Lm. jos. Đồng Đăng

Dẫn nhập: Tình dục là một phần quan trọng trong đời sống con người; nó không chỉ thuộc về lãnh vực thể lý nhưng còn chi phối toàn bộ nhân vị. Tình dục trở nên dấu chỉ tình yêu. Tuy nhiên, trong thực tế, tình dục bị giản lược thành một nhu cầu hạ đẳng để khoả lấp tính ích kỷ và hành vi khoái lạc của con người. Xã hội đầy rẫy những vấn nạn về tình dục. Vì thế, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra lời nhận xét sát sườn sau đây như là một hồi chuông cảnh tỉnh: “Trong thời đại chúng ta, tình dục có nguy cơ bị nhiễm độc bởi não trạng “sử dụng và vứt bỏ”. Thân xác của tha nhân thường bị thao túng và xem như một đồ vật để sử dụng bao lâu nó còn đem lại thoả mãn, và bị khinh dễ khi nó không còn hấp dẫn nữa.”[1] Vậy, đây là lúc chúng ta cần nhìn lại giá trị đích thực của tình dục, nhận diện nguy cơ khiến cho tình dục bị nhiễm độc, đồng thời, tìm một lối đi để bảo vệ phẩm giá của tình dục.

1. Giá trị của tình dục

Tình dục vốn là món quà quý giá mà Thiên Chúa tặng ban cho con người. Từ hư không, Thiên Chúa đã sáng tạo nên con người có nam có nữ  (St 1,27) và ban cho họ có bản năng tình dục. Tình dục là một trong các yếu tố làm nên nét chính yếu của đời sống mỗi cá nhân và là nét phân biệt người này với người khác. Chính từ tính dục, con người tiếp nhận các đặc tính mà trên bình diện sinh học, tâm lý, và thiêng liêng, làm thành con người là nam hay là nữ, và qua đó chúng điều kiện hóa sự phát triển của người ấy hướng đến sự trưởng thành và sự hội nhập vào xã hội.[2] Nhờ tình dục, con người khám phá ra rằng, mình là một hữu thể tương quan, luôn hướng về tha nhân chứ không phải chỉ để quy ngã. Nhờ bản năng tình dục mà Ađam đã được hấp dẫn bởi Evà, khiến ông mừng rỡ reo lên: “phen này, đây là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi!” (St 2,23). Chính nhờ việc sử dụng chức năng tình dục một cách chân thật và ngay chính trong đời sống hôn nhân mà người nam và người nữ được trở nên một với nhau, trao hiến cho nhau và hiệp thông với nhau. Khi người nam và người nữ kết hợp với nhau trong hôn nhân, họ phản ảnh rõ nét hơn hình ảnh Thiên Chúa. Trong ý nghĩa này, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phalô II nói: “Con người giống hình ảnh Thiên Chúa hơn, không phải trong khoảnh khắc cô đơn nhưng là trong thời điểm hiệp thông” (man becomes the image of God, not so much in the moment of solitude as in the the moment of communion).[3]  

Như vậy, tình dục không phải là sự phiền phức nhưng là một ân ban của Tạo Hoá, cần được trân trọng và sử dụng đúng mục đích của nó. Vậy mà trong thực tế, vẻ đẹp của tình dục đang bị huỷ hoại do những lối nhìn lệch lạc của xã hội, tiêu biểu là não trạng “sử dụng và vứt bỏ”.

