BÀI GIAO LÝ NGÀY THỨ TƯ ( 7A 21 )

Công trường Thánh Phêrô, buổi yết kiến ngày thứ tư, 01.06.2011.

Anh Chị Em thân mến,

đọc Cựu Ước, một khuôn mặt nổi bật giữa các khuôn mặt khác, đó là khuôn mặt của Moisen, nổi bật như là con người cầu nguyện.

Moisen, vị đại ngôn sứ và người lãnh đạo của thời Xuất Hành, đã hành xử phận vụ trung gian của mình giữa Thiên Chúa và Israel, bằng cách làm cho mình trở thành phát ngôn viên các lời và giới răn của Chúa với dân chúng, hướng dẫn họ đến tự do của miền Đất Hứa. Ngài dạy họ sống trong vâng lời và tin cậy vào Chúa trong thời lữ hành lâu dài trong sa mạc, nhưng theo tôi nghĩ, nhứt là cũng bằng cách dạy họ cầu nguyện. Moisen

   - cầu nguyện cho vua Pharaon, khi Thiên Chúa, bằng các án phạt gây thương tích lở lói , đang có ý muốn hoán cải tâm hồn dân Ai Cập ( Ex 8-10); 

   - xin Chúa chữa cho người chị Maria khỏi bệnh phong hủi ( Nm 12, 9 - 13 );

   - can thiệp cho dân chúng, khi họ phản loạn, hoảng sợ, khi được nghe những gì các thám thính viên kể lại ( Nm 14, 1- 19);

   - cầu nguyện khi lửa sắp cháy lan đến, thiêu hủy nơi dân đang cấm trại ( Nm 11, 1-2);

   - cầu nguyện, khi rắn độc giết hại hàng loạt dân chúng ( Nm 21, 4-9);

   - thưa lại với Chúa và phản đối, khi cảm nhận được sứ mạng trở thành quá nặng nề cho mình ( Nm 11, 10-15);

   - thấy được Chúa và nói chuyện với Người , " mặt giáp mặt ", như mình đang nói chuyện với một người bạn thân ( Ex 24, 9-17; 33,7-23; 34, 1-10.28-35).

   1 - Ngay cả khi dân chúng, ở núi Sinai, xin ông Aaron đúc con bò vàng, Moisen cầu nguyện, bằng cách tỏ ra cho thấy một cách tuyệt với phận vụ trung gian của chính mình.

Biến cố được thuật lại ở chương 32 Sách Xuất Hành và cũng được Sách Đệ Nhị Luật, chương 9 tường thuật lại song song.

Và về biến cố nầy tôi muốn được dừng lại suy tư trong bài giáo lý hôm nay, và nhứt là về lời cầu nguyện của Moisen, mà chúng ta gặp được trong Sách Xuất Hành.

Dân Do Thái lúc đó đang ở dưới chân núi Sinai, trong khi Moisen ở trên núi, đang đợi Chúa ban cho bia đá Lề Luật. Ngài ăn chay bốn mươi đêm ngày liên tiếp ( Ex 24, 18; Dt 9, 9). Con số bốn mươi có giá trị biểu tượng và  nói cho biết có đuợc kinh nghiệm hoàn toàn; trong khi đó thì ăn chay cho thấy rằng đời sống từ Thiên Chúa mà đến, chính Chúa nâng đỡ ngài. Thật vậy, động tác ăn uống mặc nhiên hàm chứa động tác đón nhận lấy lương thực để nâng đỡ chúng ta; bởi đó, ăn chay, bằng cách khước từ thức ăn, trong trường hợp nầy, ám chí một ý nghĩa tôn giáo. Đó là để nói lên con người không phải chỉ sống nhờ bánh, mà còn nhờ những lời từ miệng Chúa phán ra ( Dt 8, 3).

Ăn chay, Moisen muốn cho thấy ngài đang đợi ơn Lề Luật được Chúa ban cho, như là nguồn mạch của sự sống. Lề Luật nói lên ý muốn của Chúa  và nuôi dưỡng tâm hồn con người, làm cho con người hội nhập vào giáo ước với Đấng Tối Cao, nguồn mạch sự sống, chính là sự sống. 

Nhưng trên núi, đang lúc Thiên Chúa ban Lề Luật cho Moisen, thì ở dưới chân núi dân chúng vi phạm Lề Luật đó. Không có khả năng chờ đợi và trong lúc vị trung gian vắng mặt, dân chúng Do Thái xin ông Aaron:

   - " xin ông làm cho chúng tôi một vị thần để dẫn đầu chúng tôi, vì chúng tôi không biết chuyện gì xảy ra cho ông Moisen nầy, là người đưa chúng tôi lên từ đất Ai Cập " ( Ex 32, 1).

