Chúa Nhật XXVIII Thường Niên C

(2V 5:14-17; Cv 98:1,2-3,3-4; 2Tm 2:8-13; Lc :11-19)

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD  

Các bài đọc và bài Phúc Âm hôm nay nói về tưởng nhớ và cám ơn, chữa lành bệnh và ơn cứu độ. 

Bài đọc 1 trong cựu ước sách Các Vua 2 (2V 5:14-17) nói về vị quan lãnh binh của vua Syria là Naaman đến cám ơn tiên tri Elisha vì dã chữa lành bệnh cho ông. Bài Tin Mừng thánh Luca nói về một trong 10 người bị bệnh phong cùi được Chúa Giesu chữa lành đã nhớ ơn và trở lại cám ơn Chúa. Bài đọc 2 thánh Phaolo nhắc nhở Timohy, cũng là chúng ta, hãy nhớ lại chúa Giesu đã chịu chết và sống lại. Nói về sự chết và phục sinh của Chúa là nhắc nhở chúng ta phải biết ơn Chúa đã rửa sạch chúng ta khỏi tội lỗi và thêm   sức mạnh cho chúng ta để đương đầu với mọi nghịch cảnh, khó khăn và đau khổ ở đời. Chúng ta là người chịu ơn thì phải biết ơn.

NAAMAN ĐƯỢC RỬA SẠCH HAI LẦN 

Hãy coi bài đọc 1 trong Cựu Ước, tiên tri Elisha đã biểu Naaman, một lãnh quan oai phong đầy quyền uy, là phải tắm ở sông Jordan bảy lần thì bệnh hủi sẽ khỏi. Naaman đã nghênh ngang trả lời “Phải chăng các sông ở Damascus là sông Abana và Pharpar lại không có những giòng nước tốt hơn nước của Israel hay sao? Há chi ta lại không thể tắm ở đó để được sạch hay sao?”(2V 5:12). Naaman có lý vì hiển nhiên nước sông của Syria tốt hơn, mực nước lại cao hơn. Nước sông Jordan về mặt vệ sinh không thể sánh được với những suối nước chảy xuống Damascus từ những núi cao. Về mặt nghi lễ thì lại là một chuyện khác. 

Naaman tỏ ra thất vọng nhưng vẫn chờ đợi “người của Thiên Chúa, tiên tri Elisha”, sẽ thực thi một dấu chỉ ngoạn mục hơn. Naaman không hồ nghi về lời khuyên của một tiên tri. Ông hồ hởi và làm theo lời Elisha chỉ. Ông đã tắm nơi sông Jordan và ông đã lành bệnh; da dẻ ông trở thành sạch sẽ tươi mát như da trẻ con. Nước bùn đục ngầu đã rửa sạch bệnh cùi của Naaman, tinh tuyền và kỳ lạ gấp bội lần sự kiêu hãnh của ông về nước sông ở Syria.

Hai xe đất của Israel mà ông xin đem về quê hương ông ở Syria, ông sẽ dùng để xây một bàn thờ tôn kính Chúa Israel ở Aram. Naaman đã nhận ra quyền lực của Thiên Chúa Israel và sẽ thờ lạy không một chúa nào khác ngoài Chúa của Israel. Đây là bài học sau cùng và quan trong nhất mà ông học được. Naaman là người ngoại, không phải là dân Chúa chọn. Ân phúc, lòng Chúa thương sót được ban phát cho tất cả mọi dân tộc của mọi quốc gia là một quan niệm khó hiểu và không thể chấp nhận được đối với dân Israel.

TRÊN ĐƯỜNG HÀNH TRÌNH ĐI LÊN JERUSALEM 

Hãy thử định vị trí bài Tin Mừng hôm nay của Luca (Lc 17: 11-19). Bài Tin Mừng bắt đầu với câu: “Khi chúa Giesu tiếp tục cuộc hành trình đi về Jerusalem” cho thấy chúa Giesu đang đi dần đến cuộc khổ nạn của Người. Điều này vượt lên trên tất cả những lời nói và biến cố trong toàn thể đoạn Tin Mừng của Luca (Lc 17:11-18:30). Hầu hết những tài liệu trong phần này là đặc thù, duy nhất của Luca. Trong câu 17:11 Luca hầu như đă nhìn thấy Jerusalem ở đàng xa và ông đã nêu ra cho độc giả thấy. Phần này kết thúc ở câu 18:30 bởi vì ở câu 18: 31 Chúa Giesu nói với nhóm 12 môn đệ: “Này đây chúng ta lên Jerusalem”. Chúa Giesu sẽ không để lại trong ký ức của các môn đệ ý nghĩa của cuộc hành trình; Người sẽ nói tiên tri về cuộc khổ nạn của Người lần thứ ba và lần cuối cùng ở thị trấn thánh này.

