Chúa Nhật XXXII Thường Niện B

(1Kings 17:10-16. Hebrews 9:24-28. Mark 12: 38-44, 12:41-44)

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Bà Góa Phụ Zarephath (1V 17: 10-16)

10Ông đã chỗi dậy và đi Zarephath. Ông đến cửa thành thì ở đó có một góa phụ đang mót củi. Ông gọi bà ấy và nói: “ Xin bà cho tôi ít nước trong bình để tôi uống”.11 Khi bà đi lấy nước thì ông lại kêu bà và nói: “Xin bà cho tôi một mẩu bánh!” 12 Bà nói: “Lạy Thiên Chúa hằng sống, Chúa của ngài, tôi chẳng còn gì cả ngoài nắm bột trong vò và ít dầu trong chóe. Nay tôi đi mót vài que củi về để nấu thức ăn cho tôi và con tôi ăn rồi chết!” 13Elijah bèn nói với bà: “Đừng sợ, cứ đi và làm như lời bà nói. Nhưng trước hết hãy làm một cái bánh nhỏ và đem ra cho tôi, rồi sau đó hãy làm cho bà và con bà. 14Vì Thiên Chúa, Chúa của Israel đã phán thế này:

Vò bột không vơi,

Chóe dầu không vợi,

Cho đến ngày Thiên Chúa ban mưa trên mặt đất”

15Thế là bà đã làm theo lời Elijah, và bà đã có đủ ăn cho bà, cho Elijah và cả nhà suốt cả năm. 16Quả thực vò bột không vơi, chóe dầu không vợi, đúng như lời Thiên Chúa đã phán qua Elijah.

Đồng xu của người góa phụ nghèo (Mc 12: 41-44)

41Đức Giêsu ngồi đối diệnvới thùng tiền dân cúng cho đền thờ. Người quan sát xem đám đông bỏ tiền cúng ra sao. Có nhiều người giàu có bỏ thật nhiều tiền. 42Cũng có một bà góa nghèo đến bỏ vào đó hai đồng tiền kẽm, trị giá bằng một phần tư đồng bạc Roma. 43Đức Giêsu liền gọi các môn đệ lại và nói: “Thầy bảo thật anh em: bà góa phụ nghèo này đã bỏ vào thùng nhiều hơn ai hết. 44Thực vậy, mọi người đều lấy tiền dư bạc thừa của họ mà bỏ vào đó, còn bà này thì rút từ cái túng thiếu của mình mà bỏ vào đó; bà đã bỏ tất cả tài sản, tất cả những gì bà có để sống”.

*********

Bài đọc hôm nay trong Cựu Ước sách Các Vua (1V 17:10-16) và bài Tin Mừng thánh Mac cô (Mc 12: 41-44) kể lại câu chuyện hai người đàn bà góa chồng. Các bà rất đặc biệt vì lòng xác tín, quảng đại và niềm tin sắt son.

Cử chỉ của các bà buộc chúng ta phải tự xét mình xem chúng ta đã hiểu biết gì về cảnh túng thiếu của những người nghèo khổ để rồi có một thái độ và quan niệm về lòng quảng đại đối với tha nhân.

Qua hai bài đọc trên, chúng ta thử suy gẫm về câu chuyện của hai bà góa phụ trong Cựu Ước và Tân Ước để rồi áp dụng vào cuộc sống của chúng ta qua tông thư Bác Ái Trong Sự Thật của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI.

NIỀM TIN CỦA ELIJAH

Mỗi khi chúng ta đọc tiên tri Elijah và Elisha trong Sách Các Vua 1 và 2, chúng ta không thể không nghĩ đến chuyện bà góa ở Zarephath, câu chuyện về Elijah và đệ tử của ông là Elisha đã cố gắng làm cho dân Israel nhận biết và yêu mến Lời Chúa !

