Nguyễn Khang

Tôi đã dành cả tháng đọc chương "Con người và Nhân quyền" trong Sách Tóm lược Học thuyết Xã hội Công giáo, dự tính sẽ thưa trình được dăm điều mới mẻ. Bụng bảo dạ thế, nhưng viết xong lại xé vì sợ đụng chạm. Giả như tôi là người Thái Lan nhỉ?

Đến giờ thứ 25 thì tôi đã kêu vui "eurêka": Đã tìm ra! Ba điều tìm ra từ sách Giáo huấn sẽ chẳng là gì đối với nhiều người, nhưng với tôi, bây giờ, ở Việt Nam đây, trong lòng Giáo Hội này, tôi thấy Giáo huấn như nói cho tôi những điều mới mẻ, và có thể cho vài bạn bè của tôi?

Tôi đọc báo của Nhà nước thì thấy nêu lên những "lo toan Việt Nam". Dân tộc ta đang bị "thập diện mai phục". Đức Tin cũng nói với tôi: Ma quỉ đang mai phục tôi và đồng bào tôi. Muốn chữa các vết thương trí mạng của dân tộc, tôi phải chống được cả ma quỉ nữa cơ. Nếu chỉ lo băng bó vết thương dân tộc mà không lo chữa bệnh của lòng tôi thì coi chừng, một ngày kia tôi có thể lại gây thêm thương đau dân tộc!

Kiểu "của tôi", kẻ sẽ gây thương đau sẽ là:

1. KHÔNG THƯỜNG XUYÊN HOÁN CẢI NỘI TÂM (137): Tôi chỉ đăm đăm dòm ngó ra bên ngoài tôi, dòm vào kinh tế, xã hội, chính trị, luật pháp... vì tôi thấy những vi phạm, những coi thường, những bất công, những rối loạn đã dâng cao. Tôi sốt ruột, có khi chửi thề người này người nọ mà lại quên dòm tôi!

2. KHÔNG KIÊN TRÌ TÌM KIẾM SỰ THẬT (139): Tôi chỉ phớt phớt đọc Kinh Thánh, nghe qua loa lời giảng, đọc dăm câu kinh rồi ngáy khò khò.Tôi chỉ bằng lòng với vài tờ báo. Tôi dừng lại khá lâu ở mục giải trí. Đương nhiên là tôi không mua sách triết thần. Đừng hòng mời được tôi đi tĩnh tâm, đi vào nhóm đạo hoặc một nhóm có suy tư về xã hội chính trị luân lý. Hậu quả là tôi sẽ "không để cho sự thật hướng dẫn mình" (139).

3. KHÔNG NHẬN THỨC LUÂN LÝ RÕ RỆT (142): Tôi chả hiểu gì mấy về luật Chúa, luật tự nhiên, luật dân sự, luật hình sự, luật quốc tế, quy tắc ứng xử trên biển... Thế cho nên tôi đã vô tình hoặc cố ý xúc phạm đến phẩm giá và nhân quyền. Tôi làm tổn thương tình đoàn kết đồng bào. Tôi đánh mất hiệp thông với Chúa, với người và cả với thiên nhiên vạn vật. Tôi ném xác chuột ra đường, tôi vui vẻ theo "văn hóa phong bì", tôi vượt đèn đỏ tỉnh bơ. Tôi là "đồng sáng lập" của chủ nghĩa MACKENO!

Nhìn lại cách tôi sử dụng tự do mà Chúa ban (lẽ ra là để xây dựng sự thật, sự tốt, cái đẹp cho cộng đồng), thì nay tôi phải thành thật cúi đầu nhận lời phê bình của Sách Tóm lược Học thuyết Xã hội Công giáo (143): Tôi đã "hướng chiều một cách bí ẩn TRÁI NGƯỢC với thái độ cởi mở trước sự thật và điều tốt của con người, và thường chuộng điều xấu hơn, thích khép kín bản thân một cách ích kỷ, muốn nâng mình cao ngang tầm thần thánh, để tự mình quyết định lấy vấn đề tốt xấu".

Tôi sẽ đề ra cách trị "tam chứng" trong tôi:

1. Tôi xin Chúa giải phóng tôi, chứ không xin ai khác. Tôi nhìn vào Chúa để sửa nội tâm tôi, để kiên trì tìm sự thật đời tôi và sự thật của nhân loại, của vũ trụ, của lịch sử, của dân tộc, sự thật về cái “Đèo Ngang” là nguyên nhân của khổ đau đang cứ đè mãi dân tôi.

2. Tôi tập sống hiến dâng bản thân mình như kiểu của Chúa. Tôi sẽ bớt chút thì giờ riêng tư để tham gia việc nhà xứ, việc bác ái, việc đấu tranh cho công lý và hòa bình.

3. Tôi sống có luân lý. Cụ thể, tôi tuân theo mệnh lệnh của Mười Điều Răn, sống luật yêu thương của Chúa Giêsu, mọi việc tôi làm là luôn hướng lên Thiên Chúa. Tôi sẽ ghi danh học giáo lý, nhất là lớp Kinh Thánh và lớp thần học luân lý (?)

Đó là "tam chứng" trong tôi, thoắt ẩn thoắt hiện, khi mờ khi tỏ. Tam chứng  đó có thể gây thiệt hại vật chất và tinh thần cho chính tôi, cho gia đình, cho cộng đồng, cho dân tộc, cho nhân loại. Bắt chước nhà thơ Tagore, tôi cất tiếng: "Lạy Chúa, xin tận diệt trong con..."

(trích tập san Giáo Huấn Xã hội Công giáo số 2)