Sáng nay, thứ bảy 12 tháng 7, báo Tuổi Trẻ đã loan đi một thông tin đáng buồn, tin về vụ việc Công ty TNHH Nhà Máy Tàu Biển Hyundai Vinashin đã chuyển hơn 60 tấn chất thải độc hại từ một ụ tàu của công ty, đến định chôn lấp trong vườn một khu dân cư thuộc thôn Phú Thọ 3, xã Ninh Diêm, huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Ở ụ tàu này đã có khoảng 200 tấn chất thải.

Bài báo có tựa đề “Chôn trộm 60 tấn chất thải nguy hại: Hyundai Vinashin bị bắt quả tang !” đăng nơi trang 5, chuyên mục Thời Sự, nội dung cho biết đơn vị trách nhiệm về môi trường tỉnh Khánh Hòa đã công khai xác nhận đây là chất thải nguy hại. Theo tác giả phóng viên Phan Sông Ngân, “khi chất thải nguy hại trên các xe vừa đổ xuống, nhiều người chứng kiến đã phải rùng mình. Từ đống chất thải hỗn độn, đen đen và nhầy nhụa bốc lên một mùi vị nồng nặc rất khó chịu”.

Cũng trong bài báo này, tác giả nhắc lại một vụ việc khác: “Cho đến nay, Hyundai Vinashin vẫn chưa giải quyết được món nợ chất thải xỉ đồng đang làm ô nhiễm môi trường thì lại xảy ra vụ việc tày trời này”. Chúng ta nhớ lại những bài báo trước đây về Hyundai Vinashin đã sử dụng chất xỉ đồng rất độc hại để gia công “lau tàu”, chất liệu này tự bản thân nó phá hoại môi trường sống, gây ô nhiễm không khí và chất thải từ nó sẽ tàn phá đất đai và nguồn nước ngầm ! Vụ việc này cho đến nay vẫn “được ngâm tôm”, im hơi lặng tiếng một cách khó hiểu !

Người đọc bài báo này không khỏi rùng mình về “tội ác”  “tày trời”  do công ty nói trên gây ra, nhưng đó lại chỉ là một trong rất nhiều vụ việc do rất nhiều doanh nghiệp đã biến đất nước chúng ta thành một bãi rác khổng lồ ( hai chữ “rất” dùng ở đây không hề có tính cường điệu ), có những doanh nghiệp của người nước ngoài, có những doanh nghiệp của cả người trong nước.

Hầu như tất cả các con sông trên đất nước chúng ta đang oằn mình dãy chết, trên thân xác ấy chỉ còn là một vệt nước đen đúa, hôi thối kinh tởm. Hãy đi một vòng Hà Nội, đến xem “con sông Tô Lịch” của đất Hà Thành một thời đã từng đi vào thơ văn lịch lãm, hãy đi một vòng Sài-gòn, và hãy tìm cho ra còn con sông nào không bốc mùi hôi thối, còn con sông nào không chở trên mình dòng nước đầy rác rưởi không ? Thế đấy, thân phận chúng ta như thế đấy. Nhưng mà, ai đã gây ra nông nỗi này ?

Hãy đọc tiếp và chung nỗi đau với tác giả Phan Sông Ngân: “Sở Tài Nguyên Môi Trường tỉnh Khánh Hòa đã ký văn bản chỉ đạo khá nhẹ nhàng… còn việc xử lý hành vi định “chôn trộm” chất thải nguy hại thì các cơ quan chức năng của tỉnh chỉ trả lời...”‘chờ xem xét” !

Mấy hôm nay, người anh em phụ trách xây dựng trong nhà chúng tôi ra vào xem ra mệt mỏi, hỏi ra mới biết ngài đang bị “các cơ quan chức năng” hành hạ ! Hết đơn vị này đến đơn vị khác lần lượt đến thực hiện đòn hiểm theo phép... “xa luân chiến”.

Như trong bài trước, tôi đã có dịp chia sẻ về công trình chúng tôi đang xây dựng, tại công trình này, đòn “xa luân chiến” được thực hiện như sau: Nước thải từ công trường, công trình đang trong thời kỳ đào đất và làm đáy móng, nước bơm ra từ công trường là nước mưa và cũng chỉ là nước mặt của khu vực móng ( rất ít ), chỉ hôm nào có mưa thì sáng hôm sau đơn vị thi công mới bơm ra để khô đáy móng, cán bộ môi trường đến kiểm tra và kết luận nước thải độc hại ! Lập biên bản ! Thế là một phen “cãi nhau” xùi bọt mép ! Bước xuống mặt móng, múc nước lên xem, trẻ con cũng biết đó chỉ là nước mưa nhưng cán bộ lại cứ nằng nặc yêu cầu “đem đi kiểm nghiệm !”

