Trang Chủ Hòa Bình là kết quả của Công Lý và Tình Liên Đới (Is 32,17; Gc 3,18; Srs 39) - Peace As The Fruit Of Justice and Solidarity Quà tặng Tin Mừng

BBT CGVN YouTube
Thánh Kinh Công Giáo
Cầu nguyện bằng email
Hội Đồng Giám Mục VN
Liên Lạc

Văn Kiện Vatican 2

Lectio divina

Suy Niệm & Cầu Nguyện

Học Hỏi Kinh Thánh

Lớp KT Sr Cảnh Tuyết

Nova Vulgata

Sách Bài Đọc UBPT

LỜI CHÚA LÀ ÁNH SÁNG

GH. Đồng Trách Nhiệm

TAN TRONG ĐẠI DƯƠNG

Video Giảng Lời Chúa

Giáo Huấn Xã Hội CG

Tuần Tin HĐGMVN

Vụn Vặt Suy Tư

Giáo Sĩ Việt Nam

ThăngTiến GiáoDân

Bản Tin Công Giáo VN.

Chứng Nhân Chúa Kitô

Thánh Vịnh Đáp Ca

Phúc Âm Nhật Ký

Tin Vui Thời Điểm

Tin Tức & Sự Kiện

Văn Hóa Xã Hội

Thi Ca Công Giáo

Tâm Lý Giáo Dục

Mục Vụ Gia Đình

Tư Liệu Giáo Hội

Câu Chuyện Thầy Lang

Slideshow-Audio-Video

Chuyện Phiếm Gã Siêu

Các Tác Giả
  Augustinô Đan Quang Tâm
  Ban Biên Tập CGVN
  Bác sĩ Ng Tiến Cảnh, MD.
  Bác Sĩ Nguyễn Ý-Đức, MD.
  Bùi Nghiệp, Saigon
  Bosco Thiện-Bản
  Br. Giuse Trần Ngọc Huấn
  Cursillista Inhaxiô Đặng Phúc Minh
  Dã Quỳ
  Dã Tràng Cát
  Elisabeth Nguyễn
  Emmanuel Đinh Quang Bàn
  Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền,OSB.
  EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.
  Fr. Francis Quảng Trần C.Ss.R
  Fr. Huynhquảng
  Francis Assisi Lê Đình Bảng
  Gia Đình Lectio Divina
  Gioan Lê Quang Vinh
  Giuse Maria Định
  Gm Phêrô Huỳnh Văn Hai
  Gm. Giuse Đinh Đức Đạo
  Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
  Gm. JB. Bùi Tuần
  Gm. Nguyễn Thái Hợp, op
  Gm. Phêrô Nguyễn Khảm
  Gs. Đỗ Hữu Nghiêm
  Gs. Ben. Đỗ Quang Vinh
  Gs. Lê Xuân Hy, Ph.D.
  Gs. Nguyễn Đăng Trúc
  Gs. Nguyễn Văn Thành
  Gs. Phan Văn Phước
  Gs. Trần Duy Nhiên
  Gs. Trần Văn Cảnh
  Gs. Trần Văn Toàn
  Hạt Bụi Tro
  Hồng Hương
  Hiền Lâm
  Hoàng Thị Đáo Tiệp
  Huệ Minh
  HY. Nguyễn Văn Thuận
  HY. Phạm Minh Mẫn
  JB. Lê Đình Nam
  JB. Nguyễn Hữu Vinh
  JB. Nguyễn Quốc Tuấn
  Jerome Nguyễn Văn Nội
  Jorathe Nắng Tím
  Jos. Hoàng Mạnh Hùng
  Jos. Lê Công Thượng
  Jos. Vinc. Ngọc Biển, SSP
  Joseph Vũ
  Khang Nguyễn
  Lê Thiên
  Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK
  Lm Đaminh Hương Quất
  Lm. Anmai, C.Ss.R.
  Lm. Anphong Ng Công Minh, OFM.
  Lm. Anrê Đỗ Xuân Quế op.
  Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
  Lm. Đan Vinh, HHTM
  Lm. Đỗ Vân Lực, op.
  Lm. G.Trần Đức Anh OP.
  Lm. GB. Trương Thành Công
  Lm. Giacôbê Tạ Chúc
  Lm. Gioan Hà Trần
