Giới thiệu tổng quát  
 
"Anh tìm dạy cái gì về mình khi viết một cuốn sách về tha thứ ?" Câu hỏi nầy của một người bạn mà tôi vừa thổ lộ dự tính của mình đến với tôi thật bất ngờ và đã bắt tôi suy nghĩ. Cho đến lúc đó, tôi cứ tưởng là mình đã quyết định viết cho những người khác về tha thứ. Nhờ suy nghĩ, tôi nhận thấy rằng tôi dấn thân vào cuộc phiêu lưu nầy trước hết là cho chính tôi. Suốt ba năm, tôi đã vật lộn không thành công trong việc muốn chữa lành một vết thương tình cảm. Tôi tưởng tìm được trong một sự tha thứ nào đó thuần túy do ý chí một giải đáp phép lạ cho mọi nỗi cay đắng của mình. Không có trường hợp đó. Tôi đã không đạt được sự bình an nội tâm hằng tìm kiếm.
 
 
Khám phá nầy là một trong những biến cố chính thúc đẩy tôi thực hiện và theo đuổi cuộc nghiên cứu về trạng thái động của tha thứ. Bấy giờ tôi tự hỏi tại làm sao tôi đã không thoát khỏi được mối oán hận của mình, mặc dầu đã rất thiện chí và nhiều cố gắng. Tôi có cảm tưởng như đã phung phí thời gian và nghị lực trong những nghiền ngẫm vô ích về quá khứ.
 
Tôi càng muốn tha thứ thì lại càng ít thành công. Tôi chìm đắm trong vũng lầy các cảm xúc trộn lẫn sợ hãi, mặc cảm tội lỗi và tức giận. Đôi khi giữa sự hổn loạn nội tâm đó nẩy lên những nhiệt tình nhân hậu ngắn ngủi và những lúc được giải phóng nội tâm thoáng qua. Lúc khác, tôi cảm nhận niềm hy vọng vượt thắng được lòng muốn báo thù của mình, nhưng niềm hy vọng ấy mau chóng bị dập tắt bởi những đợt bột phát của bạo lực và tự ái bị tổn thương. Bấy giờ tôi hiểu được rằng mình đang còn ở giai đoạn tập tễnh trong nghệ thuật tha thứ, mặc dầu đã trải qua nhiều năm dài đào tạo tôn giáo, triết học, thần học và mục vụ. Do đó tôi bắt đầu đọc về đề tài nầy, cật vấn kinh nghiệm riêng của tôi cũng như kinh nghiệm của những người tôi hướng dẫn và của các bệnh nhân của tôi. Tôi muốn dứt khoát khám phá ra cái gì làm ách tắc tiến trình tha thứ của tôi. Liệu cuối cùng tôi có thể nhìn thấy được cuối đường hầm không ?
 
 
Một biến cố khác trở nên quyết định : Tôi chứng kiến một sự chữa lành tâm lý, kể cả thể lý, bất chợt xảy đến theo sau một cuộc tập luyện tha thứ. Tôi đã nhận vào tâm lý trị liệu một người đàn ông 55 tuổi, là một giáo sư đại học, có một niềm tin tôn giáo sâu sắc. Niềm say mê công việc và những vấn đề gia đình của ông đã làm cho ông suy sụp trong sự trầm uất, dẫn đến bệnh loét bao tử. Sau mười lần gặp, bệnh nhân của tôi đã học được tự giải thoát mình khỏi nỗi đau bằng cách diễn tả ra cách minh bạch sự thất vọng, bị tước đoạt và tức giận đối với người vợ say rượu, đứa con trai nạn nhân của ma túy và đứa con gái say mê điên khùng một chàng trai mà ông ghét cay ghét đắng. Sự hồi thức tiến dần lên nầy, dựa trên sự chấp nhận những tình cảm tiêu cực của mình đã cung ứng cho ông một nâng đỡ rõ rệt. Sau một chuỗi trị liệu mà tôi cảm thấy dường như hết cách, tôi đã nghĩ đến kỹ thuật chiếc ghế trống, hay đúng hơn là những chiếc ghế trống, mà mỗi chiếc thay thế cho một thành phần trong gia đình của ông. Tôi gợi ý ông tha thứ cho mỗi người trong bọn họ. Đó là một cuộc gặp gỡ rất cảm kích. Nhiều lần, bệnh nhân của tôi đã khóc nức nở lúc nói lên lời tha thứ của mình. Và cách tự phát, chứ chẳng phải xin xỏ gì, đến lượt mình, ông đã xin mỗi người trong bọn họ tha thứ cho ông về sự vắng mặt quá nhiều và sự thiếu quan tâm nói chung của ông. Hai tuần sau buổi trị liệu ấy, ông báo cho tôi hay rằng các vết loét dạ dày của ông đã liền sẹo. Tôi tự hỏi không biết cắt nghĩa làm sao sự tha thứ đã có thể có hậu quả chữa lành ngay cả những bệnh thể lý ?
 
 
Thỉnh thoảng có những người viết chia sẻ với tôi các khó khăn họ cảm nhận trong việc tha thứ. Mọi người đều đồng ý về vẻ đẹp và sự cần thiết của tha thứ, nhưng luôn tự hỏi làm sao để đạt tới được lý tưởng đó. Chúng ta gặp biết bao nhiêu người thất vọng trước sự không thể tha thứ của họ. Họ có cảm tưởng như đang tiến về một ngôi sao, mà họ càng tiến lại gần thì nó lại càng đi xa ra.
 
 
Cái thường làm gay gắt thêm cảm giác bất lực như thế, chính là việc trình bày những gương tha thứ đáng ngưỡng mộ hơn là bắt chước được. Làm sao dám nghĩ mình có thể bắt chước Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II tha thứ cho kẻ ám sát mình, hay Ghandi dạy bất bạo động và tha thứ đối với những kẻ bách hại mình, hoặc hơn nữa Đức Giêsu bị đóng đinh nài xin Thiên Chúa tha thứ cho các lý hình ? Bên cạnh những con người tha thứ vĩ đại ấy, không ai nghĩ mình có tầm cỡ đó. Người ta thấy mình như được sai đi câu cá voi mà chỉ trang bị bằng một cần câu yếu ớt.
 
 
Tuy nhiên, sự tha thứ chiếm một chỗ trung tâm trong nền tu đức của các tôn giáo lớn, đặc biệt là kitô giáo. Tôi không dám tự phụ rằng việc tôi đang suy tư sẽ tìm được ngôn ngữ tinh tế và chính xác cuối cùng cho vấn đề tha thứ. Chủ tâm của tôi thật khiêm tốn. Trước hết tôi muốn vạch rõ một số quan niệm sai lầm về sự tha thứ. Người ta đặt vào dưới từ ngữ "tha thứ" nầy những thực tại xa lạ với nó, đến đổi nhiều người quá vồn vả tha thứ cảm thấy bị rơi vào những ngõ cụt tâm lý và thiêng liêng.
 
 
Bạn sẽ tìm thấy trong phần thứ nhất những ý niệm lý thuyết về bản chất của sự tha thứ để khỏi rơi vào bẩy của những sự tha thứ giả tạo và sai lầm, đồng thời để giúp bạn hiểu được hành vi tha thứ của bạn. Trong phần thứ hai, tôi xin đề nghị một lối sư phạm về tha thứ theo một tiến trình 12 giai đoạn. Tôi xác tín rằng một diễn tiến như thế sẽ dẫn đưa các cõi lòng bị tổn thương khám phá được trong sự tha thứ  nguồn bình an và giải thoát nội tâm hằng mong ước.