Tuần này – qua Tin Mừng – Chúa có hai hình ảnh đối nghịch rõ ràng và rất diễn tả : hình ảnh con lạc đà và cái lỗ kim…

Lạc đà thì không phải là con thú quen thuộc đối với Việt Nam chúng ta, nhưng ai ai cũng biết và chỉ cần nhắm mắt là tưởng tượng ra nó ngay, bởi hình ảnh của nó gặp rất nhiều trên màn hình TV cũng như các cánh thiệp Giáng Sinh hằng năm với ba ông vua Đông Phương huyền thoại…

Lạc đà thường thấy là giống một bướu hay hai bướu bà con cư dân sa mạc dùng để chuyên chở hay cưỡi…nhờ ở tốc độ tốt cũng như khả năng nhịn đói, nhịn khát của nó…Con một bướu…thì nặng khoảng từ 300 – 600 kg và hai bướu thì từ 300-1000kg…Tốc độ là khoảng 65km/g…và tuổi thọ cỡ 45 – 50 năm…

Còn cái lỗ kim…thì – thưa bạn – cách đây vài tuần, người viết muốn xỏ một sợi chỉ để khâu lại cái quần tắm biển bị “xổ”  khoảng cỡ hai lóng tay…mà mất 15 phút loay hoay vẫn không thể đưa sợi chỉ ấy qua lỗ kim được…Thế nhưng cũng có người bảo rằng cái lỗ kim này…không phải là cái lỗ của kim khâu…mà là cái cửa phụ, cửa xép, cửa trổ  trong nhà của người Do Thái…nhỏ như một lỗ kim !!! Có lẽ là vậy, bởi nhà của người Do Thái thời Chúa Giê-su thì cũng giống như căn nhà tranh vách đất thời ông bà chúng ta ngày xưa thôi…Đâu có nhà nào mà không có những cửa “trổ” nho nhỏ để đi từ gian “chái” ra ngoài đâu…Cái cửa “trổ” ấy được ví như lỗ kim…

Chúa đã dùng hai hình ảnh đối nghịch ấy để diễn tả một thực tế có thể nói là diễn ra hằng ngày : thực tế người giàu và Nước Trời…

Ngài dạy : “Thầy bảo thật cho anh em, người giàu có khó vào Nước Trời. Thầy còn nói cho anh em biết : con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu vào Nước Thiên Chúa” (Mt 19,23 – 24; Mc 10 , 23 – 27; Lc 18 , 24 – 27)…

Và tác giả Tin Mừng cho biết là khi nghe như vậy…thì các môn đệ “vô cùng sửng sốt”…

Người viết tự xét lòng mình xem đã “sửng sốt” bao giờ chưa ? Và thấy…có vẻ…như…chưa một lần …“sửng sốt” !!!

Sao thế nhỉ ?

Có lẽ là do hai nguyên nhân : - thứ nhất : bởi vì mình là người không giàu (của cải vật chất thôi…chứ những thứ khác…thì khoan nói !); - thứ hai là do đã có dịp nghe so sánh này nhiều lần quá rồi (trong đời một con người…và một Linh Mục !)…

Và vì thế chẳng có gì để mà phải “sửng sốt” !!!

Nhưng mà không “sửng sốt”…thì lại là dấu chỉ của sự thờ ơ, không đếm xỉa gi đến lời dạy của Chúa…và – vì thế - cũng không có những quan tâm đến tình trạng sống của bản thân…về chuyện tiền bạc, của cải, vật chất…

Sở dĩ mà Chúa có vẻ “mạnh miệng” chuyện “người giàu và Nước Trời”…có lẽ là  vì Ngài thấy “tiếc” anh chàng thanh niên quá “tốt” trong việc giữ các điều răn của Chúa…như “không giết người, không ngoại tình lang bang, không trộm cắp, không làm chứng gian, thờ cha kính mẹ và yêu đồng loại như chính mình”…Trong trần gian này mà sống được như vậy…đã là thuộc loại “quý hiếm” rồi đấy…Chúa tha thiết mong anh “nhích” thêm một bước nữa…và anh đã không nhấc chân lên nổi !!!

“Nếu anh muốn nên hoàn thiện, thì hãy đi bán tài sản của anh và đem cho người nghèo, anh sẽ có được một kho tàng trên trời. Rồi hãy đến theo tôi” (Mt 19,21)…Anh ta buồn rầu bỏ đi…

Những điều răn phải giữ - dù sao – cũng là “ở ngoài da” ! Nhưng tài sản…thì lại là những gì vẫn “ấp ủ trong tim” !!! Biết sao được !!!