  Lm. Giuse Hoàng Kim Đại
  Lm. Giuse Lê Công Đức
  Lm. Giuse Ngô Mạnh Điệp
  Lm. Giuse Trần Đình Thụy
  Lm. Giuse Vũ Thái Hòa
  Lm. Inhaxio Trần Ngà
  Lm. JB Nguyễn Minh Hùng
  Lm. JB Trần Hữu Hạnh fsf.
  Lm. JB. Bùi Ngọc Điệp
  Lm. JB. Vũ Xuân Hạnh
  Lm. Jos Đồng Đăng
  Lm. Jos Cao Phương Kỷ
  Lm. Jos Hoàng Kim Toan
  Lm. Jos Lê Minh Thông, OP
  Lm. Jos Nguyễn Văn Nghĩa
  Lm. Jos Phan Quang Trí, O.Carm.
  Lm. Jos Phạm Ngọc Ngôn
  Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
  Lm. Jos Trần Đình Long sss
  Lm. Jos.Tuấn Việt,O.Carm
  Lm. Lê Quang Uy, DCCT
  Lm. Lê Văn Quảng Psy.D.
  Lm. Linh Tiến Khải
  Lm. Martin Ng Thanh Tuyền, OP.
  Lm. Minh Anh, TGP. Huế
  Lm. Montfort Phạm Quốc Huyên O. Cist.
  Lm. Ng Công Đoan, SJ
  Lm. Ng Ngọc Thế, SJ.
  Lm. Ngô Tôn Huấn, Doctor of Ministry
  Lm. Nguyễn Hữu An
  Lm. Nguyễn Thành Long
  Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
  Lm. Pascal Ng Ngọc Tỉnh
  Lm. Pet. Bùi Trọng Khẩn
  Lm. Phêrô Phan Văn Lợi
  Lm. Phạm Văn Tuấn
  Lm. Phạm Vinh Sơn
  Lm. PX. Ng Hùng Oánh
  Lm. Raph. Amore Nguyễn
  Lm. Stêphanô Huỳnh Trụ
  Lm. Tôma Nguyễn V Hiệp
  Lm. Trần Đức Phương
  Lm. Trần Mạnh Hùng, STD
  Lm. Trần Minh Huy, pss
  Lm. Trần Việt Hùng
  Lm. Trần Xuân Sang, SVD
  Lm. TTT. Võ Tá Khánh
  Lm. Vũ Khởi Phụng
  Lm. Vĩnh Sang, DCCT
  Lm. Vinh Sơn, scj
  Luật sư Đoàn Thanh Liêm
  Luật sư Ng Công Bình
  Mẩu Bút Chì
  Mặc Trầm Cung
  Micae Bùi Thành Châu
  Minh Tâm
  Nữ tu Maria Hồng Hà CMR
  Nguyễn Thụ Nhân
  Nguyễn Văn Nghệ
  Người Giồng Trôm
  Nhà Văn Hương Vĩnh
  Nhà văn Quyên Di
  Nhà Văn Trần Đình Ngọc
  Nhạc Sĩ Alpha Linh
  Nhạc Sĩ Phạm Trung
  Nhạc Sĩ Văn Duy Tùng
  Phaolô Phạm Xuân Khôi
  Phêrô Phạm Văn Trung
  Phó tế Giuse Ng Xuân Văn
  Phó tế JB. Nguyễn Định
  Phùng Văn Phụng
  Phạm Hương Sơn
  Phạm Minh-Tâm
  PM. Cao Huy Hoàng
  Sandy Vũ
  Sr. Agnès Cảnh Tuyết, OP
  Sr. M.G. Võ Thị Sương
  Sr. Minh Thùy, OP.
  Têrêsa Ngọc Nga
  Tín Thác
  TGM. Jos Ngô Quang Kiệt
  TGM. Phaolô Bùi Văn Đọc
  Thanh Tâm
  thanhlinh.net
  Thi sĩ Vincent Mai Văn Phấn
  Thiên Phong
  Thy Khánh
  Thơ Hoàng Quang
  Tiến Hùng
  Tiến sĩ Nguyễn Học Tập
  Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
  Tiến Sĩ Trần Xuân Thời
  Trầm Tĩnh Nguyện
  Trầm Thiên Thu
  Trần Hiếu, San Jose
  Vũ Hưu Dưỡng
  Vũ Sinh Hiên
  Xuân Ly Băng
  Xuân Thái
Nối kết
Văn Hóa - Văn Học
Tâm Linh - Tôn Giáo
Truyền Thông - Công Giáo
  Mục Vụ Gia Đình
GIA ĐÌNH VÀ NGƯỜI GIA TRƯỞNG

