(Chúa nhật XVIII TN B)
Theo từng góc nhìn và theo
từng đặc điểm muốn nhấn mạnh, các triết gia xưa nay đã từng cho chúng ta các
khái niệm về con người để phân biệt với các loài vật. Con người là hữu thể biết
suy tư, phản tỉnh, con người là con vật biết lao động, con người là sinh vật có
lý trí, ý chí tự do, con người là sinh vật có tính xã hội, con người là sinh
vật có tôn giáo…Xin được góp thêm một cái nhìn được gợi ý qua các bài đọc Chúa
Nhật XVIII TN B: con người là hữu thể của muôn đời.
Cũng như các loài có sự
sống, loài người không thể thoát được một nhu cầu căn bản là sinh tồn. Để phục
vụ nhu cầu này, tự bên trong các loài có sự sống sẵn có một năng lực mạnh mẽ
được gọi là bản năng sinh tồn. “Khi đói thì đầu gối cũng phải bò”. Để làm bất
cứ việc gì thì tiên vàn người ta phải sống. Nhu cầu ăn uống quả là một nhu cầu
chính đáng. Người Việt Nam dùng hạn từ ăn ở đầu các từ ghép để mô tả nhiều động
thái rất khác nhau như ăn bớt, ăn bám, ăn chận, ăn cắp, ăn mặc, ăn ở, ăn hại,
ăn học, ăn hiếp, ăn chận, ăn vạ…nếu đếm thì không dưới cả trăm từ. Xem ra “cái
ăn” nó liên hệ đến mọi lãnh vực của kiếp người. Con người dù là hữu thể này nọ
nhưng vẫn là một sinh vật, luôn cần có cái để sống.
Không hiểu sao mà hơn hai
phần ba những từ ghép bắt đầu bằng từ ăn thì thường mang ý nghĩa tiêu cực.
Không nguyên chỉ vì “miếng ăn là miếng tồi tàn”, nhưng ngay trong lòng con
người vẫn bàng bạc nhận thức rằng dù cho nhu cầu ăn uống thật là chính đáng nhưng
đã là người thì phải vượt lên trên nhu cầu tồn sinh của loài vật. Trong khi các
loài động vật thường thỏa mãn mỗi khi nhu cầu ăn uống được đủ đầy, thì trái
lại, dù cho đã đầy đủ lương thực ăn uống, con người vẫn khao khát một sự sống
cao hơn mà chúng ta gọi là sự sống bất diệt hay sự sống trường sinh. Tuy nhiên
cái sự sống trường sinh mà con người khao khát ở đây, thường chỉ là sự kéo dài
của sự sống đời này.
Cựu Ước đã hé mở cho thấy
con đường để được sống đời đời đó là tuân giữ Lề Luật của Thiên Chúa. Khi thử
thách dân phải lâm cơn đói khát trong sa mạc, và rồi ban Manna từ trời, Thiên
Chúa muốn dân xác tín rằng “người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ
mọi lời Người phán ra” (x.Dnl 8,3). Sau khi thi thố quyền năng cho năm ngàn
người đàn ông chưa kể đàn bà và con trẻ no nê bánh cá, Chúa Giêsu đã mời gọi họ
“hãy ra công làm việc, không phải vì lương thực mau hư nát, nhưng để có lương
thực thường tồn đem lại phúc trường sinh” (Ga 6,27). Để có được lương thực này
Chúa Giêsu đã minh nhiên tự khẳng định: “Chính tôi là bánh trường sinh. Ai đến
với tôi, không hề phải đói; ai tin vào tôi, chẳng khát bao giờ!” (Ga 6,35).
Chúa Kitô là Bánh trường
sinh. Kitô hữu chúng ta thảy đều khẳng định chân lý này. Thế nhưng để cho lời
khẳng định này đi vào cuộc sống thì còn đó khoảng cách không dễ vượt qua. Đến
với Chúa Kitô vì “cái bụng” của mình như người Do Thái xưa vốn là điều dễ thấy
đó đây. Sau sự cố tòa tháp đôi ở New York thì dân chúng nước Mỷ xem ra đạo đức
hẳn lên, đến với Chúa rất nhiều. Tại quê nhà Việt Nam, đã một thời, sau khi các
ngân hàng thắt chặt tín dụng, thì hình như có nhiều khuôn mặt lạ chuyên chăm
xuất hiện tại nhà thờ hay ở các đền đài. Gặp cơn quẩn bách thì chạy đến cầu
Chúa giúp, nhưng tựu trung đều chỉ là những sự thuộc đời này. Làm thế nào để
giúp ta vượt qua được những sự hữu hình đời này khi chúng ta vẫn còn ở trong
thế gian? (x.Ga 17,11). Khi người Do Thái hỏi Chúa Giêsu là làm thế nào để được
gọi là làm công việc của Thiên Chúa, tức là tìm kiếm lương thực đem lại sự sống
đời đời thì Người đã khẳng định đó là “Hãy tin vào Đấng mà Thiên Chúa sai đến”
(Ga 6,29).
Tin vào Chúa Giêsu là một
tiến trình đón nhận và dấn thân theo Người, sống lời Người chỉ dạy. Cũng vẫn
tìm kiếm những chuyện ở đời này nhưng chúng ta sẽ làm cho chúng thành vĩnh cửu
khi chúng ta tìm kiếm chúng theo ý và cách thức Chúa hướng dẫn. Lời Chúa trong
Thánh Kinh, đặc biệt trong bốn Tin mừng trình bày cho chúng ta cách thế tuyệt
vời đó là hãy tìm kiếm những thiện hảo đời này trong sự công bình, trong tình
liên đới và chí cống hiến.
Một học sinh, sinh viên ra
công học hành để tích lũy kiến thức, công nghệ, tài năng…nhưng trong sự công
bình, nghĩa là trong sự trung thực, hợp pháp, không quanh co, dối trá, lọc lừa…
thì bạn ấy đang làm việc vì lương thực đời đời. Cũng là học hành để thăng tiến
bản thân nhưng luôn sẵn sàng giúp đỡ các bạn học khác theo khả năng và hoàn
cảnh của mình, nghĩa là biết sống tình liên đới thì ta đang làm việc cho sự
sống đời đời. Chọn một ngành nghề để vừa thăng tiến danh vị, vừa bảo đảm nhu
cầu cá nhân lẫn gia đình, lại vừa có điều kiện để phục vụ đồng loại, để phát
triển xã hội, giáo hội thì đích thực ta đang ra công làm việc vì của ăn cho sự
sống đời đời.
“Hùm chết để da, người ta
chết để tiếng”. Số người cho rằng cuộc đời con người thực sự chấm dứt với cái
chết thể lý vốn không mấy nhiều. Kitô hữu chúng ta thì minh nhiên tuyên xưng có
sự sống đời đời. Trong sự quan phòng của Thiên Chúa, thì sự sống đời đời của
chúng ta lại bắt nguồn từ những thực tại đời này, những thực tại mà Ngôi Lời đã
tự nguyện nhận lấy vào Ngôi vị của Người khi vào đời. Khi chúng ta nỗ lực tìm
kiếm những chuyện đời này trong công bình, trong tình liên đới và chí cống hiến
là chúng ta đã làm cho những sự đời này đi vào vĩnh cửu cùng với Chúa Kitô,
trong Người và nhờ Người.
Lm. Giuse Nguyễn Văn
Nghĩa – Ban Mê Thuột