Is 40:1-5,9-11; Cv 104; Tm 2:11-14;3:4-7; Lc 3:15-16, 21-22
Bác sĩ
Nguyễn TiếnCảnh, MD
Sứ mạng đức Giesu ở trần gian bát đầu vào lễ Hiển Linh và kết thúc vào lễ
Chúa Chịu Phép Thanh Tẩy. Lễ Chúa chịu phép Thanh Tẩy coi như kết thúc mùa Giáng
Sinh, nhưng thực ra Giáng Sinh kết thúc vào lễ Chúa Giêsu dâng mình trong đền
thánh ngày 2 tháng Hai.
Bài Tin Mừng hôm nay
(Lc 3:15-16, 21-22) cho thấy Chúa Giêsu bắt đầu sứ vụ của Người ở Galilée sau
khi chịu phép Thanh Tẩy bởi ông Gioan Tiền Hô. Nói về sự mong chờ của mọi người
(Lc 3:15), thánh Luca tả quang cảnh ông Gioan thuyết giảng giống như trước đó
ông tả tình trạng những người Do Thái thành tâm trong khung cảnh Chúa Hài Đồng
sinh ra (2: 25-26, 37-38). Gioan Tiền Hô nói về một nhân vật vĩ đại, cao trọng
hơn, có quyền lực thanh tẩy mạnh mẽ hơn ông nhiều (Lc 3:16; Ga 1:26-27).
Gioan làm phép rửa bằng nước, Chúa Giêsu làm
bằng Chúa Thánh Thần và Lửa (Lc 3:16). Cộng đồng Kito Giáo sơ khai quan niệm Ánh
Sáng và Lửa là biểu tượng của Chúa Thánh Thần được đổ ra vào ngày Lễ Chúa Thánh
Thần Hiện Xuống (Cv 2: 1-4). Theo thánh Gioan, Thánh Thần và Lửa phải được hiểu
là những gì tinh khiết, thanh luyện và trinh trong (Ez 36: 25-27; Ma 3: 2-3).
Tiếng nói phát ra từ trời khi Chúa chịu phép rửa:
“Đây là Con yêu dấu của Ta, rất đẹp lòng Ta”(Mt
3:17) là một xác quyết Chúa Giêsu là con-người-thiên-sứ. Đây cũng là một
xác nhận Tình Yêu của Thiên Chúa đối với tân dân Israel, là cách Thiên Chúa đặt
tên cho một trách nhiệm cao cả. Thiên Chúa đã đưa ra một bất ngờ cho những ai
hãnh tiến và quyền uy.
Qua phép rửa làm bằng nước sông Jordan bởi Gioan,
chúa Giêsu đã chấp nhận để loài người có thể nối kết với Thiên Chúa theo cách
thức con người của chúng ta. Chúa Giesu chấp nhận điều kiện loài người của Chúa
như đau khổ và chết. Người đã giang rộng hai cánh tay ở sông Jordan và trên thập
giá. Ở sông Jordan, Chúa chấp nhận nhiệm vụ. Trên thập giá, Chúa đã hoàn thành
nhiệm vụ. Để thánh Gioan làm phép rửa, Chúa Giêsu đã xác quyết với thế giới là
Chúa đến thế gian để cứu chuộc muôn dân.
PHÉP THANH TẨY KÊU GỌI CHÚNG TA TRỞ THÀNH NGÔN SỨ
Khi chúng ta chịu phép rửa trong Chúa Kito là
chúng ta được thanh tẩy trong sự chết của Người. Phép thanh tẩy của chúng ta là
một bí tích công khai, ngôn sứ và vương quyền. Khi nhận sự sống của Giáo Hội,
chúng ta phải gìn giữ niềm tin về sự sống đó, niềm tin nghĩ đến tha nhân. Niềm
tin này là trách nhiệm chung của mọi người, không riêng của ai cả.
Bí tích Thanh Tẩy là tiếng gọi để trở thành ngôn
sứ. Cánh thức chúng ta sống ra sao là tùy người. Nó có thể không bi thương như
những cuộc mạo hiểm của một Isaiah hay một Gioan Tiền Hô, nhưng nó phải ở trong
cùng một truyền thống ngôn sứ vĩ đại là Đức Giêsu Kitô. Để là ngôn sứ chúng ta
phải nhập cuộc và hành động, phải chân lấm tay bùn, chấp nhận đau khổ.
Qua phép Thanh Tẩy, chúng ta có thể trở thành
ánh sáng cho tha nhân, như Chúa Giêsu là ánh sáng cho chúng ta và toàn thế giới.