 

 

Ngôi vị và sự ảnh hưởng của người gia trưởng trong gia đình ngay nay không còn như trong xã hội trước đây, theo như quan niệm Đông phương về ngũ luân (1. Quân thần, 2. Phụ tử, 3. Phu phụ, 4. Huynh đệ, 5. Bằng hữu) – vua tôi, chồng vợ, cha con, anh em, bằng hữu;  thời gian đã thay đổi và các mối quan hệ này đang biến đổi trong thế giới ngày càng phẳng hơn, các mối quan hệ từ gia đình đến ngoài xã hội phức tạp hơn nhiều, ngay cả ở trong các mối quan hệ đa phương, đa chiều và đa cực trong thế giới ảo. Nên vai trò nhận dạng, đồng cảm để định hướng, giáo dục và hòa nhập của người gia trưởng vào các mối quan hệ này ngày càng khó hơn. Tuy nhiên, hình ảnh người cha không thể lu mờ với thời gian và thiếu thích ứng với thời đại qua con đường tự hoàn thiện mình hơn, như trong Tân Ước Chúa đã nói “... anh em hãy nên hoàn thiện như cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt. 5:48) và cụ thể hơn bằng dụ ngôn về hình ảnh tuyệt vời của người cha nhân từ, khoan dung trong bài phúc âm CN. IV Mùa chay, người cha mở rộng tâm hồn và vòng tay đón nhận những dị biệt, hiềm tị, thành kiến, bất đồng, nhỏ nhen để dung hòa các thái cực bằng tình thương vô điều kiện.

 

CÁI NHÌN CỦA NGƯỜI CHỒNG VỀ NGƯỜI VỢ

Vị trí của người phụ nữ trong gia đình ngày nay cũng không chỉ hạn hẹp theo quan niệm tam tòng (1. Tại gia tòng phụ, 2. Xuất giá tòng phu, 3. Phu tử tòng tử) - Ở nhà theo cha, đi lấy chồng theo chồng, chồng chết theo con hay tứ đức (1. Công, 2. Dung, 3. Ngôn, 4. Hạnh) – nữ công gia chánh, vẻ đẹp hình thức, ăn nói dịu dàng lễ độ, đoan trang, nết na … như xưa kia. Vị trí của họ đang ngày càng cân bằng hơn với chủ nghĩa nam nữ bình quyền đang có xu hướng đi lên ở trên thế giới, vai trò của phụ nữ ngày càng chủ động hơn trong gia đình và ngoài xã hội... song với những chiều hướng ấy, những mặt tiêu cực cũng nảy sinh.

 

Căn tính của người gia trưởng dựa trên quan điểm sống không phải “chỉ vì mình”

Người chồng không thể sống chỉ vì những nhu cầu của riêng mình thay vì quan tâm đến những nhu cầu của người vợ trong gia đình. (Êphêxô 5:28) Cũng thế chồng phải yêu vợ mình như yêu chính thân thể mình. Yêu vợ là yêu chính mình.

(Côrintô 7:3-4): “Chồng hãy làm tròn bổn phận đối với vợ, và vợ đối với chồng cũng vậy. Vợ không có quyền trên thân xác mình, nhưng là chồng; cùng vậy, chồng không có quyền trên thân xác mình, nhưng là vợ.

Trong sách Job, khi Job bị mất tất cả mọi thứ, mất gia đình, rồi đến của cải. Khi cuộc đời của Job được gây dựng lại, ông ta đã khôi phục lại mối quan hệ với Chúa, với gia đình. Job cho thấy rõ bí quyết về cuộc sống của ông là mối quan hệ gần gũi của ông với Chúa.

Cuộc sống không phải “chỉ vì mình.” Cuộc sống vì Chúa, vì gia đình và cuối cùng là vì mình và công việc của mình. Đây là một triết lý sống rõ ràng bắt nguồn từ Kinh Thánh và là lý do tại sao nó có tác dụng đối với những người biết đặt các ưu tiên hàng đầu và thứ tự ưu tiên này vào cuộc sống của họ - nhất Thiên Chúa, nhì gia đình, ba công việc. Sự cân bằng hài hòa là bí quyết dẫn tới hạnh phúc trong cuộc sống.

