(Mt 28:16-20; Cv 1:1-11) 

Trước giờ đọc kinh “Lạy Nữ Vương” với hàng ngàn tín hữu tại Quảng trường Phêrô, ngày 27.04.2008, ÐGH Bênêđictô XVI nói :  “Ở đâu Chúa Kitô được rao giảng với quyền lực Thánh Linh và được đón nhận với một tâm hồn rộng mở, thì dù có đầy những vấn đề, xã hội cũng trở thành một ‘thành tràn ngập niềm vui’ (Cv 8:8). Ðây là ý nghĩa của những sứ mệnh Giáo hội và đặc biệt sứ mệnh của các linh mục là gieo rắc niềm vui Tin Mừng khắp thế giới !”[1]

Ðó chính là sứ mệnh Chúa trao cho các môn đệ trước khi được vinh thăng cõi trời. Ngày nay, sau hơn 2.000 năm, sứ mệnh đó còn được tiếp tục không ? Nếu có, nhờ đâu Giáo Hội có thể hoàn thành sứ mệnh giữa một thế giới đầy những trở ngại hôm nay ?  

THĂNG THIÊN 

Sau bao nhiêu biến động, Chúa Giêsu đã lấy lại được sự bình an cho cộng đoàn tông đồ. Người còn ở với các ông bốn mươi ngày trước khi cất bước về Trời. Thời gian đã điểm. Tất cả Thày trò đều tập trung tại một ngọn đồi. Giữa lúc đang cầu nguyện và trao đổi, bỗng Thày cất mình lên khỏi mặt đất trước sự ngỡ ngàng của các môn đệ.

Ðó là cảnh có thực hay chỉ là một ảo tưởng ? Chuyện đó không quan trọng. Ðiều quan trọng là Chúa đã được vinh thăng nắm quyền cai trị cả trời đất. Nếu quá chú tâm tới việc Chúa xa lìa khỏi mặt đất, chúng ta có thể đánh mất ý nghĩa chính của biến cố thăng thiên. Chúa vinh thắng khải hoàn không phải để xa lìa trái đất. Người vừa là Thiên Chúa vừa là con người. Người về Trời với cả Thiên tính và nhân tính. Mặc dù về với Chúa Cha, nhưng Người vẫn đồng hành với chúng ta. Về mặt thiêng liêng, chúng ta cũng hiện diện trên trời với Người.

Trước khi về Trời, Chúa Giêsu cho biết Thiên Chúa đã ban cho Người mọi quyền hành trên trời dưới đất. Nhờ quyền bính đó, Người truyền cho các môn đệ rao giảng, thanh tẩy và dạy dỗ để quy tụ muôn dân vào Nước Thiên Chúa. Tin Mừng chính là sức mạnh đưa mọi người về với Chúa. Nếu Tin Mừng thấm sâu vào lòng người, đương nhiên Chúa Kitô đã được tôn sùng làm Ðấng Cứu Ðộ, là Vua và Chúa. Nói khác, theo lời Chúa, các môn đệ phải đi quy nạp các môn đệ mới vâng nghe và quy phục Chúa Kitô.

Có như thế, cuộc vinh thăng quê trời hôm nay mới thật sự có ý nghĩa, vì nói lên tất cả sức mạnh của sự công chính trên sự bất chính. Cuộc tử nạn bất công đã dìm cả thân xác Chúa xuống hố thẳm bao nhiêu, thì cuộc vinh thắng đưa Người lên cao và biểu dương cho mọi người thấy tất cả chiến thắng của lẽ phải. Nước Thiên Chúa đã là một thực tế không một kẻ thù nào có thể phủ nhận được. Một khi Nước Thiên Chúa đã xuất hiện với tất cả sức mạnh của Ðấng Phục Sinh, công lý và hòa bình phải có mặt trên trần gian.

