Trần Mỹ Duyệt
Mỗi khi đọc Kinh Tin
Kính đến câu: “Tôi tin kính một Thiên Chúa toàn năng, Đấng tạo thành trời đất
muôn vật hữu hình và vô hình”, chúng ta thường nghĩ đến những tạo vật vô hình
là các thiên thần. Vậy thiên thần là ai? Các ngài được dựng nên để làm gì? Và
làm cách nào chúng ta có thể biết được các ngài cũng như những sinh hoạt của
các ngài?
NHỮNG TẠO VẬT VÔ HÌNH
Theo Thánh Kinh và căn
cứ trên nhiều truyền thống tôn giáo, các thiên thần là những tạo vật thiêng
liêng, vô hình vượt xa hơn con người là những tạo vật hữu hình: “Vì Ngài đã tạo
nên con người thấp hơn các thiên thần một chút, và đã đội trên con người triều
thiên danh dự và vinh quang” (Thánh Vịnh 8: 5).
Các thiên thần hơn con
người một chút vì các ngài là những tạo vật thần linh. Trong khi đó, con người
là những tạo vật hữu hình có hồn và có xác. Tuy nhiên, Thiên Chúa “đã đội trên
con người triều thiên danh dự và vinh quang”, vì Ngôi Hai Thiên Chúa nhập thể
đã mặc lấy hình hài và bản tính của con người.
Các thiên thần có nhiều
nhiệm vụ và nhiều vai trò trong Vương Quốc của Thiên Chúa:
-Chầu chực trước ngai
tòa Thiên Chúa.
-Phụng sự Thiên Chúa.
-Làm sứ giả của Thiên
Chúa.
-Nối kết giữa Thiên Chúa
và con người.
-Được chỉ định canh giữ,
hướng dẫn con người, và cầu bầu cho chúng ta trước mặt Thiên Chúa.
Những tôn giáo như Do
Thái Giáo (Judaism), Kitô Giáo (Christianity), và Hồi Giáo (Islam) luôn coi các
thiên thần như những tạo vật thần linh nối kết giữa Thiên Chúa và con người.
[1] Các thiên thần không phải là nam hay nữ theo sự hiểu biết và kinh nghiệm về
phái tính của con người. Tuy nhiên, mỗi khi các ngài được nhắc tới trong Thánh
Kinh, từ ngữ dùng để dịch “angel” luôn luôn là nam giới. Cũng vậy, mỗi khi xuất
hiện, thiên thần luôn xuất hiện như những người nam. Ngay cả tên gọi của các
ngài cũng mang giới tính nam. [2]
PHẨM TRẬT CÁC THIÊN THẦN
Có 250 lần các thiên
thần được nhắc đến từ sách Sáng Thế Ký tới sách Khải Huyền. Tuy nhiên, Thánh
Kinh không đưa ra con số chính xác các thiên thần được Thiên Chúa tạo
dựng.
Trong Khải Huyền, Thánh
Gioan viết: “Rồi tôi nhìn lên và nghe tiếng của nhiều thiên thần, con số hàng
ngàn ngàn, và hàng vạn vạn” (Khải Huyền 5:11). Linh mục Nguyễn Thế Thuấn trong
bản dịch Kinh Thánh của ngài, ngài dịch là: “vạn vạn ngàn ngàn”. Trước
đó, trong thị kiến tiên tri Daniel đã nhìn thấy “hàng ngàn ngàn phục vụ Ngài;
vạn vạn đứng trước Ngài” (Daniel 7:10). Và trong Thư Do Thái cũng nhắc đến con
số đạo binh thiên thần hàng hàng lớp lớp (Do Thái 12:22). Hiểu là con số các
thiên thần trên trời nhiều vô số kể.
