CHÚA NHẬT XXX  A THƯỜNG NIÊN

Xh 22:21-27; 1Tx 1:5c-10; Mt 22:34-40                               

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Bài đọc sách Xuất Hành và bài Phúc Âm hôm nay ( Xh 22:21-27; Mt 22:34-40) nói về Mến Chúa và Yêu người là giới răn quan trọng nhất. Bài đọc sách Xuất Hành nhắc lại một số điều luật về cô nhi quả phụ và người nghèo khó. Thiên Chúa nhắc nhở dân Người rằng: đã có thời các ngươi là người ngoại quốc sống trên đất khách. Đối với người ngoại quốc, cô nhi quả phụ và người nghèo khổ, chúng ta phải lấy công minh và tình thương cảm mà đối sử. Nếu không Thiên Chúa sẽ luận phạt nghiêm ngặt để bảo vệ kẻ cô thế.

Thiên Chúa thì nghiêm minh trước thái độ tiêu cực và hành động của chúng ta đối với tha nhân, đặc biệt người nghèo khó, kẻ xa lạ, những người kém may mắn và khác biệt với chúng ta. Niềm tin đích thực, tình yêu Chúa và mối liên hệ giữa chúng ta và Chúa Kito được định giá ở cung cách chúng ta đối sử với tha nhân. Hai bài đọc hôm nay thúc giục chúng ta hãy thống hối và xin tha thứ vì những thái độ tiêu cực cũng như những hành động trái phép của chúng ta đối với họ. Bài Phúc Âm hôm nay chính là lời cầu căn bản của kinh Shema (lời tuyên xưng đức tin của người Do Thái): “Hãy nghe đây, hỡi Israel, Thiên Chúa của chúng ta là Chúa duy nhất” (Tl 6:4). Giống như chúng ta tuyên xưng niềm tin của chúng ta nơi chúa Kito bằng kinh Tin Kính thì người Do Thái tuyên xưng niềm tin của họ bằng kinh Shema trong các giờ lễ của họ ở nhà nguyện. Kinh Shema là bản tóm tắt nói lên một tôn giáo đích thực: “Hãy nghe đây, hỡi Israel. Thiên Chúa của chúng ta là Chúa duy nhất; ngươi hãy yêu mến Chúa của các ngươi hết lòng, hết trí, hết sức của các ngươi”(Tl 6:4-5). Bài Phúc Âm Mathieu (Mt 22:34-40) đi song hành với bài cùa của Marco (Mc 12:28-34) diễn tả cuộc đối thoại giữa đức Giesu và một kinh sư. Đức Giesu đã làm ông ta phải ngạc nhiên và nể sợ vì Người đã nắm vững cuộc hội thoại gây nhiều tranh cãi. Đức Giesu đã khen ngợi nhà thông luật đó và nói: “Nước Thiên Chúa không còn ở xa ông đâu.” (Mc 12-34). Mathieu về sau đã khai triển quang cảnh này rộng hơn.

Các người biệt phái là những nhà kinh điển, họ thông suốt luật lệ và coi luật là túi khôn và là điều duy nhất cần phải học hỏi. Các kinh sư thường nắm vị thế lãnh đạo trong cộng đồng Do Thái và rất được nể trọng.

Các thầy dạy luật Torah ( kinh sư và rabbis) luôn luôn tranh cãi về tính  tương đối của các giới luật trong Cựu Ước. Họ là những học giả và nhà trí thức của Do Thái Giáo. Các biệt phái đã xác định được 613 giới răn trong luật Torah (5 sách đầu của Kinh Thánh). Trong số 613 điều thì 248 điều có tính tích cực:“Ngươi phải làm” và 365 điều có tính tiêu cực “Ngươi không được làm”. Câu hỏi của một học sĩ tỏ ra khá thành thật. Họ hỏi đức Giesu để thử Người là “Giới răn nào là giới răn đầu và quan trọng nhất?” Đức Giesu trả lời bằng cách dẫn chứng sách Thứ luật (Tl 6:4-5) và kinh Shema mà người Do Thái vẫn đọc hàng ngày. Dù họ hỏi Chúa chỉ một điều răn, nhưng Chúa đã trả lời họ hai điều liên kết lại với nhau, Chúa đã vượt quá câu hỏi của họ là liên kết điều thứ nhất và quan trọng nhất với điều thứ hai đã có trong sách Levi: “Hãy yêu người lân cận mình như chính mình”(Lv 19:18). Hai điều luật này là nguồn gốc phát sinh ra toàn thể bộ luật và các lời tiên tri.  Chúa Giesu đã không trừ bỏ một điều luật nào cả. Người nói thêm rất rõ ràng là: “Tất cả luật lệ và lời các ngôn sứ đều nằm ở hai điều răn này” (Mt 22:40). Ở điểm này, Marco cho biết vị học giả đã tỏ ra đồng ý với đức Giesu và khen ngợi Người (Mc 12:33-34).

