CHÚA NHẬT XXXI-C THƯỜNG NIÊN

Kn 11:22-12:2; 2Tx 1:11-2:2; Lc 19:1-10

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD 

Image: Zacchaeus in the Tree by James Tissot

Câu chuyện Phúc Âm hôm nay làm tôi nhớ lại cuộc hành hương đất thánh trước đây. Chúng tôi rời Jerusalem gió lạnh và ẩm thấp đi Jericho để vừa hưởng khí hậu dịu mát vừa viếng thăm xứ với những biến cố đặc biệt ghi trong kinh thánh, đồng thới có dịp thưởng thức những hoa trái tươi mát như soài, tranh, dừa và những trái cây đặc biệt nổi danh khác được bày bán lan tràn ở những chợ lộ thiên. Trong Cựu Ước, Jericho còn được gọi là Thị Trấn Dừa. Đây là một vùng đất phì nhiêu xanh tươi nằm chơi vơi giữa sa mạc.

 Dân địa phương còn chỉ cho chúng tôi vị trí ngôi nhà của bà Rahab,[1] một gái làng chơi đã được sách Joshua nói tới và Mathieu nhắc lại khi nói về gia phả của chúa Giesu (Mt 1:1-5). Họ cũng rất thích thú chỉ cho chúng tôi những bức tường thành bị tàn phá bởi Joshua trong một trận chiến ghê gớm nói trong Cựu Ước mà có lẽ đã chẳng xẩy ra bao giờ cả. Họ cũng chỉ cho chúng tôi ngôi nhà của Zacchaeus và cả cây vả nổi tiếng nhất trong số 39 cây ở đó mà ông đã từng leo lên để được nhìn Chúa Giesu khi Người đi qua.

TẠI SAO ZACCHAEUS MUỐN NHÌN MẶT CHÚA GIESU?

Luca diễn tả Zacchaeus rất sống động. Zacchaeus là giám đốc thuế vụ tỉnh và là một tay giàu có trong vùng (Lc 19:1-10). Ông khác hẳn người thanh niên giàu có mà Luca nói tới đã không thể từ bỏ của cải của mình để theo Chúa Giesu (Lc18: 18-23). Zacchaeus xứng đáng làm gương mẫu cho những ai giàu có. Ông hứa với chúa Giesu là sẽ chia nửa gia tài cho người nghèo.

 Là tay giàu có trong vùng, Zacchaeus vẫn tỏ ra rất khiêm tốn và muốn đi tìm sự thật. Ông không xấu hổ vì thân lùn của ông, leo lên cây cao để được nhìn thấy mặt Chúa Giesu.

 Tại sao Zacchaeus lại hăm hở muốn nhìn mặt chúa Giesu? Có thể vì chúa Giesu có những điều không giống ông hay những gì mà ông không hề có. Chúa được quá nhiều người ngưỡng mộ, yêu mến, tín nhiệm, tìm kiếm và đi theo. Có cô đơn, bị bạn bè, láng giềng, mọi người xa lánh mới thấm thía nỗi buồn khổ và tưởng tượng ra cái sung sướng, hạnh phúc của người được mọi người ngưỡng mộ, thương yêu. Zacchaeus ở trong trường hợp này.

KẺ TỘI LỖI ĐÃ ĐƯỢC CỨU RỖI

“Zacchaeus! Hãy mau mau xuống đây, vì hôm nay ta cần ở lại nhà ngươi” (Lc.19:5). “Zacchaeus”, cái tên ghê tởm bị mọi người oán ghét. “Hôm nay”, chính lúc này là lúc ơn cứu độ đổ xuống cho ngươi. “Ta phải”, tại sao lại ‘phải’? Vì Cha ta, đấng giầu lòng thương xót, muốn Ta “tìm kiếm và cứu giúp kẻ đã mất”(Lc 19:10).