Mỏi mệt trên một cn đường với một Thiên Chúa vô hình, giờ đây ông Moisen, người trung gian, cũng mất dạng, dân chúng xin cho có được một sự hiện diện của Thiên Chúa có thể động chạm đến được. Và họ đã cảm nhận được nơi con bò được Aaron đúc bằng kim loại nóng chảy, môt vị chúa có thể đến gần được, điều khiển được, vừa với tầm mức con người.

Đó là mối cám dỗ lôn luôn hiện diện trong cuộc hành trình đức tin: tránh né Thiên Chúa bí nhiệm bằng cách cấu tạo nên một vị chúa có thể hiểu biết được, thích hợp với lược đồ của chính mình, với dự án của mình.

Những gì xảy ra ở Sinai cho thấy cả sự điên rồ  và khoe khoang ảo tưỏng của yêu sách đó, như những gì Thánh Vịnh 106 cho thấy:

   - " Họ đổi Chúa vinh quang lấy hình bò ăn cỏ " ( Ps 106, 20).   

Bởi đó Thiên Chúa phản ứng và ra lệnh cho Moisen xuống núi, bằng cách cho Moisen biết những gì dân chúng đang làm, ra lệnh cho ngài và kết thúc bằng những lời nầy:

   - " Bây giờ cứ để mặc Ta, cứ để cơn thịnh nộ của Ta bừng lên phạt chúng và Ta sẽ tiêu diệt chúng. Nhưng Ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn " ( Ex 32, 10). 

Như những gì đối với Abraham về thị trấn Sodoma và Gomorra, giờ đây Thiên Chúa mạc khải cho Moisen biết điều Người có ý định làm, như thể là Người không muốn ra tay tác động, mà không có sự đồng thuận của Moisen ( Am 3, 7). Người phán

   - " Hãy để cho cơn giận của Ta bừng cháy lên ! ".

Trên thực tế, câu " hãy đế cho cơn giận Ta bừng cháy lên " nầy là câu được nói ra để cho Moisen can thiệp và van xin Người đừng làm như vậy.

Bằng cách đó Thiên Chúa tỏ ra cho biết lòng ước muốn của Người luôn luôn là cứu độ. 

Như đối với hai thị trấn thời Abraham, hình phạt và sư hủy diệt, trong đó cơn giận của Chúa được tỏ ra như là điều khước từ sự dữ, bằng cách cho thấy tình trạng nặng nề của tội lỗi đã vấp phạm, cũng vậy, lời van xin cua vị trung gian can thiệp được hiểu cho thây ý muốn tha thứ của Thiên Chúa.

Đó là ơn cứu độ của Thiên Chúa, van xin lòng nhân từ của Chúa, nhưng đồng thời cũng tố cáo cho biết sự thật của tội lỗi, của sự ác đang hiện diện.

Như vậy, môt khi người lỗi phạm nhận thức được và khước từ điều ác của mình, có thể để cho mình được tha thứ và được Chúa hoán chuyển.

Lời cầu nguyện can thiệp trung gian, trong thực tại hư nát của con người lỗi phạm, khiến cho lòng nhân từ của Chúa tác động có được tiếng nói  trong lời van xin của người cầu nguyện và được thể hiện qua người trung gian nơi đâu cần được cứu độ. 

   2 - Lời van xin của Moisen được đặt tất cả trọng tâm vào lòng trung thành và ơn ban của Chúa.

Moisen đề cập trước tiên đến lịch sử cứu độ mà Thiên Chúa đã khởi đầu với việc dân Do Thái ra khỏi Ai Cập, để kế đến là nhắc lại lòi hứa Chúa đã hứa  với các Tổ Phụ.

Chúa đã hành động cứu thoát, bằng cách giải thoát dân Người khỏi ách nô lệ Ai Cập, như vậy thì tại sao - Moisen hỏi Chúa

   - " Dân Ai Cập lại phải nói :  " Chính vì ác tâm mà Người đã đưa chúng ta, để giết chúng trong miền núi và tiêu diệt chúng khỏi mặt đất ? " ( Ex 32, 12). 