MẾN CHÚA YÊU NGƯỜI KHÔNG PHẢI LÀ Ý TƯỞNG TIÊN KHỞI CỦA ĐỨC GIESU

Mến Chúa Yêu Người không phải là ý tưởng tiên khởi của chúa Giesu. Nó có từ lâu đời

trong Kinh Thánh Hebrew (Do Thái). Tuy nhiên ý tưởng duy nhất và tuyệt hảo của chúa Giesu là “Chúng ta không thể làm điều này mà không làm điều kia”. Yêu người hàng xóm / tha nhân được thúc đẩy, khuyến khích bởi Yêu Thiên Chúa. Yêu Thiên Chúa được chứng tỏ và mạnh mẽ bởi yêu mến người hàng xóm / tha nhân. Yêu người hàng xóm cũng không phải là yêu vì đòi hỏi của tình yêu Thiên Chúa, một hoàn thành xuất phát từ tình yêu Thiên Chúa, nhưng -ở một ý nghĩa nào đó- nó cũng là một điều kiện tiên thiên. Không thể có tình yêu Chúa thực sự mà tự nó đã không phải là tình yêu tha nhân và, tình yêu Thiên Chúa gặp gỡ đúng với bản thể của tình yêu Thiên Chúa qua việc hoàn chỉnh tình yêu tha nhân. 

GIÁO HUẤN CỦA MAISEN VÀ ĐỨC GIESU 

Giảng huấn của Maisen nằm trong kinh Shema (Tl 6:5; Lv 19:34) được đức Giesu xác định lại trong bài Phúc Âm hôm nay, là tất cả mọi giới răn được tóm gọn trong giới răn Mến Chúa và Tử Tế với những người hàng xóm. Mỗi khi người Do Thái đọc kinh Shema và người Kito hữu nhớ lại hai điều răn thứ nhất và thứ hai thì, chúng ta nhờ ân sủng của Thiên Chúa, được xích lại gần nhau hơn. Khi nào chúng ta làm dấu Thánh Giá, là chúng ta vạch dấu Shema lên thân xác chúng ta, như đụng vào đầu, vào trái tim và vào vai chúng ta và thề hứa sẽ phục vụ Thiên Chúa. 

THIÊN CHÚA LÀ TÌNH YÊU

Dựa vào ý nghĩa những bài kinh thánh hôm nay, tuần này chúng ta cùng nhau suy niệm về hai vấn đề.

*Thứ nhất số # 42 trong Ánh Sáng Muôn Dân / Lumen Gentium, Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội của công đồng Vatican II. “Thiên Chúa là Tình Yêu, là đấng ẩn mình trong tình yêu, trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong Người.” Nhưng Thiên Chúa đổ tình yêu của Người tràn ngập chúng ta qua Chúa Thánh Thần là đấng Thiên Chúa ban cho chúng ta. Đó là tặng vật đầu đời và cần thiết nhất, nhờ đó mà chúng ta yêu mến Thiên Chúa trên hết mọi sự và yêu thương tha nhân vì Thiên Chúa. Thực vậy, để cho tình yêu ấy, như là hạt giống tốt, có thể nảy mầm và sinh hoa trái trong tâm hồn, rồi mỗi một tín hữu đó phải thiết tha lắng nghe Lời Chúa, chấp nhận Thánh Ý Chúa và hoàn thành điều mà Thiên Chúa đã khởi đầu bằng chính những hành động của họ với sự giúp đỡ của hồng ân Thiên Chúa. Những hành động này bao gồm việc sử dụng các phép bí tích, đặc biệt bí tích Thánh Thể, thường xuyên tham dự những nghi lễ phụng vụ, áp dụng vào việc cầu nguyện, hãm mình, phục vụ người anh em một cách cụ thể và liên tục thực hành các nhân đức. Vì bác ái -như một sợi dây liên kết giữa sự hoàn hảo và chu toàn luật lệ- đã điều khiển mọi phương cách để đạt sự thánh đức và ban sinh sự sống cho chính những  phương cách ấy. Chính đức ái sẽ hướng dẫn chúng ta đến đích sau cùng. Chính tình yêu Thiên Chúa và tình thương tha nhân biểu hiện người môn đệ đích thực của Chúa Kito.

