CHÚA NHẬT XX THƯỜNG NIÊN A

(Is 56:1,6-7; Rm 11:13-15,29-32; Mt 15:21-28)

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD

LỜI KÊU GỌI TRUYỀN GIÁO CỦA ĐỨC PHANXICO

Trong cuộc họp tiền cơ mật hội của hội đồng hồng y trước khi bầu tân Giáo Hoàng vào tháng 3 năm 2013, hồng hy Tổng Giám Mục Buenos Aires đã đưa ra một xác quyết rất đáng ghi nhớ vào buổi sáng ngày 7-3-2013. Vắn gọn, chỉ trong chừng 4 phút đồng hồ, Hồng Y  Jorge Mario Bergoglio nói về việc Phúc Âm Hóa với 4 mục rõ ràng. Ngài gợi ý, nếu Giáo Hội có tinh thần tự kiểm thì nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng thi hành sứ mệnh của mình. Ngài nói về hai điểm:

1- Cho rằng trước khi phúc âm hóa, Giáo Hội đã có một ước vọng là muốn vong thân. Giáo Hội được kêu gọi vong thân và đi tới biên thùy, không phải chì biên thùy địa dư mà cả biên thùy của sự hiện hữu của mình. Đó là những bí ẩn của tội lỗi, của đau khổ, của bất công, của dốt nát và dửng dưng về tôn giáo, của những trào lưu trí thức và của tất cả mọi hình thức về nỗi khốn cùng.
2-Nghĩ về một Giáo Hoàng tương lai. Ngài phải là một người -do sự chiêm nghiệm và thờ kính đức Giesu Kito- có thể giúp Giáo Hội thoát khỏi biên cương hiện hữu của mình, giúp Giáo Hội trở thành mẹ của hoa trái, đạt được sự sống từ “niềm vui ngọt ngào và êm ái của việc phúc âm hóa.”

Hồng y Bergoglio đã hỏi những hồng y đang tụ họp trong phòng họp là “Quí huynh đệ có muốn vượt thoát khỏi những trói buộc và những khuôn mẫu bệnh hoạn đang ngăn cản chúng ta loan báo Tin Mừng Phúc Âm và mời gọi tha nhân vào với Giáo Hội không?” “Quí huynh đệ có thích thú chuyển giao niềm tin của mình và giúp những người ngoài chưa có niềm tin nhận biết và tin đức Giesu Kito không?” “Quí huynh đệ có thực sự và thực tâm là những nhà truyền giáo không?”

Chỉ bốn phút ngắn ngủi góp ý trong phòng họp đã giúp chúng ta hiểu được con người sau này trở thành giáo hoàng danh hiệu PHANXICO, một mục tử “giúp Giáo Hội thoát ra ngoài Vatican đi tới biên thùy hiện hữu của mình, biến Giáo Hội thành mẹ của hoa trái” nhờ niềm vui ngọt ngào và êm ái của việc phúc âm hóa.”

Ý NGHĨA BÀI PHÚC ÂM HÔM NAY 

Bài Phúc Âm hôm nay rõ ràng nói về đức Giesu đã vượt khỏi ý nghĩ của mình để đi tới biên thùy. Để hiễu rõ ràng hơn sức mạnh và ý nghĩa của bài Phúc Âm, chúng ta nên để ý đến toàn thể bản văn của Mathieu. Thánh sử kể lại câu chuyện của đức Giesu đối với cộng đồng Kito giáo Do Thái trong thời kỳ rối loạn của lịch sử, một cộng đồng đang phấn đấu để giữ lại những liên hệ của mình với nguồn gốc lịch sử Do Thái giáo và lưỡng lự trước một viễn tượng tương lai hứa hẹn sẽ phải thay đổi tận gốc rễ.

Trong Tin Mừng Mathieu, khi khởi đầu sứ vụ công khai, đức Giesu đã nhấn mạnh là nhiệm vụ của Người chỉ có mục đích đến với chiên lạc trong nhà Israel (Mt 10:6; 15:24). Nhưng cũng theo Mathieu, đức Giesu dự tính sẽ đổi kế hoạch, vượt qua mục đích dân Israel đế đến với dân Do Thái và dân ngoại mà Người gọi chung là Dân Ngoại, lúc đó hình như họ cũng đang theo con đường dẫn tới thời kỳ của Tin Mừng. Trước tiên có ba nhà thiên văn đã nhìn sao trên trời rồi đi tìm đấng Thiên Sai (Mt 2:1-12). Sau đó một viên đội trưởng thành Capernaum đến cầu xin đức Giesu chữa lành người đầy tớ đang bị bệnh nằm liệt giường (Mt 8:5-13). Vì lời khẩn khoản cầu xin của viên đội trưởng, đức Giesu đã động lòng và nghĩ tới một viễn tượng về sứ mệnh ở tương lai vượt quá biên giới Israel. Làm sao chúng ta có thể quên được câu chuyện hai người bị quỉ ám hành hạ ở miền Gardena khi đức Giesu vừa qua bên kia bờ hồ, vùng đất của người lạ (Mt 6:28-34).

