Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Đối với Đức Phanxico, Năm Thánh Ngoại Lệ Lòng Chúa Thương Xót là năm thánh phá luật lệ chu kỳ mỗi 25 năm sau năm Đại Thánh 2000 do Thánh GH Gioan Phaolo II ban hành là Năm Thánh Ngoại Lệ Ơn Cứu Chuộc năm 1983. Đức Phanxico mời gọi toàn thể Giáo Hội Công Giáo thay đổi địa danh mình, không phải để phán xét hay kết án mà là tha thứ và thương xót. Trong văn kiện ban hành năm thánh ngày 8 tháng 12 năm 2015 đức Phanxico xác nhân “ Giáo Hội gây được ảnh hưởng là ở chỗ chứng tỏ lòng thương xót và tình yêu đầy lòng trắc ẩn của mình”. “Có lẽ từ lâu chúng ta đã quên chứng tỏ và sống lòng thương xót” (Sắc lệnh ban hành Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót của Đức Phanxico dưới tiêu đề Latin Misericordiae Vultus / Khuôn Mặt cùa Lòng Thương Xót.)
Giáo Hội -trong năm thánh và năm toàn xá này- muốn nhấn mạnh một điểm đặc biệt và nổi bật nhất của mình, để mọi người hiểu. Điểm đặc biệt này là Lòng Thương Xót và khả năng đón chào và tha thứ vô biên cho tất cả mọi người nam cũng như nữ cần được tha thứ dù đã chết hay còn sống. Giáo Hội được kêu gọi theo gương chúa Giesu đã được nói trong Tin Mừng là Chúa đến để tìm kiếm kẻ tội lỗi, chiên lạc, chữa lành kẻ đau ốm, giải thoát kẻ tù tội. Theo cách thức đó, Chúa đã biểu lộ bộ mặt thực của Thiên Chúa. của Người và Cha chúng ta “giàu lòng thương xót”. Trong những cơ hội đặc biệt này, Giáo Hội dành mọi dễ dàng cho tất cả các tín hữu ăn năn thống hối và hòa giải. Giáo Hội dạy chúng ta phải ăn năn đền tội bằng hành động thương xót và yêu Chúa thương người để được lãnh ơn tha thứ mà Thiên Chúa ước ao ban phát cho con cái người, những ai tìm kiếm Thiên Chúa với lòng khiêm tốn.
“ …..chỉ để ý đến công bằng -ngài nói- khiến chúng ta quên rằng đây là việc đầu tiên dù là cần và thiết yếu….Đã đến lúc Giáo Hội, một lần nữa, phải nắm lấy lời kêu gọi lòng Chúa thương xót”.
Đức Phanxico nói về sự liên quan giữa lòng thương xót và công bằng: “Nó không phải là hai thực tế trái ngược nhau, nhưng là hai chiều kích của một thực tế đơn thuần sẽ từ từ tỏ lộ ra cho đến tột đỉnh thành tình yêu trọn vẹn.”
Có người hiểu công bằng, theo Kinh Thánh -Đức Phanxico nói- “công bằng là giữ đầy đủ luật lệ và đúng tư cách của người Israel tốt lành cho phù hợp với giới răn Chúa”. Ngài nói tiếp: “Quan niệm như vậy…. sẽ dễ dàng đi tới tình trạng bẻ cong luật lệ, làm mất ý nghĩa nguyên thủy của hai chữ công bằng và khiến giá trị thâm sâu của nó bị mờ tối.”
Đức Phanxico trích lời Chúa Giesu trả lời mấy người Pharisieu trong Tin Mừng Mathieu: “Hãy đi và học cách thức ta mong muốn thương xót, không phải hy sinh. Chúa Giesu hạ mình xuống cho thấy món quà to lớn về lòng Chúa thương xót là đi tìm kiếm kẻ tội lỗi để đề nghị tha thứ và ban ơn cứu độ cho họ.”