 Zacchaeus đã chứng tỏ sự thống hối của mình bằng quyết tâm sửa đổi những lỗi lầm trong quá khứ và chứng tỏ mình thực sự là con cháu của Abraham, kẻ thừa kế lời Thiên Chúa hứa trong Cựu Ước. Zacchaeus được Luca diễn tả như là con cháu Abraham, tổ phụ dân Do Thái, có nghĩa là ông nhận biết trọng điểm của chương trình cứu độ là Israel.

    Khi được yêu cầu như vậy thì những người giống như ông thường từ chối, nhưng Zacchaeus lại vui mừng chấp nhận. Những bức tường Jericho thực sự rung chuyển và xụp đổ! Có lẽ đây là lần đầu tiên Zacchaeus được chấp nhận vô điều kiện. Ông rất vui mừng, không còn xấu hổ như trước nữa. Theo như Luca diễn tả thì đó là cuộc ăn mừng lễ hội! Và đây, lại một lần nữa, tiếng xì xào, đồn đại là ông Giesu đã vào nhà và ngồi cùng bàn ăn uống với Zacchaeus là một tên thu thuế khét tiếng gian ác tội lỗi trong vùng. Khi ngồi cùng bàn với những tay quyền chức cao cấp trong xã hội, chúa Giesu quan sát Zacchaeus bước khỏi đống bùn lầy dơ dáy, nấm mồ hôi thối, không còn mặc cảm tội lỗi do chính ông đã gây ra.

 ƠN CỨU ĐỘ ĐÃ ĐẾN NHÀ NÀY

Chúa Giesu đã công khai tuyên bố: “Hôm nay, ơn cứu độ đã đến nhà này.” Chúa nói vậy với ông giám đốc thuế vụ Jericho thì Chúa cũng có thể nói như thế với mỗi người chúng ta; “Zacchaeus, đừng leo quá cao trên cây của các ngươi…và đừng trốn chạy ta, đừng tốn công sức để ý đến những mặc cảm tội lỗi của ngươi nữa. Ta cần bàn hỏi với ngươi xem ngươi giấu kín cái “tôi gian ác” của ngươi ở đâu, rồi chúng ta cùng nhau tìm cách lướt thắng những chống chế của ngươi hầu thoát ra khỏi cơn mê này. Hãy coi đây, cây đang đâm trồi nảy lộc…Ta đến để cứu ngươi!”

CÂU CHUYỆN LUÂN LÝ

Qua câu chuyện này, chúng ta có thể rút ra được bài học luân lý. Khi nhận ra mình đã lạc đường và  mất hết chẳng còn gì, chúng ta mới tự hỏi chúng ta đang ở đâu. Chúng ta cần đặt tên cho cái mặt nạ chúng ta đang đeo trước khi vất bỏ nó cùng với những lớp phấn ta đã thoa lên mặt chúng ta, thì chúng ta mới có thể nhìn rõ được bản mặt thật của chúng ta. Chúng ta phải cảm nghiệm về chính cái chết của chúng ta, trong tâm chúng ta với tất cả những súc động, bồi hồi, lo lắng, suy nghĩ về mình, về người, về những kẻ bị đàn áp bất công, về dân oan, về những người bị cướp mất cuộc sống do môi trường ô hiễm, bị hủy hoại, về những người thân yêu, những người mình thâm thù oán ghét cũng như những kẻ oán hận chúng ta…để rồi bắt đầu cuộc hành trình đi về Jerusalem, thị trấn của tử nạn và phục sinh. Hãy bỏ đi những cảm nghĩ tự an ủi mình, không chống chế biện hộ cho mình nữa, nhảy ra khỏi lùm cây âm u mình đang lẩn trốn, lấy nửa tài sản đem cho người nghèo, xả thân giúp đỡ kẻ hoạn nạn nghèo khó, đền trả những ai mà mình đã ăn gian, ăn cướp, đã vì vô cảm để dân lành, dân oan, những người anh em huynh đệ bị khốn khổ.  Khi mà ơn cứu chuộc đã đến trong xã hội chúng ta, cộng đồng chúng ta, nhà chúng ta và tâm chúng ta thì không một ai có thể cướp đi được tặng vật quí giá ấy.