CHỈ MỘT NGƯỜI PHONG CÙI BIẾT ƠN CHÚA GIESU 

Biến cố chữa người Samaritano khỏi bệnh phong cùi và cuộc đi lên Jerusalem của chúa Giesu được Luca kể lại (17: 18) là một mẫu chỉ cho người Do Thái thời ấy (cf 10:33), cũng giống như câu chuyện người Samaritano tốt lành. Ngoài ra, dù là người ngoại nhưng tin vào chúa Giesu thì cũng được ơn cứu độ. (17:19) 

Vị trí địa dư cũng giữ một phần quan trọng trong Tin Mừng Luca; nó có thể hiểu theo nghĩa đen hay thần học, vật lý. Trong câu chuyên hôm nay, biên giới giữa Galilee và Samaria là địa danh rất phù hợp với câu chuyện giữa chúa Giesu và người Samaritano (c.16). Người bị bệnh phong cùi theo luật  không được lại gần người bình thường, phải giữ một khoảng cách xa (c.12). Sách Levi (13:45-46; 5:2) cho thấy họ phải sống biệt lập thành đoàn với nhau (2V 7:3); họ thường tụ tập gần những giao điểm của xa lộ hay ngã ba, ngã tư đường để xin bố thí. Theo luật khi khỏi bệnh họ phải đến trình diện thầy cả tư tế (Lv 14: 2-32).

CẦN HIỂU RÕ CÂU CHUYỆN

Bài Tin Mừng hôm nay đặt ra một số vấn nạn khá quan trọng. Người Samaritano, vì không phải là Do Thái nên sống ngoài luật lệ của Do Thái Giáo, thì có phải đi trinh diện thầy cả tư tế theo luật Do Thái không? Tại sao chúa Giesu trách chin người kia không trở lại (c. 17-18) sau khi được chữa lành và đi trinh diện các thầy tư tế để xác định bệnh đã khỏi để được xuất khỏi trại cùi?  Lời chúa Giesu nói với người Samaritano trở lại: “Niềm tin của ngươi đã chữa lành ngươi” xem ra có vẻ thừa, vì tât cả 10 người đều được chữa lành cả! 

Bài Tin Mừng này phải được hiểu theo hai phần khác nhau. Các câu 11-14 và 15-19. Phần đầu là câu chuyện chữa lành với những yếu tố căn bản: Tiếng kêu cầu xin giúp đỡ và lời đáp trả của chúa Giesu; Chữa lành bệnh là hành động nghe lời giống như hành động ở những câu 5: 12-16. Phần hai là ơn Cứu Độ cho người ngoại quốc. Người ngoại trở lại và cầu xin Thiên Chúa, diễn tả lòng biết ơn đối với chúa Giesu. Khi chúa Giesu nói: “ Niềm tin của anh đã chữa anh lành,” phúc đức này chắc chắn ám chỉ một số ơn huệ khác với ân huệ mà 9 người kia đã được lúc trước. Động từ “chữa lành” ở đây còn phải được hiểu cao hơn nữa là “đã được cứu rỗi.”

