Đức Thánh Cha đã trình bày chủ đề này trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư ngày 19 / 4 / 2023…

 Ngài đã nói về các vị tử đạo – những chứng nhân của Chúa Kitô và thuộc mọi thành phần trong Dân Chúa - đã hy sinh mạng sống của mình để làm chứng cho Tin Mừng… Các Ngài không phải là những vị anh hùng, nhưng là những Kitô hữu trưởng thành…trong đức tin – đức cậy – và đức ái…

Đức Thánh Cha nhắc lại Hiến Chế Ánh sáng Muôn Dân (LG) của Công Đồng Vaticanô II : “  Mặc dù chỉ một số ít người được ơn tử đạo, nhưng tất cả đều phải sẵn sàng tuyên xưng Đức Kitô trước mặt mọi người và bước theo Người trên con đường Thập Giá giữa những cuộc bách hại không bao giờ thiếu vắng trong Giáo Hội (số 42)…Điều này nhắc chúng ta rằng  “mọi Kitô hữu đều được kêu gọi làm chứng tá của cuộc sống, ngay cả khi không đến mức đổ máu, bằng cách hiến mình làm quà tặng cho Thiên Chúa và cho anh chị em mình, theo gương Chúa Giêsu”…

Bài giáo lý được bắt đầu với việc công bố trích đoạn trong Tin Mừng thánh sử Matthêu :

“Này, Thầy sai anh em đi như chiên đi vào giữa bầy sói. Vậy anh em phải khôn như  rắn và đơn sơ như bồ câu . Hãy coi chừng người đời. Họ sẽ nộp anh em cho các Hội Đồng, và sẽ đánh dập anh em trong các Hội Đường của họ. Và anh em sẽ bị điệu ra trước mặt vua chúa quan quyến vì Thầy để làm chứng cho họ và cho các Dân Ngoại được biết” (10 , 16 – 18)…

Sau tất cả những gì gặt hái được trong chứng tá của con người hết mình cho công cuộc loan báo – Phaolô của biến cố Damas – cũng như của các Tồng Đồ nói chung…thì Đức Thánh Cha dành riêng một quãng thời gian để tôn vinh và để mời gọi chúng ta sống chứng tá cách đặc biệt nơi những vị tử đạo – những người nam / người nữ ở mọi lứa tuổi và thuộc mọi thành phần con người, mọi ngôn ngữ, mọi quốc gia - đã chấp nhận hy sinh mạng sống mình vì Đức Kitô : các Ngài là những “chứng nhân hoàn hảo của Tin Mừng”…Đức Thánh Cha cho biết : Từ ngữ “tử đạo” trong chữ martyria Hy Lạp có nghĩa là “chứng tá” – nghĩa là những người chấp nhận “đổ máu để làm chứng cho sự thật của một biến cố hoặc một con người”…Các chứng nhân trong Giáo Hội qua muôn thế hệ đã vui lòng đổ máu để làm chứng cho Chúa và Tin Mừng của Chúa mà mình được trao sứ vụ đề loan báo…

· Điểm dừng 1 – Mầu nhiệm Thánh Thể -  “ Như Đức Kitô đã hiến mạng sống mình vì chúng ta, thì chúng ta cũng phải hiến mạng sống mình vì anh em”…

Một thực tế và là một qui luật, đấy là “Đức Kitô đã hiến mạng sống vì chúng ta” thì “chúng ta cũng hiến mạng sống mình vì Chúa qua anh chị em sống quanh mình – những người được trao phó cho mình qua sứ vụ cũng như tất cả mọi người chúng ta gặp trong đời mình”…Cho nên công cuộc tử đạo của các chứng nhân qua các thời đại suốt giòng lịch sử con người cũng như lịch sử Giáo Hội thì không được xem như những “anh hùng” hành động cách cá nhân hay như những “bông hoa nở trong sa mạc” hoặc như những “hoa trái chín mọng và tuyệt vời” của vườn nho Chúa là Giáo Hội…Đơn giản là khi sốt sắng dâng Thánh Lễ và hiệp thông cử hành Thánh Thể…thì  Kitô hữu được Chúa Thánh Thần hướng dẫn để xây dựng  đời sống của mình trên nền tảng của mầu nhiệm tình yêu – nghĩa là trên sự kiện Chúa Giêsu đã hiến mạng sống mình vì họ…thì họ có thể và phải hy sinh mạng sống mình vì Người và vì anh chị em mình…