Ngoài số đông các thiên
thần tốt lành, Kinh Thánh còn nói đến những thần sa ngã. Đó là các thiên thần
đã bị đuổi khỏi thiên đàng vì sự bất tuân phục. Satan là thủ lãnh những đọa
thần này. Con số một phần ba các thiên thần sa ngã được nói tới trong Khải
Huyền: “Đuôi nó quét xuống một phần ba tinh tú trên trời và ném xuống đất”
(Khải Huyền 12:4). Nhiều phiên bản dịch khác nhau, nhưng đa số đồng ý biến cố
xảy ra liên quan đến việc Satan phản nghịch lại với Thiên
Chúa.
Pseudo-Dionysius, thần
học gia và triết gia Công Giáo thế kỷ thứ 5 hoặc thứ 6 trong tác phẩm De
Coelesti Hierarchia (On the Celestial Hierarchy) và Thánh Thomas Aquinas
trong Tổng Luận Thần Học (Summa Theologiae) trích dẫn từ Tân Ước, đặc
biệt trong thư Êphêsô 1:21và Côlôsê 1:16 đã phân định các thiên thần thành ba
đẳng, mỗi đẳng gồm ba loại tùy theo vai trò và nhiệm vụ của các thần. Thánh
Bonaventure tóm lược 9 phẩm thiên thần theo sau những việc làm của các ngài
như: loan tin, truyền đạt, và hướng dẫn, dùi dắt, thúc đẩy, ra lệnh, đón nhận,
mặc khải, và xức dầu. Về phẩm trật các thiên thần, ngài cho rằng chỉ 5 vị đầu
tiên được sai xuống bởi Thiên Chúa để làm sáng tỏ chính các ngài giữa thế giới
vật chất, trong khi bốn phẩm thiên thần cao nhất luôn ở trên trời trước tôn
nhan Thiên Chúa.
- Ba đẳng thiên thần
Thánh Phaolô trong thư
gửi giáo đoàn Côlôsê đã vẽ ra một bức tranh mờ mờ về đẳng cấp các thiên thần:
“Nhờ ngài mọi sự được tạo dựng trên trời và dưới đất, vô hình và hữu hình, dù
là Ngai Thần (Thrones) hay Quản Thần (Dominions), Lãnh Thần (Rulers), Quyền
Thần (Authorities) – mọi sự đều được ngài tạo dựng và cho ngài” (Côlôsê 1:16).
Minh Thần (Cherubim) thì được nhắc đến trong Sáng Thế Ký khi Thiên Chúa đuổi
con người ra khỏi vườn Địa Đàng và đặt Cherubim cằm gươm canh giữ (Sáng Thế Ký
3:24).
Về đẳng cấp, các thiên
thần được chia thành ba đẳng:
- Đẳng I (cao nhất) gồm
các:
Luyến Thần
(Seraphim [Seraphimy]),
Minh Thần
(Cherubim [Cheruvimy]),
và Bệ Thần hay Ngai
Thần (Thrones [Prestoly]).
Seraphim thông đạt tình
yêu và sự thật của Thiên Chúa. Ngai Thần truyền đạt mọi sự đến các đẳng thiên
thần khác. Gần kề bên Thiên Chúa nhất là Seraphim. Tên Seraphim có nghĩa là
“sốt mến” hoặc các thần lửa, bởi vì Thiên Chúa là ngọn lửa của tình yêu.
- Đẳng II (trung bình)
gồm các:
Quản
Thần (Dominions [Gospodstva]),
Dũng
Thần (Virtues),
và Quyền
Thần (Powers /Authorities).
Nắm giữ quyền cai quản
trên những thần khác, và hướng dẫn các nhà lãnh đạo mặt đất, được thiết lập bởi
Thiên Chúa, để họ biết cai trị khôn ngoan.
- Đẳng III (thấp nhất)
gồm các:
Lãnh Thần
(Principalities/Rulers),
Tổng
Thần (Archangels),
và Thiên
Thần (Angels).