 

Từ cái nhìn của người gia trưởng đối với con cái về việc giáo dục dự phòng

Chúng ta không thể cho đi cái mình không có. Nếu gần đây chúng ta chưa kiểm điểm lại tính cách của mình, phần đông con cái sẽ cho chúng ta thấy cái chúng ta không có hết sức dễ dàng. Trong thực tế, con cái chúng ta thường xuyên bộc lộ nhiều khuyết điểm về tính cách của chúng ta. Cũng khó chịu như khi soi lại mình trong gương, thanh thiếu niên sẽ liều lĩnh làm theo những đặc điểm mà con cái thấy trong cuộc sống chúng ta. Đúng là thanh thiếu niên thấy gì thì các em bắt chước như vậy. Vì vậy, nếu chúng ta muốn gieo các đặc điểm triển vọng tốt đẹp vào cuộc sống của con cái mình, trước hết chúng ta phải xét đến bằng chứng về tính cách trong cuộc sống của chính mình.

Gieo một tư tưởng, gặt một hành động;

Gieo một hành động, gặt một thói quen;

Gieo một thói quen, gặt một tính cách;

Gieo một tính cách, gặt một số phận.

- Charles Reade

Những hành động hằng ngày của chúng ta – nét mặt, sự lựa chọn, lời nói, cũng như cách chúng ta đối xử với vợ con, bạn bè, đồng nghiệp, hàng xóm - có một ảnh hưởng lớn đến thái độ của con cái chúng ta về nhiều phương diện hơn chúng ta nhận ra.

Mối quan hệ với Chúa là mối quan hệ yêu thương có ý nghĩa nhất mà thanh thiếu niên đều có thể học được. Kinh Thánh cho chúng ta biết điều gì sẽ xảy ra khi nghịch cảnh thử thách mối quan hệ của niềm tin đó: (Giacôbê, 1:2-4) “Hỡi anh em, hãy xem đó là niềm vui chan chứa khi anh em phải đối đầu với những thử thách trăm chiều, vì anh em biết rằng những thử thách niềm tin của anh em sẽ sinh ra lòng kiên trì. Lòng kiên trì phải tỏ ra bằng công việc được hoàn tất để anh em có thể trở nên trưởng thành và hoàn thiện, không thiếu sót điều gì.” Nghịch cảnh được người cha quan tâm giải thích có thể giúp thanh thiếu niên phát triển tính kiên nhẫn – tiền đề cho sự trưởng thành, hoàn thiện và thành công.

Trong một thế giới nhiều rủi ro, nơi không ai thoát khỏi nghịch cảnh, Chúa không coi thường sự đau khổ của chúng ta. Không gì có thể xảy đến với chúng ta, không gì có thể nghiêm trọng đến độ Ngài không thể vượt qua nó bằng sự thiện hảo. Dù cho ở thế hệ này hay thế hệ kế tiếp, cuộc sống này hay cuộc sống mai sau, sự chịu đựng của chúng ta – và của con cái chúng ta – dù cho ghê gớm đến đâu, cũng sẽ được đền bù, sẽ có ích cho điều thiện hảo hơn nữa, nếu chúng ta một lòng bền vững với niềm tin của mình mà tin tưởng vào sự tác động từ Thiên Chúa yêu thương của chúng ta.

Thánh Phaolô đã đưa ra cái nhìn trong Kinh Thánh về sự thật đó (1 Corintô 10:13): “Không có sự cám dỗ nào chiếm hữu được chúng ta trừ khi đó là những gì thông thường đối với con người. Và Chúa thật trung tín; Ngài sẽ không để cho chúng ta bị cám dỗ vượt quá sức mình. Nhưng khi chúng ta bị cám dỗ, Ngài cũng đem lại một lối thoát để chúng ta có thể trỗi dậy sau cơn cám dỗ.”  Chân lý của Chúa ủng hộ chúng ta khi chúng ta nói với con cái là các em có thể chống lại sự cám dỗ. Con cái có thể nhận trách nhiệm và lựa chọn khôn ngoan trước khi hành vi tiêu cực xảy ra. Hoàn cảnh và con người có thể làm chúng ta thất vọng. Nhưng người cha là chỗ dựa của niềm tin, chúng ta có thể dạy bảo con cái mình là dù cho cuộc đời của các em có khó khăn đến đâu hay nghịch cảnh có làm cho các em yếu đuối (hay thuận lợi) như thế nào, các em vẫn có thể chọn cách đối phó lại. Chúng ta có thể dạy con cái là sự thành công của các em tùy thuộc vào chính những sự lựa chọn của các em.

