Khôn ngoan là một quà tặng quí giá của Chúa Thánh Thần ban cho những ai thành tâm muốn lãnh nhận bí tích Thêm sức, là bí tích trưởng thành Kitô Giáo ( Christian maturity) để nhờ đó người tín hữu biết sống đức tin và làm nhân chúng cho Chúa Kitô trong trần gian cách hữu hiệu.  Nói rõ hơn, nếu không có ơn khôn ngoan  soi sáng của Chúa Thánh Thần thì Giáo Hội không thể  đứng vững, tăng trưởng,  và hoàn hảo hơn như ngày nay được.

Vì thế, thật cần thiết cho mọi người tìn hứu chúng ta phải xin Chúa Thánh Linh ban cho ơn quí giá này.

Xưa kia Vua Sa-lô-môn, con vua Đavit, chỉ xin Chúa cho được thần trí  khôn ngoan  và ca tụng ơn quí trọng  này như sau:

“ Vậy tôi nguyện xin, và Thiên Chúa đã ban cho tôi sự hiểu biết

Tôi kêu cầu và thần khí Đức Khôn Ngoan đã đến với tôi

Đức Khôn Ngoan tôi đã quí trọng còn hơn cả vương  trượng, ngai vàng đối với tôi,  trân châu bảo ngọc

chẳng sánh được với Đức Khôn ngoan

Và vàng trên cả thế giới, so với Đức Khôn Ngoan

Cũng chỉ là cát bụi.

Và bạc, so với Đức Khôn Ngoan

Cũng chỉ là cát bụi. ( Kn 7: 7-9)

Nhà vua không xin Thiên Chúa cho ông được giầu sang, vinh hiển  mà  chỉ xin cho được  ơn hiểu biết và  khôn ngoan để cai trị một dân đông đúc “không đếm nổi” ‘Và Thiên Chúa đã nhậm lời khẩn cầu của Vua Salômôn và phán bảo ông như sau:

“ Ta ban  cho ngươi một tâm hồn khôn ngoan minh mẫn, đến nỗi, 

Trước ngươi chẳng một ai sánh bằng , và sau ngươi, cũng chẳng  có Ai bì kịp.”  ( 1 V 3: 12)

Với ơn khôn ngoan hiếm có trên đây, vua Sa lô môn đã trỗi vượt hơn “ tất cả mọi người Phương Đông và hơn tất cả sự khôn ngoan của Ai Cập.” ( Sđd  5: 10) khiến người khắp nơi kéo đến để được nghe những lời khôn ngoan của Vua.   

Đức khôn ngoan đó chính là phương thế  mà Thiên Chúa dùng để  điều khiển vũ trụ và sự sống của con người trên trần thế này. Nghĩa là mọi trật tự trên trời dưới đất,  mọi sự sinh tồn  của vạn vật, từ loài người cho đến hoa lá cỏ cây và mọi loài động vật khác,  đều được quan phòng trong sự khôn ngoan tuyệt đối của Thiên Chúa là Vua vũ trụ.  là  Đấng Tạo Hóa toàn năng, thượng trí.

Cho nên, là tạo vật có lý trí và ý muốn tự do ( free will), con người – cách riêng người tín hữu Chúa Kitô-  được mong đợi sống sao cho phù hợp với sự khôn ngoan của Thiên Chúa để được hạnh phúc ngay  trong cuộc sống trên trần gian này , và nhất là được sống hạnh phúc vinh cửu trên Nước Trời mai sau.

Nhưng muốn được khôn ngoan theo Chúa thì phải từ bỏ khôn ngoan của loài người.

Thí dụ cụ thể là trong Tin Mừng Thánh Matthêu, Chúa Giê su nói cho các môn đệ biết là Người sẽ phải chịu  nhiều đau khổ, bị phản bội, bị bắt bớ và bị giết  chết trên thập giá trước khi được sống lại vinh quang. Nghe thế, Phêrô, môn đệ đã tuyên xứng Chúa là Đấng Kitô  trước đó, bèn kéo Chúa ra ngoài và thưa với Người rằng : “ Xin Thiên Chúa thương đừng để Thầy gặp những chuyện ấy.”

 Chúa đã trả lời Phê rô như sau: “ Xa tan, lui ra đằng sau Thầy. Anh cản lối Thầy ,vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa  mà là của loài người.” ( Mt 16:  22-23; Mc 8: 31-33)

Phêrô can ngăn Chúa vì đã hành động đúng theo khôn ngoan của loài người. Với khôn ngoan này, không ai muốn chịu sự gì khốn khó như  bệnh tật, nghèo đói, bị khinh chê, lăng mạ  hay hành hung. Ai cũng muốn được giầu có, danh vọng  và khỏe mạnh, trẻ mãi không già. Chính vì thế mà con người ở khắp mọi nơi và mọi thời đại, đã và đang mải mê  đi tìm tiền của,  danh vọng và mọi thú vui theo  đòi hỏi của  bản năng, dù là trái với luân lý đạo đức. Nghĩa là phải khôn ngoan để thu được càng nhiều  thắng lợi về tiền bạc, của cải , danh vọng  và vui thú càng tốt.

