CHÚA NHẬT XIV C THƯỜNG NIÊN

Is 66:10-14c; Cv 66; Gl 6:14-18; Lc 10:1-12, 17-20 / 10:1

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Chủ đề “Bình An” được nói tới trong tất cả các bài đọc hôm nay. Đặc biệt bài đọc sách Isaiah (66:10-14c) và Tin Mừng Luca (10:1-12, 17-20) thì liên đới với nhau rõ ràng nhất. Isaiah chúc mừng sự trở về của dân Israel đã được mong đợi từ lâu sau cuộc lưu đầy dài hạn và mường tượng một trở về khải hoàn ở Jerusalem, một Thị Trấn Thánh và là Mẹ của các thị trấn.

Chắc chắn có sự song hành và cả đối nghịch trong bài Tin Mừng hôm nay. Cả bài đọc Isaiah và Tin Mừng Luca đều nói về nỗi vui mừng của dân Israel khi trở về Jerusalem sau cuộc lưu đầy và của các môn đệ sau một sứ mạng thành công. Trong Tin Mừng Luca, Chúa Giesu, cũng như dân Israel, đều làm cuộc hành trình trở về Jerusalem. Lúc đầu Chúa được dân chúng đón tiếp, tung hô nồng nhiệt, nhưng sau đó lại bị từ chối. Chính tại thị trấn Jerusalem này, Chúa Giesu sẽ khánh thành tân vương quốc của Thiên Chúa bằng cuộc khổ nạn và cái chết của Người trên thập giá. 

SỨ MẠNG CỦA BẢY MƯƠI HAI VỊ THEO CHÚA 

Chỉ trong Tin Mừng Luca mới có hai giai đoạn chúa Giesu sai những người theo Chúa đi thi hành sứ mạng: Giai đoạn đầu (Lc 10:1-6) Luca dựa vào Marco (Mc 6:6b-13) kể lại việc Chúa sai 12 tông đồ đi làm nhiệm vụ. Rồi, khi thuật lại câu chuyện, Luca (10:1-12) lại dựa vào “Q” [1]và trở thành 72 người đi làm công tác truyền giáo. Giai đoạn này tiếp tục chủ đề chúa Giesu sửa soạn nhân chứng cho Chúa và cho sứ vụ của Chúa. Những nhân chứng này không phải chỉ có 12 vị tông đồ tiên khởi mà là 72 vị là những người có thể đại diện cho sứ mạng Kito giáo vào ngày đó của Luca. Những chỉ dẫn đưa ra cho 12 tông đồ và 72 vị thì giống nhau. Những điều dặn dò 72 vị trong Luca 10:4 cũng được nói cho 12 vị trong Luca 22:35. 

Chúa Giesu dặn mọi người khi đi thi hành sứ vụ đừng mang theo tiền bạc, đừng chào hỏi ai dọc đường (Lc 10:4) là Người có ý nhấn mạnh đến sự cấp bách của sứ mạng và điều kiện đòi hỏi của người truyền giáo là tâm trí phải thanh thoát, không vướng bận bất cứ chuyện gì ngoài việc chủ tâm chu toàn bổn phận Chúa trao. Vướng bận tiền bạc, của cải vật chất, tình cảm cá nhân cần phải tránh vì nó làm nhao lãng bổn phận của người tông đồ theo Chúa.

RAO GIẢNG TIN MỪNG VÀ CHỮA LÀNH BỆNH

Luca liên đới việc rao giảng Tin Mừng và chữa lành bệnh được Chúa Giesu ủy thác cho 12 tông đồ. Chúa kêu gọi các tông đồ và sai các ông đi làm công tác mục vụ chữa lành bệnh thể xác và tinh thần cho từng cá nhân, gia đình và cộng đồng.  Chúa Giesu cũng sai 72 người là những vị tiền nhiệm của chúng ta với lời dặn: “Vào bất cứ thành nào mà được người ta tiếp đón thì cứ ăn những gì người ta dọn cho mình, hãy chữa những người đau yếu và nói với họ ‘Vương quốc Thiên Chúa đã đến gần các ông’.”