Làm sao Kitô hữu dám tin tưởng vào sự chiến thắng của Nước Thiên Chúa trên trần gian ? Thưa, vì Chúa đã quả quyết "Thầy đã được trao toàn quyền trên trời dưới đất.”( Mt 28:18) Với quyền năng Chúa, họ mạnh dạn ra đi thanh tẩy muôn dân. Phép thanh tẩy có sức hiệp nhất tín hữu với Chúa Giêsu Kitô trong cái chết cho tội lỗi và phục sinh cho đời sống mới. Bí tích thanh tẩy tượng trưng cho việc vâng phục Chúa Kitô, ý muốn sống theo đường lối công chính của Thiên Chúa và đồng hóa với dân giao ước của Thiên Chúa.

Như thế, càng tin tưởng vào quyền năng Chúa, người môn đệ càng có sức quy tụ muôn dân. Quyền năng đó không ở xa họ, nhưng thực sự ở ngay trong chính tâm hồn và Giáo hội. Cụ thể quyền năng đó là chính Thánh Linh, Ðấng sẽ được Chúa Giêsu sai đến từ Chúa Cha. Trong quyền bính lớn lao này, một thời kỳ mới của Giáo hội đã bắt đầu. Chính vì thế, Giáo hội đã có những bước phát triển ngoạn mục ngay từ đầu và vẫn tồn tại qua bao sóng gió.

Sứ mệnh rao giảng Tin Mừng vừa thiêng liêng cao cả, vừa vô cùng cần thiết cho cuộc sống nhân loại. Càng gặp khó khăn, sứ mệnh càng cho thấy phải cần đến sức mạnh của Thiên Chúa. Một khi đã vượt trên mọi quyền bính, quyền lực và quyền thống trị trên trần gian, Chúa Giêsu bảo đảm cho các môn đệ cuộc chiến thắng cuối cùng. Vấn đề là có đủ đức tin để kiên nhẫn đợi chờ ngày đó hay không. Các nhà cai trị hay chính quyền trần thế gian ác hay những cơ chế bất công chỉ là những biểu hiện của những thần dữ đang muốn nắm bá quyền trên cuộc sống và số phận con người.

Nhưng quyền lực Chúa bao giờ cũng đưa đến những chiến thắng phi thường. Bằng chứng, theo Hiệp sĩ Tối cao Carl Anderson, kết quả cuộc thăm dò “cho thấy Đức giáo hoàng Bênêđictô đã trao tặng cho người Công giáo Hoa kỳ một vận hội lớn lao. Người Mỹ là một dân tộc đạo hạnh, và họ đáp ứng rất tích cực thông điệp về đức tin, lòng trông cậy và yêu mến mà Đức thánh cha ban ra suốt cuộc thăm viếng của ngài. Bây giờ thì tùy thuộc vào mọi người chúng ta trong cộng đồng Công giáo, hãy đi qua cánh cửa ngài đã mở ra cho chúng ta, và cùng nhau hoạt động để xây dựng một nền văn mình tình thương.”[2] 

Dù ở đâu, Kitô hữu luôn nắm chắc niềm hy vọng, vì Chúa luôn ban ơn khôn ngoan và mạc khải để họ nhận biết sức mạnh Chúa Kitô. Thật vậy, thánh Phaolô sốt sắng cầu nguyện và xác tín : “Xin Người soi lòng mở trí cho anh em thấy rõ, đâu là niềm hy vọng anh em đã nhận được, nhờ ơn Người kêu gọi, đâu là gia nghiệp vinh quang phong phú anh em được chia sẻ cùng dân thánh, đâu là quyền lực vô cùng lớn lao Người đã thi thố cho chúng ta là những tín hữu. Đó chính là sức mạnh toàn năng đầy hiệu lực,” (Ep 1:18-19) để chiến thắng ác thần. 