Là những thần hiểu biết
sự khôn ngoan từ các đẳng cao hơn, có liên quan đến những thực tế cụ thể, và
phục vụ hữu hiệu trong công trình tạo dựng của Thiên Chúa, như những luật lệ tự
nhiên, và hướng dẫn các dân nước và từng cá nhân. [3]
- Chín phẩm thiên thần
Từ ba đẳng, các thiên
thần thuộc về một trong chín phẩm, mỗi phẩm gồm nhiều thiên thần:
1.Luyến Thần (Seraphim) - Còn được gọi là Thần Sốt Mến, cao nhất
trong chín phẩm thiên thần. Phẩm Seraphim gồm bốn thần. Mỗi Seraphim có 4 mặt
[4]. Có hai Seraphim được nhắc tên là Seraphiel và Metatron (trong đó,
Seraphiel được miêu tả là có cái đầu của phượng hoàng).
Các Seraphim luôn chầu
chực, bay quanh ngai tòa Thiên Chúa, tung hô, chúc tụng Thiên Chúa: “Thánh!
Thánh! Chí Thánh! Đức Chúa các đạo binh là Đấng Thánh! Cả mặt đất rạng ngời
vinh quang Chúa”. Thần Seraphim có sáu cánh: hai cánh che mặt, hai
cánh che chân và hai cánh để bay (Isaia 6:1-7). Vì ở gần bên Chúa và luôn được
cháy sáng, ánh sáng phát ra từ các Seraphim chói lọi đến nỗi không một ai, thậm
chí là các thiên thần khác, có thể nhìn trực tiếp được. [5]
2. Minh Thần (Cherubim) - Cherubim
[Cheruvimy] tiếp theo sau Seraphim trong chín phẩm thiên thần. Các Cherubim mô
tả giống con người về bề ngoài, có hai cánh. Trong Tân Ước, các Cherubim thường
được gọi là những người trời.[6]
Luôn bảo vệ vinh quang
Thiên Chúa. Tên
Cherubim có nghĩa là: chan hòa sự khôn khoan, ánh sáng, vì từ các vị – sự sáng
với ánh sáng hiểu biết Toàn Năng và thông tri những mầu nhiệm của Thiên Chúa,
đã ban xuống ơn khôn khoan và tỏa sáng về sự thông hiểu Thần Linh thật.
Cherubim được nhắc đến
nhiều trong Thánh Kinh như Sáng Thế Ký 3:24, Sách Êdêkien 10:12-24, Sách Các
Vua quyển thứ nhất 6:23-28 và sách Khải Huyền 4:6-8. Ông Maisen đã cho đúc hai
tượng Cherubim bằng vàng đặt ở đầu của hòm bia thánh. Sau này vua Salomon cũng
tạc hai tượng Cherubim bằng gỗ ôliu nạm vàng, đứng hai bên cạnh hòm bia, phủ
cánh che rợp hòm bia. Vì thế, các Cherubim được gọi là các thiên sứ hộ giá và
đứng đầu trong phẩm trật thiên sứ vì luôn kề cạnh bên Thiên Chúa. [7]
3. Bệ Thần (Thrones) [Prestoly] - Bệ Thần hay Ngai Thần là các thiên thần của sự
khiêm nhường, sự bình an và sự phục tùng. Nếu các thiên thần phẩm trật dưới cần
đến gần Thiên Chúa thì phải qua các Bệ Thần.
Thronos (tiếng Hy Lạp:
θρόνος, “ngai vàng”) cũng xuất hiện trong Khải Huyền 11:16 và Thư gửi giáo đoàn
Côlôsê 1:16. Theo thị kiến của tiên tri Êdêkien 1:15-21, các Bệ Thần được miêu
tả dưới hình dạng những bánh xe, có nhiều mắt trên vành bánh “Khi các thần hộ
giá dừng lại, các bánh xe cũng dừng lại, khi các thần hộ giá cất mình lên, các
bánh xe cũng cất lên theo, bởi vì thần khí của sinh vật ở trong các bánh xe.”
(Êdêkien 10:17).