Khi gửi 72 vị đi, chúa Giesu quả quyết qua các môn đệ và những người tin và theo Chúa là bằng an của Chúa và tin lành “Vương quốc Thiên Chúa đang đền gần họ” cũng sẽ được công bố cho toàn thế giới. Khi họ trở về trong hân hoan, dù có lúc bị thiên hạ từ chối, chúa Giesu cũng vui mừng vì sự thành công của họ đã nhân danh Chúa khuất phục được ma quỉ. Sứ điệp không bao giờ ngừng, không bao giờ bị bỏ dở. Tuy nhiên lời kêu gọi thống hối cũng là một phần của lời tuyên bố về vương quốc Thiên Chúa sẽ mang đến phán xét nặng nề cho những ai được nghe lời đó mà từ chối. Khi vương quốc Thiên Chúa được từ từ thiết lập thì ác quỉ dưới mọi hình thức sẽ bị đánh tan và sự thống trị của satan trên loài người cũng sẽ kết thúc. 

TUYÊN BỐ LỜI CHỮA LÀNH BỆNH 

Đối với Chúa Giesu, chữa lành bệnh không chỉ là chữa bệnh thể xác mà còn chữa lành cả bệnh tâm hồn. Nó không chỉ làm cho thân xác con người được khỏe mạnh hơn mà còn toàn thể tâm hồn, tội lỗi được tha thứ và thế giới được chữa lành. Chính sự tuyên bố về Lời có nghĩa là chữa lành và nó không thể tách rời khỏi nỗi ưu tư về những người anh em huynh đệ láng giềng. Khi chúng ta chia sẻ bữa ăn với người xa lạ, như 72 vị tông đồ tiền nhiệm của chúng ta đã làm, là chúng ta đã thiết lập tình liên đới với tha nhân, mối ưu tư của chúng ta về sức khỏe và hạnh phúc của mọi người sẽ trở nên xâu xa thắm thiết hơn. Khi chúng ta từ bỏ lợi ích cá nhân của mình và chú ý đến những nhu cầu chữa lành của tha nhân là chúng ta tái tạo giao ước của Chúa nơi những người đã từ chối cơ hội chữa lành bệnh. 

Chữa lành luôn luôn bao hàm ý nghĩa ưu tư đặc biệt và tiếp tục hoạt động của Giáo Hội. Sự liên đới giữa hòa giải, chữa lành và cứu chuộc là những đề tài thường được lặp đi lặp lại trong Luca. Chúa Giesu đã kêu gọi những người theo Chúa phải thống hối và cải đổi tận gốc rễ những thái độ và cách sống cũ thành nếp sống mới về tình liên đới và thái độ tốt lành thánh đức. 

VUI MỪNG TRONG CHÚA THÁNH LINH

Luận giải về bài Phúc Âm hôm nay, Đức Gioan Phaolo II, trong tông thư 1986 Dominum et Vivificantem (Về Chúa Thánh Linh trong đời sống của Giáo Hội và Thế Giới) đã viết ở đoạn #20: “Vậy thánh sử Luca là người đã trình bày chúa Giesu như ‘tổng thể Chúa Thánh Linh’ và ‘được Chúa Thánh Linh dẫn …vào hoang địa’ đã nói với chúng ta là, sau khi 72 môn đệ làm xong công tác Thầy mình trao phó trở về, trong lúc các ông vui mừng kể lại những thành tích của công việc mình làm, thì đồng thời Chúa Giesu cũng hân hoan vui mừng trong Chúa Thánh Linh và nói: “Thưa Cha là Thiên Chúa trên trời dưới đất, con cám ơn Cha, Cha đã che dấu những việc này với những người khôn ngoan hiểu biết, nhưng lại biểu lộ cho những trẻ thơ nhỏ bé. Thưa Cha, đó quả là vì ơn ý chí của Cha.’” Chúa Giesu vui mừng tình cha con của Thiên Chúa. Người vui mừng vì đã khám phá ra được tình cha con này. Sau cùng, Người vui mừng vì tình cha con của Thiên Chúa đã đổ tràn đầy trên những kẻ ‘nhỏ bé’. Thánh sử đã diễn tả tất cả những điều này như là ‘niềm vui mừng trong Chúa Thánh Linh.’”