Công trình cứu độ đã được khởi sự, cần phải được hoàn tất. Nếu Thiên Chúa làm cho dân Người bị tiêu diệt, điều đó có thể được giải thích như là dấu chứng bất lực của Thiên Chúa làm cho hoàn tất đồ án cứu độ. Chúa không thể cho phép điều đó xảy ra. Chúa là Thiên Chúa tốt lành giải thoát, Đấng bảo đảm cho đời sống, là Thiên Chúa nhân lành và tha thứ, cho cuộc giải thoát khỏi tội lỗi sát hại giết chết.

Và như vậy, Moisen kêu xin lên Thiên Chúa, kêu xin đến đời sống nội tại của Thiên Chúa chống lại lời tuyên án bên ngoài.

Moisen lý luận với Chúa, nếu những người được Chúa chọn bị tiêu diệt đi, mặc dầu cho họ có tội đi nữa, Thiên Chúa có thể được coi như là Đấng không có khả năng thắng nổi tội lỗi.

Và đó là điều không thể chấp nhận được !

Moisen đã có kinh nghiệm thiết thực Thiên Chúa là Đấng cứu độ, ông được sai đi như là người trung gian của cuộc Thiên Chúa giải phóng. Và giờ đây với lời cầu nguyện, Moisen nói lên hai mối lo âu của mình,

   - lo âu cho số phận của dân chúng mình,

   - nhưng đồng thời cũng lo âu cho vinh dự mà Thiên Chúa phải có, vì chân lý đối với tên của Người.

Thật vậy vị can thiệp trung gian muốn cho dận Israel được sống còn, bởi vì là đàn chiên đã được ủy thác cho mình, nhưng cũng vì trong sự giải thoát đó nói lên thực thể của Thiên Chúa.

Tình yêu thương đối với anh em và tình yêu thương đối với Chúa hội nhập đươn kết trong lời cầu nguyện can thiệp trung gian, không thể tách rời nhau được.

Moisen là người can thiệp trung gian, là người bị căng thẳng giữa hai tình yêu, mà trong lời cầu nguyện được chồng chất lên nhau thành một lòng ao ước tốt lành duy nhứt.  

   3 - Kế đến, Moisen kêu gọi lòng thành tín của Thiên Chúa, bằng cách nhắc lại cho Người các lời hứa của Người: 

   - " Xin Chúa nhớ đến các tôi tớ Ngài là Abraham, Isaac và Israel; Ngài đã lấy chính danh Ngài mà thề với các vị ấy rằng: Ta sẽ làm cho dòng dõi các ngươi đông đức như sao trên trời, và sẽ ban cho dòng dõi các ngươi tất cả miền đất ấy, là miền đất Ta đã hứa; chúng sẽ được thừa hưởng miền đất ấy đến muôn đời " ( Ex 32, 13). 

Moisen nhắc lại lịch sử nền tảng lúc khởi đầu, lịch sử các Tổ Phụ của dân tộc và đến sự kiện họ được tuyển chọn, hoàn toàn nhưng không, trong đó chỉ có một mình Chúa là Đấng có sáng kiến.

Không phải vì họ có công trạng gì, dân chúng đã nhận được lời hứa, nhưng là lời hứa do lòng tự do lựa chọn của Chúa và của tình yêu thương của Người ( Dt 10, 15).

Và giờ đây, Moisen xin Chúa tiếp tục trung thành trong lịch sử tuyển chọn và giải thoát của Người, bằng cách tha thứ cho dân Người. Vị can thiệp trung gian không biện hộ cho tội lỗi của dân chúng, không liệt kê ra các công trạng của dân cũng như của mình, mà chỉ kêu gọi lòng rộng lương ban nhưng không của Thiên Chúa.

Chúa là một Thiên Chúa tự do, hoàn toàn là tình yêu, không ngừng tìm kiếm những ai tách rời khỏi Người. Người luôn luôn trung thành với mình và hiến tặng cho ngưòi tội lỗi có cơ hội để trở về với Người và với lòng tha thứ, người đó sẽ trở nên công chính và và có khả năng trở thành thành tín.

Moisen cũng xin Chúa hãy tỏ ra mình mạnh hơn cả tội lỗi và sụ chết, và với lời cầu nguyện của ngài, Moisen tạo nên sự mạc khải đó của Chúa.

Can thiệp cho sự sống, vị trung gian liên đới với dân chúng, đang ao ước được cứu độ như chính Thiên Chúa muốn, Moisen từ chối viễn ảnh trở thành một dân mới đẹp lòng Chúa. Câu nói mà Chúa đã nói với Moisen:" về phần ngươi, Ta sẽ làm cho ngươi trở thành một dân lớn " , người bạn của Chúa không màng đến. Trái lại Moisen sẵn sàng nhận lấy nơi mình không những tội lỗi của dân chúng mình, mà cả các hậu quả của những tội lỗi đó.