 

Thanh thiếu niên ngày nay đang phải chịu nhiều áp lực và dễ gặp rủi ro trong cuộc sống: đương đầu với nỗi lo sợ

Phải làm gì với những nỗi sợ đáng báo động đó? Chăm sóc các em? Tin tưởng các em? Nhượng bộ các em? Phản ứng thái quá với các em? Ta phản ứng lại với con cái bằng thái độ kiểm soát, phủ nhận, đổ lỗi giữa hai vợ chồng, cô lập hay hoàn toàn thất vọng?

Đôi lúc khi chúng ta đương đầu với những thực tại đáng sợ về các rủi ro của con cái mình, những suy nghĩ của ta bị day dứt mãi về việc cứu vãn cho chính mình. Nỗi lo sợ có liên quan gì đến tiếng tăm của chính người cha hay không? Đến tình trạng gia đình ta? Đến mong đợi của người cha về con cái? Có thể là ta rớt vào một trong số những nỗi lo sợ như thế.

 

Tình yêu loại bỏ sự lo sợ

Khi chúng ta thể hiện tình thương bằng lý trí, cảm xúc hay sức mạnh con người của chính mình, ta sẽ không hoàn toàn thành công. Vì chúng ta là những con người không hoàn hảo, nỗi lo sợ và sự ích kỷ được nuôi dưỡng vẫn sẽ ẩn náu sâu trong các động cơ của ta. Do đó chúng ta sẽ yêu thương con cái không trọn vẹn. Điều duy nhất chúng ta phải làm là nhìn vào những mối quan hệ của mình để biết được tình cảm đó chân thực đến đâu!

Nhưng “tình yêu hoàn hảo của Chúa loại bỏ nỗi lo sợ” (1 Gioan 4:18). Thay vì phản ứng lại với con cái bằng nỗi sợ được ngụy trang như tình yêu, ta có thể biết được tình yêu thực sự có ảnh hưởng như thế nào. Khái niệm này bắt đầu có ý nghĩa với người nhận ra rằng Chúa không xa chúng ta; chúng ta có thể xa Ngài vì chúng ta sợ không dám tin Ngài! Một khi chúng ta quyết định tìm kiếm, chân nhận và đáp lại tình yêu của Ngài đối với chúng ta, ta ít lo sợ hơn. Thái độ và hành vi của ta bắt đầu thay đổi. Việc thay nỗi lo sợ bằng tình yêu đã có những biểu hiện rõ ràng trong đời sống của chúng ta và nó thể hiện đặc điểm lối sống đầy triển vọng của chúng ta. Sau đây là điều xảy ra.

Ý tưởng cho là gian nan thử thách và nghịch cảnh góp phần tích cực vào sức mạnh nhân cách của con người, bao gồm lòng kiên nhẫn, là một niềm tin vào Chúa. Kinh Thánh cho chúng ta biết:  (Gicôbê 1:2-3) “Hãy xem đó là niềm vui thanh khiết khi các anh em đương đầu với thử thách trăm chiều, vì như anh em biết được niềm tin có vượt qua thử thách mới sinh ra lòng kiên nhẫn”.

Trong Sách Sáng Thế kể câu chuyện về Joseph, đứa con trai được người cha Jacob nuông chiều yêu thương. Không những cha ông yêu thương anh hơn những người anh khác của mình, mà Jacob còn cho anh một chiếc áo choàng sặc sỡ, được dệt hết sức khéo, đủ nói lên thân phận được ưu đãi của Joseph.

Vì không biết lối đối xử phân biệt đối với các anh, Joseph vẫn cứ mặc chiếc áo choàng đó khi có mặt họ. Rồi anh khoe khoang sự ưu việt của mình bằng cách mô tả một giấc mơ trong đó tất cả các anh phải quỳ gối bái phục anh. Rõ ràng là lối đối xử phân biệt trong thời niên thiếu được nuông chiều của Joseph đã đặt anh vào một rủi ro nghiêm trọng về sự ngược đãi bởi lòng ghen tị của các anh.

Cũng giống như người thanh niên Joseph, thanh thiếu niên được nuông chiều và che chở quá mức ít có khả năng phát triển được các đặc điểm nhân cách cần thiết cho sự thành nhân của các em. Vì họ thiếu những bài học mà nghịch cảnh dạy cho họ, triển vọng hứa hẹn của họ tiếp tục bị tiềm ẩn, thụ động, không phát triển.

