BÀI GIÁO LÝ NGÀY THỨ TƯ ( 7A 4)

Thính phòng Phaolồ VI, buổi yết kiến ngày thứ tư, 26.01.2011.

ĐỨC THÁNH CHA BENEDICTUS XVI

Anh Chị Em thân mến,

Hôm nay tôi muốn được nói với Anh Chị Em về Thánh Nữ  Jeanne d'Arc, một Nữ Thánh trẻ vào cuối Thời Trung Cổ, chết năm 19 tuổi, năm 1431.

Vị Thánh Nữ người Pháp nầy, được nhiều lần kể đến trong " Catechismo della Chiesa Cattolica " ( sách Giáo Lý Giáo Hội Công Giáo), đặc biệt gần gũi với Thánh Nữ Caterina di Siena, nữ quan thầy của Ý Quốc và của Âu Châu, mà tôi đề cập đến trong một buổi giáo lý gần đây, Thật vậy, cả hai đều là hai thiếu nữ thường dân, nữ tín hữu giáo dân và hiến mình gìn giư đức trinh khiết, cả hai đều chăm lo sống đời sống bí nhiệm ( mistica), không sống trong tu viện, mà giữa những thực trạng bi đát của Giáo Hội và của thế giới lúc đó.

Có lẽ các nàng là những hình ảnh tiêu biểu nhứt cho các " phụ nữ can cường " vào cuối Thời Trung Cổ, không sợ đem ánh sáng Phúc Âm đến cho những biến cố phức tạp của lịch sử.

Chúng ta có thể đặt các nàng bên cạnh các thánh nữ ở lại trên núi Calvario, gần bên Chúa Giêsu chịu đóng đinh và Mẹ Maria, Mẹ Người, trong khi các Tông Đồ đều trốn chạy và cả Phêrô đã chối Người ba lần.

Giáo Hội, trong thời kỳ đó, đang trải qua một cơn khủng hoảng trầm trọng của cuộc đại ly giáo Tây Phương, kéo dài gần 40 năm.

Khi Thánh Nữ Caterina di Siena mất đi, năm 1380, lúc đó có một Giáo Hoàng và một Ngụy Giáo Hoàng; khi Jeanne d'Arc sinh ra, năm 1412, có một Giáo Hoàng và hai Ngụy Giáo Hoàng.

Cùng chung với biến cố rách nát nầy trong lòng Giáo Hội, còn có những cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn giữa dân chúng Ki Tô giáo ở Âu Châu, mà cuộc chiến chiến thảm đạm nhứt đó là cuộc chiến bất tận " Cuộc Chiến Một Trăm Năm " giữa Pháp Quốc và Anh Quốc. 

1 - Jeanne d'Arc không biết đọc cũng không biết viết, nhưng chúng ta biết được trong sâu thẩm nhứt của con tim nàng nhờ hai nguồn lịch sử có giá trị đặc biệt: hai Phiên Toà có liên quan đến nàng.

Phiên toà thứ nhứt là " Processo di Condanna ( PCon ) " ( Phiên Toà Lên Án ), chứa đựng những điều được ghi lại về nhiều  cuộc hỏi cung lâu dài đối với Jeanne về thời điểm của những tháng cuối cùng của đời nàng ( tháng hai - tháng năm 1431) và ghi lại nguyên văn các lời của Thánh Nữ.

Phiên Toà thứ hai, " Processo di Nullità della Condanna " ( PNul) ( Phiên Toà Xóa Bỏ Bản Án ) chứa đựng lời khai của gần 120 nhân chứng mắt thấy tai nghe về tất cả những giai đoạn cuộc sống của đời nàng ( Procès de Condamnation de Jeanne d'Arc, 3 vol e Procès en Nullité de la Condamnation de Jeanne d'Arc, 5 vol., ed. Klincksieck, Paris 1960-1989). 

