CHÚA NHẬT XV A
THƯỜNG NIÊN
Is 55:10-11; Rm
8:18-23; Mt 13:1-9
Bác sĩ Nguyễn
Tiến Cảnh, MD
Sách tiên tri
Isaiah kể: “Mưa và tuyết rơi từ trời xuống thì nó sẽ không trở lại trời
nhưng sẽ làm cho đất mát mẻ, sinh màu mỡ giúp cho hạt giống nảy mầm rồi sinh
hoa trái để cho ta có cơm ăn.”(Is 55:10). Mưa trong sa mạc có vẻ không sinh
lợi, nhưng nó đã hoàn thành một mục đích nào đó của Thiên Chúa. Lời Chúa đến
với những tâm hồn chai đá, đôi khi cũng có thể làm thay đổi cuộc sống của họ.
Xem vậy thì Lời Chúa ra khỏi con người cũng không phải là vô ích.
Tuyết rơi từ
trời xuống cũng vậy, nó không phải là để phủ kín núi đồi cho người ta trượt
tuyết, trẻ con chơi đùa và làm người tuyết, nhưng mục đích chính của nó, cũng như mưa, là hóa ra nước làm ướt đất giúp cây
cối có thể mọc và sống xanh tươi trở lại.
Mỗi khi tuyết và
mưa rơi chúng đều tạo ra những yếu tố cần thiết làm ẩm ướt đất để hạt giống nảy
mầm, bám chặt xuống đất và lớn lên. Lời Chúa -cũng giống như mưa và tuyết từ
trời rơi xuống- luôn luôn hoàn thành mục đích mà Thiên Chúa mong muốn.“Lời
từ miệng Ta phán ra sẽ không trở lại với Ta dù không sinh kết quả tức thì,
nhưng nó đã thực hiện ý muốn của ta và làm tròn xứ mệnh Ta trao phó” (Is
55:11). Để chấp nhận sự thật này, cần phải có niềm tin và bền chí nhẫn
nại.
CẦN PHẢI CÓ NIẾM TIN
Thánh Phaolo trong
thư gửi tín hữu Roma (Rm 8:18-23), cho rằng số phận loài người nằm ở tương
lai, mà tương lai là do ở người có lòng tin. Có tội thì bị phạt, có lòng tin tưởng
thì được giải thoát và hưởng vinh quang (c.19-22). Kiên trì chờ đợi thì mùa gặt
Chúa Thánh Thần sẽ đến. Người tín hữu được hưởng hoa trái đầu mùa là do Chúa
Thánh Thần như một bảo đảm thân xác được giải phóng khỏi mọi cám dỗ của tội lỗi
(c.23).
Ý NGHĨA DỤ NGÔN
Khi giảng, đức
Giesu thường dùng dụ ngôn để so sánh và làm sáng tỏ vấn đề giữa niềm tin Kito
giáo và thực tế trong cuộc sống. Cùng một biến cố nhưng lại có những yếu tố
hoàn toàn khác nhau như dụ ngôn men trong bột (Mt 13:33), mục đích là làm cho
người nghe phải tò mò chú ý, cũng như cách nói tượng hình khiến người nghe phải
suy nghĩ và tìm hiểu. Hiểu biết là một quà tặng, một ơn Chúa ban đặc biệt cho
các môn đệ, không phải ai cũng có. Được ơn hiểu biết hay không là do Thiên
Chúa. Còn vấn đề ngu dốt không hiểu Lời Chúa thì lại khác, như có kẻ nhìn mà
không thấy, nghe mà không hiểu (Mt 13:13).
CÁCH XẾP ĐẶT DỤ NGÔN NGƯỜI GIEO HẠT GIỐNG
Hãy để ý cách sắp
đặt những bài giảng dụ ngôn của Mathieu (Mt 13:1-52). Những bài giảng của Chúa
Giesu thường ở dưới dạng dụ ngôn như dụ ngôn nói về các nhà biệt phái chối bỏ
đức Giesu. Các dụ ngôn này là những cuộc bàn luận quan trọng thứ ba của Chúa
Giesu trong Mathieu, đồng thời là phần hai của sách Tin Mừng ba. Mathieu viết
theo dàn bài của Marco (Mc 4:1-35) nhưng lại chỉ có hai dụ ngôn của Marco. Hai
chuyện còn lại rất có thể lấy từ nguồn “Q” và tổng hợp đặc biệt các chuyện của
Mathieu. Thêm vào 7 chuyện dụ ngôn, cuộc bàn luận cho thấy lý do tại sao Chúa
Giesu dùng bài giảng đặc biệt này (Mt 13:10-15) để cho thấy ai hiểu lời Chúa
giảng là có ơn phúc (c.16-17), cắt nghĩa chuyện dụ ngôn người gieo giống (c
18-23) và những hạt giống (c.36-43) để rồi kết thúc bằng một kết luận để các
môn đệ hiểu (c.51-52).
CHÚA KHÔNG BAO GIỜ TIẾC LỜI
Người Galile là
dân nhà nông nên nói về người gieo hạt giống (Mt 13:1-23) thì ai cũng hiểu. Ông
gieo hạt lên cả những nơi mà hạt giống không có cơ may nảy mầm. Ông rảy hạt lên
lối đi thì dĩ nhiện nó không có hoàn cảnh để mọc. Những hạt rơi vào nơi đá đất
lẫn lộn thì nó cũng nảy mầm nhưng rồi chết. Những hạt rơi vào bụi gai, có mọc
lên đấy nhưng bị gai đè bẹp mà chết. Sau cùng những hạt rơi trên đất tốt sẽ mọc
lên mạnh khỏe và sinh hoa kêt trái rất nhiều.