Phép thanh tẩy khiến chúng ta can đảm, tin tưởng và hăng say. Nó nhắc nhở chúng
ta phải tuyên xưng Tin Mừng bằng hành động để tỏ lòng tri ân vì vẻ huy hoàng,
tươi đẹp và đầy ơn phúc cao cả của nó.
Khi mà chúng ta nhận ra được những đòi hỏi của
niềm tin đó và cách xám hối dẫn dắt chúng ta tới đâu; khi mà chúng ta biết phân
biệt được thiện với ác; khi mà chúng ta biết đi tìm kiếm điều Chúa muốn và xin
Người giúp chúng ta hoàn thành; khi mà chúng ta học hỏi thật nhiều về Thiên Chúa
và thế giới của Người; khi mà chúng ta đến gần được Chúa, thì lúc đó Con Người
với bầu trời mở rộng, cũng sẽ được tỏ lộ cho chúng ta.
PHÉP THANH TẨY TRONG GIÁO HỘI NGÀY NAY
Hiện nay, nhiều nơi coi việc rửa tội trẻ em là
tùy nghi. Số hài nhi, trẻ em, thanh niên thiếu nữ và người lớn không rửa tội
đang tăng. Việc xuống dốc đó là do liên hệ gia đình bị soi mòn và xa rời Giáo
Hội. Có những linh mục, những cha xứ thắc mắc và đặt vấn đề về một thực tế là
nếu các ngài thấy có những dấu hiệu rõ ràng chứng tỏ không có thực hành đức tin
thì Giáo Hội có quyền từ chối làm các bí tích, nhất là bí tích thanh tẩy.
Đây là một vấn đề khá phức tạp. Tuy nhiên, phải
chăng chúng ta không thể một lần nữa, lắng nghe lệnh truyền của sứ mạng rao
giảng Tin Mừng là “Rửa Tội, Truyền Giáo và Giáo Huấn” không phải
là đợi cho người ta đến với mình mà phải đi ra ngoài, hội nhập và thăm hỏi, gặp
gỡ, giúp đỡ ở những nơi mà tình trạng bê bối, tội lỗi, áp bức, truy nã, tù tội,
bất công, bất chính đang hoành hành! Điều cần phải có là nhiệt tình hăng say
truyền giáo. Công tác truyền giáo hàng ngày không phải là những gì ghê gớm mà
là yêu thương, thăm viếng kẻ đau yếu, thăm hỏi người tù tội, bênh vực những
người bị bạc đãi, bắt bớ, cưỡng đoạt, lên tiếng trước những bất công, bất chính,
đòi hỏi công bằng xã hội, tự do tôn giáo…như chính Chúa Giêsu đã làm. Ở Hoa
Kỳ tôi đã thấy những giám mục, đức ông, linh mục, giáo dân thường xuyên đi thăm
bệnh nhân và tù nhân. PhépThanh Tẩy chính là nền tảng tuyệt đối cho những nhiệt
tình hăng say ấy. Nó không là xum xoe, o bế kẻ quyền thế giàu sang, dù họ là
những kẻ chống Chúa và đầu não của tội lỗi, ác quỉ.
Bí tích là ơn sủng dành cho đời sống con người,
nam nữ và thanh thiếu niên, mọi người đều có quyền hưởng, không phải là điều
chúng ta muốn họ có! Chúng ta vẫn luôn luôn nghe bên tai lời Thánh Giáo Hoàng
Gioan Phaolo II kêu gọi chúng ta: “Duc in altum!” Bạn không thể
kiếm ra được ở những vũng nước cạn và quen thuộc những người cần bạn!
Tình trạng phải từ chối ban phép thanh tẩy và
những bí tích khác cho những người không thích hợp như đã bỏ đạo đã được chính
Hồng Y Joseph Ratzinger trải nghiệm lúc còn trẻ, nhưng cuối cùng đã được giải
quyết. Hãy nghe Ratzinger, sau này là Giáo Hoàng Biển Đức XVI trả lời thắc mắc
có liên hệ đến chuyện này của một linh mục ở Bressanone, Bắc Ý trong một cuộc
vấn-đáp công khai với các giáo sĩ của giáo phận vào ngày 6-8-2008. Linh mục
Paolo Rizzio, là cha xứ và giáo sư thần học, đã hỏi Đức Thánh Cha một câu về
phép Thanh Tẩy, Thêm Sức và Rước Lễ Lần Đầu:
“Thưa Đức Thánh Cha, 35 năm về trước, con đã nghĩ là
chúng con khởi đầu là một đoàn chiên nhỏ, một cộng đồng thiểu số, ít nhiều ở đâu
đó tại Âu Châu; do đó chúng con đã chỉ thi hành các bí tích cho những ai thực sự
hành đạo mà thôi. Thế rồi, một phần vì đường lối của triều đại Gioan Phaolo II,
con nghĩ là mọi sự rồi cũng được cho qua. Đức Thánh Cha nghĩ sao và cho chúng
con ý kiến để thi hành về sau? Đức Thánh Cha có thể gợi ý cho chúng con đường
hướng mục vụ nào phải theo?”
Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã trả lời cho chúng
ta câu hỏi này về Phép Thanh Tẩy trong ngày lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa:
“Tôi phải nói rằng, tôi đã đi cùng đường với quí
cha. Khi tôi còn trẻ, tôi đã khá nghiêm ngặt. Tôi nói: Các bí tích là bí tích
của Niềm Tin, và ở đâu không có Niềm Tin, ở đâu Niềm Tin không được thực hành,
thì ở đó Bí Tích cũng không thể ban cho được. Và tôi đã thường nói với các cha
xứ của tôi khi tôi làm Tổng Giám Mục Munich là: Đây cũng là hai yếu tố, một thì
nghiêm ngặt, một thì rộng rãi cởi mở. Thế rồi, với thời gian, tôi cũng đã nhận
thức ra là tôi phải bước theo gương Chúa Giêsu là Thiên Chúa, là người đã rất
cởi mở, ngay cả với dân Do Thái ở bên lề thời bấy giờ. Nguòi cũng là Chúa Từ Bi
Thương xót và cởi mở -theo như chính quyền thời đó- với những kẻ tội lỗi, vui vẻ
chào đón họ và chấp nhận lời mời của họ đến nhà họ ăn cơm tối, lôi kéo họ đi
theo về với cộng đoàn của Người.(…)
“Do đó, tôi có thể nói là, trong cách dạy giáo lý
cho con trẻ, làm việc với cha mẹ là điều tối quan trọng. Đây chính là một trong
những cơ hội để tiếp cận với cha mẹ, nó cũng làm cho đời sống đức tin hiện diện
nơi người lớn, vì lẽ, đối với tôi, chính họ có thể học hỏi lại niềm tin nơi con
trẻ và hiểu rằng nghi thức trọng thể này chỉ có ý nghĩa thực và chính danh nếu
nó được cử hành trong một khung cảnh / tình huống của cuộc hành trình cùng với
chúa Giêsu, trong tình trạng của đời sống đức tin. Vậy thì, chúng ta phải cố
gắng thuyết phục cha mẹ, qua con trẻ, về những nhu cầu cần thiết để chuẩn bị cho
cuộc hành trình đó, được biểu hiện bằng cách cộng tác với những mầu nhiệm bí
tích và làm cho chúng trở thành đáng mến đáng yêu. (…)
“Tôi có thể nói rằng chắc chắn đây là một giải đáp
chưa đầy đủ, nhưng hiểu theo khoa sư phạm thì đức tin luôn luôn là một cuộc hành
trình và chúng ta phải chấp nhận mọi hoàn cảnh của xã hội ngày nay. Tuy nhiên,
chúng ta cũng phải mở rộng chúng cho nhiều người hơn để kết quả không phải chỉ
là một ký ức hời hợt bề ngoài mà họ đã trải qua mà còn phải làm cho con tim họ
rung động thực sự. Trong khoảnh khắc mà chúng ta bị thu hút để tim ta bị xúc
động, như cảm thấy một chút xíu về tình yêu chúa Giêsu, một chút ít ước muốn
chuyển động theo cùng đường cùng hướng, thì đó là lúc, đối với tôi, có thể nói
rằng chúng ta đã thực hiện được một bài dạy giáo lý thực sự. Ý nghĩa chính của
việc dạy giáo lý phải là: mang lại ngọn lửa tình yêu của Chúa Giêsu -cho dù
nó nhỏ bé- xâm nhập trái tim con trẻ, và qua con trẻ đến với cha mẹ
chúng. Vậy là chúng ta đã tái mở cánh cửa niềm tin của thời đại chúng ta rồi
đấy.
“Chớ gì lễ Chúa chịu phép Thanh Tẩy hôm nay mời gọi
mỗi người trong các bạn nhớ tới những lời hứa của mình khi chịu phép rửa và tái
xác nhận niềm tin đó với lòng tri ân. Hãy làm sống lại giây phút nước đổ trên
đầu các bạn. Hãy cầu nguyện để ân sủng của phép thanh tẩy của bạn giúp bạn trở
thành ánh sáng cho tha nhân và thế giới, cho bạn sức mạnh và lòng quả cảm để làm
một cái gì khác thường trên thế giới và trong Giáo Hội.”
Fleming Island, Florida
Jan. 9, 2019