Bệ Thần là biểu tượng
cho công lý và quyền uy của Thiên Chúa. Cùng với Seraphim và Cherubim, các Bệ
Thần không bao giờ ngủ để canh giữ cho ngai tòa của Thiên Chúa. [8]
4. Quản Thần (Dominions) [Gospodstva] – Dominions tiếng Latinh:
dominationes, tiếng Hy
Lạp: kyriotētes, là những thiên sứ phối hợp hoạt động của các thiên
binh cấp dưới. Nhiệm vụ chính của các Quản Thần là giữ gìn vũ trụ theo đúng trật
tự, đem công lý của Thiên Chúa tới những nơi bất công. Tỏ lòng thương xót của
Ngài với con người bằng cách ban sức mạnh cho những nhà lãnh đạo các quốc gia.
Quản Thần được miêu tả
với hình dạng giống như thần linh xinh đẹp, có đôi cánh lông vũ như hình tượng
chung của các thiên sứ. Tuy nhiên, để phân biệt với các thần khác, các Quản
Thần có thanh gươm ánh sáng gắn chặt vào đầu. [9]
5. Dũng Thần (Virtues) – Có nhiệm vụ giám sát sự chuyển động của
các thiên thể để đảm bảo rằng vũ trụ tuân theo chuyển động tự nhiên. Virtutes
có nghĩa là quyền năng, sức mạnh và uy lực, luôn sẵn sàng, dũng cảm thi hành
những việc phi thường.
Dũng Thần còn được biết
đến là các thần “chiếu sáng.” Ngoài tư cách là thần chuyển động, các Dũng Thần
cũng giúp điều khiển thiên nhiên, các phép lạ, khuyến khích con người giữ vững
niềm tin vào Thiên Chúa, tăng thêm sức mạnh cho những nhân vật tài năng dưới
trần gian. [10]
6. Quyền Thần (Authorities) [Vlasti] – Quyền Thần hay các Thiên Thần Chiến Binh vì chiến thắng
sự dữ, không chỉ trong vũ trụ mà cả con người. Có quyền trên ma quỷ, ngăn cản
sức mạnh của chúng, Quyền Thần cũng giúp con người chiến đấu với các đam mê và
tật xấu để từ bỏ những cám dỗ do ma quỷ, thế gian, và xác thịt xúi giục (1 Phêrô 3:22, và Côlôsê
1:16). [11]
Quyền Thần giám sát
sự phân chia năng lực giữa nhân loại, giữ vững ranh giới giữa thiên đàng và
trần gian. Các Quyền Thần mang hình dạng rực rỡ màu sắc và sương khói
mờ ảo. [12]
7. Lãnh Thần (Principalities) [Nachala] - Các Lãnh Thần có quyền
trên các thiên thần cấp dưới và điều khiển các vị hoàn thành mệnh lệnh của
Thiên Chúa (Côlôsê
1:16).
Các Lãnh Thần còn được
gọi là Hoàng Thân hoặc Người Cai Trị vì trực tiếp theo dõi các tổ chức lớn,
nhỏ, kể cả tầm mức các quốc gia và Giáo Hội, đồng thời bảo đảm việc hoàn thành
ý muốn của Thiên Chúa. Khôn ngoan và quyền lực nhưng ở khoảng cách xa Thiên Chúa
nhất trong các phẩm trật thiên thần để có thể giao tiếp với con người bằng
những cách mà chúng ta có thể hiểu.
Lãnh Thần có hình
đội một vương miện và mang theo một cây gậy. Nhiệm vụ của các ngài là thực hiện
tấn phong cho những nhà lãnh đạo các xứ sở, gìn giữ thế giới vật chất, và giám
sát các dân tộc. Lãnh Thần là những quan thầy và bảo hộ cho các vương quốc trên
mặt đất. Ngoài ra, còn truyền cảm hứng và tư tưởng trong các lãnh vực nghệ
thuật và khoa học. [13]
8. Tổng Thần (Archangels) - Theo truyền thống đã có từ những thế kỷ đầu, Giáo
Hội tôn kính 7 Tổng Thần có tên là Michael, Gabriel, Raphael, Uriel,
Camael, Jophiel, and Zadkiel. Ba vị đầu là Michael, Gabriel và Raphael được đặc
biệt tôn tính đối với Kitô Giáo Latin, trong khi đó các Giáo Hội Công Giáo
Đông Phương kính nhớ cả 7 vị.