Jeanne sinh ở Domremy, một làng bé nhỏ nằm sát biên giới giữa Pháp Quốc và Lorena. Song thân cô là những người nông dân khá giả, được mọi người biết đến như là những tín hữu Ki Tô giáo rất tốt . Jeanne nhân được từ nơi song thân mình một nền giáo dục tôn giáo tốt lành, chịu ảnh hưởng khá nhiều về đời sống thiêng liêng " Nome di Gesù " ( Danh Chúa Giêsu ), được Thánh Bernardno di Siena giảng dạy và các Cha Phanxicô phổ biến khắp Âu Châu. Được gắn liền với Danh Chúa Giêsu  là Danh Mẹ Maria  và như vậy, trên nền tảng của nền tôn giáo quần chúng, đời sống thiêng liêng của Jeanne là cuộc sống sâu đậm Ki Tô Luận và Maria luận.

Từ lúc còn thơ ấu, cô Jeanne đã tỏ ra lòng bác ái cao cả và cảm thông đại lượng đối với người nghèo khó, bệnh hoạn và tất cả những ai đau khổ, trong bối cảnh thảm đạm của chiến tranh. 

Cũng từ chính những bản văn vừa kể chúng ta biết được đời sống thiêng liêng của Jeanne trở nên trưởng thành với kinh nghiệm bí nhiệm ( mistica) khởi đầu từ lúc 13 tuổi ( PConI, p. 47-48).

Qua  " lời "  của Thánh Tổng Lãnh Thiên Thần Michele, Jeanne cảm nhận mình được Chúa kêu gọi hãy tăng cường đời sống Ki Tô hữu của mình và hãy đứng ra dấn thân tiên phong giải thoát dân tộc mình.

Câu trả lời lập tức của nàng là câu trả lời " dạ ": đó là câu trả lời bằng lời khấn giữ đức trinh khiết, cùng với cuộc sống chuyên cần tham dự bí tích và cầu nguyện: mỗi ngày Jeanne tham dự Thánh Lễ, Xưng Tội và thường xuyên Rước Lễ, những lúc ầu nguyện lâu dài trước Chúa Chịu Đóng Đinh hay trước hình ảnh Đức Mẹ.

Lòng cảm thương và chuyên cần dấn thân của người phụ nữ đồng quê Pháp Quốc trước nỗi đau thương của dân tộc mình càng được làm tăng trưởng thêm nhờ mối tương giao bí nhiệm với Chúa.

Một trong những phương diện đặc thù thánh thiện của cô thiếu nữ nầy là mối liên kết giữa kinh nghiệm bí nhiệm và sứ mạng chính trị.

Sau những năm sống đời ẩn dật  và trưởng thành nội tâm, tiếp đến là hai năm ngắn ngủi, nhưng đầy cường độ của cuộc đời công cộng: một năm hành động và một năm khổ đau. 

2 - Khởi đầu nằm 1429, Jeanne bắt đầu công cuộc giải phóng của mình. Nhiều nhân chứng cho chúng ta thấy cô thiếu nữ nầy, chỉ mới có 17 tuổi như là một con người đầy nghị lực và quyết định, có khả năng chinh phục những người đầy nghi ngờ và thất vọng nãn chí.

Bằng cách vượt thắng tất cả mọi trở ngại, Jeanne gặp được Hoàng Tử  Pháp, Vị Vua Carlo VII tương lai, là người ở Poitiers, đã đặt nàng dưới một cuộc khảo sát  của một vài nhà thần học của Đại Học.

Phán quyết của các nhà thần học đối với nàng là phán quyết tích cực, họ không thấy gì sai trái nơi nàng, nàng chỉ là một Ki Tô hữu tốt lành. 

Ngày 22 tháng 3 năm 1429, Jeanne gởi một bức thư quan trọng cho Vua Anh Quốc và cho những thuộc hạ của Vua đang vây hảm thành phố Orléans ( ibid., p. 221-222).

Bức thư của nàng là một lời đề nghị cho một nền hoà bình thực sự giữa hai dân tộc Ki Tô giáo, dưới ánh sáng của Danh Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Nhưng lời đề nghị bị từ chối, và như vậy Jeanne phải dấn thân vào việc chiến đấu để giải thoát thị trấn, được thành công ngày 8 tháng 5.