 

Nghịch cảnh khơi mào sự thách thức của thực tại

Nghiên cứu cho thấy rằng thanh thiếu niên “đương đầu với những kinh nghiệm đặc biệt khó khăn” gặp “những thách thức của thực tại.” Những kinh nghiệm này khuyến khích thanh thiếu niên phát triển các mục tiêu tích cực. Trong cuộc nghiên cứu mang tính bước ngoặt được ghi trong cuốn sách Cradles of Eminence (Cái Nôi của Sự Nổi Tiếng), Victor và Mildred Goertzel tìm hiểu nền tảng gia đình của 300 người rất thành công, bao gồm Tổng thông Franklin D. Roosevelt, Thủ tướng Winston Churchill và Bác học Albert Einstein. Cuộc điều tra chi tiết về cuộc đời lúc thiếu thời của họ cho thấy các sự kiện khẳng định giá trị mà nghịch cảnh có thể đem lại mặt tích cực của nó.

Thách thức trong thực tại của Joseph xảy đến khi những người anh ghen tị, thù hằn bán anh vào kiếp nô lệ và cuối cùng anh phải vào chốn giam cầm. Sự khôn ngoan nảy sinh từ những gian nan được Chúa hướng dẫn cuối cùng đặt anh vào địa vị đứng đầu trong chính quyền Ai Cập.

Cũng giống như trường hợp của Joseph, các thử thách thực tế có thể rất bi thảm: bỏ học nửa chừng, có thai ở tuổi vị thành niên hoặc phải đi cai nghiện.

Nhưng dù cho các thử thách có thế nào đi nữa, nếu con cái chúng ta trải qua những thử thách ấy trong bối cảnh có một mối quan hệ tin cẩn biết quan tâm, những gian nan đó có nhiều khả năng dẫn đến sự phát triển, lấy lại sự cân bằng, tự suy tư rút kinh nghiệm và cuối cùng là vượt lên được nghịch cảnh.

Mặt khác, người cha được tin cậy có thể giúp thanh thiếu niên biến thất bại thành một kinh nghiệm tích cực, bằng cách khuyến khích tự phân tích khả năng có thể xảy ra thất bại. Nghiên cứu về giáo dục cho thấy rằng tự phản ảnh, đôi lúc được gọi là siêu nhận thức, là một yếu tố chủ chốt cần thiết góp phần vào cho quá trình học tập. Tự phản ảnh là thành phần quan trọng nhất để học hỏi từ các sai lầm của mình, nhưng nó thường không xảy ra khi thiếu mối tương quan. Những người cha biết quan tâm là người góp phần chủ chốt vào tiến trình học tập, vì họ có khả năng lắng nghe một cách cảm thông và rồi đưa ra quan điểm và hy vọng khi người con đang trải qua nghịch cảnh. Đôi khi có thể nói là: “Đi đến đâu, học đến đó!” có thể giúp người con nhìn một số thách thức của các em theo một triển vọng mới.

 

Nghịch cảnh nuôi dưỡng sự trưởng thành

Jeff Jani, một cựu nhân viên điều hành công ty phần mềm khổng lồ Microsoft và là một nhà doanh nghiệp, nói với chúng ta về cảm giác ra sao khi lớn lên trong gia đình của một người cha giàu có, thành đạt cao. Cha của Jeff là một trong những cán bộ điều hành hàng đầu của công ty Disney, kết quả là Jeff lớn lên trong một gia đình với tất cả những thuận lợi đi kèm với tiền bạc. Khi còn bé, cậu đã được đi du lịch vòng quanh thế giới, có được nền giáo dục tốt nhất, gặp gỡ và giao lưu với các cá nhân đầy quyền lực. Tuy vậy, anh kết luận là cuộc đấu tranh lớn nhất mà anh phải đối đầu là lớn lên dưới cái bóng của người cha. Thật khó cho chàng thanh niên Jeff hiểu được các ranh giới giữa các ước mơ gì thuộc về cha mình và những ước mơ gì thuộc về mình.

Nhưng khi Jeff được 23 tuổi, cha anh mắc bệnh xơ cứng teo cơ nặng và 3 năm sau ông qua đời. Rõ ràng là nghịch cảnh mà Jeff phải trải qua trong suốt thời gian cha ông mang bệnh và qua đời đã trở thành chất xúc tác cho sự thành công lớn lao của anh.