Và Đức Thánh Cha cho biết là thánh Augustinô vẫn thường nhấn mạnh đến “động lực biết ơn” và “ước muốn đền ơn” cách nhưng không này…Ngài nói đến bài giảng Lễ thánh Lôrenxô của thánh nhân : “Thánh Lôrenxô là một phó tế của Giáo Hội Rôma. Trong Giáo Hội đó, Ngài đã trao cho các tín hữu máu Chúa Kitô và ở đó – vì Danh Chúa Kitô – Ngài đã đổ máu của mình…Thánh Gioan Tông Đồ đã giải thích rõ ràng về mầu nhiệm Bữa Tiệc Ly của Chúa khi nói : Như Đức Kitô đã hiến mạng sống vì chúng ta, thì chúng ta cũng phải thí mạng sống vì anh em (1Ga 3, 16)…Thưa anh chị em, Thánh Lorenxô đã hiểu tất cả những điều này. Ngài đã hiểu và thực hành điều này. Và Ngài đã thực sự đáp lại những gì Ngài đã nhận được nơi Bàn Tiệc Thánh Thể. Ngài đã yêu mến Chúa Kitô trong cuộc sống, đã bắt chước Người trong cái chết “ (Bài giảng 304; PL.38, 1395-1397)…Như vậy có nghĩa là thánh Augustinô đã giải thích sự năng động thiêng liêng soi sáng, hướng dẫn các Vị Tử Đạo : Các Vị Tử Đạo yêu mến Chúa Kitô trong cuộc sống và noi gương Người trong cái chết…

· Điểm dừng 2 – Các Vị Tử Đạo tha thứ cho những kẻ sát hại mình…

Ở điểm dừng này, chúng ta nghe Đức Thánh Cha trình bày về hiện trạng chứng tá trong hôm nay và của hôm nay mà con cái Chúa đang đón nhận trên hành tinh trái đất vốn là quà tặng của Thiên Chúa và là “nhà mình” của tất cả những người tin cũng như chưa tin hay không tin, nhưng quả thật là anh em, chị em với lẫn nhau…trên con đường đưa nhau đến TẬN CÙNG – thế giới của An Bình mà Thiên Chúa là Cha muốn cho tất cả, “nỗi muốn thiết tha” đến độ phải trả giá bằng công cuộc nhập thể - nhập thế - tử nạn – Phục Sinh của Người Con chí ái : Đức Giêsu Kitô…Đức Thánh Cha bảo rằng “con số các Vị Tử Đạo trong thời đại chúng ta nhiều hơn so với những thế kỷ đầu” – mặc dù có những Vị đã được biết đến…và khá nhiều Vị chưa ai biết tên, biết tuổi…Các Ngài – để sống và để tuyên xưng đức tin vào Chúa Kitô và vào Thiên Chúa – đã bị loại khỏi đời sống xã hội và bị tống ngục…Ở phần cuối bài giáo lý hôm nay, Đức Thánh Cha nêu lên những tên, những tuổi của các chứng nhân Tin Mừng đã bằng lòng với những Thương Khó và Tử Nạn trong môi trường phục vụ của mình giữa những người anh chị em cùng khốn nhất của cộng đồng nhân loại – bởi họ là nạn nhân của bạo lực, của độc tài, của vô thần và vô tín, của đói nghèo do bị bóc lột, bị khai thác…

Và nhân đề cập đến những chứng nhân có tên có tuổi đó – với con tim của Đấng là sự hiện diện của Chúa giữa cộng đồng Dân Chúa và cộng đồng Nhân Loại – Đức Thành Cha cảm nhận niềm vui từ những chứng tá của niềm tin giữa những chứng nhân ở trong các tín ngưỡng khác nhau cùng chen vai sát cánh để phục vụ anh chị em cùng khôn của mình…Đồng thời Ngài cũng tha thiết kêu gọi : Không bao giờ được giết người nhân danh Thiên Chúa, bởi vì đối với Thiên Chúa, tất cả chúng ta là con cái và là anh chị em với nhau…

Kết thúc là ý nguyện : xin tất cả các Thánh Tử Đạo trở thành hạt giống Hòa Bình và Hòa Giải giữa các dân tộc để tất cả chúng ta – cư dân trên hành tinh trái đất này – có được với nhau một môi trường sống nhân đạo và huynh đệ hơn…

Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp