BÀI GIÁO LÝ NGÀY THỨ TƯ ( 6A 34 )

Công trường Thánh Phêrô, buổi yết kiến ngày thứ tư, 06.10.2010.

ĐỨC THÁNH CHA BENEDICTUS XVI

Anh Chị Em thân mến,

Thánh Nữ Gertrude Cả, mà hôm nay tôi muôn nói với Anh Chị Em, cũng hướng dẫn chúng ta tuần nầy nào tu viện Helfta, nơi đã được sáng tác ra những kiệt tác văn chương tôn giáo nữ giới La Tinh - Đức.

Thánh Nữ Gertrude thuộc về thế giới đó, một trong những nữ tu chiêm niệm lừng danh, là người phụ nữ duy nhứt của Đức Quốc được gán cho danh hiệu " Cả ", do tầm vóc văn hoá và phúc âm của nàng: bằng đời sống và bằng tư tưởng của nàng, nàng đã ghi ấn tính một cách đặc biệt trên đời sống thiêng liêng Ki Tô giáo.

Nàng là một phụ nữ thật đặc biệt, được Chúa ban cho tài năng tự nhiên cá biệt và những ơn sủng lạ lùng, lòng khiêm nhường thật sâu đậm và đầy nhiệt huyết cứu rổi người thân cận, thân tình kết hợp với Chúa trong suy niệm và sẵn sàng tiếp cứu những ai cần đến. 

Ở Helfta nàng luôn luôn đối chiếu, có thể nói như vậy, với vị Sư Mẫu Matilde Hackeborn của mình, mà tôi đã đề cập đến trong buổi Yết Kiến thứ tư vừa qua; nàng giao tiếp với Matilde Magdenburg, một nữ tu chiêm niệm khác của thời Trung Cổ. Nàng lớn lên dưới sự chăm sóc mẹ con, dịu dàng và đòi buộc, của Mẹ Bề Trên Dòng Badessa Gertrude.

Từ ba chị em đồng môn đó, Thánh nữ Gertrude múc lấy được kho tàng kinh nghiệm và khôn ngoan; kế đến nàng khai triển thêm bằng cách tổng hợp của chính mình, bằng cách đi trên con đường tôn giáo của mình với lòng tin cậy không biên giới vào Chúa.

Nàng diễn tả đặc tính dồi giàu cuộc sống thiêng liêng mình, không những bằng cách diễn tả của cá nhân mình, mà còn và nhứt là theo phương thức của Thánh Kinh, Phụng Vụ, Giáo phụ và dòng Biển Đức, với ấn tính rất cá nhân của mình và rất thích hợp để truyền bá cho người khác. 

1 - Gertrude sinh ra năm 1256, ngày Lễ Ba Vua, nhưng chúng ta không biết được gì hết về song thân của nàng cũng như nơi sinh.

Gertrude viết rằng chính Chúa mạc khải cho mình về sự kiện mất gốc đầu tiên nầy:

   - " Ta đã chọn nàng làm nơi cư ngụ của Ta, bởi vì Ta thích rằng những gì đáng yêu thương nơi nàng là công trình của Ta ( ...) Chính vì lý do đó, Ta đã làm cho nàng xa cách các người thân của mình, như vậy có nghĩa là không ai có thể thương yêu nàng vì lý do liên hệ máu mủ và chỉ có Ta mới là nguyên cớ yêu thương duy nhứt mà nàng mang nơi mình " ( Le Rivelazioni, I, 16, Siena 1994, p. 76-77).

Vào lúc lên năm tuổi, năm 1261, Gertrude vào tu viện, như thói quen thường có thời đó, để được giáo dục và dạy dỗ. Nơi đây Gertrude đã sống cả cuộc đời mình, mà chính nàng đã ghi lại những giai đoạn có ý nghĩa nhứt.

Trong những hồi ký của mình, nàng nhắc nhớ rằng Chúa đã tiên liệu với lòng kiên nhẫn lâu dài và lòng nhân từ vô hạn, bằng cách quên đi những năm tháng đã trải qua trong lúc thiếu thời và tuổi trẻ, Gertrude viết:

   - " trong động tác làm cho trí óc mờ tối đi đó, nếu không con có thể ( ...) suy nghĩ, nói và làm điều mà con đã thích thú không có chút gì ân hận hồi tâm và ở bất cứ nơi nào con có thể làm, nếu Chúa không lo liệu trước cho con, hoặc bằng cách nhấn mạnh đến tính cách khủng khiếp của sự dữ và ban cho con có được một khuynh hướng tự nhiên làm điều thiện, hoặc bằng sự canh chừng từ bên ngoài của những người khác. Có lẽ con đã hành xử như người ngoại giáo ( ...) và điều đó, để có thể thực hiện được, Chúa đã muốn rằng ngay từ thời thơ ấu, nghĩa là ngay từ lúc con mới có năm tuổi, muốn cho con được ở trong tu viện tôn giáo Biển Đức, để con được giáo dục ở đó bởi các thân hữu đạo đức nhứt của Chúa " ( Ibid, II, 23, p. 140s).  

