Cúi xin Chúa sáng soi

cho chúng con được biết việc phải làm

cùng khi làm thì xin Chúa giúp đỡ

cho mỗi kinh mỗi việc của chúng con

từ khởi sự cho đến hoàn thành

đều nhờ bởi ơn Chúa

Amen.

Lời Nói đầu

Những bước đường Tình Yêu

Tình yêu là cái "tất yếu" của trái tim con người. Tình yêu là một nhu cầu tự nhiên, một nhu cầu kép của con tim rất thiếu lại rất thừa : thừa vì muốn cho, nhưng thiếu vì muốn nhận, thừa vì muốn yêu người khác và thiếu vì muốn được người khác yêu mình. Hầu như có một sức mạnh lạ lùng vừa hướng tới một ai khác vừa kéo "một ai khác đó" về với mình, để rồi đẩy đưa con người đi tới gặp gỡ và kết nối, cần nhau và không thể thiếu nhau, lại luôn bổ túc cho nhau. Phải chăng đó là trật tự và quân bình sáng tạo của Thiên Chúa dựng nên con người có nam có nữ, có âm có dương, có ngày có đêm, có nóng có lạnh, có cứng có mềm... Và mãi mãi con người vẫn đi tìm cái thế quân bình đó, như chiếc kim của la-bàn dù được đặt ở bất cứ phương vị nào cũng hướng về Cực Bắc ?

Nhưng càng lớn lên trong cuộc đời, con người càng cảm nhận được cái nghịch lý của tình yêu : Tình yêu là cái dễ hiểu nhất, mà cũng là cái khó hiểu nhất ; là cái thú vị đáng mơ ước nhất, nhưng cũng là cái mạo hiểm phiêu lưu nhất, với thành công ngọt ngào hay thất bại đắng cay ... vì thế quân bình mất điểm tựa, điểm tựa tự nhiên và nền tảng.

Nhưng điểm tựa đó là gì ? Người thường, không ai định nghĩa đúng được tình yêu, bởi vì như Blaise Pascal nói : "Con tim có những lý lẽ mà lý trí không biết được". Chỉ có một vị thánh, thánh Gioan, "người môn đệ mà Chúa Giêsu yêu", định nghĩa đúng được tình yêu :"THIÊN CHÚA LÀ TÌNH YÊU". Thiên Chúa yêu thương con người trước. Ngài yêu cho đến cùng, bất chấp tất cả. Và ta thế nào thì Ngài yêu ta thế ấy. Ngài lại trao cho ta luật mới tình yêu của Ngài : Yêu Chúa trên hết mọi sự và yêu tha nhân như chính mình : "Thương như Chúa thương" và cũng "Chỉ vì lòng Chúa thương". Chính Thiên Chúa là điểm tựa đó.

Còn tình yêu của ta đối với Chúa và tha nhân thế nào ? Ai cũng có tình yêu, và không ai có thể sống mà không có tình yêu. Cái quan trọng là bản chất và đối tượng, cũng như cách biểu lộ và thực hiện của tình yêu đó. Thường người ta nhấn mạnh và giản lược tình yêu vào tình yêu nam nữ - vợ chồng, là thứ tình yêu tự nhiên, hấp dẫn, cần thiết, quân bình và sâu xa nhất mà con người có thể lãnh hội dễ dàng, đến đổi Thánh Kinh cũng lấy tình yêu vợ chồng để diễn tả mối tương quan giữa Thiên Chúa với Dân Người, với Giáo Hội và với mỗi một tâm hồn.

Bạn đã biết yêu và đã yêu chưa ? Tình yêu không có giờ hẹn : Tình yêu đến nhiều khi rất bất ngờ. Tình yêu thật không có tuổi tác, hay những cách biệt xã hội... Nếu định nghĩa tình yêu đã là khó, thì nêu lên lý do tại sao yêu lại càng khó hơn. Nhưng tình yêu là một quá trình : Tình yêu kêu gọi tình yêu, tình yêu "xin" tình yêu. Và tình yêu được tình yêu đáp trả mới thật là tình yêu. Tình yêu sẽ triển nở trọn vẹn khi được trao tặng đúng đối tượng. Tình yêu mạnh hơn tất cả, tình yêu mạnh hơn sự chết khi tình yêu "có được" đúng đối tượng của mình ... Đối tượng đó có thể là một con người, một lý tưởng, một tôn giáo, và trên hết là chính Thiên Chúa, "đối tượng duy nhất" như các tu sĩ hằng tuyên khấn.

Không ai có thể sống mà không cần đến người khác, vì vậy chúng ta cần phải hiểu biết nhau hơn, để sống tốt hơn trong tình huynh đệ với tư cách là người kitô hữu. Cách sống đó khiến chúng ta trở nên chứng nhân đích thực của Tin Mừng Chúa Kitô : "Kìa xem họ yêu thương nhau là dường nào !" Và chính thèm sống cuộc sống yêu thương nhau của các kitô hữu đầu tiên đó mà người ta gia nhập Đạo. Vì thế mà Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II nhấn mạnh luôn rằng thế giới ngày nay cần nhiều chứng tá hơn.

Mỗi người, dù lớn dù nhỏ và dù ở bất cứ địa vị nào, bậc sống nào, cũng đều có một hoàn cảnh riêng, những ưu tư lo lắng riêng, những vui buồn, hạnh phúc và đau khổ riêng, những thành công và thất bại, khôn ngoan và dại khờ, mạnh mẽ và yếu đuối, nhân đức và tội lụy riêng, không ai thật sự giống ai... Nhưng tất cả đều có lời giải thích, và lời giải thích nào cũng có lý của nó. Chỉ có sự tôn trọng, nhẫn nại lắng nghe và yêu thương chia sẽ trong sự khiêm tốn đặt mình vào hoàn cảnh của kẻ khác, với ý nghĩ rằng nếu Chúa không thương gìn giữ thì ta chắc gì đã hơn họ, mà có khi còn tệ hơn gấp bội, lại để cho lòng nhân từ của Chúa đoán xét, ta mới có thể hiểu được họ, cảm thông với họ và họ mới cảm thấy được an ủi nâng đỡ.

Người ta dễ bị xếp loại và kết án, loại trừ và xa lánh quá đi rồi, khiến lòng họ trở nên cay đắng, khô cứng, tự vệ và đóng kín, buông xuôi tuyệt vọng, hoặc có khi nổi loạn, tàn bạo tấn công, phơi trần vạch mặt lỗi lầm của những kẻ mà họ cho là giả hình. Cuộc đời đang cần những môn đệ của Chúa Giêsu giống Thầy mình : đi tìm chiên lạc, lắng nghe, không kết án, không xua đuổi hay xa tránh ... Tình yêu thương và bác ái mục vụ đó mở ra và hướng dẫn con đường về, về với Chúa là Cha đang nhẫn nại chờ đợi và giang tay đón mời : Tôi sẽ chổi dậy và đi về cùng cha tôi. Lạy Chúa, xin thương con theo lòng nhân hậu của Chúa, xin đừng đuổi con xa nhan thánh Ngài, xin lấy tinh thần quảng đại đỡ nâng con, con sẽ dạy cho người tội lỗi biết đường lối Chúa và những ai lạc bước sẽ trở về với Ngài. Ai dám nói mình là vô tội để ném viên đá đầu tiên ?! Cùng là con, cùng là tội nhân, hãy cùng dìu nhau trở lại Nhà Cha là Đấng cứu độ.

Nhưng, tình yêu luôn cần được nuôi dưỡng, huấn luyện và hướng dẫn, thử thách và thanh luyện, ... theo một mẫu mực. Nhưng mẫu mực nào ? Trải qua kinh nghiệm bản thân và kinh nghiệm chia sẽ của bao nhiêu người : Bao nhiêu hạnh phúc,   bao nhiêu đau khổ, bao nhiêu tiếng cười, bao nhiêu nước mắt, bao nhiêu ngọt ngào, bao nhiêu cay đắng, bao nhiêu chịu đựng, bao nhiêu quảng đại tha thứ, bao nhiêu ghen tuông, oán hận và tiếc nuối, bao nhiêu sum họp, bao nhiêu ly tan, bao nhiêu hàn gắn, bao nhiêu đổ vở... tới nay, tôi có thể nói : Chỉ có một mẫu mực thực sự, là chính Đức Giêsu Kitô - Thiên Chúa làm người và Tình Yêu của Ngài.