QUYỀN BÍNH VÀ NHÂN QUYỀN 

Khi lên trời, Chúa Giêsu đã được Chúa Cha trao toàn quyền trên vũ trụ. Quyền bính đó nhằm phục vụ và xây dựng Nước Trời. Nói khác quyền bính Chúa dùng để đem lại “sự công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần.” (Rm 14:17) Ðó là những thiện ích chung cho hạnh phúc con người. Ðạt được mục đích đó, Nước Trời trở thành khuôn mẫu xây dựng nước trần thế.

Vậy phải chăng Nước Trời và nước trần thế có chung một mục đích ? Dĩ nhiên, mục đích chung là con người, nhưng với những phương tiện khác nhau. Nước nào cũng cần quyền bính. Nhưng nếu không còn nhắm phục vụ nhân quyền, quyền bính chính trị sẽ hoàn toàn vô nghĩa và vô ích, “vì công ích là lý do giải thích tại sao quyền bính chính trị hiện hữu.”[3] Bởi thế, khi chà đạp nhân quyền, chính quyền phá hủy chính nền tảng của mình. Bản chất của chính quyền là đầy tớ nhân dân. “Chúa Kitô mạc khải cho chính quyền biết sự phục vụ làm cho chính quyền có ý nghĩa và nên hoàn toàn, mặc dù nó luôn bị cám dỗ muốn thống trị … Thiên Chúa nắm quyền tối thượng. Tuy nhiên, Chúa ủy thác cho mỗi tạo vật những phận sự, tùy khả năng theo bản tính riêng. Ðời sống xã hội nên theo kiểu cai trị này. Cách Thiên Chúa cai quản thế giới, làm chứng Chúa rất coi trọng tự do của con người. Các người cai trị các cộng đồng nhân loại nên học sự khôn ngoan đó. Họ nên hành xử như những người phục vụ Thiên Chúa quan phòng.”[4]

Kinh thánh cũng nhắc cho mọi người biết rằng “quyền lực chính trị phát xuất từ Thiên Chúa và là một thành phần của trật tự do Người tạo thành. Lương tâm con người nhận thức được trật tự này. Trong đời sống xã hội, trật tự đó trở nên trọn hảo trong chân lý, công lý, tự do và tình liên đới, đem lại hòa bình.”[5] Khi không tuân theo trật tự này, quyền lực chính trị không biết giới hạn của mình. Bởi thế, công lý, tự do và hòa bình hoàn toàn vắng bóng. Bạo lực và bất công hoành hành.

Muốn đem lại hạnh phúc cho nhân loại, chính quyền cần dành thời giờ suy tư về ý nghĩa và giới hạn của quyền bính. “Một quyền bính mẫu mực phải đặt nền tảng trên bản chất xã hội của con người. ‘Vì Thiên Chúa tạo dựng con người có bản tính xã hội, và vì không xã hội nào có thể được quy tụ nếu không nỗ lực đạt đến công ích. Mỗi cộng đồng văn minh phải có một chính quyền. Cũng như xã hội, chính quyền này phải bắt nguồn từ thiên nhiên, và bởi đó, do Thiên Chúa tạo dựng.’ Bởi vậy, cần có chính quyền, vì những trách nhiệm đã được giao phó. Chính quyền là và phải là một thành phần đời sống xã hội đáng được tin cậy và không thể thay thế.”[6] Cần nhận ra nguồn gốc, mới có thể xác định được hướng đi và những cách hành xử. Nếu không, sẽ lạc mục tiêu.

Trong một xã hội đang bị tục hóa và vô thần, muốn nhìn về tận nguồn gốc và xác định được cứu cánh, chính quyền gặp rất nhiều trở ngại. Trở ngại lớn nhất nằm ngay trong chính lòng mình. Hơn nữa, cả một nền văn hóa vô thần bao bọc chung quanh, làm sao người ta nhìn ra Ðấng Tạo Hóa là tác giả của mình ? Làm sao nhìn ra con người là cứu cánh của mọi sinh hoạt chính trị, kinh tế v.v. ? Càng khó hơn nữa khi phải hòa hợp giữa công ích và tư hữu. Họ vẫn bị cám dỗ phủ nhận quyền tư hữu mỗi khi cần bảo vệ những quyền lợi phe đảng mình. Nhưng khách quan mà nói, “chính quyền phải bảo đảm cuộc sống cộng đồng sao cho có trật tự và chính đáng mà không xâm phạm đến hoạt động tư do của cá nhân hay nhóm, nhưng khuôn nắn và hương dẫn sự tự do này, bằng cách kính trọng và bảo vệ sự độc lập của các cá nhân và xã hội, để đạt đến công ích.”[7] Ðó là một việc rất khó khăn. Nhưng càng thực hiện được việc khó càng chứng tỏ sức mạnh của chính quyền.

Muốn củng cố sức mạnh, chính quyền không nên quên các quy luật đạo đức. Quả thực, “quyền bính phải được luật luân lý hướng dẫn. Tất cả chân giá trị của quyền bính đều do việc thực thi trong khung cảnh trật tự luân lý, mà nguồn gốc và cứu cánh là Thiên Chúa. Không phải do ý chí độc đoán hay do khát vọng quyền lực, nhưng do trật tự luân lý đó, quyền bính được công nhận hợp pháp và có quyền buộc người dân gánh vác nghĩa vụ.”[8] Có như thế, chính quyền mới bảo vệ cho quyền lợi chính đáng của người dân.

Căn cứ vào đâu chính quyền đòi cho mình quyền bính cai trị dân ? Theo tgm Migliore, Quan sát viên thường trực của Tòa Thánh tại Liên hiệp quốc, ÐGH Bênêđictô XVI chủ trương, ““Dựa trên nền tảng đạo đức của tinh thần trách nhiệm, sự sẵn sàng và hiệu năng trong công cuộc bảo vệ dân chúng khỏi những vi phạm nhân quyền, chính quyền khẳng định về quyền lực và quyền tối cao của mình. Không những bao gồm cái gọi là can thiệp nhân đạo, can thiệp quân sự, nhưng bổn phận bảo vệ này có thể được sử dụng dưới một danh hiệu mới : quyền bính tối cao. Ðây không phải chỉ là một quyền, nhưng trên hết, quyền tối cao này là trách nhiệm bảo vệ và thăng tiến dân chúng trong cuộc sống hàng ngày.”[9] Nói khác, không bảo đảm cuộc sống  bình an và hạnh phúc cho người dân, chính quyền không còn cơ sở tồn tại nữa. Tất cả nền tảng sức mạnh của chính quyền đã bị lung lay, nếu không nói là bị phá hủy. 

CHỦ QUYỀN 

Cuộc sống hôm nay của dân tộc có bình an và hạnh phúc không ? Ðây là câu hỏi nền tảng và cũng là tiêu chuẩn đánh giá một chính quyền. Nhìn vào những sự kiện đang xảy ra trên đất nước, chúng ta có thể thấy được câu trả lời và từ đó có thể đánh giá chính quyền hiện tại.

Sau bao nhiêu năm chiến đấu gian khổ, máu đổ thành sông, xương chất thành núi để giành lại độc lập, bây giờ thật sự dân tộc ta có chủ quyền chưa ? Chúng ta nghĩ gì về thái độ của nhà cầm quyền sau đây ?

“Hôm 29-4, trong khi nhà cầm quyền Việt Nam long trọng tổ chức lễ rước Đuốc Olympic Bắc Kinh ở Sài Gòn, tại Hà Nội những người tâm huyết với đất nước tập trung biểu tình phản đối việc Trung Quốc xâm lấn chủ quyền trên 2 quần đảo Hòang Sa-Trường Sa, và bắn giết ngư dân Việt Nam trong Biển Đông.

Chồng lên đó là điều chính quyền Hà Nội kiên quyết ngăn chận người dân Việt Nam bày tỏ sự phẩn nộ đối với hành động lấn lướt của Trung Quốc. Ban Việt ngữ Đài Á Châu Tự do được tin cuộc biểu tình đã bị dập tắt ngay lập tức, và cả trăm người bị giam giữ ở đồn công an phía sau chợ Đồng Xuân.”[10] Tại sao chính quyền ngăn chặn những hành động yêu nước chính đáng như vậy, nếu không phải Việt Nam đã mất chủ quyền, như Hòa Thượng Thích Quảng Ðộ đã nói [11] ?

Tài lãnh đạo của nhà cầm quyền hiện tại ra sao ? Ðàng sau tình hình lúa gạo trong nước, người ta nhận thấy “chính quyền Việt Nam ra lệnh ngừng xuất khẩu gạo, nhưng 4 doanh nghiệp nhà nước vẫn được phép dự thầu ở Manila vào hôm 17/4, chào bán khoảng một trăm ngàn tấn gạo 25% tấm cho Phi Luật Tân với giá trung bình 1.200 đôla một tấn.”[12] Như thế có công bình hay không ? Cuộc sống người dân có hạnh phúc không ? Tình hình có đúng như những báo cáo và tin tức nhà nước đưa ra không ?

Thực tế, “dù nền kinh tế phát triển ở mức độ rất ấn tượng là 8.5 phần trăm, lạm phát tăng phi mã. Vật giá trong tháng 3 tăng 20 phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái. Công nhân bất bình, đình công đòi tăng lương để bù đắp cho giá sinh hoạt cao.

Sự thâm thủng trong cán cân ngoại thương phình lên đến 7.3 tỷ đô la trong ba tháng đầu của năm 2008, so với 12.4 tỷ đô la cho cả năm 2007.”[13]

Trước tình trạng ấy, dân chúng sống ra sao ? Ðây là tâm trạng của một người đang sống trong nước : "Tôi chán nản vô cùng. Tôi chẳng dành dụm được đồng nào cả." Hoàn cảnh của cô Thương phản ánh mối lo âu đang lan tràn trong giới lao động và trung lưu ở Việt Nam. Sự hỗn loạn kinh tế đã tước đi vẻ kỳ diệu của một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất của Châu Á.”[14]

Cuộc sống vật chất không thoải mái, còn tinh thần thì sao ?

Ðây là câu trả lời chính xác : “Trong phần nói về Việt Nam, đưa ra tại cuộc họp báo ngày 2 tháng 5 ở Washington, Uỷ ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ cho biết tình trạng tự do tôn giáo ở Việt Nam năm qua vẫn tệ hại. Số tín đồ bị trù dập tuy có giảm nhưng các hành động sách nhiễu, bắt bớ, giam cầm, và phạt vẫn thường xuyên diễn ra, cho thấy nhà cầm quyền tiếp tục giới hạn tự do tôn giáo của dân chúng.”[15]

Những hậu quả về luân lý, xã hội, gia đình sẽ như thế nào dưới sự lãnh đạo của một nhà nước vô thần vừa bất lực vừa ngang ngược như thế ? Họ đã đánh mất bản chất dân tộc ngay khi có trách nhiệm hướng dẫn một đất nước có gần 5.000 năm văn hiến và một lịch sử hào hùng.

Tóm lại, trước khi về Trời, Chúa Giêsu đã trao cho các môn đệ một sứ mệnh trọng đại. Ðể bảo đảm cho các ông sức mạnh thi hành sứ mệnh ấy, Chúa đã cho thấy Người đã nắm mọi quyền hành trên trời dưới đất. Quyền hành sẽ giúp các ông rao giảng Tin Mừng, quy tụ muôn dân để làm thành Nước Trời trên trần thế. Quyền hành đó nhằm phục vụ và giải thoát, chứ không phải để thống trị. Kết quả con người sẽ hoàn toàn hạnh phúc vì được sống trong “công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần.” 

Lạy Chúa, xin cho con vững tin vào sứ mệnh Chúa đã trao phó cho con. Xin tăng cường Thần Khí trong con để con ra đi đem niềm vui cho mọi người. Amen.  

đỗ lực 04.05.2008