Sau khi hoàn thành Sứ Mệnh cứu chuộc cho nhân loại, và trước khi về Trời ngự bên hữu Chúa Cha, Chúa Kitô đã thiết lập Giáo Hội của Chúa trên nền tảng Tông Đồ với Phê rô là Thủ Lãnh đầu
tiên của Giáo Hội sơ khai với Sứ Mệnh “ Hãy chăn dắt chiên của Thầy .” ( Ga 21: 17 ). Chúa cũng truyền cho Phêrô và các Tông Đồ mệnh lệnh rất
quan trọng này là “ hãy đi khắp tứ
phương thiên hạ, loan báo Tin Mừng cho mọi loài thụ tạo…” ( Mc
16:15) .
Giáo Hội được Chúa thiết lập trên đây “ tồn tại trong Giáo Hội Công Giáo do Đấng kế vị Phêrô và các Giám mục hiệp thông với Ngài điều khiển.” ( LG 8 )
Nghĩa là Giáo Hội Công Giáo hiện nay là Giáo Hội
thật của Chúa Kitô được xây dựng trên nền tảng Tông Đồ cho mục đích rao giang
Tin Mừng Cứu Độ của Chúa cho mọi dân ,mọi
nước cho đến này cánh chung tức ngày tận
thế khi không còn ai sinh ra và sống trên trần gian này nữa
Giáo Hội trên của Chúa là công giáo, thánh thiện và Tông truyền. :
là Công giáo( Catholic) vì được dành cho
hết mọi người, không phân biết màu da, tiếng nói và văn hóa, tất cả đều được mời
gọi gia nhập Giáo Hội này để lãnh ơn Cứu
Chuộc của Chúa Kitô. “ Đấng đã đến để hy sinh mạng sống mình làm giá chuộc
cho muôn người.” ( Mt 20: 28).Giáo Hội là thánh thiện( Holy) vì Đấng
Sáng Lập ( Chúa Kitô) là THÁNH. Giáo Hội là Tông truyền Apostolic succession)
vì được xây trên nền tảng Tông Đồ với Phêrô
là Tông Đồ Trưởng,và Người kế vị Thánh Phêrô cho đến nay là Đức Thánh
Cha,tức Giám Mục Roma, với sự cộng tác và vâng phục trọn vẹn của Giám mục Đoàn ( College
of Bishops) là những người kế vị các Tông Đồ với Sứ Mệnh rao truyền Tin Mừng Cứu
Độ của Chúa Kitô cho mọi dân mọi nước cho đến ngày cánh chung tức ngày tận thế
.
Trong phạm vi bài này, tôi xin được nói qua về Truyền Thống Kế Vị Tông Đồ ( Apostolic
Succession), một Truyền Thống mà chỉ có Giáo Hội Công Giáo Roma và các Giáo Hội
Chính Thống Đông Phương ( Eastern Orthodox Churches) thừa hưởng để
tuyển chọn các giám mục, đặc biệt là chọn
Giám Mục Rôma cho Giáo Hội Công Giáo, tức Người kế vị Thánh Phêrô trong chức
năng và địa vị Giáo Hoàng là Thủ lãnh Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ.
Các anh
em Chính Thống Đông Phương vẫn còn bất đồng với Giáo Hội Công Giáo về vai trò Đại Diện (
Vicar) Chúa Kitô của Đức Thánh Cha, nên vẫn chưa thể hiệp nhất và hiệp thông trọn
vện được với Giáo Hội Công Giáo mặc dù họ
có chung Truyền thống Tông Đồ và có các bí tích hữu hiệu như Công Giáo.
Sách
Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo nói như sau về Truyền thống kế vị Tông Đồ :
“ Cũng như Chúa Kitô đã được Chúa Cha sai đi,
thì Ngài cũng sai các Tông Đồ của mình,
đầy ơn Chúa Thánh Thần, để các ông giảng
Phúc Âm
cho mọi tạo vật ..Như vậy. Chúa Kitô phục sinh đã ban Chúa Thánh Thần
cho các Tông Đồ và trao cho các ông quyền năng thánh hóa của Ngài. Các ông đã
trở thành những dấu hiệu bí tích của
Chúa Kitô.