Không ai muốn một nghịch cảnh như vậy xảy đến cho bất cứ người con nào. Tuy vậy, những thách thức và nghịch cảnh nghiêm trọng vẫn tồn tại ở bối cảnh gia đình, trong học đường, ngoài xã hội. Vấn đề là: ta có sẵn sàng biến những sự kiện này thành những lý do phải rèn luyện cho sự phát triển không? Jeff nhìn lại việc vượt qua nghịch cảnh như nền tảng để khám phá ra tính cách của bản thân, phát triển niềm tin nơi Chúa và chuẩn bị bản thân cho các thách đố tương lai. “Đó là một bước đột phá lớn, phát sinh từ tất cả sự đau khổ đó. Sự phát triển tính cách mạnh mẽ và nhanh chóng nảy sinh từ tất cả tình cảnh đảo lộn và suy sụp này. Nó cho ta cơ hội để phát triển, cho ta nền tảng để trở thành nhân như ta ngày hôm nay. Ảnh hưởng và sự thành công mà ta đã có thể có được là vì chúng ta có thể nhìn ra được điều đó.”

 

Che chở con cái quá mức?

Khi che chở con cái mình khỏi bị tổn thương quá mức, các em có thể phát triển một cảm nghĩ méo mó về bản thân và nghĩ rằng mình quá kiên cường hoặc ít khả năng hơn thực tế các em có. Chúa đã cho thấy rõ điều này ở cây cối. Một cây có thể mọc cao và trông vững vàng, nhưng nếu nó không tồn tại trong sương gió, rất có thể nó bị quật ngã trong bão tố. Như chúng ta thấy, gió giúp làm cho cây mạnh mẽ bằng cách tạo điều kiện cho thân cây cứng cáp và kích thích bộ rễ phát triển. Mặc dù, một cây được che chở chỉ có thể chịu đựng được những cơn gió nhẹ, nhưng cây lớn lên cùng với sương gió có thể chịu đựng được những trận bão khủng khiếp. Với thanh thiếu niên cũng thế. Sự che chở các em khỏi thất bại có thể nâng cao lòng tự trọng của các em tạm thời, nhưng cuối cùng có thể làm suy yếu khả năng thích nghi với hoàn cảnh nhạy cảm của các em, vì nghịch cảnh và tổn thương cũng có ý nghĩa trong cuộc sống của các em.

Mặc dù, chắc chắn cha mẹ phải có trách nhiệm bảo vệ con cái khỏi các mức độ tác hại của nghịch cảnh, nhưng ta thấy rằng cần có một mức độ nghịch cảnh nào đó để thanh thiếu niên phát triển. Vậy cách ly con cái khỏi những gian nan thử thách có ích hay không? Chúng ta hãy xét đến một số lý do.

Ronald Nydam, giáo sư thần học tại học viện thần học Calvin viết:

“... Con người thay đổi nhờ vào kết quả của các mối quan hệ, quan trọng nhất là mối quan hệ của họ với Chúa Giêsu... vì họ được yêu thương; Ngôi Lời trở thành nhục thể và cư ngụ giữa chúng ta nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần. Những người đau khổ tìm được niềm hy vọng vì họ có hy vọng. Thanh niên nhận được các giá trị của cha mẹ vì các em được cha mẹ yêu thương. Người ta cảm thấy được cảm thông và sự nặng nề của những nỗi phiền muộn được nhẹ bớt. Khi ta quan tâm đến người khác và tạo ra những mối quan hệ thiêng liêng này, mối liên kết  cảm xúc mà ta phát triển biểu hiện được rằng con người có ý nghĩa, người ấy đáng phải quan tâm. Mối quan hệ với người được quan tâm đáp lại bằng cách đón nhận niềm hy vọng của ta, niềm tin của ta và Chúa của chúng ta. Lý thuyết tạo động cơ thúc đẩy sự thay đổi này là lý thuyết ‘đắt giá’ nhất vì không phải ta đem đến những phần thưởng hay sự ngược đãi hoặc ngay cả những ý tưởng thiện hảo, mà chúng ta được kêu gọi hiến thân cho sự tương quan.”