Bởi đó, sau khi đã phá hủy con bò  vàng, Moisen trở lên ngọn núi để một lần nữa xin cho Israel đưọc cứu tthoát, ngài nói với Chúa:

   - " Giờ đây, ước gì Ngài miễn chấp tội họ ! Bằng không xin Ngài xoá tên con ra khỏi quyển sách Ngài đã viết " ( Ex 32, 32 ) .   

Với lời cầu nguyện, bằng cách ao ước điều Chúa ao ước, vị can thiệp trung gian luôn luôn đi vào hiểu biết sâu xa hơn về Thiên Chúa và về lòng nhân từ của Người, trở thành có khả năng của một tình yêu đến mức tận hiến hoàn toàn chính mình.

Nơi Moisen, đang ở trên núi, mặt đối mặt với Chúa và làm rung gian cho dân ngài, dâng hiến chính cả mình, " xin xoá bỏ tên con ", các Giáo phụ nhận ra đó là tiền hình ảnh của Chúa Ki Tô, Đấng ở trên cao ngọn thập giá, thực sự trước Thiên Chúa, không phải như là một người bạn, mà là người Con. Và không những Người dâng hiến chính mình, " xin xoá tên con ", mà với trái tim bị đâm thâu, làm cho mình bị xoá đi, Người trở thành, nói như Thánh Phaolồ, tội lỗi, " mang lấy nơi mình " tội lỗi của chúng ta để làm cho chúng ta được cứu độ.

Sự trung gian của Chúa Giêsu không phải chỉ là liên đới, mà còn trở thành đồng nhứt với chúng ta, mang lấy tất cả chúng ta trong thân thể Người.

Và như vậy, cả cuộc sống con người và Chúa Con của Người là tiếng kêu van lên nơi trái tim Thiên Chúa, là sự tha thứ, là sự tha thứ hoán cải và canh tân. 

Tôi nghĩ rằng chúng ta phải suy nghĩ về thực thế vừa kể.

Chúa Ki Tô đang ở trước mặt Thiên Chúa và cầu nguyện cho tôi. Lời cầu nguyện của Người đồng thời cho tất cả, đồng thời cho cả cho tôi. Người cầu nguyện cho tôi, đã chịu đau khổ và đang chịu đau khổ cho tôi, đồng hoá với tôi bằng cách nhận lấy thể xác và linh hồn nhân loại. Và Người kêu gọi chúng ta hãy hội nhập vào thực thể của Người, làm cho chúng ta trở thành một thân thể và một linh hồn với Người, bởi vì trên ngọn Thánh Giá không phải Người đã mang lấy các lề luật mới, bia đá, mà đã mang lấy chính con người của Người, thân thể và máu Người, như là giao ước mới.

Như vậy Người làm cho chúng ta trở thành đồng máu mủ với Người, thành một thân thể với Người, đồng nhứt với Người.

Người mời gọi chúng ta hãy hội nhập vào trạng thái đồng nhứt đó, hiệp nhứt với Người trong mong ước của chúng ta trở thành một thân thể, một tâm hồn duy nhứt với Người.

Chúng ta hãy cầu nguyện để cho sự đồng nhứt đó biến đổi chúng ta, canh tân chúng ta, bởi vì tha thứ là canh tân, là hoán cải.

Tôi muốn được kết thúc buổi giáo lý hôm nay bằng lời của thánh Phaolồ nói với các tín hữu Roma:

   - " Ai sẽ buộc tội những người Thiên Chúa đã chọn? Chẳng lẽ Thiên Chúa, Đấng làm cho nên công chính? Ai sẽ kết án họ? Chẳng lẽ Chúa Giêsu Ki Tô, Đấng đã chết, hơn nữa, đã sống lại, và đang ngự bên hữu Thiên Chúa mà chuyển cầu cho chúng ta? Ai có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Chúa Ki Tô? ( ...) cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương qủy lực ( ...) hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách đuợc chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Chúa Ki Tô Giêsu, Chúa chúng ta " ( Rom 8, 33-35.38-39). 

Phỏng dịch từ nguyên bản Ý ngữ: Nguyễn Học Tập.

( Thông tấn www.vatican.va , 01.06.2011).