Cụ thể ở Mỹ, thời ông  Bill Clinton còn ở làm tổng thống,  để gây quĩ cho ông, ông đã dùng cả tiểu sảo là đặt  giá  5000 đôla  ( năm ngàn) cho ai muốn vào ngủ một đêm ở Nhà Trắng ( White House= Dinh Thổng Thống), và 10000 ( mười ngàn) đô cho ai vừa ngủ và ăn sáng với Tổng Thống ! vậy mà  có biết bao người đã hưởng ứng để mua  cái vui và danh hảo huyền này ! Chưa hết, khi công nương Diana của Nước Anh ( bị tai nạn xe hơi chết ở Paris năm 1997)  đến viếng Nữu Ước, có người đã bỏ ra cả 100,000 đô la để chỉ xin được ngồi gần công nương trong bữa tiệc thành phố mừng cô  dịp này.( theo tiết lộ của báo chí Mỹ) .

Nhưng có ai chịu bỏ ra số tiền tương tự để tổ chức một bữa ăn cho người  nghèo, người vô gia cư ( homeless) ở các đô thị đâu !

Đó là danh vọng và lợi lãi   mà  biết bao người sống với khôn ngoan của con người đang đi tìm ở khắp nơi trên thế giới xưa và nay.

Và với não trạng này, thì sự kiện Chúa Giêsu sinh ra trong hang lừa máng cỏ giữa mùa đông giá lạnh và chết trần trụi trên thập gia là điều ô nhục , là điên rồ và thất bại  theo khôn ngoan của loài người. Nhưng theo Thánh Phaolô dạy thì “ cái điên rồ của Thiên Chúa còn hơn cái khôn ngoan của loài người, và cái yếu đuối của Thiên Chúa còn hơn cái mạnh mẽ của loài người.” ( 1 Cr  1 : 25)

Chính vì Chúa “ diên rồ và dại dột” xét theo khôn  ngoan của con người, mà nhân loại được  tha tội  và cứu chuộc để có hy vọng  được sống hạnh phúc vĩnh cửu trên Nước Trời  mai sau.

Lại nữa , cũng chính vì không khôn ngoan như con người, nên Chúa Giêsu “ Đấng vốn giầu sang phú quí, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh  em để lấy cái nghèo của mình mà làm cho anh  em được trở nên giầu có.” Thiên Quốc trên   như Thánh Phaolô đã dạy. ( 2 Cr 8:9)

Chưa hết, Mẹ Tê –rê- Xa ( nay là Chân Phước= Blessed) thành Calcutta  cũng đã chiu “ ngu dại” theo khôn ngoan của con người để ôm lấy những người nghèo đói nằm vất vưởng ngoài đường phố để mang về săn sóc , thuốc men  và cho ăn uống trong Tu viện bác ái của Mẹ. Nhưng việc “dại khờ” của Mẹ đã chính phục được sự khâm phục  và yêu mến của biết bao người trên khắp thế giới,  và nhiều người ngoại đã được ơn nhận biết Chúa qua gương  sống chứng nhân bác ái của Mẹ và các nữ tu của Mẹ

Trái nghich với khôn ngoan  của Thiên Chúa  thể hiện nới Chúa Kitô, Đức Mẹ . các Thánh, đặc biệt,  nơi  các anh hùng Tử Đạo, và  Mẹ Tê rê Xa…khôn ngoan của con người ở khắp nơi  là ham mê  đi tìm tiền của, danh vọng  và  mọi cách để được sống lâu và trẻ mãi không già.  Nên-  cách riêng phụ nữ-   đã và đang  thi nhau đi sửa sắc đẹp cho thân hình thêm  “ hấp dẫn và quyến rũ” để làm giầu cho các viện thẩm mỹ ở trong và ngoài nước , mặc dù  có thể chuốc lấy tai họa cho mình. vì có  biết bao người đã chết và mang  bệnh ung thư  vì hậu quả sửa sắc đẹp ! Ngoài ra, người ta  cũng  nô nức đi tìm các loại dược thảo giúp chống lão hóa, chống suy thoái, làm  sáng da , mọc tóc v.v , chứ có ai mở tiệm hay đi tìm nơi  sửa chữa tâm hồn cho ngay thẳng, cho thơm tho trong sạch và xinh tươi   đáng cho Chúa ưa nhìn  và yêu mến đâu ?

Với những  người  sống theo khôn ngoan của thế gian để đi tìm tiền của, danh vọng và “sửa sắc đẹp” cho thân  xác có ngày phải chết  đi này,  xin  hãy mở tai  nghe lời khuyên dạy của Thánh Phao lô  sau đây:

“,,,,Nếu trong anh  em có ai tự cho mình là khôn ngoan  theo thói đời, thì hãy trở nên như điên rồ  để được khôn ngoan thật. Vì sự khôn ngoan của đời này  là sự điên rồ trước mặt Thiên Chúa, như  có lời chép rằng : Chúa bắt được kẻ khôn ngoan bằng chính mưu gian của chúng. Lại có lời chép răng : tư tưởng kẻ  khôn ngoan,  Chúa đều biết rõ : thật chỉ như cơn gió thoảng ngoài.” ( 1 Cr 3: 18-20).

