Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh
Thông Điệp BÁC ÁI TRONG SỰ THẬT của ĐTC Biển Đức XVI bàn về nhiều vấn đề cận đại, thực tế và cần thiết của một thế giới toàn cầu hóa hiện đại, trong đó con người là chính. Thông điệp đòi hỏi phải đọc thật kỹ, nghiên cứu tường tận và suy tư nhiều mới mong hiểu thấu hết được.
Theo James Stoner, giáo sư chính trị hoc, Đại học quốc gia Louisiana, thông điệp này có sức mạnh buộc người Công Giáo phải xuất đầu lộ diện, bước ra khỏi hầm trú ẩn.
*****
Người công giáo ngày nay ở Hoa Kỳ và nhất là ở Việt Nam xem ra đang bị lôi cuốn bởi một nền văn hóa thù nghịch có tính tiêu cực, muốn co lại trong cái vòng khép kín của riêng gia đình mình, miễn sao nhà nước và luật lệ để cho mình yên hầu giữ đức tin là được rồi.
Quan niệm này, theo thông điệp Bác Ái trong Sự Thật thì hoàn toàn không thể chấp nhận được, bởi vì Thông Điệp kêu gọi mọi người phải thực sự dấn thân vào đời, không phải chỉ để loan báo / hoành dương Tin Mừng mà còn phải có tư duy và hành động về những vấn đề công ích của đất nước như kinh tế, xã hội và chính trị…., phải quyết tâm nhận lãnh trách nhiệm phát triển con người cũng như thăng tiến xã hội đến tận cùng căn gốc.
Do đó rất dễ hiểu lý do tại sao những nhà bình luận tự do khai phóng nắm bắt được vấn đề của Thông Điệp rất nhanh và đem lên chương trình hành động của họ một cách thích thú đầy thiện cảm. Họ đâu có thấy rằng Đức Thánh Cha Biển Đức đang chỉ trích cái xã hội kinh tế thị trường hiện nay vì những luật lệ bừa bãi chỉ mong vội vã kiếm cho được thật nhiều lợi nhuận nhất thời, chống đói giảm nghèo một cách hời hợt không cần biết đến cơ cấu căn bản của xã hội mà họ đang làm gọi là canh tân. Ngoài ra Đức Thánh Cha còn kêu gọi cải tổ thế giới toàn cầu một cách sâu rộng , ngay cả chính tổ chức của Liên Hiệp Quốc cho thích hợp với ý nghĩa thực của quan niệm về đại gia đình thế giới của nó.
Do đó nếu những người tự do khai phóng đọc kỹ lại thông điệp thì chắc họ sẽ không còn hồ hỡi một cách ồn ào như vậy nữa, bởi vì Đức Thánh Cha cũng nêu lên cho mọi người biết và nhấn mạnh rằng nền văn hóa sự sống cần phải được khôi phục lại, chủ nghĩa vô thần và chủ nghĩa tương đối đang là mối đe dọa cho sự phát triển thực sự của con người, và hiểu biết tường tận mọi tương quan giữa con người với nhau với một cái nhìn siêu hình là tất yếu và bắt buộc, đồng hóa / pha trộn tôn giáo với văn hóa hoặc ngược lại văn hóa với tôn giáo là điều rất nguy hiểm, và tự do không phải là một cái giấy phép đương nhiên có mà là cả một công trình huấn luyện theo luật luân lý tự nhiên.
Ngài cũng cảnh báo thứ quyền lực phổ quát có tính bạo động ác chúa rất nguy hiểm mà người ta đang áp dụng để thay thế cho quyền lực chính danh đúng nghĩa .
Suy nghĩ sai lầm, hành động bừa bãi nhân danh công lý phổ quát toàn cầu là thiếu bác ái. Bác Ái cần phải bám chặt vào Sự Thật phổ quát như đầu đề của thông điệp nêu ra: Bác Ái trong Sự Thật.
Đức Thánh Cha bình luận nhiều vấn đề một cách bao quát nhưng cũng đào sâu thật thấu đáo, không phải chỉ liên quan đến những cơ sở chính của chính phủ và vấn đề tài chánh mà cả về vấn đề môi trường, vấn đề di dân, vấn đề viện trợ quốc tế giữa các quốc gia với nhau, cả vấn đề du lịch nữa. Còn nhiều vấn đề khác nữa đòi hỏi mọi người sau này phải nghiên cứu thêm nữa để có được những tư tưởng đặc thù mới.
