Điều quan trọng và đặc biệt nhất chúng ta thấy trong sách Isaiah 46: 9-10 là tuyên cáo chỉ có một Thiên Chúa. “…Vì Ta là Thiên Chúa, không có Thiên Chúa nào khác. Ta là Thiên Chúa và không có Thiên Chúa nào giống như Ta. Ta đã tuyên bố ngày tận cùng ngay từ lúc khởi thủy, từ thời xa xưa lúc mà mọi điều chưa được thực hiện. Ta nói ý định của ta sẽ thành và Ta sẽ thực hiện những điều Ta muốn…”

Ở đây Chúa không chỉ nói rằng Chúa “cho ta biết” tương lai, nhưng Chúa còn cho biết Chúa có quyền lực “làm cho nó xẩy ra”.

Không có chỗ nào rõ ràng hơn những lời Chúa đã nói với Abraham và đã xẩy ra cho con cháu Abraham qua tới con cháu của Jacob cùng 12 chi họ Israel.

Lời Chúa hứa với Abraham là Sarah, vợ ông sẽ sinh con trai đặt tên là Isaac (Genesis 17: 19-21; 21: 1-3). Isaac sẽ sinh ra hai người con trai sinh đôi là Jacob và Esau (Genesis 25: 19-26). Jacob có 12 người con trai từ đó phát khởi ra 12 chi họ Israel. Cứ thế mà tiếp tục sinh con đàn cháu đống nhiều vô kể….

TIÊN TRI VỀ  VIỆC  THÀNH  LẬP  MỘT QUỐC  GIA

Mặc dù đã hứa cho Abraham và con cháu ông một quốc gia vĩ đại (Genesis 12: 1-4), nhưng trước khi có quốc gia này, trước cả khi ông Abraham chưa có con cái gì hết, Chúa đã cho Abraham biết là con cháu ông sẽ phải kinh qua một tiến trình “khai sinh” rất đặc biệt. Dân tộc ông sẽ bị ngoại bang bắt làm nô lệ trước khi phát khởi xây dựng một đất nước riêng của mình.

Chúng ta thấy những lời tiên tri này rất rõ ràng trong sách Genesis 15: 13-14: “ Hãy nhớ rằng con cháu ngươi sẽ là kẻ xa lạ trong miền đất không phải là của ngươi. Chúng sẽ phải làm nô lệ người ta và người ta sẽ hành hạ chúng 400 năm. Ta sẽ xét sử quốc gia đã bắt con cháu ngươi làm nô lệ. Nhưng sau này con cháu ngưoi sẽ thoát khỏi nơi đó và có nhiều của cải.”

Chúng ta thấy điều này ám chỉ những việc được viết trong sách Xuất Hành (Exodus). Những biến cố chồng chất nối đuôi nhau đã xẩy ra đúng như lời tiên tri trong sách Genesis 37-50 và Exodus 1-14.

Mặc dù sách Xuất Hành / Exodus là một trong những sách được nhiều người biết nhất, nhưng những biến cố xẩy ra đưa tới vấn đề thì lại không được hiểu hay cắt nghĩa một cách chính xác. Joseph, con cưng của Jacob bị các anh em, vì ganh ghét đem bán làm nô lệ để rồi sau cùng trôi dạt về Ai Cập (Genesis 37). Ở đó qua nhiều biến cố và được Chúa gìn giữ ban ơn phúc, Joseph đã phấn đấu và lạ lùng thay ông đã nắm được một địa vị cao nhất trong triều đình Ai Cập lúc bấy giờ. (Chapters 39-41)

Khi nạn đói hoành hành trong toàn vùng, gia đình Joseph di tản qua Ai Cập và nhờ có đầu óc biết lo xa, Joseph đã tích trữ lúa gạo đầy đủ để có thể sống qua khỏi thời kỳ đói. (Chapters 42-47). Joseph cũng nhận ra là có Chúa luôn luôn ở bên cạnh gìn giữ lúc hiểm nguy nên cả gia đình ông không bị ảnh hưởng nạn đói để những lời tiên tri của Chúa được ứng nghiệm. (Genesis 50: 19-20)

Mười hai người con trai của Jacob –tổ tiên của 12 chi họ Israel- đã phấn đấu cố vươn lên ở Ai Cập (Exodus 1: 1-7).  Nhưng lúc bấy giờ vua Ai Cập mới lên ngôi không biết đến Joseph (câu 8). Nhà vua và triều đình cảm thấy bị đe dọa vì dân số Israel tăng quá đông nên đã bắt làm nô lệ và “hành hạ dân Israel khiến đời sống họ bị cơ cực đắng cay vô cùng” (câu 14).