2.  Não trạng “sử dụng và vứt bỏ”: nguy cơ đe doạ đến tình dục và nhân phẩm

Não trạng vứt bỏ là mối đe doạ nghiêm trọng đến tình dục và nhân phẩm. Do ảnh hưởng của lối sống theo chủ nghĩa thực dụng, phần đông con người ngày nay chỉ cốt sống làm sao để thỏa mãn cái tôi ích kỷ của mình mà lãng quên nhu cầu của tha nhân. Trong xu hướng đó, thuật ngữ tình yêu đã bị lạm dụng rất nhiều, có khi đã bị giản lược thành tình dục, một ‘mặt hàng tiêu thụ’. Trong ngôn ngữ Hy Lạp, có ba từ diễn tả ba cấp độ tình yêu là eros (nhục dục), philia (tình bằng hữu) và agape (tình bác ái, trao hiến). Trong thực tế hiện nay, phần đông con người chỉ nghiêng chiều về eros, “xem nó chủ yếu như một trạng thái say đắm, một tình trạng lý trí bị đè bẹp bởi một thứ “điên dại thần bí” lôi kéo con người khỏi cuộc sống hạn hẹp phàm nhân của mình”.[4] Thái độ này được thấy rõ trong các giáo phái tôn thờ khả năng sinh sản, chẳng hạn như tục mại dâm “linh thiêng” nở rộ trong đền thờ. Eros vì thế, được thờ như một quyền năng thiêng liêng, đồng hàng với Thiên Chúa. Hiện nay, trong xã hội, xuất hiện nhan nhãn những tệ nạn như mại dâm, hiếp dâm, thủ dâm, ngoại tình và đồng tính luyến ái. Hình ảnh khiêu dâm xuất hiện khắp các phương tiện thông tin đại chúng. Cái trinh tiết của người phụ nữ vốn được xem là cái đáng giá “ngàn vàng” thì trở thành món hàng để đổi chác, chung chạ. Việc “góp gạo thổi cơm chung” trở thành “mốt tình yêu” thời thượng. Đó đây xuất hiện những nhà chứa, ổ chứa mại dâm để làm thoả mãn thú tính cho khách làng chơi, v.v.

Hậu quả của lối sống phóng túng ấy chính là đánh mất tình bác ái - tình yêu tự hiến, điều được chú trọng trong giáo lý Kitô giáo. Khi tính cách thuộc về nhau và trao hiến cho nhau chuyển thành thống trị thì sẽ phá vở mối liên hệ hiệp thông nhân vị. Phẩm giá con người trở nên rẻ rúng. Khi con người coi tình dục như cách để thoát ly thực tế và chối bỏ vẻ đẹp của sự kết hợp vợ chồng thì hệ quả kéo theo sẽ là “tước đi phẩm giá của tặng phẩm trao hiến vốn được biểu lộ nhờ thân xác của người đàn ông và người đàn bà, và theo một nghĩa nào đó, nó cướp mất của con người tính ngôi vị biến con người thành một đồ vật, đối tượng thoả mãn cho người khác”.[5]

Vây, căn nguyên của vấn đề là gì? Khi tìm hiểu nguyên do của khuynh hướng nói trên thì nhiều nhà nghiên cứu đã kết luận là do sự kinh nghiệm lệch lạc về tự do, coi tự do như sự đồng tình mù quáng với những mãnh lực của bản năng và với ý muốn thống trị của mỗi người. Vì thế, một nền giáo dục lương tâm cho con người thời nay quả là rất cần thiết.

3. Giáo dục lương tâm – một lối đi hiệu quả để bảo vệ phẩm giá của tình dục

Để giúp con người biết bảo vệ phẩm giá của tính dục, họ cần được đào tạo lương tâm. Dẫu biết rằng, lương tâm là tấm lòng ngay thẳng mà Thiên Chúa đã đặt định nơi con người, giúp họ làm lành lánh dữ. Tuy nhiên, lương tâm đó có nhiều nguy cơ bị phá hủy bới những mưu chước của ba thù: của thế gian, xác thịt và ma quỷ. Cho nên, việc đào tạo lương tâm là một việc làm rất cần thiết cho tất cả mọi người, hầu giúp họ có sự nhạy bén để nhận thức được giá trị cao quý của mình.