Một thời điểm tuyệt đỉnh khác của động tác chính trị của Jeanne đó là dịp phong vương Vua Carlo VII ở Reims, ngày 17 tháng 7 năm 1429. Suốt cả một năm, Jeanne sống giữa lính tráng, bằng cách thực hiện giữa họ một sứ mạng đích thực loan báo Phúc Âm. Nhiều chứng nhân của họ về lòng tốt lành, can đảm và lòng trong sạch phi thường của nàng. Được mọi người gọi và chính nàng cũng gọi mình là " pulzella ", nghĩa là trinh nữ. 

Cuộc khổ nạn của Jeanne khởi đầu từ ngày 23 tháng 5 năm 1430, khi nàng bị quân thù của mình bắt làm tù binh.

Ngày 23 tháng 12 nàng bị đưa vào thị trấn Roen. Đó là nơi xảy ra Phiên Toà Lên Án dài dặc và thảm đạm, bắt đầu từ tháng 2 năm 1431 và kết thúc ngày 30 tháng 5 cùng với cuộc hoả thiêu.

Đây là một Phiên Toà quan trọng và được cử hành trọng thể,

   - có hai thẩm phán giáo quyền làm chủ tịch, Giám Mục Pierre Cauchon và vị truy tả pháp quan ( inquisiteur) Jean le Maistre.

   - nhưng trên thực tế, cả phiên toà đều bị hướng dẫn bởi một nhóm đông đảo các nhà thần học của Viện Đại Học nổi tiếng Paris, tham dự phiên toà như là những phụ tá viên.

Họ là hàng giáo phẩm Pháp Quốc, có cách lựa chọn chính trị ngược lại với phương cách của Jeanne. Bởi đó họ có khuynh hướng tiên thiên tiêu cực phán đoán về con người và về sứ mạng của Jeanne.

Phiên toà đó là một cuộc xáo trộn trang sử thánh thiện và cũng soi sáng cho chúng ta biết màu nhiệm của Giáo Hội, mà theo lời dạy bảo của Công Đồng Vatican II  là Giáo Hội " thánh thiện, nhưng đồng thời vẫn luôn luôn cần được thanh tẩy " ( LG, 8).

Đó là cuộc gặp gỡ thảm đạm giữa vị Thánh Nữ nầy với các vị thẩm phán xét xử nàng, là hàng giáo phẩm.

Jeanne bị họ tố cáo và xét xử, cho đến nỗi nàng bị lên án như là kẻ rối đạo và giao cho,  bị xử tử hoả thiêu.

Khác với những vị Thần Học Thánh đã làm sáng chói Đại Học Paris, như Thánh Bonaventura, Thánh Tôma d'Aquino và Chân Phước Duns Scoto, mà tôi đã có dịp đề cập đến một một vài bài giáo lý, các thẩm phán vừa kể là những nhà thần học không có đức bác ái và khiêm nhường để thấy được động tác của Chúa nơi vị Thánh Nữ nầy.

Nói đến đây, tôi nhớ lại các lời của Chúa Giêsu, theo đó thì các mầu nhiệm của Chúa được mạc khải cho những ai có tâm hồn của những kẻ bé mọn, trong khi vẫn còn giấu kín đối với những vị tiến sĩ và những nhà thông thái không có lòng khiêm nhường ( cfr. Lc 10, 2).

Như vậy các quan toà của Jeanne hoàn toàn không có khả năng để hiểu được nàng, để thấyđược vẻ đẹp trong tâm hồn nàng: bởi vì họ không biết rằng họ đang kết án một Thánh Nữ. 

Jeanne khẩn xin lời phán xét của Đức Giáo Hoàng ngày 24 tháng 5, lời khẩn xin bị tòa án từ chối.

Sáng ngày 30 tháng 5, nàng đón nhận Rước Lễ lần cuối cùng trong tù, và liền sau đó bị dẫn đi xử tử ở công trường nhóm chợ. Jeanne xin một trong những vị linh mục cầm cây Thánh Giá dẫn đầu đoàn người trước đám hoả thiêu, luôn đứng trước mặt nàng . Như vậy Jeanne chết đi trong lúc nhìn Chúa Giêsu chịu đóng đinh và lớn tiếng kêu lên nhiều lần Danh Chúa Giêsu ( P Nul I, p. 457, cfr. Catechismo della Chiesa Cattolica, 435).