Chúa đã chọn gọi một người trong số 2 người con của những người nô lệ là Moses. Lạ lùng thay Moses đã trở thành hoàng tử Ai Cập, nhưng sau này ông đã từ bỏ ngai vàng để dẫn dắt dân Israel thoát cảnh tù đày nô lệ. Chúa đã báo cho Moses: “Ta là Chúa của cha ngươi –Chúa của Abraham, của Isaac và của Jacob”.(Exodus 3: 6)

Chúa đã để cho mọi sự xẩy ra đúng như những điều Chúa muốn làm với Moses và đồng bào của ông: “Ta đã nhìn thấy dân ta bị đàn áp ức hiếp ở Ai Cập và Ta đã nghe thấy tiếng kêu than của họ. Ta đã thấu hiểu nỗi thống khổ của họ. Do đó Ta đã đến để cứu họ khỏi tay người Ai Cập và đem họ đến miền đất lành rộng lớn, một miền đất phì nhiêu sữa và mật ong chảy đầy tràn như suối….Do đó, hãy đến và Ta sẽ gửi ngươi cho vua Pharaoh và nhờ đó ngươi có thể dẫn dắt dân ta, những người con của Israel ra khỏi đất Ai Cập” (câu 7-10).

Việc Chúa làm thì rất kinh ngạc, chứng tỏ Chúa thực sự đã làm phép lạ để cứu dân Israel khỏi tay của siêu cường bạo lực thời đó. Mười thiên tai khủng khiếp và Biển Đỏ phân đôi rất lạ lùng để cứu dân Israel. Lời tiên tri Chúa thực đã ứng nghệm từng chi tiết nhỏ. Chúa đã hứa với Abraham rằng “Con cháu ngươi sẽ thoát khỏi nô lệ và có rất nhiều của cải” (Genesis 15: 14; Exodus 11: 2; 12: 35-36).

ISRAEL NƠI MIỀN ĐẤT  HỨA

Tiếp theo sau những phép lạ giải thoát dân Israel khỏi đất Ai Cập là thời kỳ 40 năm nơi  hoang địa, cuộc chinh phục Đất Hứa và thời kỳ xét xử dân Israel. Có rất nhiều lời tiên tri nhỏ đặc biệt đã ứng nghiệm trong thời kỳ này như đã thấy ghi trong các sách Xuất Hành (Exodus), Dân Số (Numbers), Thứ Luật (Deuteronomy), Giô-Suê (Joshua) và sách Các Thẩm Phán (Judges).

 Nói đến chế độ quân chủ  của Israel, thì phải nói đến triều đại vua David, triều đại nổi danh nhất, thuộc chi họ Judah đã được nói đến từ mấy trăm năm trước, khi mà dân Israel vẫn còn  ở Ai Cập. (Genesis 49: 8, 10). Giống như nhiều lời tiên tri khác, lời tiên đoán này được hiểu với 2 ý. Một ý cụ thể như đã nói trên, một ý nữa là sẽ có một đấng thiên sai Messiah, tức Chúa Giêsu Kitô, cũng thuộc chi họ Judah (Hebrews 7: 14) sẽ xuống trần để cứu chuộc nhân loại.

Trong khuôn khổ bài này, chúng tôi không bàn  đến những lời tiên tri đã được báo trước và ứng nghiệm trong nhiều thế kỷ khi những vương quốc Israel và Judah còn tồn tại, nhưng chỉ nói đến những biến cố rất đặc biệt thôi.

Sau khi vua David, -còn gọi là  vua liêm chính- qua đời thì con là Solomon lên nối ngôi. Solomon đã thừa hưởng một gia sản huy hoàng của vua cha khôn ngoan và khiêm tốn, một triều đại an bình, thinh vượng  và  quyền uy được Chúa ban ơn chúc phúc (1Kings 3: 11-13). Ở triều đại này, tất cả mọi chi họ Israel đều đoàn kết, cùng nhau một lòng kiến tạo đất nước hưng thịnh, hùng mạnh,  thống trị toàn vùng, sơn hà hiệp nhất.

Nhưng bất hạnh thay,  Solomon, dù biết việc phải làm, nhưng ông đã thay lòng đổi dạ, thay vì chỉ thờ có một Thiên Chúa duy nhất thì ông lại bắt chước dân ngoại, quay ra thờ ngẫu tượng. (1Kings 11: 4-8).