Gertrude là một nữ sinh viên phi thường, học hỏi tất cả những gì có thể biết được của các môn khoa học " Trivio  " ( Tam Khoa " và  " Quadrivio " ( Tứ Khoa ), nền học vấn của thời đó.

Nàng rất say mê được hiểu biết và học các môn đời đầy nhiệt huyết và bền tâm, bởi đó nàng thâu thập được kết quả học vấn ngoài sự mong mỏi của mọi người.

Nếu chúng ta không biết gì về gốc tích của nàng, thì trái lại, nàng cho chúng ta biết nhiều điều về các sở thích lúc thanh xuân của mình: văn chương, âm nhạc và ca hát, nghệ thuật tiểu hoạ bắt lấy nàng; nàng có tính tình mạnh bạo, quyết liệt, tức khắc, dễ bị kích động ( impulsivo ).

Nàng thường cho mình là chểnh mảng, nhận biết các khuyết điểm của mình; nhưng biết khiêm nhường xin lỗi.

Với lòng khiêm nhường nàng xin lời khuyên bảo và lời cầu nguyện cho để biết sám hối.

Có những đoạn nàng kể lại tính tình và các khuyết điểm vẫn còn theo nàng cho đến lúc cuối cùng, đến nỗi khiến cho nhiều người tự hỏi không biết làm sao mà Chúa yêu qúy nàng đặc biệt như vậy. 

Tứ cuộc đời nữ sinh viên, nàng bước đến việc hoàn toàn hiến dâng mình cho Chúa trong đời sống tu viện và trong hai mươi năm, không ccó gì đặc biệt xảy ra: học hành và cầu nguyện là động tác chính của nàng.

Nhờ các tài năng, nàng trổi vượt hơn các chị em đồng môn. Gertrude bền tâm kiên định nền văn hoá của mình trong nhiều lãnh vực khác nhau.

Nhưng trong Mùa Vọng năm 1280, một ít ngày sau Lễ Thanh Tẩy của Đức Trinh Nữ, vào Giờ Kết thúc, buổi chiều, Chúa soi sáng cho bóng tối dày đặc của nàng. Với lòng dịu dàng và ngọt ngào Chúa đã trấn an mối âu lo, bối rối mà Gertrude cũng  coi như chính đó là ơn của Chúa
   - " để phá đổ cái tháp khoe khoan và hiếu kỳ, mặc dầu hỡi ơi vẫn đang mặc chiếc áo tu sĩ, con đã bước đi bằng cách nâng cao sự kiêu ngạo của con, bằng cách ít ra như vậy để chỉ cho con đường cứu rỗi của Chúa " ( Ibid. II, I . 87 )

Gertrude nhận thấy có một chàng thanh niên đang dẫn nàng vượt ra khỏi tình trạng rối ren đầy chông gai đang đè nén lên tâm hồn mình, bằng cách nắm lấy tay nàng. Trong bàn tay đó, Gertrude nhận ra

   - " dấu vết qúy báu các vết thương đã xoá bỏ đi các động tác tố cáo của các kẻ thù địch chúng ta " ( Ibid., II, 1, p. 89),

nàng nhận ra là Đấng trên Thánh Giá đã cứu chúng ta bằng máu của Người, là Chúa Giêsu. 

2 - Từ lúc đó trở đi cuộc sống của nàng thân tình với Chúa được gia tăng  thêm, nhứt là trong những thời gian phụng vụ có ý nghĩa nhứt - Mùa Vọng- Giáng Sinh- Phục Sinh, lễ Đức Trinh Nữ- ngay cả lúc đau ốm, bị ngăn cản không được hội nhập vào với ca đoàn. Cũng bằng chính phân bón ( humus ) phụng vụ của Maltide, sư mẫu của mình, nhưng  Gertrude diễn tả bằng những hình ảnh, biểu tượng và ngôn từ đơn sơ và thẳng thắn hơn, với những trích dẫn tham chiếu vào Thánh Kinh, các Giáo Phụ, vào thế giới Biển Đức hơn. 