Khoảng 25 năm sau, Phiên Toà Xoá Bỏ Bản Án, được mở ra dưới quyền của Đức Giáo Hoàng Callisto III, được kết thúc với một  phán quyết long trọng, xác nhận phán quyết lên án vô giá trị ( 7 tháng 7 năm 1456; PNul II, p. 604-610).

Phiên toà lâu dài nầy đón nhận các lời khai của các nhân chứng và thẩm định của nhiều nhà thần học: tất cả đều bênh vực cho Jeanne, làm sáng tỏ tính cách vô tội của nàng và lòng trung thành của nàng đối với Giáo Hội.

Sau đó Jeanne d'Arc sẽ được phong thánh bởi Đức Giáo Hoàng Benedetto XV, năm 1920.

3 - Anh Chị Em thân mến, Danh Chúa Giêsu, được Vị Thánh Nữ của chúng ta khẩn cầu cho đến những giây phút cuối cùng cuộc sống trần thế của nàng, như là hơi thở tiếp tục của linh hồn nàng, như nhịp đập của trái tim nàng, trung tâm của cả cuộc sống nàng.

" Bí nhiệm lòng bác ái của Jeanne d'Arc ", làm cho thi sĩ Charles Péguy say mê, đó là tình yêu trọn vẹn đối với Chúa Ki Tô và đối với người thân cận trong Chúa Giêsu và vì Chúa Giêsu.

Trong Vị Thánh Nữ nầy Tình Yêu bao gồm tất cả thực thể về Thiên Chúa và về con người, về trời và về đất, về Giáo Hội và thế giới. Chúa Giêsu luôn luôn chiếm chỗ đầu tiên trong cuộc sống của nàng, nói theo lời nói tuyệt đẹp của nàng: " Chúa của chúng ta được phục vụ trước tiên " ( PCon, I, p. 288; cfr. Catechismo della Chiesa Cattolica, 223).

Yêu mến Chúa có nghĩa là luôn luôn vâng phục ý muốn của Người. Jeanne xác nhận bằng sự tin tưởng hoàn toàn và phó thác:

   - " Tôi tin cậy vào Chúa, Đấng Tạo Hoá của tôi, tôi yêu thương Người với tất cả trái tim tôi " ( ibid., 337). 

Với lời khấn giữ trinh khiết, Jeanne dâng hiến một cách đặc quyền cả con người của mình cho Tình Yêu duy nhứt đối với Chúa Giêsu:" đó là lời hứa với Chúa chúng ta, " hứa gìn giữ tốt lành trinh khiết thể xác và linh hồn " ( ibid., p. 149-150).

Đức trinh khiết của linh hồn là trạng thái ân sủng, giá trị tối thượng, đối với nàng còn qúy hơn cả mạng sống: đó là một ơn Chúa ban cho, cần phải biết đón nhận và gìn giữ với lòng khiêm nhường và tin cậy.

Một trong những bản văn được biết nhiều nhứt của Phiên Toà thứ nhứt có liên quan đến chính vấn đề nầy: "  Được hỏi nếu nàng biết mình ở trong ân sủng Chúa hay không, nàng trả lời: " Nếu tôi không ở trong đó, xin Chúa đặt tôi vào; nếu tôi đang ở trong đó, xin Chúa gìn giữ tôi " ( Ibid. p. 62; cfr. Catechismo della Chiesa Cattolica, 2005). 

Vị Thánh Nữ của chúng ta sống đời sống cầu nguyện trong phương thức đối thoại liên tiếp với Chúa, Đấng cũng soi sáng cho việc đối thoại của nàng bằng những chỉ dẫn phán đoán và ban tâm hồn cho nàng bình an và vững chắc.

Nàng tin tưởng kêu xin Chúa:

   - " Lạy Chúa rất dịu hiền, vì danh dự cuộc Khổ Nạn của Chúa, con xin Chúa, nếu Chúa thương con, cho con biết con phải trả lời sao đối với những người nầy của Giáo Hội " ( ibid., p. 252).