*Thứ hai: Phần mở đầu Thông Điệp đầu tiên của Đức Biển Đức XVI Thiên Chúa là Tinh Yêu / Deus caritas est phát hành năm 2005, đã tóm gọn rất tuyệt với bài Kinh Thánh hôm nay:

“Là Kito hữu không phải là kết quả của một chọn lựa đạo đức hay một tư tưởng cao siêu, nhưng là điểm gặp gỡ của một biến cố và một nhân vật đã ban cho cuộc sống một chân trời mới và một hướng đi nhất định (….) Hiểu biết được chính điểm của tình yêu thì niềm tin kito giáo sẽ giữ lại được cốt lõi của niềm tin Israel, đồng thời làm cho nó có một chiều sâu và bề ngang mới. Người Do Thái đạo đức cầu nguyện hàng ngày bằng những lời trong sách Thứ Luật là sách diễn tả sự hiện hữu của con tim: “Hãy nghe đây, hỡi Israel, Đức Chúa của Thiên Chúa chúng ta là Chúa duy nhất, ngươi sẽ yêu Chúa của ngươi  hết tâm hồn hết trí khôn và hết sức ngươi” (Tl 6:4-5). Đức Giesu đã kết hợp điều răn mến Chúa và Yêu người như đã có trong sách Levi:“Ngươi sẽ yêu người láng giềng như chính ngươi”(Lv 19:18; Mc 12:29-31) thành một cảm nhận đơn giản. Vì Thiên Chúa đã yêu chúng ta trước (1Ga 4:10), nên tình yêu bây giờ không còn là một giới răn đơn thuần nữa; mà là một đáp lễ trả lại cho tặng vật tình yêu mà nhờ đó Thiên Chúa đã đến gần chúng ta. 

MUỐN CHO THÌ PHẢI CÓ.

Hiện nay có một số người Công Giáo tốt tự xưng là “ngôn sứ” khi họ nắm giữ những vấn đề công lý xã hội trong Giáo Hội. Trong khi giữ những nhiệm vụ quan trọng về công lý xã hội trong truyền thống Công Giáo, TGM Oscar Romeo và Dorothy Day thường tỏ ra tiêu cực đối với Mẹ Teresa thành Calcuta. Các ngài cho rằng mẹ không bao giờ đề cập đến “hệ thống ma quỉ” ở thời đại ngày nay. Họ nói rằng mẹ không bao giờ đưa vấn đề ngôn sứ  ra để tranh luận và, mẹ đơn thuần chỉ đóng một vai trò gương mẫu an bình trong một Giáo Hội mà nam giới là chủ động!

Đối với tôi, điều làm tôi khâm phục và cảm kích là Mẹ Teresa và các chị em của mẹ nói về Yêu Chúa và Yêu tha nhân, chia sẻ sự “nghèo khổ”; nó vượt lên trên những cái gọi là luận lý của nhiều tổ chức, cơ quan của chúng ta ngày nay chỉ thích những chương trình cho người nghèo có tính chính trị  thay vì  thông công một cách sâu sắc với từng cá nhân con người nghèo khổ.                            

Điều mà Giáo Hội để ý đến nơi các thánh và các chân phước không chỉ những công việc vĩ đại –như giải Nobel Hòa Bình hay những giải thưởng quốc tế khác- mà là những việc làm cụ thể, qua đó các thánh, các chân phước đã biến đổi cả bên trong lẫn bên ngoài nhờ hồng ân Thiên Chúa và cách áp dụng giới răn Mến Chúa Yêu Người.

Một ngạc nhiên nữa là tôi đã trông thấy một tấm thiệp của Mẹ Teresa. Nó không giống như bất cứ một tấm thiệp nào khác, không địa chỉ, không số điện thoại, không số FAX, không Email, chỉ vỏn vẹn những hàng chữ như sau: 

The fruit of Silence is PRAYER

The fruit of Prayer is FAITH

The fruit of Faith is LOVE

The fruit of Love is SERVICE

The fruit of Service is PEACE

God bless you

Mother Teresa