ANH EM CHIA RẼ: VƯƠNG QUỐC BỊ XÉ ĐÔI

Những chọn lựa sai lầm bệnh hoạn của Solomon đã đưa vương quốc của ông vào con đường không có lối thoát. Vì tội lỗi của Solomon nên Chúa đã tuyên phán là sẽ xé cắt vương quốc và cho một người trong hàng tôi tớ. (Verses 11-13). Thực vậy, đa số dân chúng đã tách ra khỏi vương quốc đi theo phe đối nghịch, chỉ còn một số nhỏ ở lại với  con của Solomon và giòng họ vua David..

Chỉ vài năm sau khi Solomon băng hà thì lời tiên tri này đã  được ứng nghiệm. Đa số thần dân tách biệt ra khỏi vương quốc đi theo lãnh tụ Jeroboam trấn thủ phía Bắc lập thành vương quốc Israel. Số còn lại đi theo Rehoboam, người kế vị Solomon chiếm cứ miền Nam và lập thành vương quốc Judah  (1Kings 12;  2 Chronicles 10-11). Từ đó hai bên trở thành đối thủ và  thù nghịch nhau ròng rã suốt 2 thế kỷ.

Nhiều người cho rằng dân Do Thái / Jews và dân Israel / Israelites  là một và giống nhau. Nhưng thực tế không phải vậy. Lịch sử và Thánh Kinh cho thấy đó là 2 vương quốc riêng biệt: Vưong quốc Israel và vương quốc Judah, ( Danh xưng Jew từ chữ Judah mà ra). Đây  là lần đầu tiên ta thấy chữ JEWS xuất hiện trong Kinh Thánh (2Kings 16:5-6), nói về Israel đã liên minh với một vua khác để đánh nhau với Do Thái / Jews.

Vua đầu tiên của Israel là Jeroboam đã cấp kỳ tôn thờ ngẫu tượng, pha trộn những nghi thức tôn giáo chính và tà giáo với nhau trong khi tế lễ.  Do đó vương quốc Israel phía Bắc đã không thể khá lên được. (1Kings 12: 26-33). Thiên Chúa đã sai nhiều tiên tri đến để cảnh cáo các vua của Israel, yêu cầu họ mau trở về với Chúa nếu không thì đất nước sẽ bị tiêu giệt.

Tiên tri đầu tiên là Ahijah đã cảnh giác, báo cho hoàng hậu biết: “ Chúa sẽ trừng phạt Israel  như cây sậy  vật vờ trong nước. Người sẽ bứng Israel ra khỏi miền đất lành phì nhiêu mà Người đã ban cho cha ông các ngươi, rồi phân tán các ngươi về phía bên kia sông…(1Kings 14: 15).

Đây là lời cảnh cáo vương quốc phía Bắc / Israel rõ ràng nhất nếu họ không chịu ăn năn thống hối trở lại. Họ sẽ bị bắt bớ cầm tù “ở phía bên kia sông” Euphrates bởi tay đế quốc Assyria sắp xuất hiện.

Nhiều nhà tiên tri khác sau này cũng đã nhắc lại những lời cảnh cáo đó với  các vua và dân chúng Israel, kêu gọi họ ăn năn thống hối để khỏi phải chịu số phận đau đớn đắng cay. Đó là các tiên tri Amos, Hosea, Isaiah và Micah. Ta thấy xuất hiện những lời cảnh cáo ấy trong tất cả các sách của các tiên tri này..

Từ vua chúa đến thần dân, chẳng ai thèm để ý tới những lời cảnh cáo ấy.  Cuối cùng vào năm 722 B.C, sau nhiều cuộc tấn công xâm lăng và xua đuổi, vương quốc Israel đã bị đè bẹp, dân chúng bị người Assyria bắt làm tù binh đem về phía bên kia sông đúng như Chúa đã cảnh cáo  vua Jeroboam từ hai thế kỷ trước.

JUDAH RỒI CŨNG THEO GÓT ISRAEL

Lịch sử Judah thì có chút ít khác với Israel, nhưng thảm họa Chúa phạt cũng tương tự như nhau. Cả hai vương quốc đã mau chóng từ bỏ Thiên Chúa là Chúa đích thực và chìm đắm trong sa đọa cả luân lý lẫn đạo đức. Vương quốc miền Bắc / Israel chưa một lần có vua ngay chính; miền Nam / Judah thì ít ra cũng có một số ít vua biết trở về với Chúa và cải cách tôn giáo nhằm mục đích lôi kéo dân chúng tôn thờ Thiên Chúa là Chúa đích thực.