Và Chúa đã phải dùng hình ảnh mang tính ẩn dụ - hình ảnh con lạc đà và lỗ kim (hay cái cửa “trổ” như lỗ kim) – để diễn tả nỗi thất vọng của mình…

Lối văn ẩn dụ này có khá nhiều tên : khoa trương (hyperbole) – nói ngoa – nói quá sự thật – cường điệu – phóng đại – ngoa dụ - thậm xưng…Mục đích của lối văn này là để làm nổi bật bản chất của vân đề…Cái bản chất ấy - ở đây – là chuyện “người giàu khó vào Nước Trời”…Dĩ nhiên là “khó vào” chứ không phải “không thể vào”…Lỗ kim thì không thể vào, nhưng cái cửa “trổ” nhỏ như lỗ kim…thì có thể…với điều kiện là phải… “ráng”…

Ca dao Việt Nam khá quen thuộc với lối văn diễn tả này, chẳng hạn :

Con rận bằng con ba ba,

Đêm nằm nó ngáy cả nhà thất kinh…

Hay

Ước gì sông rộng một gang,

Bắc cầu giải yếm cho chàng sang chơi…

Làm gì có con rận nào bằng con ba ba đâu và làm sao mà con rận có thể ngáy, nhưng “nàng”  với cái đầu chí rận…thì có…Và “con sông một gang”…với “cái cầu giải yếm”…cũng là chuyện…hoang tưởng…để ghẹo “chàng” cho vui…

Và hình ảnh con lạc đà và lỗ kim ( hay cửa “trổ”)…là thể văn này…có mục đích diễn tả “sự không thể” đối với con người, nhưng “có thể” đối với Thiên Chúa…Bởi ngay sau hình ảnh phóng đại ấy là câu trả lời chắc nịch đứng trước vấn nạn của các môn đệ : “Vậy thì ai có thể được cứu ?” – “Đối với loài người thì điều đó không thể được, nhưng đối với Thiên Chúa thì mọi sự đều có thể được” (Mt 19 , 26)…

Nghĩa là vẫn có không ít những người giàu ở trên Nước Trời…bởi – nhờ Ơn Chúa – họ đã có thể lọt qua cửa “trổ”…mà đi vào với rất nhiều cố gắng, quyết tâm…và kiên gan…để buông bỏ những gì không cần thiết…và đem tặng cho những ai cần…

Người viết có đọc được ở chuyên mục “con MẮT” của tờ Tuổi Trẻ Cuối Tuần ngày 27 / 6 / 2021 một cái tựa hay hay : “Trái Đất Không Dành Cho Tỷ Phú”…của tác giả Tuấn Sơn…Trước khi vào bài thì có lời “phi lộ” như thế này:

“Hai tỷ phú trong nhóm những người giàu nhất hành tinh đều mộng bay vào vũ trụ. Một người vừa mới xác nhận sắp sửa khởi hành thì đã có “thỉnh nguyện thư” yêu cầu có đi thì đi luôn, đừng quay về Trái Đất – nơi còn “nhóm 99%” đang phải vật lộn từng ngày để sống sót qua đại dịch này nữa -  hỡi tay nhiều tiền kia ơi !”

Nếu thực sự có một “thỉnh nguyện thư” như thế…thì người viết… cũng xin…được ký bằng cả hai tay…

Sở dĩ có lời “phi lộ” ấy là vì ngày 20 – 7 , người giàu nhất thế giới sẽ lên tàu New Shepard để thực hiện chuyến du hành vào vũ trụ kéo dài 11 phút cùng với anh trai, một thành viên phi hành đoàn và một khách mời đã bỏ ra 28 triệu USD giữ chỗ cho chuyến du hành này…Không biết chuyến đi và về ra sao, ông ta đã quay về Trái Đất rồi hay chưa, bởi những ngày này, nhà nhà đều “bấn xúc xích” với Dịch Bệnh…và những giải pháp…nên không mấy ai rỗi hơi để “hóng” chuyện không đâu…

Thật ra thì mấy ông nhà giàu này đều có chung một chiêu bài là cùng chung tay để “giải cứu trái đất” – “phát triển nền văn minh nhân loại” – và “kiếm tìm những nguồn tài nguyên mới”…rất ư chính đáng và đầy tính “nhân văn”…

Thế nhưng, ông Richard Branson – từng cam kết đầu tư 3 tỷ USD trong vòng 10 năm để tìm ra giải pháp thay thế nhiên liệu hóa thạch – thì ngay sau đó…đã mua thêm nhiều máy bay khác…và lượng khi thải của hãnh hàng không Virgin  tăng vọt hơn 40% !!!