Trong chiều hướng nầy, Thánh Kinh là một chuyện tình, một giao ước tình yêu, mà Thiên Chúa là phía luôn luôn trung thành : Dù Phêrô chối Ngài, Chúa Giêsu không loại trừ Phêrô ; và khi trao quyền chăn đàn chiên của Ngài cho ông, Chúa Giêsu đã chỉ đòi Phêrô "tuyên xưng tình yêu". Thánh Phaolô, người đã bắt bớ tín hữu, quyết loại trừ Danh Giêsu, nhưng Chúa Giêsu đã yêu Phaolô, bất chấp tất cả những gì Phaolô đã làm ... Và một khi đáp trả lại tình yêu Giêsu, Phaolô không còn muốn biết ai hay gì khác nữa ngoài Giêsu, và Giêsu chịu đóng đinh trên thập giá.

Rồi qua kinh nghiệm của mình, trong thư gởi tín hữu Corintô, Phaolô chỉ dẫn cho chúng ta hành trình tình yêu đó, mà tôi muốn chia sẻ với bạn qua cuốn sách L'AMOUR EN TREIZE ÉTAPES của Cha Dominique AUZENET do Éditions des Béatitudes ấn hành năm 1998 mà tôi xin phép chuyển ngữ, - và có phần chỉ chuyển ý : "mười ba NÉt mặt tình yêu "[1].

Trên những bước đường tình yêu,  ta có thể gặp đủ thứ : Bình an xuôi thuận hay gian nan vất vả, nắng ấm trăng thanh hay mưa sa bảo tố, bạn hiền và tín trung, hay phản bội trộm cướp, lưu manh và sở khanh, có khi dừng lại vì vấp ngã và thương tích, có khi phải thối lui hay đổi hướng ... Thánh Augustinô cầu nguyện : "Lạy Chúa, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con". Còn Tôn Vũ thì nói : "Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng". Biết mình đã là khó, huống chi biết người ! Đến đỗi tiền nhân phải thốt lên :"Vi nhân nan" (làm người khó) ! Khó không có nghĩa là bỏ không làm, dù có khi thành công có khi thất bại, như vị văn hào nổi tiếng của Việt Nam đã nói : "Ai từng chiến thắng mà không hề chiến bại, ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần, nhưng đây chưa phải trận sau cùng chiến đấu". Chớ gì trong mọi cuộc chiến đấu, trước hết ta được "thành nhân", rồi mới mong thành "thánh nhân".

Như thế giá trị đích thực của con người không phải được đo lường đánh giá bằng những kỳ công hay kiệt tác đã thực hiện, cũng không phải bằng những chiến thắng đè bẹp người khác, về uy quyền, về tiền bạc, về tài trí, về thủ đoạn bè phái, v.v... mà chính là bởi sự "thành nhân" của mình. Đó là cái mà thánh Phaolô trong thư gởi tín hữu Corintô gọi là Đức Ái. Đức Ái đó phải là động lực của tất cả, như cha ông chúng ta căn dặn : "Làm chi thì cũng phải để lại một chút tình, để sau nầy còn có thể nhìn lại cho sửa mặt nhau".

Thiếu chút tình đó, Cain đã không thể nhìn sửa mặt em ruột mình là Abel, để rồi đi đến chỗ giết chết em. Lòng ghen ghét đã có từ buổi đầu trong mối tương quan giữa người với người ! Bằng chính sức lao động của mình, Cain trồng trọt và Abel chăn nuôi. Cả hai đều dâng lên Chúa hoa màu ruộng đất và lao công của con người mình, có khác là khác ở phẩm chất lễ vật biểu lộ tấm lòng. Và Thiên Chúa, Đấng muốn tình thương hơn của lễ, đã đón nhận của lễ của người có chút tình.

Hãy bỏ chút tình đó vào trong cuộc sống và trong các mối tương giao của ta. Đừng lấy làm lạ khi bị ghen ghét, dèm pha... và nhất là đừng thèm dèm pha ghen ghét, phá đổ kẻ khác. Hãy nghĩ tới tổng lượng của đại cuộc, hãy cố gắng theo kịp người, và khi cần thì cứ vượt hơn người, đừng buồn khi thấy người theo kịp mình và vượt trổi hơn mình, đừng ngăn cản song hãy giúp họ tiến, niềm vui về thành công của đại cuộc sẽ là phần thưởng cao quí và lớn lao vô cùng. Đó cũng chính là ý nghĩa và nổ lực của chương trình mà chúng tôi vẫn cố theo đuổi, hầu làm được một cái gì cho những người kém may mắn hơn mà Chúa Quan Phòng gởi đến cho mình, cho dù có phải trả giá đắt.