Ngoài
ra, cũng theo truyền thống Lutheranism và Anglicanism có 5 vị tổng thần được
tôn kính: Michael, Gabriel, Raphael, Uriel và Jerahmeel. Tuy nhiên Kitô Giáo
Chính Thống Đông Phương (Oriental Orthodox Christianity) và Kitô
Giáo Chính Thống Tây Phương (Eastern Orthodox Christianity) lại kính nhớ
8 vị, đó là Michael, Gabriel, Raphael, Uriel, Salathiel, Jegudiel, Barachiel,
và Jeremiel. Bốn vị sau trong số này truyền thống Coptic đặt tên là Surael,
Sakakael, Sarathael, và Ananael.
Ba Tổng Thần được Giáo Hội
Công Giáo mừng kính vào ngày 29 tháng 9 là Michael, Gabriel và Raphael. Cả ba đều được
nhắc tên trong Thánh Kinh vì những vị trí quan trọng của các ngài trong lịch sử
cứu độ.
Michael (Micae) - “Ai bằng Thiên Chúa”.
Michael
có nghĩa là “Ai bằng Thiên Chúa”. Giống như các Tổng Thần khác, Michael thiêng
liêng, sức mạnh siêu phàm, nhanh như ánh sáng, không thể bị tổn thương, có
giọng oai dũng, khả năng chiến đấu, dũng mãnh, và quyền lực để nói với các loài
vật.
Hình ảnh của ngài được
diễn tả trong Sách Khải Huyền: “Bấy giờ, có giao chiến trên trời: thiên thần
Michael và các thiên thần của người giao chiến với con Rồng. Con Rồng cùng các
thiên thần của nó cũng giao chiến. Nhưng nó không đủ sức thắng được, và cả bọn
không còn chỗ trên trời nữa. Con Rồng lớn bị xô nhào xuống. Nó là con rắn xưa,
gọi là ma quỷ hay Satan, kẻ chuyên mê hoặc toàn thể thiên hạ. Nó bị
xô nhào xuống đất, và các thiên thần của nó cũng bị xô nhào xuống với nó” (Khải
Huyền 12:7-9).
Gabriel (Gabrien) - “Người
của Thiên Chúa”.
Trong
tiếng Hy Lạp “aggeslos” có nghĩa là “sứ giả.” Gabriel là một trong 7 tổng thần,
và là một trong ba tổng thần được nhắc đến trong Luca 1:27-28, cùng với Michael
(Khải Huyền 12:7-9), và Raphael (Tobit 12:15). Gabriel là “Sứ Giả của Thiên Chúa” và thuộc đẳng cao hơn trong các thiên thần
khác.
Tên Gabriel có nghĩa là
“Người của Thiên Chúa” trong tiếng Do Thái, hoặc “Thiên Chúa đã chiếu tỏ quyền
năng”. Trong Thánh Kinh, Gabriel là sứ giả xuất hiện trong Cựu và Tân
Ước. Biến cố nổi nhất là lần xuất hiện trong ngày ngài truyền tin
cho Đức Maria (Luca 1:26-38; Mátthêu 1:20-24). Ngài cũng được cho là thiên thần
xuất hiện bên Chúa Giêsu để an ủi Ngài trong lúc Chúa hấp hối ở vườn Gethsemane
(Luca 22:43).
Raphael - “Thiên
Chúa chữa lành”.
Raphael là tổng thần lần
đầu tiên được nhắc đến trong sách Tobit và trong 1 Enoch, cả hai được dự đoán
giữa thế kỷ thứ ba và thứ hai BCE.
Là một trong bảy Tổng Thần
đứng trước ngai Thiên Chúa (Tobit 12:15), và là một trong ba vị được nhắc đến
trong Phúc Âm.