NHỮNG DẤU CHỈ VÀ BIỂU HIỆU CỦA NĂM THÁNH TOÀN XÁ
Năm Thánh toàn xá đòi hỏi phải có những điều kiện, dấu chỉ và biểu hiệu giúp cho người tín hữu sống thực sự đời sống Kito giáo để họ đạt được tình liên đới sâu thẳm với Chúa Giesu Kito, như:
-Hành Hương
-Cửa Thánh
-Ân Xá
Hành Hương là ký hiệu cổ của đời sống Kito giáo có nguồn gốc nhân chủng rất xâu xa: Homo viator. Chúng ta khởi sự từ một màu nhiệm là Thiên Chúa; trên đường đi chúng ta đi tới một màu nhiệm là Thiên Chúa. Suốt dọc đường đi, chúng ta có Chúa Kito ở bên cạnh chỉ lối: Ta là đường…, là ánh sáng. Khách hành hương không phải là kẻ đi lang thang (vì họ biết mục đích họ phải đến), họ không phải là người cô đơn (vì họ là một thành phần của đoàn người hành hương). Họ không có mái nhà vĩnh viễn ở trần gian này: Họ chỉ mang theo những gì cần thiết cho cuộc lữ hành của họ. Họ có những thôi thúc mạnh mẽ giúp họ, nhất là giới trẻ, hiểu được hành trình của họ là một cuộc hành hương.
Cửa Thánh trong các Vương Cung thánh đường hoặc Địa Danh Thánh tượng trưng cho điểm tới tức mục đích của người hành hương. Thánh đường là dấu chỉ của Nhà Chúa, của Vương Quốc đã hứa, ở đó Thiên Chúa là Cha sẵn sàng đón chào tất cả con cái Người mà qua Chúa Kito và quyền năng của Chúa Thánh Thần cùng Mẹ Maria, họ đang đi đến với Người. Người là Cửa Thánh vĩ đại đang mở ra cho tất cả loài người đi đến với Chúa Cha. Người là Cửa Thánh, qua đó chúng ta phải vào nếu chúng ta muốn đi vào Nhà Chúa. Chúng ta vào thánh đường để thờ kính Mình Thánh Chúa, để cùng nhau tụ họp với tư cách dân Chúa có cùng niềm tin, để tìm lại ý nghĩa Mình Thánh Chúa ngày chúa nhật đang kêu gọi tất cả Kito hữu liên kết mật thiết với Chúa Giesu trong bí tích thánh thể.
Đức Phanxico hy vọng là khi Cánh Cửa Thánh của Vương Cung Thánh Đường Phero và của tất cả các thánh đường trên khắp thế giới mở ra, thì cánh cửa sẽ trở thành “Cửa của Lòng Chúa Thương Xót, qua đó bất cứ ai đi vào sẽ cảm nghiệm được tình yêu thương của Chúa an ủi, tha thứ và hy vọng.”
Ngày 18-11-2015 trong buổi triều yết hàng tuần tại công trường thánh Phero, đức Phanxico đã đặc biệt nói về một dấu chỉ quan trọng của Năm Thánh là Cửa Thánh.
ĐTC nhắc lại là thượng hội đồng các giám mục gần đây đã cho “tất cả các gia đình và tất cả Giáo Hội sức mạnh để mở cánh cửa này. Giáo Hội được khuyến khích mở các cửa của Giáo Hội để cùng với Chúa đi gặp gỡ con cái của Người đang cùng nhau bước đi vào những lúc không nhất định hoặc những lúc đã qua trong thời buổi khó khăn này. Những gia đình Kito giáo thì đặc biệt được khuyến khích mở cửa lòng mình cho Chúa vì Chúa đang đợi để bước vào và ban ơn lành. Nhưng Chúa không bao giờ ép buộc ai mở cửa. Người xin phép được bước đến với chúng ta qua ngưỡng cửa mở của chúng ta, còn các cánh cửa của Chúa thì luôn luôn rộng mở”.