ĐƯỢC CỨU RỖI BỞI NIỀM TIN

Bài Phúc Âm hôm nay nói về một người ngoại quốc có hai điều trái ngược: là dân ngoại, nhưng được ơn cứu độ nhờ có niềm tin. Người đó là người Samaritano, một người ngoại đạo không phải là dân Israel nhưng đau khổ vì bị phong cùi. Ở đây, trước mặt Chúa Giesu thì chỉ có người ngoại quốc nhận được đầy đủ ơn phúc của sứ vụ chúa Giesu. Lại một lần nữa, tiên đoán của Luca thật là chính xác về số phận của người ngoại quốc, người sống ngoài xã hội Israel, người ngoại đạo, những kẻ ốm đau và tội lỗi.  Câu chuyện cho chúng ta thấy trước một lịch sử vĩ đại về Công Vụ của Các Tông Đồ: Dân Israel thì ngày càng mù lòa không chấp nhận Chúa, còn dân ngoại lại hân hoan đón nhận Chúa. Chương trình của Thiên Chúa là cứu chuộc tất cả mọi người trên toàn thế giới không trừ một ai. Việc chữa lành bệnh phong cùi cho 10 người là một chủ đề có tính phổ quát ở chỗ “người ngoại quốc” là người duy nhất đã trở lại cám ơn Chúa vì được ơn chữa lành. Ám chỉ này thật rõ ràng, và chúa Giesu đã từng biểu lộ như vậy nhiều lần. Nếu Lời Cứu Độ được truyền tới trước tiên cho những người mà họ lại không chấp nhận thì nó sẽ được loan đi cho tất cả mọi người trên khắp thế giới. Quả là khôi hài và cay đắng cho chúng ta, cho những vị lãnh đạo chính dân của Chúa lại chối bỏ Chúa!

Sự quảng đại và lòng thương xót của Thiên Chúa đã được biểu lộ cho tất cả mọi người, cả người biết ơn lẫn người vô ơn. Chín trong số 10 người đã không trở lại cám ơn Chúa, nhưng họ vẫn được chữa lành. Lòng Chúa thương xót rộng mở vẫn đổ tràn trên những người bất nghĩa và chúng ta. Câu chuyện Naaman và ngụ ngôn 10 người phong cùi cho chúng ta những bài học quí về tưởng nhớ, biết ơn, chữa lành và cứu độ.

ĐÔI LỜI KẾT:  NHỮNG DẤU HIỆU TỎ LÒNG BIẾT ƠN 

Biết ơn không phải chỉ nói lời “Cám Ơn” cho đúng phép lịch sự xã giao. Nó phải là cách cảm nghiệm về sự huy hoàng và kỳ diệu của thế giới để nhận biết và ngạc nhiên. Biết ơn là mở lớn hai mắt và ghi đậm trong tim. Đâu là dấu chỉ của một người biết ơn?  Nước mắt thì sẽ cạn nơi người nói cám ơn. Can đảm để nói lời cám ơn, nhìn biết tặng vật và cảm nghiệm về thế giới này cùng với tất cả mọi tạo vật trên trời dưới đất, sông biển, núi rừng.…cộng chung lại như là một tặng vật. Thay đổi không phải chỉ nơi người có được cảm quan nội tâm, mà còn thay đổi cả ngoại cảnh, thế giới và tất cả những người chung quanh con người ấy. Tấm lòng biết ơn là dấu ấn của người Kito hữu thực. Những ai có lòng biết ơn thì giàu có thật sự. Họ không những chỉ biết họ được chúc phúc nhiều thế nào mà còn liên tục tưởng nhớ lại là tất cả mọi điều tốt lành đều đến từ Thiên Chúa. 

Tỏ ra biết ơn tha nhân và nói lời cám tạ họ là một dấu chỉ can đảm to lớn. Nếu những người cộng tác với chúng ta bị từ chối, nản chí vì không được khuyến khích nâng đỡ và mất cảm hứng thì chúng ta cần phải làm cái gì để họ hiểu rằng chúng ta nhận biết và tri ân họ, biết họ là ai và những điều họ đã làm. Những người liên kết với chúng ta vì biết ơn thì họ luôn luôn khám phá ra những nguồn mạch của sức mạnh đồng thời kích thich nó cho triển nở dồi dào hơn. Một người càng có lòng biết ơn thì nội tâm càng trở nên phong phú hơn. Một người biết ơn thì tích lũy trong tâm, trong ký ức họ tất cả mọi  cảm nghiệm tốt ở quá khứ, như người Pháp có câu châm ngôn: “Tri ân là ký ức từ tâm mà ra”. 

Một tấm lòng thiết tha!

Fleming Island, Florida

Oct. 10, 2013

NTC