Raphael có nghĩa
là “Thiên Chúa chữa lành”. Trong Sách Tobit, ngài tự nhận như “Azarias là
con của Ananias tiền bối” thuộc dòng họ Tobit, đi cùng Tobit, con của Tobiah.
Ngài đã chữa cho Tobiah khỏi mù và trừ quỉ Asmodeus ra khỏi Sarah, vợ tương lai
của Tobit. Quỉ Asmodeus đã giết những người đàn ông đã cưới Sarah ngay trong
đêm tân hôn trước khi động phòng.
Tổng Thần Raphael là bổn
mạng của những người đi đường, những người mù lòa, bệnh tật, không gặp may mắn,
y tá, y sỹ và nhân viên y tế. [14]
9. Thiên Thần (Angels) [Angely] - Các thiên thần là những thần trời
gần nhất với thế giới và con người. Là người chuyển cầu lên Thiên Chúa và loan
báo các sứ điệp cho con người trên thế gian (1 Phêrô 3:22). Một trong các đặc
tính của các thiên thần là rất quan tâm và thân thiện trợ giúp những người cầu
xin nâng đỡ.
Nhiệm vụ đầu tiên và
quan trọng nhất của các thiên thần phục vụ như những sứ giả của Thiên Chúa đối
với con người. Trong Cựu và Tân Ước, Thiên Chúa đã không ngừng nhắc lại và dùng
các thiên thần để nói ý định của Ngài cho con người, thí dụ, với Abraham, Maisen,
Jacob, Gideon, Daniel, Trinh Nữ Maria, Zachariah và Giuse, và nhiều vị thánh
cũng như các tiên tri.
Kinh Thánh viết: “Người
[Thiên Chúa] truyền cho thiên sứ giữ gìn bạn trên khắp nẻo đường, và thiên sứ
sẽ tay đỡ tay nâng cho bạn khỏi vấp chân vào đá” (Thánh Vịnh 91:11-12). Ngoài
các tổng thần, chúng ta có thiên thần bản mệnh, là những thiên thần được chỉ
định để hướng dẫn và che chở cá nhân mỗi người. Thánh Thomas đồng ý với
Thánh Jerome trong trích dẫn Phúc Âm Thánh Mátthêu cho rằng mỗi người chúng ta
đều có một thiên thần bản mệnh (Mátthêu 18:10). Đó cũng là cách mà Ngài hằng ở
bên chúng ta khi đối mặt với bão tố cuộc đời. Chúa Giêsu khi đề cập đến các
thiên thần bản mệnh đã nói: “Anh em hãy coi chừng, chớ khinh một ai trong những
kẻ bé mọn này; quả thật, Thầy nói cho anh em biết: các thiên thần của họ ở trên
trời không ngừng chiêm ngưỡng nhan Cha Thầy, Đấng ngự trên trời” (Mátthêu
18:10). Lễ kính các Thiên Thần Bản Mệnh được cử hành vào ngày 2 tháng 10.
Lễ kính các Thiên Thần Bản
Mệnh
2 tháng 10 năm 2023
__________
Tham khảo
1. Wikipedia.
2. https://www.christianity.com/wiki/angels-and-demons/are-angels-male-or-female.html.
3. https://en.wikipedia.org/wiki/Hierarchy_of_angels
4. https://people.howstuffworks.com/9-types-of-angels.htm
5,7,8,9,12,13. Phẩm trật Thiên sứ trong Kitô giáo. Bách
khoa toàn thư mở Wikipedia
6,10,11. Trầm Thiên
Thu (chuyển ngữ từ beliefnet.com). Chín Phẩm Thiên Thần.
http://giaoxutanviet.com/chin-pham-thien-than/
14.Trần Mỹ Duyệt. Các
Tổng Lãnh Thiên Thần. Facebook Duyet Tran, facebook Gia Đình Nazareth.
www.giadinhnazareth.org ,https://daminhtamhiep.net , https://www.tinmung.net/THDC-Hai-Ngoai/indexMar.html
https://www.thanhlinh.net,
www.conggiaovietnam.net, www.thanhlinh.net