Như vậy cuối
cùng đất tốt vẫn là nguồn lợi chính. Dụ ngôn cũng vẽ nên hình ảnh người gieo
gống hào hoa phóng khoáng hay có thể nói là phung phí.
Trong phần cắt
nghĩa dụ ngôn (c18-23), chúa nhấn mạnh đến nhiều loại đất khác nhau, tức môi trường
đón nhận lời Chúa (Mc 4:14-20; Lc 8:11-15). Các loại đất được cắt nghĩa như vậy
để nói lên quan điểm của nhiều học giả cho rằng cách diễn giảng đó không phải
do đức Giesu mà là của các Kito hữu thời sơ khai nói về việc họ bỏ đạo vì bị
truy nã và vì thói hư tật xấu trần tục. Tuy nhiên cũng có người cho rằng cách
cắt nghĩa đó căn bản vẫn là do đức Giesu được khai triển theo cảm nghiệm Kito
giáo sau này. Cũng có những cách cắt nghĩa khác như: 1- Những người chưa bao
giờ chấp nhận lời Chúa rao giảng (Mt 13:19). 2- Những người tin nhưng rồi bỏ đi
vì bị truy nã (c20-21). 3- Những người tin, nhưng Lời Chúa bị đè bẹp vì lề thói
trần tục và bị tiền tài danh vọng lôi kéo (c22). 4- Những người đáp ứng Lời
Chúa và sinh hoa kết trái dồi dào (c23).
Hình như chẳng có
trường hợp nào mà đức Giesu lại tỏ ra đau khổ như trong câu chuyện này. Chúa ám
chỉ hạt giống –bị lấy mất do ma quỉ, bị chết vì không rễ, bị ngộp thở vì ham mê
tiền tài danh vọng và vui thú cuộc đời. Chúng ta coi việc Chúa tung hạt giống
đi tứ phương là quảng đại hay hoang phí? Cách diễn giảng của Chúa Giesu rõ ràng
cho thấy hạt giống tức là Lời Chúa, người nghe tức là đất. Như
vậy, ta thấy Chúa quá sức quảng đại và không hề tiếc lời.
LỜI CHÚA SẼ ĐƯỢC HOÀN THÀNH
Bất cứ điều gì Thiên
Chúa nói trong Tin Mừng đều sẽ được hoàn thành. Không bao giờ lời Chúa phán ra
mà trở thành vô ích, không sinh hoa trái như ý Chúa. Lời Chúa/Tin Mừng có khi
rơi trên đá hay cát sỏi, có nghĩa là Lời Chúa được lan truyền rộng mở trong mọi
môi trường, những nơi chưa được trồng trọt hoặc những nơi hoang dã không người
ở. Chúng ta thấy hạt giống đã bị phí phạm. Nhưng không phải vậy, Tin Mừng
thường rơi vào những trái tim khô cằn chai đá.
Cũng có khi sứ
điệp của Chúa Giesu được chuyển đến những kẽ kiêu căng, bất cần, chẳng tin gì hết cũng xem như vô ích vì bị từ
chối rồi dội ngược trả lại cho Chúa. Nhưng không phải vậy đâu. Chúa đã có những
dự án ở đó và nó sẽ được hoàn thành. Nó từ bỏ con người không cân cải
chính, chẳng cần phân bua. Bề ngoài xem có vẻ vô ích, nhưng sau cùng nó đã
thành công. Kẻ phạm tội cuối cùng đã từ bỏ tội lỗi và trở về với Chúa, ví Chúa
đầy lòng thương xót.
Tin Mừng thường
bị coi rẻ khinh thường. Nó vào tai những kẻ ấy như nước chảy đầu vịt, như những
cánh đồng rộng lớn được phúc âm rao truyền mà lại như sa mạc chẳng sinh ra hoa
trái. Phúc âm cũng được loan truyền trong mọi cộng đồng nhưng kết quả xem ra ít
ỏi như mưa trên sa mạc. Dù có thất bại do đối kháng và dửng dưng, nhưng sứ điệp
của chúa Giesu về nước trời ở tương lai sẽ thành công vô cùng. Dù Phúc Âm không
mang lại kết quả tức thì như mong muốc, nhưng cuối cùng sẽ thành công trọn vẹn
đúng như ước nguyện, và toàn thể thế giới sẽ nhận biết Thiên Chúa là tình yêu.
HÃY ĐỂ LỜI CHÚA ĂN SÂU VÀO CUỘC SỐNG
Chớ gì Lời Chúa
sẽ ăn sâu và thấm nhuần vào cuộc sống của chúng ta. Nếu chúng ta để cho Lời
Chúa xâm nhập tâm hồn chúng ta, chúng ta sẽ nhận ra con người thật của chúng
ta, thấy chúng ta đã để mất nhiều ân phúc của Chúa, để tâm hồn bị hoang phế, bỏ
quên, bỏ ngỏ xa lìa khỏi quyền lực chuyển đổi của Thiên Chúa. Hãy cầu nguyện như thánh Alberto Cả:
“Xin hãy để
con ở phía sau cuộc sống cũ của con, để những hạt giống Lời Chúa không bị chim
trời là những tư tưởng hão huyền ăn mất, hoặc những sầu muôn gai góc làm cho
ngộp thở. Xin hãy ban cho con tâm hồn mềm mại đầy khiêm tốn và an vui để con
trở thành mảnh đất phì nhiêu
có thể sinh ra hoa trái dồi dào.”
NTC