“Hiện còn có những nơi trên thế giới cửa không khóa nhưng cũng có nhiều nơi cửa còn được đóng chặt kỹ hơn bình thường. Chúng ta không chấp nhận áp dụng phương cách này trong đời sống chúng ta, đời sống trong gia đình, thị trấn, xã hội và cả đời sống Giáo Hội…Một Giáo Hội không hiếu khách giống như một gia đình cửa đóng then cài đã làm nhơ nhuốc Tin Mừng, biến thế giới thành khô cằn. Không nên có những cánh cửa -ĐTC than lên- được sửa chửa lại như vậy trong Giáo Hội!”
“Biểu hiệu điều hành các cửa -Ngưỡng cửa, Đoạn đường đi, Biên giới- đã trở thành cấp bách. Cửa chắc chắn phải bảo vệ, nhưng không thể bỏ rơi. Cửa không thể bị ép buộc, trái lại cần cho phép người đi vào như lòng hiếu khách sáng ngời và tự do đón chào, làm mờ tối tính kiêu căng xâm lấn. Cửa phải thường xuyên mở để xem có ai đang đợi ở ngoài không vì có lẽ họ không đủ can đảm hay cả sức mạnh để gõ cửa. Biết bao nhiêu người không còn tin tưởng….để gõ cửa lòng Kito giáo tại cửa của các thánh đường Giáo Hội…Chúng ta đã đánh mất lòng tin tưởng của họ, vậy xin đừng để nó xẩy ra nữa. Cửa nói lên nhiều điều về cái nhà và về cả Giáo Hội nữa”.
“Chính chúng ta -Đức Phanxico quả quyết- là những người giữ cửa và đầy tớ cửa nhà Thiên Chúa, là đức Giesu. Chúa Giesu là cửa để chúng ta đi vào và đi ra. Vì đoàn chiên Thiên Chúa là nơi trú ẩn không phải nhà tù…Chúng ta phải bước qua cửa và lắng nghe tiếng chúa Giesu. Nếu chúng ta nghe thấy giọng nói của Người, chúng ta được an bình….Nếu người gác cửa nghe thấy tiếng nói của chủ chiên thì mở cửa và cho tất cả chiên mà Chúa Chiên mang theo đi vào, tất cả mọi chiên, gồm những chiên lạc trong rừng mà Chúa Chiên đã tìm thấy. Người gác cửa không chọn chiên, nhưng là Chúa Chiên Lành. Người gác cửa cũng vâng nghe tiếng Chúa Chiên. Giáo Hội là cửa vào nhà Thiên Chúa nhưng không phải là chủ nhà Thiên Chúa”.
Ân Xá
Thánh Gioan Phaolo II viết trong sắc lệnh Mầu Nhiệm Nhập Thể / Incarnationis Mysterium: “Ân xá là một trong những yếu tố tạo thành Năm Thánh. Ân xá nói lên trọn vẹn lòng thương xót của Chúa Cha, đấng hiến tặng cho mọi người tình yêu của ngài, trước hết là tha thứ tội lỗi”. Bình thường ĐGH nói: “Thiên Chúa Cha ban sự tha thứ qua bí tích Giải Tội và Hòa Giải”, nhưng “hòa giải với Thiên Chúa không có nghĩa là không phải chịu hậu quả của tội mà chúng ta đã được thanh tẩy. Rõ ràng theo văn bản này thì ân xá rất quan trọng, vì nó biểu hiện hoàn toàn lòng thương xót của Thiên Chúa như một quà tặng. Với ân xá, kẻ tội lỗi biết ăn năn thống hối sẽ được miễn hình phạt tạm do tội đã được tha như là một lỗi lầm”.
NHỮNG THẮC MẮC VỀ NĂM THÁNH LÒNG CHÚA THƯƠNG XÓT
Dưới đây là những thắc mắc về Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót và những giải đáp
1- Năm Thánh là gì?