Tuy có nhiều bước, nhiều chặng, nhưng Đường Tình Yêu đã có mục đích : Phải luôn chổi dậy, phải luôn đi tới, vì vẫn luôn có một bạn đồng hành trung tín : "Đường trần không bước một mình, nhưng mà có Chúa Vô Hình cùng đi". Tôi mời bạn cùng tiến bước theo Chúa Giêsu. Không chỉ mời gọi ta theo Ngài, Chúa Giêsu còn mở đường cho ta. Dù đôi khi mọi cánh cửa xem ra đóng chặt, Ngài vẫn chừa cho ta một lối nhỏ ... Trên đường dài mệt mỏi, gánh nặng, vấp ngã,...Ngài còn nâng đỡ và làm lại sức cho ta nữa. Song quả thật Ngài chính là Con Đường, và đường của Ngài sẽ dẫn ta đến Sự Thật, Sự Thật giải thoát chúng ta và cho chúng ta Sự Sống Đời Đời, như Ngài đã nói : "Thầy là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống".

"Trong các ân huệ Thiên Chúa ban, anh em cứ tha thiết tìm những ơn cao trọng nhất. Nhưng đây, tôi xin chỉ cho anh em Con Đường Trổi Vượt hơn cả :      

Giả như tôi có nói được các thứ tiếng của loài người, và của các thiên thần đi nữa, mà tôi không có Đức Ái, thì tôi cũng chẳng khác gì thanh la phèng phèng, hay chuõm choẹ xoang xoảng !

Giả như tôi được ơn nói tiên tri và được biết hết mọi bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả Đức Tin đến chuyển núi dời non, mà không có Đức Ái, thì tôi cũng chẳng là gì !

Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có Đức Ái, thì cũng chẳng ích gì cho tôi !

Đức Ái thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật.

Đức Ái tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả.

Đức Ái không bao giờ mất được. Ơn nói tiên tri ư ? - Cũng chỉ nhất thời ! Ơn nói các tiếng lạ chăng ? - Có ngày sẽ hết !  Ơn hiểu biết ư ? - Rồi cũng chẳng còn !

Vì chưng sự hiểu biết thì có ngần, ơn nói tiên tri cũng có hạn, khi cái Hoàn Hảo tới, thì cái có ngần có hạn sẽ biến đi. Cũng như khi tôi còn là trẻ con, tôi nói năng như trẻ con, hiểu biết như trẻ con, suy nghĩ như trẻ con ; nhưng khi tôi đã thành người lớn, thì tôi bỏ tất cả những gì là trẻ con. Bây giờ chúng ta thấy lờ mờ, như trong một tấm gương, mai sau sẽ được mặt giáp mặt. Bây giờ tôi chỉ biết có ngần có hạn, mai sau tôi sẽ được biết hết, như Thiên Chúa biết tôi. Hiện nay, Đức Tin, Đức Cậy, Đức Ái, cả ba đều tồn tại, nhưng cao trọng hơn cả là Đức Ái".

 (I Cor.12, 31 - 13, 13)

Micae-Phaolô Trần Minh Huy pss

"Trong thư gửi tín hữu Côrintô, khi thánh Tông đồ trình bày cho người nhận hình ảnh nầy của đức ái Phúc âm, chắc chắn trí óc và tâm hồn ngài hoàn toàn ngập tràn tư tưởng về tình yêu của Chúa Kitô mà ngài muốn hướng cộng đoàn tín hữu đến, đến đỗi chúng ta có thể coi bài ca đức ái của ngài như một bản chú giải luật dạy chúng ta yêu thương nhau theo gương mẫu Chúa Kitô Tình Yêu"

ĐTC Gioan Phaolô II

Bài Giáo lý ngày Thứ Tư 31.8.1988

"Thánh Phaolô không bận tâm đánh giá tình yêu, cũng chẳng bận tâm giải thích cho chúng ta tình yêu là gì và tình yêu không là chi. Một cách đơn sơ nhưng có tính cách giáo dục nhiều hơn, ngài nói cho chúng ta cái tình yêu làm hay không làm : 16 động từ, 16 hành động, tốt hay xấu. Trước hết, hai hành động tích cực và bổ sung, rồi bảy lối ứng xử để tránh ; tiếp đến, cách song đối, bốn nhân đức được diễn tả trong bốn công thức loại suy ; sau cùng là tột đỉnh, vì có sự vươn lên với ba nhân đức đối thần".

P. Scheffer

La Parole notre amie, Christ Source de Vie 1984,p.58