Những vị vua ngay chính này ít ra cũng phần nào thành công được một thời gian.  Do đó vương quốc Judah đã tồn tại lâu hơn vương quốc miền Bắc Israel cả hơn thế kỷ.  Nhưng sau cùng thì Judah cũng phải trả một giá thật đắt vì đã chối bỏ Thiên Chúa là đấng tạo dựng nên họ.

Họ nên nhìn gương, học bài học của 10 chi họ miền Bắc bị cầm tù bởi ngoại bang, nhất là từ khi cũng chính dân Assyria, kẻ đã xâm lăng miền Bắc đã tấn công và tàn phá gần hết đất Judah rồi. Vào triều đại vua Hezekiah, hầu hết tất cả vương quốc Judah đều bị người Assyrians chiếm đóng, ngoại trừ thủ đô Jerusalem, nếu không có Chúa ra tay cứu giúp đặc biệt thì cũng bị thất thủ  (2Kings 18-19).

Tiên tri Isaiah là tiên tri đầu tiên đã nói với vua Hezekiah về kẻ thù đặc biệt sẽ chinh phục Judah nếu họ vẫn cứ ngoan cố không chịu thay đổi: “….Chúa phán: ‘ Này đây, ngày đó sẽ đến, Ta sẽ đem về Babylon tất cả những gì có ở trong nhà ngươi, tất cả những gì cha ông ngươi đã tích tụ được cho đến ngày nay, không chừa lại một chút nào cả’. ‘Người ta sẽ bắt những đứa con do chính ngươi sinh ra đem về làm hoạn quan hầu trong triều đình vua Babylon’  “ (2Kings20: 16-18).

Chúa cũng đã sai nhiều tiên tri khác đến  -như tiên tri Micah, Zephaniah, Habakkuk và Jeremiah- để cảnh cáo vương quốc Judah, nhưng  không có kết quả.  Sau khi chiến thắng Israel bằng nhiều đợt tấn công xâm lăng thì người Assyria trục xuất dân Israel ra khỏi nước; người Babylon cũng vậy, trước và sau khi Jerusalem thất thủ vào năm 586 B.C., họ cũng bắt mang đi những người Do Thái / Jews và trục xuất ra khỏi Judah. 

Nhiều chi tiết trong kinh thánh nói về sự suy tàn của Israel và Judah đã được xác nhận trong lịch sử của Assyria và Babylon. Điều này chứng tỏ sự chính xác của kinh thánh.

DÂN DO THÁI  BỊ LƯU  ĐÀY  VÀ  TRỞ  VỀ

Tuy nhiên dân Do Thái / Jews (Judah) bị lưu đày thì rất khác với sự lưu đày của dân Israel, vương quốc miền Bắc. Dân Israel bị trục xuất đi xa mãi tận đế quốc Assyria và thần dân thì bị mất hết dân tộc tính. Nhưng đối với dân Do Thái / Jews / Judah thì Chúa lại có những hứa hẹn qua lời tiên tri Jeremiah:

  -“ Vì Chúa phán thế này: Sau khi các ngươi bị lưu dày 70  năm ở Babylon, Ta sẽ viếng thăm các ngươi và thực hiện những điều tốt lành của ta đối với các ngươi và đem các ngươi trở lại chốn này. Vì chính ta đã biết những mưu tính  - Chúa phán - mà Ta định làm cho các ngươi, mưu tính phúc thái chứ không phải tai họa, sẽ ban cho các ngươi một tương lai và hy vọng. Các ngươi sẽ kêu cứu Ta và đi đến cầu xin Ta, Ta sẽ lắng nghe lời các ngươi. Các ngươi sẽ tìm kiếm Ta và thấy được Ta, khi các ngươi tìm kiếm Ta với tất cả tấm lòng. Các ngươi sẽ tìm thấy Ta –Chúa phán- và Ta sẽ đem các ngươi thoát khỏi cảnh tù đày…” (Jeremiah 29: 10-14).

Ở đây, chúng ta thấy lời tiên tri này được ứng nghiệm từng chi tiết nhỏ. Thời gian 70 năm phù hợp với lúc Jerusalem thất thủ và đền thờ vua Salomon –trung tâm cầu nguyện của dân Do Thái- bị phá hủy vào năm 586 B.C. và kết thúc lúc hoàn thành đền thánh Jerusalem mới vào năm 516 B.C. Thánh Kinh sách Ezra và Nehemiah đã ghi lại ngày trở về của dân Do Thái / Jews bị lưu đày từ Babylon.

Bài kế tiếp sẽ là: BỐN ĐẾ QUỐC VÀ TIÊN TRI DANIEL

NTCảnh