Ngày Halloween và ngày lễ Các Thánh là 2 ngày sát
cạnh nhau vào ngày 1 tháng 11 hàng năm. Lễ Halloween có nhiều nguồn gốc và
nhiều cách mừng khác nhau từ ngàn xưa đến nay. Bài viết này chú trọng đến ý
nghĩa của nó theo niềm tin Công Giáo.
Hóa trang
ma quỉ, thú vật, thánh nhân hay hình thù ghê gớm làm mọi người kinh hãi đều là vẻ về ngoài đặc biệt
của lễ Halloween. Người Công Giáo coi lễ Halloween với những ý nghĩ và vẻ đẹp
đặc thù riêng của nó.
“Nếu bạn mặc một bộ đồ ma cà rồng, một anh hùng hay một thánh nhân thì lễ
Halloween cũng mang tính chất ý nghĩa có nguồn gốc Kito Giáo. Nó nhắc nhở bạn
nghĩ đến sự chết và cứu chuộc của Chúa Giêsu Kito.” -Gm David Konderla thuộc
giáo phận Tulsa, Oklahoma nói vậy.
“Ngược lại với
việc vui hưởng ngày Halloween của người dân thường, dù có tục lệ làm sợ
hãi cũng có một ý nghĩa tôn thờ, sốt sáng, tận tụy của truyền thống Kito Giáo.
Những hình ảnh như đầu lâu, lưỡi liềm là nói về lịch sử, biểu hiệu sự chết,
nhắc nhở chúng ta phải nên thánh vì chúng ta sẽ chết và bị phán xét” (Dt
9:27 và Kh 14:15). “Biểu tượng của sự chết là nhắc chúng ta nghĩ về những giây
phút cuối cùng của đời người là Sự chết, Phán xét, Thiên đàng và Hỏa ngục.”
Trong một thông
báo về ngày lễ nghỉ và lễ Halloween của
giáo phận Tulsa năm 2018, Gm Konderla nói Halloween có nguồn gốc trong lịch
phụng vụ Công Giáo, nhưng phong tục dân gian lúc đó “đã bồng bềnh trôi nổi theo
thời gian biến ý nghĩa và mục đích của ngày lễ theo ý muốn riêng của mình.”
Chính tên Halloween cũng do từ một câu tiếng Anh cổ xưa “All
Hallows’ Evening,” mà ra, ám chỉ ngày sát lễ Các Thánh. Vì Ngày lễ
trọng Kính Các Thánh có thể bắt đầu bằng buổi cầu nguyện vào đêm hôm trước,
trùng với lễ Halloween là “ngày và đêm vui mừng nhất.”
“Trong khi hình
thức cổ xưa của ngày Halloween nhắc chúng ta nhớ đến giáo huấn Kito Giáo về
việc người chết sống lại, thì văn hóa phong tục sau này của chúng ta thường làm
cho nó lệch lạc đi, vì khi người chết sống lại họ sẽ ở dạng thức sự thật như
‘mặc áo quần không thể bị hủy hoại.’” – theo lời kể của Gm Konderla.
Tách rời khỏi
giáo huấn CG, những bộ áo quần xấu xí ghê sợ ma quái có thể hiểu lầm là “thờ ma
quỉ hay thần chết, thì hoàn toàn trái với ý nghĩa của ngày lễ Halloween thực
sự.”
“Đối với người
Kito Giáo, Chúa Kito đã toàn thắng sự chết như đã được nói tiên tri trước và đã
xẩy ra thực sự. Chúa Kito đã thắng sự chết bằng cuộc khổ nạn, cái chết trên
thập giá và sống lại, màu nhiệm phục sinh với ân sủng ấy thì rõ ràng đã thể
hiện nơi vinh quang của các thánh.”
“Quần áo mặc vào
ngày Halloween là biểu lộ lòng sốt sáng chân thành. Mặc y phục giống như các
thánh hay thiên thần mà chúng ta kính mến, tưởng tượng chính mình sẽ noi theo
gương những vị này như là môn đệ của Chúa Kito. Thực hành như vậy là người tín
hữu muốn làm sống lại những hình ảnh đạo đức của các thánh vì chính các ngài là
hình ảnh, là cửa ngõ dẫn đưa đến gương mẫu sống động theo Chúa Kito.”
“Mặc y phục giống
như các thánh là người tín hữu biểu lộ cách sống đặc biệt của người môn đệ Chúa
Kito, theo như lời giảng của thánh Phaolo: ‘Hãy bắt chước Ta vì Ta là Kito.’”
(1Cr.).
Gm Konderla gợi
lại hình ảnh các thánh trong sách Khải Huyền.
“Tôn thờ các
thánh đúng nghĩa sẽ dẫn đến việc tôn thờ Con Chiên Thiên Chúa bị giết chết mà
các thánh đã tôn thờ và noi theo.” Vậy sự tận tuy hy sinh thực sự của các thánh
-qua lời cầu khẩn của chúng ta và noi gương các ngài là những chứng nhân- sẽ
dẫn đưa chúng ta là kẻ tội lỗi trở lại với Chúa Kito.”
Giàm mục cũng có
vài lời cảnh báo và khuyên chúng ta là: “Đừng tục hóa ngày lễ Halloween làm
ngươc lại với niềm tin CG. Đừng tôn thờ vinh danh bất cứ cái gì có thể coi như
dị đoan, phù thủy, ma thuật, yêu thuật, bói toán, lên đồng v.v...”
“Bắt chước gương
tốt lành, nhân đức Kito giáo của những vị thánh mà chúng ta tôn kính,
phân biệt giữa xấu và tốt, giữa đúng và sai, giữa thánh thiêng và ma quỉ.”
“Hãy khuyên bảo
nhau và nói với nhau, diễn tả cho nhau chi tiết cách tuân giữ vẻ đẹp và chiều
sâu của ngày lễ Các Thánh.” -Gm Konderla nói.
Chúng ta mừng
ngày lễ mỗ năm để chứng tỏ một cử chỉ tôn sùng kính mến thưc sự Thiên Chúa mà
các thánh là gương mẫu đem hy vọng cho chúng ta một ngày nào đó cũng sẽ được
vào vương quốc cùng với các thánh mà Thiên Chúa đã dành cho các ngài từ thuở
ban đầu.
Fleming Island, Florida
Nov. 1, 2024
Nguyễn tiến Cảnh