Thánh Vịnh là nguồn
gốc các tuyển tập thánh ca của đền thờ Gierusalem. Vua David là người sáng tác
toàn bộ Thánh Vịnh và quy định các nguyên tắc của phụng vụ. Các Thánh Vịnh đã từng
nuôi dưỡng lòng đạo đức của người Do Thái, đã từng là lời cầu nguyện của Chúa
Giêsu, là thành phần căn bản của các Giờ Kinh Phụng Vụ mà các tu sĩ nam nữ,
linh mục, phó tế và nhiều giáo dân tụng niệm hằng ngày.
„Các
Thánh Vịnh nuôi dưỡng và biểu lộ sự cầu nguyện của Dân Thiên Chúa, với tính
cách là một cộng đoàn, vào những dịp đại lễ ở Giêrusalem và mỗi ngày sabat trong các hội đường. Lời cầu
nguyện của các ThánhVịnh vừa có tính cá nhân vừa có tính cộng đồng, liên quan đến
những người cầu nguyện và tất cả mọi người. Lời cầu nguyện này bay lên từ Thánh
Địa và các cộng đồng Do Thái tản mác khắp nơi, nhưng nó ôm lấy toàn thể vạn vật;
Nó nhắc lại những biến cố cứu độ trong trong quá khứ và nó vươn tới chỗ hoàn tất
lịch sử. Nó tưởng những lời hứa của Thiên Chúa đã được thực hiện và nó mong đợi
Đấng Messia sẽ hoàn thành mọi sự cách vĩnh viễn. Được dùng làm lời cầu nguyện
và được thực hiện trong Chúa Kitô, các Thánh Vịnh là phần chủ yếu của lời cầu
nguyện của Giáo Hội Chúa Kitô“ (GLHTCG 2586)
Nhà chú giải Kinh
Thánh Charpentier nói về sách Thánh Vịnh, mượn lời của thi sĩ Do Thái, André
Chouraqui nói về Thánh Vịnh: „Chúng tôi
sinh ra với quyển Thánh Vịnh trong bụng mình. Đây là một quyển sách gốm 150 bài
thơ, 150 bậc giữa cái chết và sự sống, 150 gương phản chiếu những cuộc nổi loạn
và những sự bất trung của chúng ta, những cơn hấp hối và những hồi sinh. Còn
hơn cả một quyển sách, đó là một người đang nói, đang sống, đang đau khổ, đang
rên rỉ và đang chết dần chết mòn, nhưng rồi sống lại và đang hát trước ngưỡng cửa
đời đời…“ (trích „Cầu nguyện với các
Thánh Vịnh nguyền rủa“ Nữ tu Agnès Cảnh Tuyết). (www.daminhtamhiep.net).
Thánh Vịnh là sự tái tạo toàn bộ kinh nghiệm tâm linh của
Israel. Trong Thánh Vịnh, lời ca khen là tâm tình cầu nguyện trong tiếng kêu của
dân chúng suốt dòng lịch sử cứu độ. Thánh Vịnh gồm nhiều thể loại:
1. Thánh Vịnh tán tụng, tạ ơn được sáng tác theo những cung bậc của cầu nguyện của dân Chúa.
Là những chuyện kể bằng thi ca, ca tụng những công trình thực hiện của Thiên
Chúa trong dân Chúa và những kỳ công Thiên Chúa đã thực hiện và sự cảm tạ đáp
trả của dân. (Tv 4 Lời tạ ơn). (Tv 85 Xin ơn bình an và cứu độ).