Theo truyền thống Do Thái, Giáo Hội Công Giáo cũng mừng Năm Thánh (danh từ dùng giống nhau). Truyền thống Công Giáo khởi đầu năm 1300 do ĐGH Boniface VIII. Năm Thánh là một ơn tha thứ tổng quát mở ra cho tất cả mọi người. Đây là một đề nghị đặc biệt để mọi người có thể tiếp cận với Thiên Chúa và tha nhân.
2- Có khác biệt giữa Năm Thánh Thường và Năm Thánh Khác Thường không?
Có 2 loại năm thánh: Năm Thánh Thường và Khác Thường. Từ năm 1475, năm thánh thường được mở ra mỗi 25 năm. Năm Thánh khác thường chỉ có trong những trường hợp ngoại lệ đặc biệt. Cho đến nay đã có 24 năm thánh thường và 4 năm thánh bất thường. Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót do Đức Phanxico ban hành là năm thánh bất thường thứ 5. Trước năm thánh này là năm thánh bất thường thứ 4 do Thánh GH Gioan Phalo II ban hành năm 1983. Ngài cũng ban hành một năm thánh thường vào năm 2000.
3-Tại sao Đức Phanxico kêu gọi Năm Thánh Bất Thường Lòng Chúa Thương Xót?
ĐGH thông báo Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót vào tháng 3 năm 2015 và quyết định chính thức khi ngài ban hành sắc lệnh Misericordiae Vulvus vào ngày 11-4-2015. Lúc đó ngài đã cắt nghĩa tường tận như sau: “Tại sao có Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót? Đơn giản bởi vì Giáo Hội, trong thời gian này có rất nhiều thay đổi lớn, nên cũng muốn cống hiến những dấu chỉ một cách thật mạnh mẽ”.
4- Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót sẽ kéo dài bao lâu?
Năm Thánh không bắt buộc phải kéo dài 365 ngày. Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót sẽ lâu dưới một năm, bắt đầu ngày 8-12 -2015 và kéo dài tới ngày 20-11-2016.
5- Bao nhiêu người sẽ hành hương tới Roma?
Năm Thánh 2000 đã lôi cuốn chừng 25 triệu khách hành hương tới Rome. Người ta đoán chừng con số người hành hương năm Lòng Chúa Thương Xót cũng sẽ tương dương như vậy. Sẽ có từng đoàn người vĩ đại đến Vương Cung Thánh Đường thánh Phero và các thánh đường khác trong vùng suốt cả năm. Chủ các cửa hàng và tiệm ăn cùng khách sạn gần Vatican cho biết họ sẽ phải bận rôn đầu tắt mặt tối suốt năm này.
6- Sẽ có những biến cố gì trong năm này?
Năm này sẽ là năm bận rộn kinh khủng. Một khi cửa thánh Vương Cung Thánh Đường Phero mở vào ngày 8-12-2015 thì những cửa thánh của cả thị trấn Vatican cũng đều mở. Các biến cố đều tập trung vào quan niệm Lòng Chúa Thương Xót, có nghĩa là các linh mục sẽ đặc biệt ngồi tòa để mọi người xưng tội, chìa khóa mở cửa tâm hồn để đi vào Năm Thánh. Cũng có đọc kinh cầu nguyện ngày vọng “Lau Khô Nước Mắt” vào tháng 5 và Năm Thánh cho các tù nhân vào tháng 11. Xin vào www.im.va để có thêm chi tiết về các biến cố sắp tới…
7- Cửa Thánh là gì?
Nghi thức đầu tiên của Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót là mở Cửa Thánh. Trong cuộc tông du Phi Châu, đức Phanxico đã mở Cửa Thánh nhà thờ chính tòa Bangui ở Cộng Hòa Trung Phi. Đây là một cử chỉ chứng tỏ rất rõ ràng Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót được mở ra cho tất cả mọi nơi trên thế giới. Nhưng ĐTC cũng mở Cửa Thánh của Vương Cung Thánh Đường thánh Phero mà mọi người ai cũng quen biết. Bình thường thì cửa này được mở mỗi 25 năm. Thực ra cửa bị che kín bởi một bức tường gạch cho đến khi nó bị đập bể ra vào năm thánh kế tiếp. Vì đây là Năm Thánh Bất Thường nên Cửa Thánh được mở sớm hơn, chỉ 15 năm sau khi cửa đã đóng.
