Tông Huấn "Niềm Vui Yêu Thương" là Tông Huấn của Đức Thánh Cha Phanxicô vừa ban hành ngày 19.3.2016, năm thứ tư trong triều đại Giáo Hoàng của ngài. Cũng như những văn kiện khác được công bố bởi Đức Thánh Cha Phanxicô, ta tìm được cách hành văn đơn giản, thời sự và bình dân của Đức Thánh Cha, trong các văn kiện đó chứa đựng những nội dung chính mà ngài không ngừng nhắc đi nhắc lại theo nhiều kiểu khác nhau về Lòng Thương Xót bao la của Thiên Chúa, về sứ mạng loan báo Tin Mừng của Hội Thánh và của mỗi người chúng ta, đặc biệt không bao giờ Đức Thánh Cha bỏ quên mà không nhắc đến người nghèo.

Trong Tông Huấn “Niềm Vui Tin Mừng” ( Evangelii Gaudium ), Đức Thánh Cha nói rất mạnh và rất cụ thể trong câu 48: “... Chúng ta phải nói thẳng ra rằng ‘có một sợi dây liên kết không thể phân ly giữa Đức Tin của chúng ta với người nghèo’. Chúng ta đừng bao giờ bỏ họ” ( Bản dịch Ủy Ban Loan Báo Tin Mừng, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam ).

Tông Huấn “Niềm Vui Yêu Thương” ( Amoris Laetitia ) là Tông Huấn hậu Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới về Gia Đình. Đúc kết những thu hoạch từ hai kỳ hội nghị của Thượng Hội Đồng, Đức Thánh Cha công bố Tông Huấn “Niềm Vui Yêu Thương” mang sứ điệp của Hội Thánh về đời sống gia đình hôm nay. Tông Huấn có tám chương, nhưng như Đức Thánh Cha đã nói rất tâm lý và cảm thông với nhiều người, trong Tông Huấn “Niềm Vui Tin Mừng" ở triệt 25 ngài nhận định: “Tôi biết ngày nay các văn kiện không còn khơi dậy sự quan tâm giống như trong quá khứ và chúng mau bị rơi vào quên lãng”. 

Trong Tông Huấn “Niềm Vui Yêu Thương” câu 7, ngài nói: “…với các cặp đôi kết hôn sẽ quan tâm hơn tới Chương 4 và Chương 5, và các thừa tác viên mục vụ sẽ chú ý tới Chương 6, trong khi đó mọi người nên cảm thấy được thử thách với Chương 8. Tôi hy vọng rằng qua việc đọc tài liệu này, tất cả mọi người cảm thấy được kêu gọi để yêu thương và trân trọng đời sống gia đình, vì “gia đình không phải là một vấn đề, mà trước hết và trên hết là một cơ hội.”

Ở chương 5 khi đề cập đến “Tình yêu sinh hoa kết trái”, Đức Thánh Cha có nói đến giáo dục và tổ chức nếp sống gia đình, mối tương quan các thành viên trong gia đình, chúng ta đọc được đoạn văn ngài đề cập đến Thánh Thể.

185. Thư Thứ I của Thánh Phaolô gửi tín hữu thành Côrintô kể về một kinh nghiệm nhục nhã mà Thánh Phaolô chứng kiến trong cộng đoàn Côrintô. Những người giàu có lại có xu hướng loại trừ những người nghèo hơn họ. Thái độ này, thậm chí được biểu hiện ngay cả trong các bữa ăn sau các nghi thức Phụng Vụ Thánh Thể. Trong khi người giàu tận hưởng cao lương mỹ vị thì người nghèo chỉ biết đứng nhìn và ra về. “Thật vậy, mỗi người lo ăn bữa riêng của mình trước, và như thế, kẻ thì đói, người lại say. Anh em không có nhà để ăn uống sao ? Hay anh em khinh dể Hội Thánh của Thiên Chúa và làm nhục những người không có của ?” ( 1Cr 11, 21-22 ).

186. Bí Tích Thánh Thể đòi buộc mỗi người chúng ta trở thành một phần của một thân thể duy nhất là Chúa Giêsu. Những ai đến với Bí Tích Thánh Thể sẽ không làm tổn thương chi thể duy nhất này bằng những sự chia cắt, phân biệt trong cộng đoàn…

… mở rộng cửa gia đình mình để đón tiếp những ai khốn cùng, và đây là phương thế để chúng ta đón nhận biểu trưng của Bí Tích Thánh Thể, là sự hợp nhất của chúng ta. Chúng ta không được phép quên rằng “Mầu Nhiệm Bí Tích cũng bao hàm các chiều kích xã hội.” Mỗi khi chúng ta quay lưng lại với người  nghèo, bằng lòng với những chia cắt xã hội và dung túng cho bất công thì đó là những lần chúng ta đã nhận Mình Thánh Chúa cách bất xứng…

Tông Huấn "Niềm Vui Yêu Thương" là Tông Huấn mới nhất mà Hội Thánh vừa trao cho chúng ta, Hội Đồng Giám Mục Việt nam vừa công bố bản dịch chính thức của văn kiện này. Dĩ nhiên công bố Tông Huấn không phải để trưng bày cho vui, hoặc để làm cho có thủ tục vậy thôi, nhưng chính là để hướng dẫn lương tâm chúng ta sống Đức Tin trong một hoàn cảnh cụ thể, thời điểm cụ thể.

Chuyến thăm Việt Nam của ông Obama đã kết thúc, những dậy sóng ở hai đầu đất nước đã lắng dịu, chúng ta đang tiếp tục sống hoàn cảnh cụ thể trong thời điểm cụ thể của đất nước Việt Nam mình. Những thảm cảnh của các hộ dân miền ven biển miền Trung vẫn còn đó, những âu lo cho ngày mai vẫn chất đầy tâm tư người nghèo. Không chỉ biển, Tây Nguyên hạn hán đang phá tan bao nhiêu cơ nghiệp của những người dân cần cù chắt bóp, đồng bằng sông Cửu Long chết trắng ruộng vườn... Đó là sự thật không ai có thể che giấu hay lấp liếm quanh co được.

Mùa chịu chức và kỷ niệm năm 2016 này, đã có, đang có và sẽ có hàng trăm địa điểm tổ chức các loại “Tiệc Thánh Thể Tạ Ơn” thật hoành tráng, sa hoa, hết sức tốn kém và phí phạm. Thư thứ nhất Thánh Phaolô gởi Côrintô, được Đức Thánh Cha nhắc lại trong Tông Huấn "Niềm Vui Yêu Thương", có tác động chút nào vào những bữa “Tiệc Thánh Thể” như thế không, hay nỗi nhục nhã ở Côrintô năm xưa sẽ lại tái hiện lồ lộ và sống sượng ngay trên đất nước Việt Nam khốn khổ này ?

Lm. Vĩnh Sang, DCCT, Lễ Mình Máu Thánh Chúa 29.5.2016

Ghi chú: Bản dịch Tông Huấn "Niềm Vui Yêu Thương" của nhóm Tin Mừng cho Người Nghèo.