CÂU CHUYỆN GIỮA ĐỨC GIESU VÀ NGƯỜI ĐÀN BÀ DÂN NGOẠI 

Trong bài Phúc Âm hôm nay, cuộc gặp gỡ đầy tính cách khiêu khích giữa đức

Giesu với người đàn bà xứ Syro-Phoenico (Mt 15:21-26) đã xẩy ra bên ngoài lãnh thổ  Israel, trong miền Tyre và Sidon ở Nam Lebanon. Một người đàn bà ngoại quốc đến với một người Do Thái và tỏ lòng cung kính xin được thương sót: “Thưa thầy, con vua David, xin thương tôi! Con gái tôi bị quỉ ám rất khổ sở” (Mt 15:22). Bà ta xin đức Giesu đến và chữa con gái bà khỏi bệnh. Đức Giesu đã không nghe lời đề nghị của bà và các môn đệ rồi đi tránh xa khỏi người đàn bà ngoại quốc.

Tuy nhiên, đức Giesu đã buộc lòng phải trả lời người đàn ba: “Ở đây, tôi là người ngoại quốc, tôi không thể can thiệp giúp bà được.” Có lẽ trong thâm tâm, người không muốn nói như vậy, vì người đàn bà cầu khẩn: “Thưa Thầy! xin Thầy thương và giúp tôi” (Mt 15:25). Nhưng lời nói tiếp theo của đức Giesu xem ra có vẻ bất nhẫn: “Không nên đem thức ăn dành cho con cái mà vất cho chó!” (Mt 15:26). Quả là xúc phạm khi coi người khác không phải là con người mà như con vật chỉ được ăn đồ ăn thừa! Chúng ta không bị bối rối vì lời nói thô lỗ, lạnh lùng và dửng dưng của đức Giesu trước nhu cầu cấp thiết của người đàn bà này hay sao?

Người đàn bà xứ Syro-Phoenico quá thất vọng cùng với người con gái đang đau khổ vì bị quỉ ám, một nỗi buồn khổ đang đầy đọa và lây lan giữa người mẹ và người con trong toàn thể cộng đồng. Cả hai mẹ con đơn thuần họ chỉ muốn có một cuộc sống bình thường, không phiền muộn, không lo lắng, không khổ đau. Đức Giesu hiểu rõ sứ mệnh của người, không liên quan tới người đàn bà này. Nhưng sau cùng người được sai đến với chiên lạc của nhà Israel thì lại bị chính dân tộc của người từ chối.

 

NIỀM TIN VĨ ĐẠI CỦA NGƯỜI ĐÀN BÀ DÂN NGOẠI

Qua câu chuyện Phúc Âm khó có thể tin được này, ta thấy hai bối cảnh trái ngược nhau: Thế giới của người đàn bà đang bối rối vì con gái sắp chết và thế giới của đức Giesu, một ngôn sứ Do Thái bị chính dân Do Thái từ chối. Trong cảnh đối nghịch đó, một ý tưởng mới được nảy ra, không phải cho hai phía đó, nhưng cho toàn thể cộng đồng Tin Mừng Mathieu. Người đàn bà Syro-Phoenico gọi đức Giesu là “Thầy”, có ý là “Chúa” và khiêm tốn nhận mình là chó nằm dưới gầm chạn, ước mong và sung sướng được ăn thức ăn dư thừa của sứ mệnh và quyền lực của đức Giesu. Đức Giesu động lòng thương và bà đã nhận được từ đức Giesu điều mà chính dân tộc người lại từ chối.