Cửa Thánh cũng là một biểu tượng ngoại lệ nên người Công Giáo có thể tự mở ra theo niềm tin của mình. Đối với những người hành hương, thì điểm chính của cuộc du hành của họ là bước qua Cửa Thánh. Vào ngày Chúa Nhật 13 tháng 12, lần đầu tiên trong lịch sử các Năm Thánh, Cửa Thánh của tất cả mọi nhà thờ chính tòa trên thế giới sẽ mở ra, đồng thời các thánh đường địa phương nhờ quyền năng của ĐTC cho phép cũng được thông phần tham dự.
8- Hành hương viếng Roma có được an toàn không?
Sau khi xẩy ra những vụ khủng bố ở Paris và nhiều nơi khác, an ninh đã được tăng cường khắp Âu Châu. Vì là trung tâm của Giáo Hội hoàn vũ, nên Roma có thể là mục tiêu khủng bố trong tương lai. Trong Năm Thánh này người ta rất lo ngại có thể có khủng bố nên quân đội và cảnh sát Ý thường xuyên hiện diện tuần hành kiểm soát tại các địa điểm du lịch lớn, đặc biệt tại Vatican và Công Trường Thánh Phero.
KINH CẦU CHO NĂM THÁNH LÒNG CHÚA THƯƠNG XÓT
Lạy Chúa Giesu Kito!
Chúa đã dạy chúng con phải thương người giống như Cha ở trên trời,
Chúa cũng biểu chúng con là ai nhìn thấy Chúa,
thì cũng nhìn thấy Người.
Xin hãy tỏ cho chúng con long nhan Chúa để chúng con được cứu rỗi.
Ánh mắt yêu thương của Chúa…
đã giải cứu Zacchaeus và Matthew khỏi cảnh nô lệ tiền bạc;
khiến dâm phụ và Magdalene hết tìm tòi vui sướng xác thịt;
buộc Phero khóc thảm vì bội phản,
và bảo đảm nước trời cho tên trộm biết ăn năn.
Lạy Chúa xin hãy cho chúng con nghe, như thể nói với mỗi người chúng con,
những lời Chúa đã nói với phụ nữ Samaritano:
“nếu ngươi biết được tặng vật Chúa ban!”
Ngươi là diện mạo hữu hình của Chúa Cha vô hình,
của Thiên Chúa là đấng biểu lộ quyền năng trên muôn loài bằng tha thứ và xót thương:
hãy làm cho Giáo Hội trở thành diện mạo hữu hình của Chúa, đã sống lại và vinh hiển.
Chúa đã muốn những thừa tác viên của Chúa phải tỏ ra yếu đuối
để họ có thể thấu hiểu, động lòng trắc ẩn với những người dốt nát và lầm lạc:
hãy để mọi người khi đến gần họ
…. sẽ cảm thấy mình cần được Thiên Chúa tìm kiếm, yêu thương và tha thứ.
Xin hãy gửi Thánh Thần Chúa đến và thánh hóa mỗi người chúng con
bằng sức mạnh thánh xức dầu của người,
để Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót là năm của hồng ân Thiên Chúa,
và Giáo Hội Chúa, với sự nồng nhiệt tân cải, có thể
mang lại Tin Mừng cho người nghèo khó
tuyên bố tự do cho kẻ tù tội và bị áp bức,
mang lại ánh sáng cho người mù lòa.
Lạy Chúa Giesu, chúng con cầu xin Chúa điều này, với sự can thiệp của Mẹ Maria, Mẹ của lòng Thương Xót, Chúa là đấng hằng sống hằng trị cùng với Đức Chúa Cha và Chúa Thánh Thần đời đời chẳng cùng. Amen.
Fleming Island, Florida
Dec. 15, 2015
NTC
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