Thiên Chúa tiếp tục thử thách Elijah (1V 17: 8-16). Bài đọc Sách Các Vua hôm nay bắt đầu với câu 10, nhưng cần phải đọc từ câu 8 để hiểu trọn vẹn ý nghĩa của cả bản văn. Câu 8 bắt đầu: “Bấy giờ Giavê/Thiên Chúa đến với ông và nói:…”

Nhưng Elijah vẫn không đứng dậy đi cho đến khi nhận được sứ điệp của Chúa. Đối với chúng ta, chúng ta cần đả thông với Chúa bằng cách lắng nghe lời Chúa

trước khi thi hành sứ mệnh.

Đoạn Chúa nói với Elijah hãy đi Zarephath (c.9), một phần đất của Sidon. Câu 9 gồm 3 mệnh lệnh: “Hãy chỗi dậy”, “Hãy đi” và “Hãy ở đó”. Thiên Chúa đã thử tiên tri Elijah qua 3 mệnh lệnh trên bằng những đức tính Tin, Cậy, Vâng Lời, Sẵn Sàng và Cam Kết. Khi Thiên Chúa truyền cho Elijah “chỗi dậy” thì không phải chỉ có hành động thể xác mà còn phải có cả phần tinh thần nữa. Đối với Elijah, vâng theo lời Chúa là kết quả của sự thức tỉnh của chính tâm hồn ông.

Mệnh lệnh thứ hai: “Hãy đi Zarephath”, hàm ý một cuộc du hành đầy cam go, nhọc nhằn và nguy hiểm. Ông được gửi tới một địa danh đặc biệt là Zarephath, có nghĩa là “một nơi khô cằn, nơi để thử thách.” Ngoài ra, Zarephath lúc bấy giờ lại nằm trong đất Sidon thuộc về Nữ Hoàng Jezebel rất ác độc. Elijah được gửi đi quả không phải là để nghỉ ngơi và thư dãn!

Mệnh lệnh thứ ba: “Hãy ở đó” là một thách đố lớn đối với sự cam kết, lòng tin cậy và tầm nhìn của ông, một người của Chúa đang tìm cách phục vụ Thiên Chúa. Elijah sẽ được cung cấp thức ăn do một góa phụ nghèo và tuyệt vọng, đang phải đối đầu với nạn đói trong một nước thuộc dân ngoại là dân Sodon lúc đó đang là đối thủ chống lại Chúa của Israel.

Ân nhân của Elijah lúc đó đâu có được nhà cao cửa rộng, giàu có gì để mà chia sẻ cho ông đủ loại thức ăn bừa phứa, trái lại bà đang lang thang ở cổng thành để kiếm củi về đun nấu thức ăn vì nhà nghèo không có dầu để đốt.

Thiên Chúa là đấng đã ra lệnh cho những con quạ đem thức ăn đến cho Elijah trong sa mạc (1V17:1-7) thì nay lại ra lệnh cho bà góa phụ nuôi ông. Tại Zarephath, người góa phụ nghèp khổ đã nghe theo lời chỉ dẫn của tiên tri Elijah như lời Chúa truyền. Bà ta đã nhìn biết quyền năng của Thiên Chúa và bà ta, con bà và tiên tri Elijah đã có đủ thức ăn để sống.

BÀI HỌC RÚT RA TỪ ĐOẠN KINH THÁNH ĐÓ

Vì lòng quảng đại và tốt lành của bà góa phụ nghèo cùng sự trung thành của tiên tri Elijah mà Thiên Chúa đã làm cho niềm tin của Elijah thêm vững mạnh, tân trang khả năng mục vụ của ông, đồng thời dùng ông để an ủi người goá phụ và đứa con trai của bà ta. Đối với chúng ta, Thiên Chúa sẽ giúp ta thắng lướt tất cả mọi v yếu đuối, thất bại và lo âu sợ hãi. Thiên Chúa thực đã luôn luôn cho chúng ta quá mức chúng ta đòi hỏi và tưởng tượng.

CHỈ CÓ MỘT XU THÔI !