Chúa Giêsu được Jeanne ngắm nhìn như " Vị Vua của Trời và Đất ". Bởi đó, trên ngọn cờ của mình, Jeanne phát hoạ lên hình ảnh " Chúa chúng ta cầm giữ trái đất trong tay " ( ibid., p. 172), biểu tượng sứ mạng chính trị của nàng.

Việc giải thoát dân chúng mình là một công trình công lý của con người, đó là động tác mà Jeanne thực hiện trong bác ái, và vì tình yêu Chúa Ki Tô.

Hành động của nàng là mẫu gương tốt đẹp thánh thiện cho các người tín hữu giáo dân dấn thân vào chính trị, nhứt là trong các hoàn cảnh khó khăn nhứt.

Đức tin là ánh sáng của mọi việc lựa chọn, như những gì sẽ được chứng minh, một thế kỷ sau, một vị đại thánh khác, người Anh Thomas More.

Trong Chúa Giêsu, Jeanne cũng chiêm ngắm được tất cả thực tại của Giáo Hội, " Giáo Hội khải hoàn trên Thiên Đàng ", cũng nhữ    " Giáo Hội đang chiến đấu dưới trần thế". Theo những gì nàng cho biết,

   - "  Chúa chúng ta và Giáo Hội tất cả là một " ( ibid., p. 166).

 Lời xác nhận đó được trích dẫn trong sách Giáo Lý Giáo Hội Công Giáo (Catechismo della Chiesa Cattolica n. 795), nói lên thái độ thật anh hùng trong bối cảnh Phiên Toà Tuyên Án, trước mặt các thẩm phán, các người của Giáo Hội đang hành hạ và lên án nàng.

Trong Danh Chúa Giêsu, Jeanne tìm được sức mạnh để yêu mến Giáo Hội cho đến chết, ngay cả lúc đang bị tuyên án. 

Tôi thích được nhớ lại làm thế nào Thánh Nữ Jeanne d'Arc có ảnh hưởng sâu đậm đến một vị Thánh Nữ trẻ của thời hiện đại: Thánh Teresa Giêsu Hài Đồng.

Trong một cuộc sống hoàng toàn khác hẵn, sống trong dòng kín, dòng Carmélite ở Lisieux, Thánh Nữ Teresa Hài Đồng Giêsu cảm thấy mình rất gần Thánh Nữ Jeanne, bằng  cách sống trong lòng Giáo Hội và tham dự vào các cuộc đau khổ của Chúa Giêsu để cứu chuộc thế gian.

Giáo Hội đã hiệp nhứt cả hai Thánh Nữ lại như là Quan Thầy của Nước Pháp, sau Đức Trih Nữ Maria.

Thánh Nữ Teresa đã tỏ ra ước muốn được chết như Thánh Nữ Jeanne d'Arc, trong khi thốt lên Danh Tánh Chúa Giêsu ( Manoscritto B., 3r). 

Thánh Nữ Teresa Hài Đồng Giêsu cũng được thúc động bởi chính tình yêu cao cả đối với Chúa Giêsu và với người thân cận, Thánh Nữ đã sống đời sống trinh khiết tận hiến. 

Anh Chị Em thân mến, bằng chứng nhân sáng chói của nàng, Thánh Nữ Jeanne d'Arc mời gọi chúng ta hãy có một đời sống Ki Tô giáo cao cả: hãy dùng lời cầu nguyện của chúng ta như là dây dẫn dắt định hướng những ngày sống của mình,

   - hãy hoàn toàn tin cậy trong việc chu toàn thánh ý Chúa, dầu thánh ý đó thế nào cũng vậy;

   - sống đức bác ái không cần lợi lộc, và múc lấy, như Thánh Nữ Jeanne nơi Tình Yêu của Chúa Giêsu một Tình Yêu sâu đậm đối với Giáo Hội.

Cám ơn Anh Chị Em.

Phỏng dịch từ nguyên bản Ý Ngữ: Nguyễn Học Tập.

( Thông tấn www.vatican.va , 26.01.2011).