Nhờ quyền năng của Chúa Thánh Thần , các
ông trao uy quyền này lại cho những người
kế vị các ông. Sự kế vị Tông Đồ này là cơ cấu của toàn bộ sinh hoạt Phụng vụ của Giáo Hội. Nó có tính
bí tích và được truyền lại qua Bí tích Truyền chức thánh. “ (
x . SGLGHCG số 1086-87)
Lời dạy trên đây của Giáo Hội bắt nguyền từ
chính lời Chúa Giêsu đã nói với các Tông
Đồ xưa, khi Người hiện ra với các ông
sau khi từ cõi chết sống lại:
“ Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai
anh em.” ( Ga 20: 22)
Chúa đã chọn và sai các Tông Đồ tiên khởi đi
rao giảng Tin Mừng Cứu Độ và làm phép rửa cho muôn dân cho đến tận cùng trái đất và cho đến ngày hết thời gian.Dĩ nhiên các
Tông Đồ tiên khởi đó không thể sống mãi
để thi hành Sự vụ được nhận lãnh, nên chắc
chắn các ngài đã phải chọn người kế vị để tiếp tục Sứ Vụ mà Chúa Kitô đã trao phó
cho các ngài, như Thánh PhaoLô đã nói rõ như sau:
“ Vậy hỡi anh (
Timôthê) người con của tôi, anh hãy nên mạnh mẽ
trong ân sủng của Đức Kitô Giêsu. Những gì anh đã nghe tôi nói trước mặt
nhiều nhân chứng, thì anh hãy trao lại cho những người tin cẩn, những người sẽ
có khả năng dạy cho người khác.” ( 2 Tm 2: 1-2)
Các Tông Đồ
đã truyền chức cho những người kế vị được chọn qua việc đặt tay :
“ Vì lý do đó, tôi
nhắc anh ( Timôthê) phải khơi dậy đặc sủng của Thiên Chúa, đặc sủng mà anh
đã nhận được khi tôi đặt tay trên anh.”
( 2Tm 1: 6)
Nơi khác, Thánh Phaolô cũng ân cần nhắc
thêm cho Ti-mô-thê về ơn được chọn
làm Tông Đồ :
“ Đừng thờ ơ với đặc
sủng đang có nơi anh, đặc sủng Thiên Chúa đã ban cho anh nhờ lời ngôn sứ, khi hàng kỳ mục đặt tay
trên anh. “ ( 1 Tm 4: 14)
Hàng “Kỳ
mục” ( Overseers) mà Thánh Phaolô nói
trên đây chính là các Giám mục đã được
chọn và các ngài đã truyền chức lại cho
những người kế vị để tiếp tục Sứ Vụ của Chúa Kitô trong Giáo Hội sơ khai thời
đó. Cho đến ngày nay và cho đến ngày cánh chung tức ngày tận thế.
Sách Công Vụ Tông Đồ của Thánh Luca cũng thuật rõ
việc các Tông Đồ, sau khi Chúa Kitô về trời,
đã hội họp, cầu nguyện và rút
thăm để chọn người thay thế cho Giuđa, một tông đồ đã phản bội đã treo cổ chết, và “ ông Matthia trúng thăm. Ông được kể thêm vào số mười một Tông Đồ.” ( Cv
1: 23-26).
Như thế đủ cho thấy là ngay từ đầu, các Tông Đồ, trước
hết, đã chọn người thay thế cho đủ con số
12 Tông Đồ tiên khởi mà Chúa Giêsu đã tuyển chọn để tham
gia vào Sứ Vụ rao giảng Tin mừng Cứu độ của Chúa.cho mọi dân mọi nước không
phân biệt màu da ,tiếng nói và văn hóa
Từ đó đến nay, trải dài trên 20 thế kỷ , Giáo Hội vẫn theo truyền thống trên để truyền
các chức thánh Phó Tế, Linh mục và Giáo mục qua việc cầu xin ơn Chúa Thánh Thần
và đặt tay trên các ứng viên được tuyển chọn, đặc biệt nhất là tuyển chọn Giám
Mục Rôma, tức Đức Thánh Cha mà các Hồng Y dưới 80 tuổi họp Mật Nghị ( Conclave) để bầu Tân Giáo Hoàng,
khi đương kim Giáo Hoàng từ trần hay về hưu ( Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã nghỉ
hưu từ ngày 28 tháng 2 năm 1913 vừa qua vì lý do sức khỏe ).
Chúng ta tin chắc Chúa Thánh Thần luôn hiện diện
và hướng dẫn Giáo Hội để việc chọn lựa này được diễn ra đúng theo Kế hoăch của
Thiên Chúa, chứ không do thế lực trần
gian nào muốn áp đặt hay ảnh hưởng đến.
Có như vậy thì Hội Thánh của Chúa Kitô mới thực là Thánh thiện , Công giáo và Tông
truyền.
Liên quan đến việc chọn người kế vị, Thánh
Phaolô cũng cẩn thận nhắc cho môn đệ
thân tín của ngài là Timothê phải hết sức
thận trọng trong việc rất can hệ này để
người được chọn phải là người Chúa muốn đặt lên để coi sóc và dạy dỗ
dân của Người:
“ Anh
đừng vội đặt tay trên ai, đừng cộng tác vào tội lỗi của người khác. Hãy giữ
mình trong sạch.” ( 1Tm 5:
22)
Đừng vội đặt tay trên ai có nghĩa là đừng chọn
và truyền chức cho ai vì thân quen, gửi gấm, mua chuộc hay vì áp lực nào của
các phe nhóm bên ngoài Giáo Hội, như đã từng xẩy ra trong quá khứ xa xưa, là
thời kỳ đen tối khi thần quyền ( divine power) còn dính bén đến thế quyền ( secular or
worldly power) một thời trong Giáo Hội xưa.