TIẾP TỤC SUY NIỆM VỀ ĐẤT THÁNH 

Sau công đồng Nicea năm 325, Palestine bắt đầu phát triển với những thánh đường của Constantine, đặc biệt ở ba địa danh rất đáng kính là Nhà Mồ Thánh và đồi Calvary / Núi Sọ ở Jerusalem, địa danh truyền thống, nơi Chúa Giesu từng giảng thuyết ở đồi Olives (còn gọi là Vương Cung Thánh Đường Eleona) và Hang Đá nơi Chúa Giáng Sinh ở Bethlehem. Một số công trình này đã được trông nom săn sóc bởi chính từ mẫu Helena.

Đối với những người hành hương về Palestine vào thế kỷ IV, những địa danh này đã là những trung tâm được họ ưa thích nhất. Những thánh địa này đã trở nên quá phổ thông và được mọi người ưa thích đến độ Jerusalem, nhất là đồi Golgotha, một trong những thánh địa truyền thống Kito giáo, đã trở thành trung tâm của thế giới. Điều này thấy rõ ràng trên nhiều bản đồ cổ xưa về Đất Thánh từ thời kỳ đó. Năm 333, một Kito hữu đã thực hiện một cuộc hành hương từ Bordeaux đi Jerusalem bằng đường bộ. Để nhớ lại, và có lẽ vì lợi ích cho những người hành hương trong tương lai nhiều hơn, ông ta đã thu thập mọi chi tiết về những trạm dừng chân và chiều dài đường đi và đường về rồi ghi lại trong một tập tài liệu quan trọng của ông ta gọi là Lộ Trình Hành Hương Bordeaux. 

BÊN TRONG THỊ TRẤN JERUSALEM 

Thánh Cyril, giám mục Jerusalem (349-384 A.D.) đã được một đặc ân độc đáo là đứng đầu hội thánh ở Jerusalem ngay sau khi hoàn thành tòa nhà mới đã được khởi công xây cất từ thời Constantine. Địa vị của Cyril lúc đó đã là một thèm muốn / ước mơ của tất cả các giám mục, mục tử, linh mục, hội đồng hàng xứ, hội đồng tài chánh, thừa tác viên mục vụ. Hãy thử tưởng tượng cảm giác bạn sẽ thế nào khi bước vào một tòa nhà rộng lớn, đẹp đẽ huy hoàng tráng lệ tuyệt vời vừa mới xây xong mà không có vốn cũng không phải vận động xin tiền!  Cyril đã giảng một bài tuyệt hảo ngay tại nơi Chúa Kito chịu chết và sống lại. Ngài nói về Calvary: “Những người khác chỉ nghe nói, nhưng chúng ta vừa nhìn thấy lại sờ vào được nữa.” Cyril viết: “Ở đây, trong thị trấn Jerusalem này, Thần Linh Chúa đã đổ tràn đầy ơn xuống cho giáo hội; ở đây, Chúa Kito đã bị đóng đanh trên thập giá; ở đây, quí vị thấy biết bao nhiêu là nhân chứng hiển hiện ngay trước mặt quí vị, địa danh nơi Chúa phục sinh và ngọn đồi Olives về hướng Đông nơi Chúa lên trời.” 

Trong nhật ký, bà Egeria (Etheria), một phụ nữ giầu có người Y Pha Nho đã ghi lại những diễn biến cuộc hành hương của bà đi về Đất Thánh khoảng giữa những năm 381-384. Lộ trình hành hương gồm có Sinai, Ai Cập, thung lũng Jordan và xuyên suốt cả vùng Jordan.  Chúng ta đọc thấy không chỉ những cảm tưởng sống động bà ta ghi lại về những địa danh kinh hánh còn nguyên vẹn, mà cả những quan sát sống động của bà về những nghi thức phụng vụ được thi hành ở các đền thánh. Bà đã tả rất chi tiết những buổi lễ Chúa Nhật và ngày thường qua suốt cả năm phụng vụ, đặc biệt bà chú trọng đến những lời kinh trong Tuần Thánh mà chính bà đã tham dự tại Jerusalem. Qua bản lộ trình hành hương của bà, chúng ta cũng được biết bà đã tận hưởng các cuộc tiếp đãi rất nồng hậu và thân ái của những Kito hữu địa phương. Họ giúp bà tất cả mọi nhu cầu cần thiết cho một người hành hương, chỉ cho biết những chỗ có liên hệ đến kinh thánh, hướng dẫn những cử chỉ thờ lạy thích hợp ở từng nơi, đi theo bà, tiếp đãi, giúp đở và cố vấn bà những điều cần thiết. Những kinh nghiệm tích cực của bà Egeria có thể là những kinh nghiệm rất quí được chia sẻ bởi đa số những người hành hương vào cuối thế kỷ IV và của những người hành hương thời nay đã có may mắn được tiếp xúc với người dân địa phương nơi Đất Thánh. 