2. Thánh Vịnh khẩn nài tha thiết hướng về Thiên Chúa, làm thành những
nhịp thở sống động, nhận chìm đời sống
Israel trong mọi trường hợp lưu đày và hậu lưu đày. (Tv 7 Bị vu oan, người công chính
kêu cầu Thiên Chúa); (Tv 111 Sự nghiệp Đức Chúa oai phong hiển hách). Diễn tả một kỳ công Thiên Chúa đưa
dân về qua cuộc lưu đày, qua Thánh Vịnh dân đặt tin tưởng vào Thiên Chúa hơn,
vì biến cố xuất hành gợi lại những yêu thương rất hào hùng, (Tv
48 Thiên Chúa, Đấng giải thoát và bảo vệ Xion). Thiên Chúa đã ra oai quyền lực cứu thoát dân, vì Ngài là Đấng Tạo
Dựng vì tình thương cho mọi loài thụ tạo một cách nhưng không. (Tv
123 Dân Israel bị áp bức đặt hy vọng nơi Thiên Chúa); (Tv
125 Thiên Chúa che chở dân Người). Con người được nhận ra rằng,
ThiênChúa là Đấng tác tạo ra mình và thêu dệt những Thánh Vịnh ngợi khen Ngài. (Tv
148 Kêu mời toàn thể tạo thành chúc tụng Đức Chúa); (Tv 150 Ca tụng Chúa đi).
Hai loại Thánh Vịnh này chiếm gần hết sách Thánh Vịnh.
3. Thánh Vịnh nguyền
rủa (không đọc trong các giờ kinh). Một
số rất ít Thánh Vịnh có tính bạo lực, lời gay gắt, sắt đá (Tv 137,8-9 Trên bờ sông
Babylon).
Thánh Vịnh là nhịp
cầu nguyện bằng thi ca sống động đầy sự sống, tin tưởng và ngợi khen. Vì thế được
Giáo Hội dùng phối trí trong phụng vụ, hầu xác tín hơn về Ơn Cứu Độ. Thiên Chúa
giải thoát, Thiên Chúa quan phòng, Đấng Tạo Dựng giải thoát qua gian nan của cuộc
sống, là thành trì bảo vệ, che chở mọi sự cho dân khi tín thác vào Thiên Chúa.
Iarael khám phá ra ơn gọi của riêng mình. Là dân được tuyển chọn, là một hồng
ân trong dòng chảy của lịch sử Do Thái, bao trùm và diễn tả khát vọng của dân
và loan truyền Danh Giavê nhập thể như lời cầu nguyện.
Thánh Vịnh khẩn
nài dùm chúng ta vào đời sống quan phòng bao bọc của Chúa. Hy vọng hay thất vọng
Chúa đều lắng nghe và trân trọng, lời cầu
nguyện hân hoan, sầu khổ, tội lỗi, nghèo túng, bị bách hại, bệnh hoạn v.v… đều
dệt thành một tâm tình cầu nguyện gắn bó với Thiên Chúa thắm thiết hơn. Lời
Thánh Vịnh không phải chỉ là một khoảnh khắc xúc động mà là cảm xúc từ dòng chảy
của dân đặt tin tưởng vào Thiên Chúa, tán tụng ngợi khen Chúa, tâm trí luôn
luôn hướng về Chúa.
Thánh Vịnh là lời
cầu nguyện quan trọng. Một số khá đông người Kitô hữu ngỡ ngàng khi dùng các
Thánh Vịnh vì họ không nhận ra trong đó những khát vọng của lòng mình. Theo
kinh nghiệm cá nhân, tôi đã phải trải qua một hành trình đức tin luôn đồng hành
với Chúa về mọi hoàn cảnh trong cuộc sống thì khi cầu nguyện với Thánh Vịnh,
chúng ta mới cảm nghiệm được cái nhìn và cảm xúc của mình khi hát lên những lời
thi ca của Thánh Vịnh và lắng nghe Lời Người, lời mà thi sĩ André Chouraqui đã
ca tụng tôn vinh sách Thánh Vịnh: „Còn hơn cả một quyển sách, đó
là một người đang nói, đang sống, đang đau khổ, đang rên rỉ và đang chết dần
mòn, nhưng rồi sống lại và đang hát trước ngưỡng của đời đời“.
Ước mong Kitô hữu chúng ta cũng có những cảm xúc mạnh
mẽ và thần thiêng như thi sĩ khi cầu nguyện với Thánh Vịnh.
Elisabeth Nguyễn
)