Mặt khác, trong thư gửi cho Ti Tô, một môn đệ
khác của ngài, Thánh Phaolô cũng trao cho môn đệ này trách nhiệm chọn lựa các
giám mục như sau :
“Tôi để anh ở lại đảo Kê-ta chính là để anh hoàn thành
công việc tổ chức , và đặt các kỳ mục trong
mỗi thành như tôi đã truyền cho anh….Giám quản
( tức giám mục) phải là người không
chê trách được., không ngạo mạn, …không
tìm kiếm lợi lộc thấp hèn; trái lại, phải hiếu khách, yêu chuộng điều thiện, chừng
mục, công chính, thánh thiện, biết tự chủ. Người ấy phải gắn bó với lời đáng
tin cậy và đúng đạo lý, để vừa có khả năng dùng giáo lý lành mạnh mà khuyên nhủ,
vừa có khả năng bẻ lại những kẻ chống đối.” ( Tt 1: 5-9)
Ngoài
ra, để nhận mạnh thêm về bản chất chức
năng và tư cách của người được tuyển chọn để thi hành sứ vụ rao giảng và coi
sóc dân Chúa, Thánh Phaolô cũng nói với
các tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca như sau:
“
Không bao giờ chúng tôi tìm cách để được một người
phàm nào tôn vinh, dù là anh em hay người
khác, trong khi chúng tôi có thể đòi anh
em phải trọng đãi, với tư cách là Tông Đồ của Đức Kitô.” ( 1
Tx 2 : 6-7)
Nghĩa
là các Tông Đồ xưa và nay- khi thi hành
Sứ Vụ- phải noi gương Chúa Kitô, “ Người đến không
phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ và hiến mạng sống làm giá
chuộc cho muôn người.” ( Mt 20: 28).
Đây là
sứ mệnh thiêng liêng cao cả mà Chúa Cứu Thế Giêsu đã trao cho các Tông Đồ tiên
khởi thuộc Nhóm Mười Hai để tiếp tục Sứ
Vụ rao giảng Tin Mừng Cứu Độ của Chúa cho đến thời viên mãn. Như thế, tất cả những ai được ơn gọi làm Tông Đồ cho Chúa Kitô, phải hết sức theo gương sống và phục vụ của Chúa để không dính bén vào mọi
hình thức làm tay sai cho thế quyền nào để
trục lợi cá nhân, phương hại đến Sứ vụ và uy tín của Giáo Hội, là Cơ Chế có mặt
và hoạt động trong trần gian hoàn toàn vì mục đích siêu nhiên cứu độ mà thôi.
Lại nữa,
nếu người Tông Đồ mà không có tinh thần nghèo khó của Phúc âm để chạy theo tiền bạc và danh lợi phù phiếm, thì không thể giảng
Phúc Âm hữu hiệu cho ai và làm nhân chứng đích thực cho Chúa Kitô , “Đấng vốn giầu
sang phú quý, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh em để lấy cài nghèo của mình mà làm cho
anh em trở nên giầu có.” ( 2
Cr 8: 9).
Tóm lại,
qua Truyền Thống Kế Vị Tông Đồ, và nhất là nhờ ơn soi sáng chỉ dẫn của Chúa
Thánh Thần, Giáo Hội tiếp tục tuyển chọn các tông đồ đảm trách các chức
năng Phó, tế, Linh mục, Giám mục và Hồng
Y, đặc biệt nhất là chức Giám Mục Rôma,
tức Đức Thánh Cha là vị Đại diện ( Vicar) duy nhất của Chúa Giêsu trong vai trò
và chức năng lãnh đạo Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ với sự hiệp thông, cộng tác và vâng phục trọn vẹn của Giám mục Đoàn,(
College of Bishops) là những người kế vị các Thánh Tông Đồ xưa.
Chúng
ta cùng tha thiết cầu nguyện cho Giáo Hội
luôn trung thành với Truyền Thống Tông Đổ (Apostolic Succession) để tuyển chọn
các vị kế nghiệp các Tông Đồ,là các Giám Mục trong toàn Giáo Hội , cách riêng
chọn người kế nghiệp Thánh Phêrô trong sứ
mệnh và vai trò cai quản Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ, tức là Đức Thánh Cha, Giám
mục Roma. Người Đại Diện ( Vicar) duy nhất hợp pháp của Chúa Kitô trên trần thế.Amen
Ước mong những giải đáp trên thỏa
mãn vấn đề được đặt ra.
Lm.Phanxicô
Xaviê Ngô Tôn Huấn; MA, DMin (Doctor of Ministry=Tiến Sĩ Sứ Vụ)