Như vậy , nếu muốn  sống theo khôn ngoan của Thiên Chúa, thì “ đừng lo tìm cho có gì để ăn  có gì để uống  và đừng băn khoăn. Vì  tất cả những thứ đó, dân ngoại trên thế gian vẫn tìm kiếm; nhưng Cha của anh  em thừa biết anh  em cần những thứ đó, Vậy hãy lo tìm  Nước của Người , còn các thứ kia Người sẽ  thêm cho.” ( Lc 12: 29-31)..

Và cũng trong mục đích phải  tìm kiếm sự sang  giầu bền vững mãi mãi theo khôn ngoan của Thiên Chúa, Chúa Giêsu cũng dạy các môn đệ xưa và tất cả chúng ta ngày nay là : “ hãy chiến đấu để qua được cửa hẹp mà vào, vì tôi nói cho anh  em biết:  có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể  được.”( Lc 13: 24). Nghĩa là đừng khôn ngoan theo người đời để đi tìm những của cải, danh vọng và vui thú chóng qua ở đời  này  mà   “hãy săm lấy những túi tiền chẳng bao giờ cũ rách, một kho tàng chẳng thể hao hụt ở trên trời, nơi trộm cắp không bén bảng, mối mọt cũng không đục phá.”. ( Lc  12: 33)

Sắm những báu vật ở trên trời, và  quan tâm đúng mức đến phần rỗi của mình  là sự  khôn ngoan mà người tín hữu chúng ta phải kiếm tìm trên hết mọi sự ,vì “ nếu người nào được cả thế giới mà phải thiệt mất mạng sống ( mất linh hồn) thì nào có có lợ gì ? hoặc người ta sẽ lấy gì mà đổi mạng sống mình ?” ( Mt 16: 26; Mc  8: 36; Lc 9 : 25)

Thử hỏi : có ai được cả thế giới này làm lợi lãi đâu, mà cho dù có chiếm được mọi sự trên trần gian  này mà mất linh hồn thì được ích gì ? ai có thể sống mãi trên đời  này để hưởng mọi  lợi  lãi thu được đâu ?  Đó là sự ngu ngốc của một phú hộ kia , ngây thơ sống với khôn ngoan của người đời  nên đã  cho xây nhà lớn để tích trữ  của cải lương thực   để “ cứ ăn chơi cho đã” . Nhưng Chúa bảo ông ta :   Đồ ngốc ! nội đêm nay , người ta sẽ  đòi lại  mạng  ngươi thì những gì ngươi sắm sẵn đó, sẽ về tay ai ?  Ấy kẻ nào thu tích của cải cho mình mà không lo làm giầu trước mặt Thiên Chúa thì số phận cũng như thế đó.” ( Lc  12:  20-21)

Đó là sự khôn ngoan mà Thiên Chúa muốn cho chúng ta tìm kiếm để sống  niềm tin có Chúa, có  hạnh phúc  đời đời đã dọn sẵn cho những ai  yêu mến Chúa trên hết mọi sự  trong trần thế này .Nói thế  không có nghĩa là chúng ta không được phép tìm tiền  bạc  để chi dùng cho những nhu cầu chính đáng của thân xác như cơm ăn, áo mặc, nhà ở và phương tiện di chuyển, bảo hiểm sức khỏe cho mình và cho gia đình thân thuộc.Ngược lại, chúng ta phải cố gắng làm việc cách lương thiện  để có phương tiện thỏa mãn những nhu cầu chính đáng nói trên.

Nhưng trên hết,  phải  sống  và chân quí  cái khôn ngoan mà tác giả sách Châm Ngôn đã viết như sau:

“ Hạnh phúc thay, người được  trí  khôn ngoan

Cũng như người được tài phán đoán

Vì được khôn  ngoan thì  hơn được bạc

Được hưởng lợi ích của khôn ngoan thì hơn được vàng

Khôn ngoan quý hơn cả  trân châu

Không bảo vật nào của con so sánh nổi.” ( Châm ngôn 3:  13-15)

Tóm lại, là người tín hữu Chúa Kitô sống trong một thế giới ngày một thêm tục hóa, phi nhân và vô luân hiện nay, chúng ta được mong đợi chê ghét cái khôn ngoan của người đời,  để sống cái khôn ngoan của Thiên Chúa để không những mưu ích  cho phần rỗi  của mình mà cũng để lôi kéo những người đang chạy theo khôn ngoan của con người  say mê tiền của, danh vọng và vui thú vô luân vô đạo trong khi  dửng dưng với người nghèo khó, người đau khổ là  nạn nhân của các chế độ tàn ác, bóc lột và bất công ở khắp nơi trên thế giới điên loạn hiện nay.

Lm Phanxi cô xaviê  Ngô Tôn Huấn