 

CÁI NHÌN CỦA NGƯỜI GIA TRƯỞNG VỀ CÔNG VIỆC

Tấm gương làm việc của người cha cho con cái mình hình ảnh của người phục vụ như thế nào? Bằng việc dạy các em (qua tấm gương cũng như lời nói của ta) tâm tình được hướng theo Kinh Thánh đi trước và nó hướng đến sự phục vụ đầy ý nghĩa: (Philiphê 2:3-8) “Đừng làm điều gì vì tham vọng ích kỷ hay sự tự phụ hão huyền, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi những người khác hơn mình. Mỗi người đừng chỉ tìm lợi ích của riêng mình mà còn phải để ý đến lợi ích của người khác. Thái độ của anh em phải nên giống như tâm tình của chúa Giêsu: Ai . . . kể mình như không, mang lấy chính bản chất của một người phục vụ . . . người ấy tự hạ mình”.

Khi các bổn phận không còn gắn liền với các phần thưởng, thì sự bắt buộc thường không tạo động cơ cho thanh thiếu niên. Thay vào đó, ta có thể tạo động cơ thúc đẩy con cái, khiến cho các em trở nên phục vụ chưa tự nguyện, nhưng rồi nhờ vào sự tác động của ơn Chúa Thành Thần, sự phục vụ tự nguyện xuất phát từ tâm hồn và tinh thần sẵn sàng.

Đó là lý do tại sao khiến chúng ta cần cho con cái thấy được toàn cảnh. Chúng ta nhắc con cái về những phần thưởng Chúa hứa ban khi ta thực hành các bổn phận đó. Khi con cái tìm kiếm phần thưởng đó, (Mt. 20:26) “… bất cứ ai muốn trở thành người cao trọng trong số các số anh em đều phải trở thành người phục vụ anh em” , các em hy vọng trở nên cao quý. Tính kiên nhẫn và lạc quan của các em triển nở khi nghĩ đến những kết quả đó!

May mắn là khi các em tìm kiếm sự cao quý trong phục vụ, định nghĩa của con cái chúng ta về sự cao trọng sẽ thay đổi. Dù ban đầu các em phục vụ vì sự khen ngợi và công nhận, nếu các em tiếp tục con đường  đó, rốt cuộc các em sẽ đi vào con đường học cách phục vụ với lòng khiêm tốn thực sự mà Chúa xem là cao trọng. Như Richard Foster giải thích: “Sự phục vụ là con đường dễ dẫn đến sự phát triển tính khiêm tốn nhất. Khi ta bắt đầu ý thức lựa chọn quá trình hành động nêu bật điều lợi ích của người khác và phần lớn là việc làm âm thầm, thì những thay đổi sâu xa xảy ra trong tâm hồn chúng ta.” Nhất là những thanh niên đó dần dần có thể bắt đầu nhìn thấy quy luật nhân quả: qua nhận thức dập tắt những khuynh hướng ích kỷ ở họ bằng việc phục vụ người khác, các em có thể bắt đầu khám phá ra chính mình!

Qua quá trình nêu gương, dạy dỗ và cho thanh thiếu niên tập phục vụ, chúng ta dạy chúng cách suy nghĩ về sự phục vụ, rồi cách thu hút những ý tưởng và uốn các em thành dạng thích ứng với việc phục vụ. Khi thanh thiếu niên tập thái độ đó, cảm nghĩ của các em thường sẽ đến sau, kết quả là thanh thiếu niên muốn góp phần tích cực vào cộng đồng của các em.

- Sự phục vụ làm cho chúng ta khiêm tốn bằng việc đổi sự chú ý đến bản thân mình sang các nhu cầu của người khác.

 

- “Thật kỳ lạ là nếu như chúng ta không nghĩ tới các nhu cầu của mình bằng cách phục vụ người khác, thì các nhu cầu của chính chúng ta lại được thỏa mãn và những nhu cầu đó dường như không còn quá quan trọng nữa.”

 

- Bất cứ nơi nào chúng ta “phục vụ người khác,” và chúng ta có thể tự do quên đi những nhu cầu của riêng mình vì lợi ích cho người khác, đó chính là môi trường để phục vụ.

 

- Khi giá trị phục vụ tạo cho thanh thiếu niên ấn tượng thật có ý nghĩa thì đó thường là việc con cái chúng ta phải làm và các em đang trên đà phát triển thêm một phần của tính cách đầy nhân bản.

những dòng suy tư trong tĩnh lặng của Mùa Chay trong tháng
Kính Thánh Giuse

Jos. Lê Công Thượng

Tác giả:  Jos. Lê Công Thượng

Nguyện xin THIÊN CHÚA chúc phúc và trả công bội hậu cho hết thảy những ai đang nỗ lực "chắp cánh" cho Quê hương và GHVN bay lên!