Có người đặt câu hỏi: “Lương tâm giá bao nhiêu tiền một cân?” Để trả lời câu hỏi này, ta hãy suy gẫm câu chuyện sau đây. Câu chuyện kể về một anh lái xe, vì xe hỏng nên xuống lấy hai hòn đá chặn hai bánh sau để sửa xe. Sửa xe xong, anh lên xe đi, để lại hai hòn đá trên đường mà lương tâm không mảy may cắn rứt. Mặc dù được một cụ già nhắc bảo, anh vẫn rồ máy cho xe chạy. Đến trạm kiểm soát, anh chợt nhận ra ví tiền của mình, trong đó có giấy phép lái xe, đã bị mất. Khi trở lại chỗ sửa xe để tìm, anh không thấy ví tiền đâu cả, nhưng thấy một mảnh giấy nhỏ yêu cầu anh vác hòn đá lên đồi để tìm ví tiền anh đã đánh mất. Theo hướng chỉ dẫn trong tờ giấy, anh lên tới đỉnh đồi, nơi có một nấm mộ mà trên đó anh thấy đặt ví tiền và một tờ giấy. Giấy phép lái xe và tiền của anh đầy đủ không thiếu một đồng. Còn tờ giấy thì được viết bằng những dòng như sau: "Cái ví này là do tôi nhặt được… Đây là mộ của con trai tôi. Hai năm trước, vào một đêm, nó đi xe máy về nhà, vấp phải hòn đá của một kẻ nào đó không có lương tâm bỏ ở trên đường, bị ngã mà chết. Tôi đưa anh đến tận mồ của con trai tôi là mong anh hiểu rõ một đạo lý: "Lương tâm là vô giá, làm người có thể để mất cái gì thì mất nhưng nhất thiết không được để mất lương tâm".[6]

Cần giáo dục làm sao để con người nhận ra rằng, họ được dựng nên theo hình ảnh Thiên Chúa, có lý trí, ý chí, tự do, và lương tâm – được ví như là cung thánh, ở đó con người được thưa chuyện với Thiên Chúa. Sự hiện diện của Thiên Chúa trong lương tâm con người thật là cao sâu: sâu hơn chiều sâu và cao hơn thượng đỉnh của lòng người. Thân xác con người là hình ảnh Chúa Thánh Thần. Bởi vậy, khi để cho thân xác này trở thành phương tiện mua vui, hầu thỏa mãn những xung năng tính dục (eros), con người trở thành nô lệ cho những thú vui chóng qua. Và vô hình trung, con người đã đánh mất căn tính của mình, trở thành một kẻ vong thân, xấu hổ, không xứng với danh nghĩa “đầu đội trời, chân đạp đất”. Tóm lại, việc đào tạo lương tâm là điều không thể thiếu, vì nó giúp con người có sự nhạy bén, luôn giữ tâm hồn ngay thẳng để biết phân biệt điều lành điều dữ, biết tránh xa những nguy cơ làm phương hại đến sự thánh thiêng của thân xác, của tình dục và của toàn thân thể Chúa tặng ban.

Kết luận: Trên đây là phần trình bày về giá trị tình dục, hệ quả của não trạng vứt bỏ ảnh hưởng trên tình dục và nhân phẩm. Thiết tưởng, trào lưu này sẽ còn bùng nổ với sức công phá nguy hại hơn nữa. Chỉ khi con người trở về với tiếng gọi của lương tâm, trở về với hôn nhân chân chính, trở về với giao ước bất khả phân ly thì mới có được điểm tựa vững chắc giúp chống chọi với mọi phong ba bão táp của thời đại tục hoá này. Hôn nhân Công giáo là cơ hội để trả lại phẩm giá cho tình dục, là niềm hy vọng của xã hội này. Hơn nữa, để bảo vệ phẩm cách cao quý của tính dục, cần có sự đào tạo lương tâm ngay thẳng, giúp con người nhận ra phẩm giá linh thiêng của tính dục, từ đó biết cách bảo vệ mình và những người chung quanh. Cuối cùng, lời Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II như là tiếng chuông cảnh tỉnh chúng ta: “Các con hãy hỏi lương tâm của các con, nơi đó, Thiên Chúa đã viết bộ luật về những giá trị chân chính, trên nền tảng đó, các con có thể xây dựng cho mình thành những người nam đích thực, những người nữ đích thực, trả lại hiện thực cho tiếng nói lương tâm. Đó là đòi hỏi đầu tiên và căn bản nhất mà các con có thể và phải mang lại cho thế giới này”. Thiết tưởng, lời đó luôn có ý nghĩa cho mỗi chúng ta hôm nay.