Đức Thánh Cha đã gợi ý cho chúng ta thấy rằng nhiều loại ý tưởng về công lý xã hội của người công giáo ở thế kỷ 20 đã biến thái, khiến không thể xác định được nhiều cơ sở xã hội và kinh tế ở thời đại văn minh toàn cầu là thuộc về nhà nước hay tư nhân. Do đó tranh luận giữa nhà nước và những giải pháp thị trường về những vấn đề xã hội đã bỏ qua mất những vấn nại, thắc mắc cần thiết
Đức Thánh Cha đặc biệt chú ý đến nhận thức về một “Tặng Vật Cho Không” bởi Thiên Chúa trong khi không thể cắt nghĩa được một cách trọn vẹn bằng khoa học xã hội thì lại có thể chứng minh một cách dồi dào bằng sự phát triển của hàng loạt đời sống kinh tế xã hội vượt qua mẫu mực của con người kinh tế bị đè nén để thành con người vĩ đại hữu lý mà không rơi vào cạm bẫy của xã hội chủ nghĩa toàn trị.
Đức Thánh Cha bàn luận về vấn đề kỹ thuật, chứng minh sức mạnh tinh thần của con người và tính cách máy móc của chủ nghĩa duy vật vô hồn rất rõ ràng và trong sáng; khôi phục lại sự tôn trọng thiên nhiên là tặng vật Chúa ban thì là điều bắt buộc không phải chỉ mong để tồn tại và sống còn mà vì tinh thần tự giác.
Đức Thánh Cha đã cẩn thận tránh không để cho thông điệp đượm vẻ phe phái. Đó là một trong những lý do tại sao thông điệp đôi khi rất khó đọc, nhưng những ai đặc biệt chú ý đến lời kêu gọi của Ngài để chấp nhận tranh cãi về “Hành Động” Chính Trị với chủ đích tìm hiểu công lý và công ích thì sẽ khó thoát khỏi tinh thần phe phái.Vì vậy Ngài đưa ra những cái mạnh và cái yếu của mỗi phía rồi khuyến khích đối thoại liên tục và bền bỉ về chính sách toàn cầu. Đức Thánh Cha đào sâu kế hoạch của ngài để hòa giải giữa những người tín hữu Kito giáo và giới trẻ hiện sinh. Ngài khuyến khích bàn cãi, tranh luận và hành động. Từ Hành Động / PRAXIS ngài dùng, nguyên ngữ từ tiếng Hy Lạp cổ, có nghĩa là “Hành Động / Action / Deed” hoặc “Công Việc / Business”, được các nhà trí thức thời đại biết tới qua việc thường xuyên xử dụng, đặc biệt bởi những người Marxists, và sau cùng ở dạng số nhiều lại chính là đầu đề của sách Tin Mừng số năm tức Sách Tông Đồ Công Vụ. Các thánh tông đồ khi được tràn đầy ơn Chúa Thánh Thần thì xuất hành hành ra đi vào đời rao giảng Tin Mừng và sống chết vì Tin Mừng. Các Ngài đã “HÀNH ĐỘNG”, “RAO GIẢNG TIN MỪNG, CẢI TẠO XÃ HỌI”.
LỜI KẾT
Truyền thông báo chí đã, đang và sẽ đưa ra những bình luận đặc biệt về bức Thông Điệp Bác Ái trong Sự Thật của ĐTC Biển Đức XVI, mở ra niềm Hy Vọng chan hòa.
Thông Điệp sẽ tiếp tục gây tiếng vang khắp thế giới qua những bài bình luận tích cực bằng đủ mọi thứ ngôn ngữ.
ĐTC đã đề cập đến những vấn đề thần học và nhân chủng học dưới nhiều khía cạnh khác nhau, đồng thời đưa ra những gợi ý đóng góp rất sâu sắc, giúp chúng ta cơ hội phân tích, nghiên cứu, học hỏi trên một bình diện rộng lớn rất tích cực và thuận lợi. Nhiều bình luận gia đã nhận xét, mặc dù thế giới và chúng ta đang trải qua một cuộc khủng khoảng, nhưng thông điệp vẫn mở ra một HY VỌNG là con người có một sứ mạng biến cải thế giới để tiến tới Công Lý và Tình Yêu Thương trong tương quan giữa con người với nhau, ngay cả về phương diện kinh tế và xã hội. Nếu sự phát triển là để phục vụ từng cá nhân và toàn thể nhân loại thì chúng ta không thể không thắc mắc tự hỏi: Con người cần phải được phục vụ ở đây là những ai?
Đây chính là một trong những điểm đặc thù của thông điệp, nó mở ra một chân trời mới rộng, đặt ra những vấn đề xã hội mà những thông điệp trước đây chưa đụng tới như Vấn đề bảo vệ mạng sống, viễn kiến về tính dục và gia đình. Về những vấn đề này, ĐTC một lần nữa lại lên tiếng phản đối những trào lưu và khuynh hướng văn hóa đang bành trướng và thống trị hiện nay.
Đây là phần chính của thông điệp, một phương thuốc tổng hợp, cần phải đọc thật kỹ và cẩn thận.
Giáo Hội kiên quyết trình bày cho hết mọi người cái nhìn của Giáo Hội về con người, bởi vì Giáo Hội có bổn phận đưa ra một đường lối tốt nhất để phục vụ con người thiện tâm.
Fleming Island, Florida August 12, 2009
NTC