòi hỏi, sẽ được luôn luôn đề cập đến một cách rõ ràng hơn cho lương tâm nhân loại. Ví dụ như về việc đặc biệt bênh vực mà Gaudium et Spes đã tuyên bố lên về các quyền và phẩm giá người phụ nữ ( GS, 39).

Từ Công Đồng Vatican II đến nay, nhiều điều đã được thực hiện về các vấn đề được đề cập, nhưng còn nhiều chuyện cần phải làm trong cộng đồng quốc tế và trong khuôn viên mỗi quốc gia.

Về phần mình, Giáo hội, như nhiều lần ĐTC Chân Phước Gioan Phaolồ II đã làm sáng tỏ trong nhiều cuộc can thiệp của ngài, đặc biêt là trong Thông Điệp Mulieris Dignitatem và trong "Lettere alle Donne". Giáo Hội  rất cảm nhận mình phải dấn thân trung thành hành xử theo đinh hướng của Công Đồng, bằng cách tác động  bênh vực cuộc sống tốt đẹp cho các phụ nữ trên khắp thế giới.  

10 - Hy vọng thực tế đòi buộc phải có nhân chứng tác động.

Qua những dòng lược xét mau chóng vừa kể, chúng ta thầy được Hiến Chế của Công Đồng vẫn chưa mất đi những điều đã tuyên bố, vẫn có giá trị cho hiện tại hôm nay.

Phải chăng chúng ta có thể đặt câu hỏi, với những vấn đề còn đang đè nặng chúng ta hôm nay, Hiến Chế không phải đã  có một vài thể thức phát biểu quá  lạc quan chăng ?

Thật ra, nếu đọc kỷ hơn văn bản, chúng ta sẽ nhận thức được rằng Công Đồng không có ý che giấu đi những vấn đề, mà đúng hơn là muốn giải quyết theo phương thức thái độ, mà Thượng Hội Đồng Giám Mục năm 1985 gọi là "thực tế trong hy vọng" (Relazione finale D2). 

Đó là tinh thần thực tế không để cho mình bị đè bẹp, cũng không để chổ trống cho thái độ vô liêm sĩ chủ nghĩa làm tê liệt, bởi vì Giáo Hội biết rằng,

   - dầu cho với tất cả các vấn đề,

   - thế giới vẫn đang được soi sáng và nâng đỡ bởi ơn Chúa Phục Sinh và được ơn Chúa thiết lập lại.

Ân sủng đó cần có những chứng nhân tác động, là những khuôn mặt hy vọng cho anh em mình: tất cả con cái Giáo Hội đều được mời gọi hãy là những nhân chứng đó, nhứt là các tín hữu giáo dân trong môi trường trần thế của mình.

Bởi đó một cách đặc biệt, Hiến Chế Gaudium et Spes kêu gọi nhân chứng cá nhân và sáng kiến của các tín hữu nam nữ giáo dân, kêu gọi họ hãy hành xử một phận vụ rộng lớn hơn trong đời sống Giáo Hội và giữa trần thế (GS, 43).

Việc chọn lựa đó vẫn còn là một trong những nhu cầu cấp thiết và và là một trong những niềm hy vọng lớn lao nhứt của Giáo Hội trong thời đại chúng ta. 

Liên quan đến vấn đề vừa đề cập, ĐTC Chân Phước Gioan Phaolồ II xác nhận rằng ngài  thích được đề cập đến sự tham dự của các nhận vật tín hữu giáo dân có thẩm quyền khắp thế giới đang hiện diện Đại Hội nầy, nói lên đây là phương thức cử hành xứng đáng kỷ niệm giáp năm công bố một tài liệu có tầm vóc quan trọng như vậy trong đời sống Giáo Hội suốt 30 năm qua. 

11 - Sứ điệp là chính Chúa Ki Tô, Đấng Cứu Độ con người. 

ĐTC Chân Phước Gioan Phaolồ II đã muốn nhắc lại một vài chủ đề hiện diện trong Hiến Chế Gaudium et Spes, như là để khai mạc những gì sẽ được phân tích sâu đậm hơn trong những ngày kế đến trong Đại Hội.

Đức Thánh Cha cũng cầu chúc dịp giáp năm của Hiến Chế

   - sẽ làm sống động lại sự đặc tâm chú ý đối với tài liệu

   - và thúc đẩy người tín hữu giáo dân khám phá ra lại ý nghĩa nguyên vẹn mà Hiến Chế muốn nói với họ, khiến họ hiểu được sứ điệp sâu đậm và vẫn luôn luôn có giá trị.

Thât vậy, bất cứ ai chăm chỉ đọc bản văn tài liệu với tâm hồn thanh thản, không thể không kết luận rằng sứ điệp cuối cùng chính là Chúa Ki Tô, Đấng Cứu Độ con người.

Chính Người là Đấng mà Công Đồng tuyên bố lên với tước hiệu  

- "là cùng đích của lịch sử nhân loại , "cự điểm của các mông ước của lịch sử và nền văn minh",  "là trung tâm điểm của loài người, niềm hân hoan của mọi con tim, niềm trọn hảo các ước vọng của mình" (  GS, 45).

Chúa Giêsu vẫn hiện diện như là Ánh Sáng thế gian chiếu soi sự bí nhiệm của con người, không những cho các người tín hữu Chúa Ki Tô, mà còn cho cả gia đình nhân loại. Người là Đấng mạc khải con người cho chính con người, kêu gọi mọi người về một cùng đích như nhau và, nhờ Chúa Thánh Thần, ban cho tất cả đều có khả năng đến tiếp xúc được với " sự chiến thắng cuối cùng của mình trên sự chết " ( GS, 22). 

Các hy vọng có được một thế giới hợp với cuộc sống con người hơn, được diễn tả ra trong Hiến Chế Gaudium et Spes, sẽ không thể thực hiện được, nếu không có Chúa Ki Tô, nếu không đón nhân được ân sủng của Người, đang tác động trong tâm hồn của mỗi con người thành tâm thiện chí ( GS, 22).

Xác tín đó hướng dẫn và nâng đỡ cuộc hành trình của Giáo Hội, nhứt là trong thời đại chúng ta,

   - được đánh dấu bằng bóng tối và những gì bấp bênh, không chắc chắn,

   - nhưng cũng được đánh dấu bằng bằng thái độ thức tỉnh đức tin đều khắp và bằng ước mong kiến tạo một thế giới huynh đệ và liên đới hơn. 

Và sau đây là lời cầu nguyện của Đức Thánh Cha Chân Phước Gioan  Phaolồ II, ngài van xin Đức Trinh Nữ Maria, mà tại Thánh Điện của Mẹ sẽ tiến trình Đại Hội dành riêng cho việc nghiên cứu sâu đậm hơn các chủ đề của Hiến Chế Gaudium et Spes

   - "Xin Mẹ hãy làm cho trở thành có giá trị các cố gắng của những ai, cùng đang trên tần số với sứ điệp của Hiến Chế, đang chuyên cần dấn thân nhân chứng giữa thế gian Phúc Âm tình yêu và hoà bình"  (Santo Padre Giovanni Paolo II. Discorso al Congresso di Loreto, 08.11.1993).

     

Tác giả:  Tiến sĩ Nguyễn Học Tập

Nguyện xin THIÊN CHÚA chúc phúc và trả công bội hậu cho hết thảy những ai đang nỗ lực "chắp cánh" cho Quê hương và GHVN bay lên!