Tiểu sử của Thánh Nữ Gertrude cho chúng ta thấy có hai đường hướng, mà chúng ta có thể nói đó là " sự sám hối " cá biệt của nàng:

   - trong việc học hành, với sự chuyển đổi tận gốc rễ từ các việc nghiêng cứu học hỏi trần thế con người đến các việc đào sâu về thần học,

   - và trong việc tuân giữ lề luật tu viện, bằng việc thay đổi cuộc sống mà nàng cho là chểnh mảng đến đời sống cầu nguyện gia tăng, siêu nhiệm, với lòng nhiệt thành truyền giáo khác thường.

Chúa là Đấng đã chọn nàng  từ trong lòng mẹ và ngay từ lúc bé Người đã cho nàng tham dự vào bàn tiệc của đời sống tu viện, đã kêu gọi nàng với ân sủng của Người

   - " từ những việc bên ngoài vào đời sống nội tâm và từ chăm lo các việc trần thế, đến lòng mến chuộng các việc thiêng liêng ".

Gertrude nhận biết mình đã ra đi xa Người, trong miền đất xa lạ, như nàng đã nói theo ý nghĩa của Thánh Augustino, nhận biết rằng mình đã dành quá nhiều ham hố cho các việc học hỏi tự do, cho khoa học nhân loại, mà bỏ bê đi khoa học thiêng liêng, làm cho mình không còn cảm thấy thú vị  của sự hiểu biết đích thực.

Giờ đây nàng được đem lên đỉnh núi của sự chiêm nghiệm, nơi mà nàng cởi bỏ đi con người củ để mặc lấy lại con người mới.

   - " Từ người chuyên về văn phạm, nàng trở thành nhà thần học, chuyên đọc chăm chú và không biết mệt các sách thánh, mà mình có thể có hay có thể lo cho có được, nàng lấp đầy trái tim mình bằng những phán quyết ích lợi và dịu dàng của Thánh kinh. Bởi đó luôn luôn nàng có sẵn một vài lời được Chúa soi sáng cho và để xây dựng mà nàng có thể làm thoả mãn được những ai đến và hỏi ý kiến nàng, và chung với các bản văn Thánh Kinh thích họp nhứt, để đối chất lại bất cứ tư tưởng nào sai trái và bịt miệng những đối thủ mình " ( Ibid., I, I, p. 25). 

Gertrude chuyển hóa tất cả những gì vừa kể thành động tác truyền giáo: nàng chuyên cần viết và phổ biến chân lý đức tin một cách trong sáng và đơn sơ, duyên dáng và có tính cách thuyết phục, bằng cách phục vụ với lòng yêu thương và trung thành với Giáo Hội, đến nỗi trở thành lợi ích cho các nhà thần học và những người nhân đức.

Động tác dày đặc nầy của nàng, chúng ta còn biết được không bao nhiêu, cũng cả vì lý do các biến chuyển làm cho tu viện Heflta bị tàn phá.

Ngoài ra quyền Araldo del divino amore ( Sứ giả của tình yêu Thiên Chúa ) và quyển Le Rivelazioni ( Các Mạc Khải ), chúng ta chỉ còn lại Esercizi Spirituali ( Những Cuộc Tĩnh Tâm ), một nữ trang hiếm có trong văn chương siêu nhiệm thiêng liêng. 

3 - Trong việc tuân giữ lề luật tôn giáo, vị Thánh Nữ của chúng ta là

   - " một cột trụ vững chắc ( ...) người rất can trường chủ xướng công bình và chân lý " ( Ibid., I, I, p. 26),

tiểu sử của Thánh Nữ nói cho chúng ta biết như vậy.

Bằng lời nói và gương mẫu, Thánh Nữ làm sống động lên nơi người khác lòng hăng say. Cùng với các lời cầu nguyện và hảm mình đền tội theo lề luật của tu viện, Gertude còn thêm những điều khác với lòng sùng kính và tin cậy phó thác vào Chúa, làm cho ai gặp Thánh Nữ cũng phải ý thức rằng mình đang ở trước mặt Chúa.

Thật vậy, chính Chúa làm cho biết rằng Người đã gọi Thánh Nữ trở thành dụng cụ cho ơn sủng của Người.

Đối với kho tàng cả thể đó, Gertrude cảm thấy mình không xứng đáng, nên Thánh Nữ đã thú nhận rằng mình không gìn giữ và nhận chân được giá trị. Thánh Nữ than thở:

   - " Than ội ! Nếu Chúa cho con để tưởng nhớ đến Chúa, kẻ bất xứng như là con đây, dầu cho một sợi chỉ thôi, con cũng phải nhìn nó với lòng kính cẩn hơn và qúy trọng hơn những gì con đã được đối với những ơn nầy của Chúa " ( Ibid., II, 5, p. 100). 