ĐÔI LỜI KẾT:  BIẾN ĐỔI.

Để kết thúc bài viết, xin trich ít dòng của Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II viết cho các linh mục dịp Thứ Năm Tuần Thánh 2002 (No 5-6) liên quan đến câu chuyện Phúc Âm lý thú hôm nay:

 “Tất cả mọi chuyện xẩy ra cho ông ta (Zacchaeus) đều lạ lùng. Nếu giả thử chẳng may chúa Kito không ngẩng mặt lên nhìn ông ta, thì có lẽ ông ta cũng chỉ là một quan sát viên thầm lặng nhìn Chúa đi qua đường phố Jericho và, Chúa Giesu đã đi qua mà không đi vào đời ông. Zacchaeus đã không ngờ rằng sự tò mò của ông đã thúc dục ông làm chuyện bất thường ấy, lại chính là hoa trái của lòng Chúa thương sót đã có trước ông, đã thôi thúc ông, khiến ông thay đổi sâu đậm tận đáy lòng. (…)

 “Câu chuyện của Luca đặc biệt cả về văn điệu lẫn ngôn từ: Tất cả mọi sự đều đặc thù, khéo léo và dễ thương! Bản văn không chỉ tràn đầy tình người mà còn như nài nỉ, hối thúc qua lời Chúa nói là một hiến tặng mặc khải của lòng Chúa thương sót. Chúa nói: ‘Ta phải ở lại nhà ngươi’ hay dịch sát nghĩa hơn là: ‘Ta cần ở lại nhà ngươi’(c.5). Theo đúng lộ trình huyền diệu mà Thiên Chúa Cha đã trao đặt nơi chúa Giesu, trên đường đi Chúa đã đến với Zacchaeus. Người dừng chân bên ông như thể cuộc gặp gỡ đã được sắp đặt từ khởi đầu. Bất chấp lời xì xào đồn đại của miệng lưỡi loài người, căn nhà của kẻ tội lỗi sắp sửa trở thành một địa danh mạc khải, khung cảnh phép lạ của lòng Chúa thương sót. Thực vậy, việc này sẽ chẳng xẩy ra nếu Zacchaeus không để cho lòng mình thoát khỏi những trói buộc của ích kỷ, bất chính và những gian trá của ông. Nhưng lòng Chúa thương xót đã đến với ông như là tặng vật tràn đầy và nhưng không. Lòng thương xót đã có trước ông! (…)

      “Đây chính là trường hợp xẩy ra cho Zacchaeus. Biết rằng mình được đối sử như một người con, nên ông bắt đầu suy nghĩ và hành động như một người con, và ông sẽ biểu lộ cho những người anh chị em cùng một cách thức đó. Dưới cái nhìn trìu mến của chúa Kito, tim Zacchaeus bừng cháy tình yêu thương đối với những người láng giềng. Từ chỗ có cảm nghĩ mình bị cô lập, ông không cần để ý và biết đến cái cảnh đau khổ của người khác, bây giờ ông chuyển đổi thành thái độ chia sẻ: ‘Phân chia một nửa tài sản cho người nghèo’ (c.8). Bất công mà ông làm cho người ta bằng gian dối, ông sẽ đền bù: ‘Nếu tôi cưỡng đoạt của ai cái gì, tôi sẽ đền gấp bốn’(c.8). Ở điểm này thì chỉ có tình yêu Chúa mới có thể làm được như vậy, và ơn cứu độ đã hoàn thành: ‘Hôm nay ơn cứu độ đã đến nhà này’ (c.9).”

Zacchaeus đã biến đổi.!

Fleming Island, Florida

Oct 28, 2016