ĐỨC GIESU THAY ĐỔI KẾ HOACH VÀ VƯỢT QUA BIÊN THÙY 

Đức Giesu đã rất ngạc nhiên vì niềm tin của bà. Qua sự kiên nhẫn khẩn khoản nài xin và can đảm của bà, người xa lạ này ở biên thùy đã buộc đức Giesu phải nghĩ lại toàn thể chương trình sứ vụ của mình. Người đàn bà vô danh này được tham dự vào ơn cứu chuộc của đấng thiên sai đã được ban cho tất cả những ai tin vào Chúa và giữ các giới răn của người bất kể nguồn gốc, xã hội hay chính kiến. Cung cách và cử chỉ của người đàn bà nói lên tình yêu vô giới hạn của Thiên Chúa. Qua sự bền bỉ và kiên trì của người đàn bà xứ Syro-Phoenico, đức Giesu đã học được bài hoc về quyền lực của chủ nghĩa phổ quát, tình yêu và phục vụ. Từ đó người đã trải rộng sứ mệnh của Người vượt quá dân tộc người, tôn giáo người và quốc gia của người.

Tuy nhiên, phải thành thực nhận định rằng dù sứ mệnh chính thức của đức Giesu có  vượt qua giới hạn những chiên lạc của nhà Israel, và dù sự ủy thác của đức Kito Phục Sinh cho các môn đệ mà bước chân các ngài đã đặt tới mọi quốc gia, Giáo Hội sơ khai cũng có nhiều rối loạn, tranh dành và chương trình mục vụ nghèo nàn, cho dù cộng đồng sơ khai đã cố gắng rất nhiều. Giáo Hội đương thời của chúng ta ngày nay cũng vẫn còn cảm nghiệm cùng những đau khổ nhọc nhằn đó khi mà chúng ta cố gắng đem sứ điệp Phúc Âm đến tận cùng thế giới, đến vòng đai của thời đại chúng ta.

“NIỀM VUI TIN MỪNG” ĐÃ GIÚP ĐƯỢC GÌ CHO GIÁO HỘI 

Có lẽ ý thức được tình trạng đó, nên Giáo Hội đã có sứ điệp Niềm Vui Tin Mừng.
Trong những tháng đầu tiên của sứ vụ thánh Phero, đức Giáo Hoàng, người đến từ tận cùng trái đất, đã viết lên một sơ đồ tuyệt vời cho sứ mệnh của Giáo Hội với nhan đề “Niềm Vui Tin Mừng /Evangelii Gaudium”. Đoạn #20 ghi như sau:

Lời Chúa luôn luôn chứng tỏ cho chúng ta thấy Thiên Chúa thúc dục những ai tin vào người “hãy bước tới”. Abraham nhận được lời kêu gọi đi tới miền đất mới (St12:1-3). Maisen nghe tiếng Chúa gọi “Hãy đi, Ta gửi ngươi đi (Xh3:10) và dẫn dân đi về đất hứa (Xh 3:17). Với Geremiah, Thiên Chúa nói:”Ta gửi ngươi đến tất cả những ai, thì ngươi phải đến” (Gr1:7). Lệnh truyền của chúa Giesu cho chúng ta  ngày nay là “hãy đi và làm những môn đệ” vẫn còn vang vọng trong những khung cảnh mới và luôn luôn thúc dục Giáo Hội thực thi những sứ mệnh mới về truyền bá Tin Mừng, và tất cả chúng ta đều được kêu gọi tham dự vào công tác truyền giáo mới “đi tới” này. Mỗi một Kito hữu và mỗi một cộng đồng phải nhận thức rõ ràng con đường mà Thiên Chúa đã vạch ra, nhưng tất cả chúng ta cũng phải biết nghe theo tiếng gọi của Người để đi tới, khởi đầu từ vùng dễ dãi của chúng ta, hầu đạt cho được nhu cầu về ánh sáng Phúc Âm ở “tất cả mọi biên thùy”. Ai biết được điều gì sẽ xẩy ra cho chúng ta khi chúng ta mở rộng lòng chúng ta hướng về Thiên Chúa và để Lời Chúa hoạt động trong chúng ta? Ai có thể tưởng tượng được cái gì sẽ xẩy ra khi chúng ta phá tan những trói buộc và xiềng xích đã ngăn cản chúng ta không cho đi tới những biên thùy địa dư và hiện hữu của địa phương và của thời đại chúng ta? Chúng ta có thể gặp những kẻ xa lạ và những người ngoài làm xáo trộn cuộc sống của chúng ta, buộc chúng ta ngừng lại trên đường ta đang đi và chất vấn chúng ta những câu hỏi hắc búa. Chúng ta có thể kết thúc -giống như đức Giesu- là ca ngợi niềm tin vẫn còn mãnh liệt nơi những kẻ xa lạ và người bên ngoài này, rồi cuối cùng chính họ lại truyền bá Tin Mừng cho chúng ta!