Nhưng càng nhận biết sự khó nghèo và tình trạng bất xứng của mình, Thánh Nữ càng gắn chặt vào ý muốn của Thiên Chúa,

   - " bởi vì - Thánh Nữ xác quyết - con chỉ biết lợi dụng quá ít như vậy đối với các ơn của Chúa, làm cho con tin rằng những ơn đó chỉ được rộng ban cho con thôi, nhưng sự khôn ngoan muôn đời của Chúa không thể nào bị ngăn chận bởi bất cứ một ai. Như vậy xin hãy làm, hỡi Đấng Ban mọi ơn mà Ngài đã rộng rãi ban nhưng không cho con những ơn mà con không có công trạng gì, xin Chúa, cho những ai đọc những dòng nầy, tâm hồn của họ, ít nhứt là một trong các thân hữu của Chúa trở nên cảm động với tư tưởng  rằng lòng nhiệt thành đối với các linh hồn đã thúc đẩy Chúa để một viên ngọc với giá trị khôn lường như vậy giữa vũng sình đáng tởm của trái tim con " ( Ibid., II, 5, p. 100s).  

Một cách đặc biệt, hai đặc ân mà Gertrude qúy mến hơn mọi điều nào khác, như chính Thánh Nữ viết:

   - " Các vết dấu chứng của các vết thương cứu độ của Chúa, mà Chúa đã ấn dấu lên con, như là những nữ trang qúy báu trong trái tim và vết thương tình yêu sâu đậm và cứu độ mà Chúa đã ấn tín lên. Chúa đã làm cho con tràn ngập  với các quà tặng chúc phúc nầy của Chúa, dầu cho con có sống một ngàn năm mà không có một sự an ủi nào nội tâm cũng như bên ngoài nào nữa, tưởng nhớ đến những món quà đó cũng đủ làm cho con vững chắc, đủ soi sáng  và làm cho con đầy biết ơn. Chúa còn muốn đưa con vào cuộc sống thân tình không tưởng tượng được của tình thân hữu Chúa, xin Chúa hãy mở ra cho con bằng nhiều cách khác nhau đền thánh rất qúy báu của Thần Tính Chúa là Trái Tim Thiên Chúa của Chúa ( ...). Cùng với kho tàng chồng chất các ơn tốt lành đó, xin Chúa ban thêm cho con Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Chúa làm trạng sư cho con , và Chúa đã thường nhắn gởi con tình yêu thương của Mẹ, như là người trung thành nhứt của đôi vợ chồng, có thể ủy thác vị hôn thê yêu thương của mình  cho chính mẹ mình " ( Esercizi, Milano 2006, p. 148).  

Luôn hướng về sự thông hiệp không bao giờ hết, Thánh Nữ kết thúc cuộc đời trần thế của mình ngày 17 tháng 11 năm 1301 hay 1302, lức chừng 42 tuổi.

Trong quyển Eserizi VII, quyển chuẩn bị cho cái chết, Thánh Nữ Gertrude viết:

   - " Lạy Chúa Giêsu, Chúa là Đấng vô cùng thân yêu đối với con, xin Chúa luôn luôn ở với con, để cho trái tim con luôn ở với Chúa và tình yêu của Chúa tiếp tục lâu bền với con, không gì có thể chia tách được và cuộc đi qua của con được Chúa chúc lành, như vậy tâm hồn con, sau khi được tháo gỡ khỏi các ràng buộc của thể xác, có thể tìm được lập tức sự an nghỉ nơi Chúa. Amen " ( Esrcizi, Milano 2006, p. 148).       

Tôi nghĩ rằng những điều vừa kể không phải là những gì của quá khứ, lịch sử, nhưng cuộc sống của Thánh nữ Gertrude vẫn còn là trường học cho cuộc sống Ki Tô giáo, là con đường chính đáng, và nói cho chúng ta biết  trung tâm của cuộc sống hạnh phúc, của cuộc sống đích thực, là tình thân hữu với Chúa Giêsu, với Chúa.

Và tình thân hữu đó, chúng ta có thể học được trong lòng yêu mến Thánh Kinh, lòng yêu mến đối với phụng vụ, trong đức tin sâu đậm, trong tình yêu thương đối với Mẹ Maria, để có thể luôn luôn thực sự biết được chính Thiên Chúa và như vậy biết được niềm hạnh phúc đích thực, mục đích của đời sống chúng ta.

Cám ơn Anh Chị Em.

Phỏng dịch từ nguyên bản Ý Ngữ: Nguyễn Học Tập.

( Thông tấn www.vatican.va , 06.10.2010).