Trong chuyện Tin Mừng theo thánh Mac Cô hôm nay (Mc 12:38-44), Chúa Giêsu đã ca tụng của lễ của bà góa phụ nghèo và đã xác định rất rõ ràng cái giá trị của nó. Giá trị này không ở số lượng mà mình bỏ vào rổ thu tiền mà ở cái tâm, lòng mình muốn hiến tặng cho Chúa. Đối với bà góa phụ này, khi bà bỏ một xu vào rổ tiền thì trong túi bà chẳng còn gì cả. Bà đã lấy tất cả gia sản, tất cả lòng bà mà hiến cho Chúa. Người giàu có, dù họ cho Chúa nhiều gấp trăm gấp nghìn lần bà này nhưng họ vẫn còn dư thừa nhiều. Tiền họ cho Chúa chỉ là tiền dư bạc lẻ mà thôi. So sánh một xu của người đàn bà góa với cả ngàn đồng của người giàu có thì một xu có giá trị lớn hơn gấp bội, bởi lẽ một xu đó là giá của mạng sống của cả hai mẹ con bà.

Chúa Giêsu có tán tụng người đàn bà này quá đáng vì bà ta đã dốc cạn cả túi bà để cúng vào đền thánh không? Chúa Giêsu có tiểu thuyết hóa, lý tưởng hóa người nghèo không? Cá nhân tôi chưa hề thấy có người nào dám mơ ước vươn lên từ sự khốn cùng, nghèo đói và vô gia cư vô nghề nghiệp. Tôi cũng không biết có ai đã từng vui sướng vì sống nhờ vào trợ cấp của chính phủ, của an sinh xã hội từng ngày, cũng chẳng có người nào cảm thấy hạnh phúc đi lục thùng rác và hãnh diện là mình không đủ tiền để trả tiền điện nước hàng tháng và ngay cả tiền nhà ở đang bấp bênh sắp bị đuổi trong những tháng mùa đông tuyết băng giá lạnh.

Người đàn bà trong Tin Mừng hôm nay nghèo vì bà là góa phụ. Vào thời Chúa Giêsu, cuộc sống của bà hoàn toàn phụ thuộc vào chồng. Nay chồng bà đã mất và, thảm kịch chính là bà mất người mà bà hoàn toàn trông nhờ vào để sống. Góa phụ là những người bắt buộc phải sống nhờ vào lòng quảng đại của thân nhân nam giới và bất cứ ai trong cộng đồng có thể giúp họ những nhu cầu cần thiết.

Hai xu trong lòng tay người góa phụ là tất cả gia sản của bà. Khi mà một người quá nghèo, thì một hai đồng sẽ chẳng có thể giúp họ vươn lên được từ chỗ ăn trợ cấp xã hội đến chỗ có công ăn việc làm, tiền bạc dư giả. Với một hay hai xu, người góa phụ vẫn còn phải sống nhờ vào người khác. Bà ta quả là không có cuộc sống. Bà nghèo tiền, nhưng bà lại giầu lòng Chúa thương xót. Bà hoàn toàn phụ thuộc vào ân sủng của Thiên Chúa.

Chúa Giêsu không bao giờ kết án người giầu có, nhưng Ngài nói “họ khó có thể vào được nước thiên đàng” (Mc 10:23). Vấn đề quan trọng không ở chỗ họ có bao nhiêu tiền để trong ngân hàng hoặc giữ trong stocks hay bonds mà là ở chỗ họ dành được gì cho đời sau.

Tiền bạc có được dùng để giúp đỡ những người nghèo khổ không, có dùng để làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn không? Có dùng để nuôi ăn những người đói, giúp áo quần cho người trần chuồng không, có cung cấp nơi ăn chốn ở cho người vô gia cư nghèo khổ cùng khốn không? có dùng nó để xây đắp văn hóa sự sống không? Cuộc sống của chúng ta có quay cuồng chung quanh tiền bạc hay dựa vào Thiên Chúa là đấng có thể làm cho chúng ta trở nên giàu có? Chúng ta có sống như những chủ nhân ông hay sử sự như người quản gia?

