Từ ngày mất Cha, nhớ Cha, nhìn Mạ, càng nhớ Cha, con càng thương Mạ nhiều hơn bởi vì chữ HIẾU đối với Cha giờ chừ có nghĩa là ''tất cả dành cho Mạ'' để Vong Linh của Cha được toại nguyện như lời Cha căn dặn khi còn sống.

Tấm lòng của Cha cao hơn núi (L'amour d'un père est plus haut que la montagne.) như người Nhật viết về chữ HIẾU đối với Thân Phụ. Khi mồ côi Cha, con mới thấm thía lời Cha nói tựa như nhận định của Théodore M. Hesburg: ''Điều quan trọng nhất mà người Cha làm được cho con mình chính là yêu thương Mẹ của chúng.'' (Ce qu'un père peut faire de plus important pour ses enfants, c'est d'aimer leur mère.)

Con sang xứ người để có cơ hội kiếm ra tiền gởi về ''làm quà'' giúp Mạ đỡ nhọc nhằn. Nhưng, khi con gọi điện thoại về, Mạ vừa khóc, vừa nói: ''Nhớ vợ chồng con và các cháu lắm! Trông thư con hơn trông chi hết, con ơi! Nhất là trông ngày các con trở về với Mạ. Nhớ viết thư nhiều hơn, nghe con. Mỗi lá thư của con hơn mười thang thuốc tiên!''

Nghe Mạ nói rứa, con khóc òa. Tối hôm nớ, trong bài thơ...của mình, để nhớ Mạ, con viết:

Được thư con, Mạ mỉm cười:

''Đây thang thuốc bổ hơn mười thuốc tiên!''

Con chờ giấy tờ ''hợp lệ'' để về thăm Mạ cho thỏa lòng ước mơ. Nhưng Anh con ở Mỹ gọi sang, báo hung tín: ''Mạ mất rồi, em ơi!'' Con khóc như bao nhiêu người-khóc-Mẹ-lìa-đời. Trong bài thơ ''Màu Tang'', con viết:

Từ nay, số kiếp lầm than!

Cùng ai tâm sự cho tan nỗi buồn!

Mạ ơi, hai tiếng ''Mạ ơi'' hét lên thật to cũng không diễn tả được hết tâm trạng của đứa-con-mất-Mạ! Rứa là con không còn mơ chi ở trên đời ni nữa, như nỗi lòng của Jean-Pierre Florian: ''Nơi ẩn náu chắc chắn nhất là cõi lòng của Mẹ.'' (L'asile le plus sûr est le sein d'une mère.)

Đêm nằm nhớ Mạ, con thương tiếc những ''ngày-tháng-năm-bên-Mạ'' vì Mạ là Mùa Xuân như ''Ma Xơ'' dạy hồi lớp 3 Tiểu Học: ''Mùa xuân ấm áp, có mưa phùn làm cho cây cối nẩy lộc, cảnh vật xinh tươi.'' Ma Xơ còn dạy về mùa thứ tư trong năm: ''Mùa đông rét mướt, trời u ám, cảnh vật đìu hiu, buồn tẻ.'' Mất Mạ, đời con tệ hơn mùa đông ở xứ lạnh căm này: ''Không Mẹ, che gì ấm con?'' như người Phần lan cảm nhận: ''Áo sơ mi bằng vải do Mẹ may thì ấm, áo len do người nữ xa lạ nào đó đan thì lạnh. (Une chemise de toile cousue par sa mère est chaude, une chemise de laine cousue par une étrangère est froide.)

Đúng như rứa, con-mồ-côi-Mạ cũng mau già như kinh nghiệm của Alexandre Dumas: ''Dù trẻ thế nào chăng nữa, mình đột nhiên già đi ngày mất Mẹ.'' (Si jeune que l'on soit, le jour où l'on perd sa mère, on devient vieux tout à coup.''

Mạ ơi, ca-nhạc-sỹ John Lennon, người sáng lập Băng Nhạc Rock (Rock Band) ở Liverpool, Anh Quốc, vào năm 1960, phát biểu: ''Hồi lên năm, Mẹ luôn nói với tôi rằng hạnh phúc là chìa khóa cho cuộc đời. Khi tôi đi học, người ta hỏi tôi muốn được gì khi tôi lớn lên. Tôi viết ''hạnh phúc''. Người ta bảo tôi không hiểu câu hỏi, cho nên tôi nói với họ là họ không hiểu đời.'' (1)

Mạ ơi, Mạ ''từng trải'' với đời vì Mạ đã ''cưu mang'' tức là ''đùm bọc, giúp đỡ tận tình'' bao nhiêu người thân, lối xóm, bà con khi Mạ còn là cô gái chưa đến tuổi trưởng thành. Mạ ''hiểu đời nhiều lắm'' bởi vì Lòng Mạ là kiệt tác của Thượng Đế (2) để chuẩn bị làm Mạ theo bản năng Ngài ban, để làm Cô-Giáo-của-con từ khi con còn trong ''trứng nước'', để là ''Tổ-Ấm-chín-tháng-mười-ngày'' cho con, để vẫn là ''Cõi Lòng'' cho con từ khi con được Mạ sinh ra cho đến ngày con nhắm mắt lìa đời. Mạ ơi, Mạ đã ''cưu mang trong dạ'' mười hai đứa con, tức là cả ''tiểu đội'', nhưng Mạ không quản nhọc nhằn vì có Cha là hạnh phúc của Mạ, vì Mạ là người vợ tuyệt vời của Cha.

Chừ, Mạ ơi, mỗi lần đón Xuân, con lại NHỚ XUÂN BÊN MẠ. Con nhớ Mạ như nhà văn Guy de Maupassant cảm nghiệm: ''Mình yêu Mẹ mà hầu như không biết là yêu, nhưng chỉ nhận ra được tất cả chiều sâu tận gốc tình yêu ấy vào lúc chia ly cuối cùng.''

Con của Mạ: Phan văn Phước