Nước thải ra chưa qua xử lý ! Thế nào là xử lý nước thải do mưa ? Yêu cầu phải qua ba hố ga trước khi ra cống thành phố, lại một phen “cãi nhau” xùi bọt mép ! Cuối cùng người Nhà Thờ buộc phải “ân cần” dẫn cán bộ đi xem đường thoát nước ở đây đã qua tới… năm hố ga trước khi ra cống thành phố !

Xe đang đào đất bị chận lại, giấy phép xử lý chất thải rắn độc hại ? Trước mắt mọi người toàn đất là đất, chất thải rắn độc hại là cái gì ? Nhà Thờ đã ký hợp đồng với đơn vị thi công, Nhà Thờ đâu còn biết giấy phép nào nữa ? Luật đánh vào chủ đầu tư ! Chủ đầu tư là Nhà Thờ đã mất tới… ba năm để có giấy phép xây dựng, trong quá trình xin phép, bao nhiêu giấy phép con đã phải xin, “thỏa thuận” qui hoạch kiến trúc, “thỏa thuận” giao thông công chánh, “thỏa thuận” phòng cháy chữa cháy, “thỏa thuận” không tranh chấp... Khi khởi công, nào là giấy “thỏa thuận” biện pháp thi công, giấy “thỏa thuận” giao thông vận tải để chuyên chở vật liệu, …toàn là giấy thỏa thuận nhưng thực chất là giấy phép phải xin, hễ có người xin thì có kẻ hành !

Đơn vị thi công được chúng tôi mời tới để hỏi về cái giấy phép xử lý chất thải rắn độc hại, ông giám đốc công ty cũng cười trả lời: “Dạ, con không biết” ! Nhưng ông trấn an chúng tôi: “Thôi cứ để con lo !” Thế là, y như rằng, hôm sau xe đất vào làm việc vô tư, không có vấn đề chi cả !

Báo Tuổi Trẻ số ra ngày thứ tư 9.7.2008, có đăng bài “Thủ tục hành chính tiếp tục… hành dân”, bài số 2 “Nằm mơ mới thấy… đúng qui trình !”, tác giả Nguyễn Triều – Phúc Huy có đưa tin về ngôi chùa Diệu Pháp quận Bình Thạnh, xin phép xây dựng một năm rồi vẫn chưa có giấy phép. Kính thưa các thầy, xin các thầy bền tâm chờ đợi và vững lòng kiên trì đi lên đi xuống các cửa quan, Nhà Thờ ba năm chẵn mới được giấy phép ! Ba năm trôi qua, lạm phát đã đưa giá thành công trình lên gấp đôi, sự thiệt thòi của người dân không ai thèm quan tâm tới.

Cũng trong trang báo Tuổi Trẻ này, ông Nguyễn Tấn Bền, Giám đốc Sở Xây Dựng thành phố đã nhìn nhận: “Thủ tục xin cấp phép xây dựng hiện nay quá chi li, nên cán bộ thụ lý hồ sơ dễ lợi dụng để gây khó cho người dân”, hèn gì người cán bộ nào cũng… bụng phệ và đi xe xịn ! Dế ( điện thoại di động ) đều thuộc loại hàng hiệu !

Hàng trăm tấn chất độc hại thật sự thì được xuê xoa qua chuyện, vài khối đất rất nguyên tuyền lại được xăm soi kỹ lưỡng hơn cả nghiên cứu vi trùng. Dân thành phố này biết một điều rất thật là: nhà cán bộ xây không phép cả chục tầng lầu không có vấn đề, chỉ cần xe ba gác chở một đống cát vào ngõ hẻm nhà phó thường dân, lập tức có cán bộ đến hạch hỏi giấy phép sửa chữa !

Tin Mừng có chỗ đứng nào trong một xã hội như vậy nhỉ ? Vai trò Ngôn Sứ sẽ thể hiện ra sao trong một cộng đồng như vậy ? Hỡi các Ngôn Sứ Thừa Tác và những Ngôn Sứ Cộng Đồng ? Không chỉ trong lãnh vực xây dựng nhưng bao nhiêu tiếng than thở của người dân trong mọi lãnh vực, bao giờ chúng ta mới can đảm mạnh dạn lên tiếng bênh vực ? Tôi có quen với một nhà thơ Linh Mục, khi ngài góp ý xin sửa đổi một vài việc trong Giáo Phận mà không được Đấng Bản Quyền chấp thuận, ngài đã cảm thán mà làm một bài thơ vỏn vẹn chỉ có hai dòng chua chát:

“Ôi…( tên Giáo Phận ) Em vô cùng tội nghiệp,

Đời đổi rồi mà em mãi ngủ im !”

Vậy thì, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng cam chịu ngủ im mãi thế này hay sao ?

Lm. VĨNH SANG, DCCT, thứ bảy 12.7.2008