Còn cả hàng nghìn nhân viên tại Amazon…thì phải đi vệ sinh trong chai để đảm bảo tiến độ của công việc…trong khi ông Jeff Bezos…thì “quảng cáo” mong muốn của ông về sự phát triển của “văn minh nhân loại”…

Còn tay từng có nhiều ủng hộ mạnh mẽ về năng lượng tái tạo, chống biến đổi khí hậu – Elon Musk - lại bị tố cáo là đạo đức giả khi ủng hộ tiền kỹ thuật số, đầu tư Bitcoin…

Mặc dù cam kết bảo vệ môi trường, nhưng cả ba tỷ phú đều sở hữu hàng loạt công ty với lượng khí thải ồ ạt xả ra môi trường…

Và bay vào vũ trụ…là một lựa chọn…nhằm đánh lạc hướng dư luận… đồng thời cũng là cách quảng cáo cho ngành du lịch vũ trụ nhằm hốt bạc sau này…Họ lấy chính bản thân của họ và chuyện an toàn đi /về…làm một thứ mồi nhử… (nguồn Vnexpress.Thanh Niên)!!!

Báo cáo mới nhất về Tình Trạng An Ninh Lương Thực và Dinh Dưỡng của nghiên cứu thường niên – Liện Hiệp Quốc  - cho biết là có khoảng 650 triệu người thiếu ăn trong năm 2019 và hàng tỷ người không thể có được bữa ăn lành mạnh hay đầy đủ dinh dưỡng…Các chuyên gia còn cho rằng đại Dịch có thể đẩy thêm khoảng 130 triệu người rơi vào tình trạng thiếu ăn kinh niên…Đấy là chưa nhìn rõ mặt của các biến thể ngày càng sung sức…Thực tế có lễ sẽ khó khăn hơn rất nhiều…

Và chuyện con lạc đà và cái lỗ kim …vẫn còn y nguyên giá trị thực tế của huấn giáo Lời Chúa…

Ngày xưa người viết có dịch một mẩu chuyện ngắn có cái tựa đề là “Giáng Sinh của con lạc đà”…nói đến chuyện – trong đám rước Chúa Hài Đồng đêm Giáng Sinh của bà con trong một làng Công Giáo nọ tại Pháp – có hai thành viên kỳ cựu không kịp cùng bà con rước Chúa Hài Đồng đến Hang Bò Lừa…Lý do là vì cả hai – do nặng nề, đa đoan công việc phục vụ người khác quá – nên đành trễ bước : một là  cô quản gia ít học trong gia đình một bà già đã lãng đãng đầu óc nên cô hằng ngày phải vật vã với những con tính cộng – trừ - nhân – chia để cân bằng chi/thu…– hai là một lão lạc đà trong đoàn tháp tùng Ba Vua đi tìm Hài Nhi với lỉnh kỉnh những bầu da, bao bì, rương hòm và lão lạc đoàn…Nặng quá cả trong lòng lẫn ngoài thể xác…và khi cả hai gặp nhau, cùng động viên lẫn nhau : Có lẽ chúng ta không đến nổi Nhà Chúa đâu, nhưng một bước cũng vẫn là một bước…Ít ra là chúng ta có thiện chi…

Họ đến nơi…thì tất cả đều vắng vẻ - thinh lặng…

Bỗng họ nghe có tiếng từ trời : Hãy đi vào – hỡi những người nặng nề, khó nhọc… (Mt 11 , 28)…

Vất vả lắm họ mới có thể đưa được hai cái đầu qua cửa hang…Và họ đã gặp Hài Nhi Giê-su – Đức Maria - và thánh Giuse…

Trên đường về chú lạc đà hý lên những tràng cười – tiếng cười đặc trưng của loài lạc đà làm ngơ ngác những con thú bên đường…

Chị quản gia cũng nức nẻ…

CẢ HAI VỪA LỌT QUA LỖ KIM !!!

Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp