Trần Mỹ Duyệt
Mỗi năm vào mùa chay,
người Công Giáo phải theo luật ăn chay và kiêng thịt. Mùa chay là thời gian bốn
mươi (40) ngày trước Lễ Phục Sinh, bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro đến Thứ Bảy Tuần
Thánh.
Theo luật Hội Thánh Công Giáo,
một năm có hai ngày buộc phải ăn chay kiêng thịt, đó là Thứ Tư Lễ Tro và Thứ Sáu
Tuần Thánh. Ngoài ra ăn chay, kiêng thịt được khuyến khích toàn mùa chay. Trong
ngày ăn chay chỉ được ăn một bữa no, hai bữa còn lại được phép ăn một chút. Giữa
các bữa ăn, cấm dùng thức ăn đặc, nhưng thức ăn lỏng (trà, nước trái cây, sữa…)
có thể được dùng bất cứ lúc nào. Sau Công Đồng Vatican II, Giáo Hội nới rộng
luật ăn chay đối với trẻ em và người lớn. Theo Điều 1252 của Bộ Giáo Luật hiện
hành, luật ăn chay buộc tất cả mọi Kitô hữu từ tuổi thành niên (18 tuổi) đến 60
tuổi.
Còn kiêng thịt thì sao? Luật
kiêng thịt, buộc mọi người dù ở tuổi ăn chay hay không ăn chay, nhưng thỉnh
thoảng cũng xảy ra “tai nạn”. Thí dụ, bạn tôi ngay đầu mùa chay năm nay, thứ Hai
phải kiêng ăn, nhịn uống để chuẩn bị soi ruột, thứ Ba soi ruột và kể như cũng
không ăn uống gì. Đến thứ Tư Lễ tro (ngày ăn chay kiêng thịt), vừa đói, vừa mệt,
anh mở tủ lạnh mang luôn 1 ký thịt bò ra xơi. Chiều đến, bà xã phác giác:
-Ông không biết là ông phạm 2
tội trọng trong ngày Lễ Tro không? Tội ăn chay và tội kiêng thịt. Tôi nghĩ là
ông mất linh hồn sa địa ngục rồi!!!
-Bà nói gì, hai ngày trước bị
bác sĩ nó hành vừa đói vừa mệt muốn chết. Chúa phải thông cảm với tôi chứ. Tôi
ăn thịt để lấy lại sức, Chúa đâu ác như bà? Nếu Chúa ác như bà tôi nghỉ chơi với
Chúa luôn. Còn ăn chay thì tôi trên 60 tuổi rồi, tôi được free không phải ăn
chay.
Ăn chay kiêng thịt như vậy đó.
Không biết Chúa sẽ phán xét anh bạn tôi ra sao, nhưng phán xét của bà xã thì kể
như anh ta đã vào địa ngục rồi! Nghĩ lại, Chúa cũng nhân từ và vì vậy tiên tri
Joel đã viết về chay tịnh như sau: “Hãy xé lòng, đừng xé áo” (2:13). Theo tôi,
trường hợp này, anh bạn tôi xé lòng, còn bà xã anh xé áo.
Vậy điều mà Chúa muốn thực sự
con người phải ăn chay, phải kiêng cữ là gì? Trong Phúc Âm Luca, có ba thứ Chúa
muốn mọi người phải chay tịnh, kiêng cữ. Chính Ngài cũng đã phải trải qua những
cám dỗ đó:
-Kìm hãm dục vọng: Đó
là những tham, sân, si của con người. Điển hình là cơn đói khát thể lý của Chúa.
Thánh Luca ghi lại, sau khi chay tịnh 40 đêm ngày, Chúa thấy đói, và tên cám dỗ
là Satan đã xuất hiện: «Nếu ông là Con Thiên Chúa thì truyền cho hòn đá này
hoá bánh đi!» (4:3). Chúa không dùng quyền năng hóa đá ra bánh để thỏa mãn
cơn đói, nhưng con người thì rất khó lòng từ chối thỏa mãn những khát vọng vật
chất của mình.
-Vinh quang trần thế: Sau
dục vọng là lòng tham lam của cải và quyền lực, Satan cũng dùng cám dỗ này với
Chúa Giêsu: «Tôi sẽ cho ông toàn quyền cai trị cùng với vinh hoa lợi lộc của
các nước này, vì quyền hành ấy đã được trao cho tôi, và tôi muốn cho ai tuỳ ý.
Vậy nếu ông bái lạy tôi, thì tất cả sẽ thuộc về ông».(6-7). Chúa
không bái lạy Satan để được hưởng vinh quang, quyền thế, nhưng con người nhiều
khi không những bái lạy Satan mà còn sẵn sàng bán cả linh hồn cho Satan để đổi
lấy phú quý, giầu sang, và quyền lực.
-Kiêu căng, tự phụ: Và
cuối cùng là tính kiêu căng, tự phụ. Sự kiêu căng đã đem con người trở thành thù
địch của Thiên Chúa. Thánh ký ghi rõ ràng: Quỷ lại đem Đức Giêsu đến
Giêrusalem và đặt Người trên nóc Đền Thờ, rồi nói với Người: «Nếu ông là Con
Thiên Chúa, thì đứng đây mà gieo mình xuống đi! Vì đã có lời chép rằng: Thiên
Chúa sẽ truyền cho thiên sứ gìn giữ bạn. Lại còn chép rằng: Thiên sứ sẽ tay đỡ
tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá».(9-11) Satan không thể thử thách và
động chạm đến đức khiêm nhường của Chúa, nhưng từ Nguyên Tổ, tính kiêu ngạo,
muốn nâng mình thành chúa tể đã khiến con người sa ngã, trở nên những đứa con hư
hỏng trước mặt Thiên Chúa.
Đối với Chúa Giêsu thì trong
ba hình thức cám dỗ, Ngài đều chiến thắng. Phần con người thì lúc thắng, lúc
thua, khi thua cám dỗ này, khi thua cám dỗ khác. Và vì thế, Luca đã ghi lại câu
kết trong trận chiến cám dỗ giữa Chúa Giêsu và Satan: “Sau khi đã xoay hết
cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ.” (13). Đây mới chính là lý
do khiến chúng ta phải ăn chay, kiêng thịt, tiết độ, không phải bát cơm, tô bún,
miếng thịt. “Quỷ ma tinh quái, xác thân ươn ái”. Và Chúa còn nhắc nhở: “Hãy tỉnh
thức và cầu nguyện để khỏi sa chước cám dỗ”(Mark 14:38), vì Satan luôn “chờ đợi
thời cơ”. Tỉnh thức đề phòng những ham muốn dục vọng, tỉnh thức đề phòng tính
tham lam, ước muốn no thỏa giầu sang, quyền quý của thế giới vật chất, chóng
qua, và tỉnh thức đề phòng tư tưởng kiêu ngạo, luôn muốn nâng mình lên trên tất
cả, và tự cho mình là chúa tể. Đó là cách Ngài muốn mọi người phải chay tịnh,
Không phải chỉ trong hai ngày thứ Tư Lễ Tro, thứ Sáu Tuần Thánh, mà mọi ngày
trong đời sống.