Người góa phụ đã tự mình quyết định bỏ một xu vào rổ thu tiền, nhưng bà vẫn hoàn toàn phụ thuộc vào Chúa và những người hàng xóm láng giềng. Gương sáng của bà về lòng tin là bà bám chặt vào tình thương của Thiên Chúa: Bà Yêu Chúa và Chúa thương yêu bà. Bà là quản gia chứ không phải là chủ nhân của một gia sản thanh bần của bà. Người góa phụ nghèo này đã dạy cho chúng ta biết phụ thuộc vào Thiên Chúa -khác với bị ép buộc và chán nản- có thể dẫn đưa ta đến một đời sống sâu đậm đầy vui tươi và nồng ấm thực sự.

THAY LỜI KẾT: BÁC ÁI TRONG SỰ THẬT

Bốn đoạn ngắn gọn của tông thư Bác Aí Trong Sự Thật / Caritas in Veritate của Đức Biển Đức XVI đáng cho chúng ta nghiền ngẫm.

1- “Việc tìm kiếm tình yêu và sự thật đã được Chúa Giêsu Kitô làm cho trở nên tinh khiết và hết vẻ nghèo nàn mà loài người chúng ta đã tạo ra, và Ngài tỏ cho chúng ta biết một cách trọn vẹn mối tình tiên khởi và kế hoạch để có một đời sống thực mà Thiên Chúa đã sửa soạn cho chúng ta. Trong Chúa Kitô, bác ái trong sự thật đã trở thành Khuôn Mặt Con Người của Ngài, kêu gọi chúng ta phải yêu thương những người anh chị em huynh đệ của chúng ta trong sự thật của kế hoạch của ngài. Thực vậy, Ngài chính là Sự Thật (Ga 14:6).”

23-“Một sự kiện đơn thuần phát sinh ra từ vấn đề thụt lùi kinh tế, mặc dù tự nó

có tính tích cực, cũng không thể giải quyết được những vấn đề phức tạp về

tiến bộ của loài người, ngay cả ở những quốc gia phát triển tiền tiến, những

quốc gia đã có nền kinh tế phát triển rồi hay những quốc gia còn nghèo đói

đang khốn khổ không phải do sự bóc lột cổ điển, nhưng vì những hậu quả tiêu

cực về phát triển do tính bất thường và thiếu cân bằng của nó.”

42-“ Từ lâu người ta thường nghĩ rằng dân nghèo thì phải dậm chân tại chỗ ở một

thời kỳ cố định nào đó về phát triển, và vui vẻ chấp nhận sự trợ giúp từ thiện

của các quốc gia phát triển. Đức Phaolo VI đã cực lực chống đối ý nghĩ đó

trong tông thư Sự Phát Triển của Muôn dân / Populorum Progressio.

“ Ngày nay những tài nguyên vật chất có sẵn để cứu giúp những dân tộc

nghèo khổ đó khỏi cảnh khó nghèo đang có tiềm năng to lớn hơn xưa, nhưng

phần lớn lại nằm trong tay của những dân tộc ở những quốc gia phát triển, là

những người được hưởng lợi nhiều hơn nhờ sự giải phóng biến đổi về vốn và

lao công. Do đó những hình thức thịnh vượng đang lan tràn trên toàn thê giới

không thể bị kìm hãm lại bởi những kế hoạch có tính cục bộ của những kẻ chỉ

muốn bảo vệ phe nhóm hay để phục vụ cho lợi ích riêng tư.”

75-“Trong khi những người nghèo trên thế giới vẫn tiếp tục gõ cửa nhà những

người giầu có, thì thế giới giàu sang lại không biết lắng nghe những tiếng gõ

cửa ấy, bởi vì lương tâm họ không còn phân biệt được thế nào là con người.

Thiên Chúa đã tỏ lộ cho con người tự biết mình. Lý trí và niềm tin cùng làm

việc với nhau để chứng minh cho chúng ta biết cái gì là tốt nếu chúng ta muốn

được biết nó. Theo luật tự nhiên thì lý trí sáng tạo sẽ chiếu rọi trước, để

chúng ta nhận ra vẻ cao cả vĩ đại của chúng ta, đồng thời cũng cho biết cả

cái cùng khổ của con người đến độ chúng ta không còn nhận ra được tiếng gọi

của sự thật luân lý.”

Fleming Island, Florida

Nov. 13, 2012

NTC