NHỮNG NGƯỜI MUỐN ĐỊNH CƯ TẠI ĐẤT THÁNH 

Chúng ta cũng nhận thấy có một cử chỉ thực hành đạo đức liên quan đến những cuộc hành hương nơi Đất Thánh. Một số khách hành hương đã quyết định đi về Đất Kinh Thánh đề sống, hoặc trong thời gian lưu lại đó đã đổi ý nhất định ở lại. Đây là trường hợp thánh Jerome và những người bạn gái của ông. Sau khi đã đến Palestine vào năm 386, ông đã thiết lập một cộng đồng tại Bethlehem. Jerome đã kêu lên trong bài viết của ông: “Ở đây, Người đã được bọc trong tấm vải thô; ở đây, những kẻ chăn chiên đã được nhìn thấy Người; ở đây, Người đã được tỏ lộ ra qua các vì sao; ở đây, Người đã được ba vua thờ lạy.” Jerome sau này đã viết cho Paula, bạn ông ở Rome, thúc dục bà hãy về Đất Thánh mà sống. Thánh nhân viết: “Tất cả màu nhiệm niềm tin của chúng ta đều được sinh ra ở xứ sở này và nơi thị trấn này.” 

Thực không có gì khác ngoài kinh nghiệm Kito giáo có thể khiến thánh nhân thốt ra những lời như vậy. Không cần biết đã bao nhiêu thế kỷ qua đi, không cần biết Kito Giáo đã được lan truyền sâu rộng thế nào, người Kito hữu quả đã kết hợp với Đất Thánh là nơi nảy sinh ra Chúa Kito và Kito Giáo. 

Fleming Island, Florida

July 2022

_______________________

[1] “Q” là tên tập tài liệu góp nhặt lại những lời được coi là Chúa Giesu nói đã được lưu truyền ở thế kỷ I và được Luca và Mathieu dùng. Giả thuyết Q đầu tiên được khai triển bởi những học giả người Đức như một thành tố của một lý thuyết có 2 nguồn gốc ở thế kỷ XIX, giải thích cho vấn đề của các phúc âm nhất lãm, trong đó Marco là Phúc Âm đầu tiên (và có lẽ là đáng tin cậy nhất khi diễn tả mục vụ của chúa Giesu) và Q  là nguồn những lời Chúa nói  lúc sơ khởi. Tên Q là từ tiếng Đức Quelle có nghĩa là “nguồn”. Giả thuyết Q cắt nghĩa: 1/Đồng ý có rất nhiều giảng huấn của Chúa Giesu thấy trong cả Mathieu lẩn Luca nhưng không thấy trong Marco (do đó đôi khi người ta gọi Q là “truyền thống nước đôi”). 2/Tại sao sự tiếp nối của lời Chúa trong Mathieu phần lớn lại đi theo Luca, và 3/Tại sao Mathieu đặc biệt lại có những lời nói 2 mặt td cùng một lời nói mà một thì lấy từ Marco, một từ Q.  Cho đến nay có rất nhiều nghiên cứu về Q, nhưng cắt nghĩa thì có vẻ vẫn chưa đồng ý với nhau lắm, nhất là từ cuối thập niên 1960 khi có phong trào phê bình chỉ trích và khám phá ra Phúc Âm của Thomas vào năm 1947……