(Chúa Nhật IV Mùa Chay C)
Dưới góc nhìn tình yêu thì người ta có
thể nói rằng đoạn Tin Mừng của thánh sử Luca tường thuật câu chuyện kể của Chúa
Giêsu về “người con hoang đàng” là đỉnh cao của chữ tình. Nói về chữ tình thì
cái tựa đề cũ “người con hoang đàng” không thể lột tả hết. Ngày nay người ta
đổi tựa đề câu chuyện kể của Chúa Cứu Thế thành “Người Cha nhân hậu”. Xin được mạo muội góp một cái nhìn khi
thêm một tựa đề đó là “Hậu
hỉ tình Cha”.
Hai từ hậu hỉ gợi mở cho chúng ta cảm
nhận sự dư tràn vượt quá mong ước. Quả thật câu chuyện kể của Chúa Giêsu đã
khiến người đương thời và cả chúng ta hôm nay chưng hững vì nhiều điều. “Một
người kia có hai con trai. Người con thứ nói với cha rằng: “Thưa cha, xin cho
con phần tài sản con được hưởng”. Và người cha đã chia của cải cho hai con”.
Theo luật bấy giờ, người con chỉ được nhận gia tài khi cha đã khuất. Đang sống
sờ sờ thế mà một đứa con muốn mình như đã chết. Không sao cả, nước từ trên cao mãi chảy xuống chỗ sâu. Miễn sao con cái được sống thì sự sống
của mình vẫn tồn tại.
Dù khuất bóng con nhưng lòng người cha vẫn mãi dõi theo
bước chân con cái mình. Đứa con như vô đạo, bất hiếu có ngờ đâu cha anh vẫn
ngóng trông anh từng giờ, từng ngày, trong khi anh đang mãi mê ăn chơi sa đọa.
Cái gì đến rồi sẽ đến. Chuyện gieo gió, gặt bão là lẽ như tất nhiên. Trong thân
phận của kẻ hèn kém hơn cả loài heo, người con đi hoang mới chợt bừng tỉnh.
“Biết bao người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết
đói! Thôi, ta đứng lên, đi về cùng cha…”. Mục đích trở về đúng là “vị
kỷ”: về với cha chỉ vì
miếng ăn, chỉ vì cái bụng của mình.
Kẻ gian thường tỏ vẻ ngoan. Để che giấu sự vị kỷ của mình, người con hoang đàng
đã nhẩm đi nhẩm lại cho thuộc lòng câu thưa thoặt nghe dễ mủi lòng: “Thưa cha,
con thật đắc tội với trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin
coi con như một người làm công cho cha vậy”.
Không sao cả, miễn là con ta đi xa nay
trở về, đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy. Dù là tấm thân gầy gò
đầy bụi bẩn, lẫn mùi phân hôi của loài nhơ uế, nhưng chính là con của ta. Người
cha đã vội chạy đến ôm cổ đứa con, hôn lấy hôn để. Vòng tay âu yếm cùng
với nụ hôn đã xóa đi
mọi cách ngăn sạch nhơ, sang hèn. Có nhiều điều dường như là không thể với khả
năng con người, nhưng đều là có thể khi tình yêu hiện diện. Tình yêu mạnh hơn
cả sự chết! Chẳng
đợi con dứt câu xưng thú, chẳng cần biết quá khứ của con như thế nào, hôm nay,
giờ này, con hiện diện ở đây là đủ. “Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ
nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để
chúng ta mở tiệc ăn mừng”. Tình của cha, một mối tình bao la đủ làm cho người con nên
thanh sạch hơn mọi thứ nước tự nhiên. Cái tình ấy đã được chuẩn bị từ lâu qua
con chiên được vỗ béo mà hẳn các gia nhân vốn thừa hiểu.
“Con ta đây đã chết mà nay sống
lại”. “Có
con rồi mới có cha. Có cháu rồi mới có ông, có bà”. Sự sống chết của người cha như lệ
thuộc vào sự sống chết của đứa con. Đến đây chúng ta mới hiểu sự sâu xa lời của
một giáo phụ: “Vinh quang của Thiên Chúa là sự sống của con người”. Thế gian
này là chi? loài người là gì? Thảy đều là loài thọ tạo. Thế nhưng Thiên Chúa đã
chọn làm hình ảnh của chính Người (x.St 1,27). Và Người đã yêu thương nó đến độ
đã ban chính Con Một để cho nó được sống và sống dồi dào (x.Ga 3,16).
Thánh sử Luca ghi rõ chính vì những lời xầm xì của nhiều
người Pharisiêu và luật sĩ khi thấy những người thu thuế và người tội lỗi lui
tới với Chúa Giêsu mà Người đã kể câu chuyện này. Họ cảm thấy khó chịu vì tình
Chúa quá hậu hỉ. Họ ganh tị vì thấy tình Chúa như không công bằng. Bọn thu thuế
và mấy người tội lỗi kia không đáng được yêu. Và cách mặc nhiên họ cho rằng chỉ
mình họ mới xứng đáng. Đằng sau lòng ganh tương đố kỵ luôn có bóng dáng của
thần dữ.
Chúa Giêsu đã cảnh giác những tâm hồn đố
kỵ ganh tương bằng hình ảnh người con cả trong câu chuyện. Dù đang ở trong nhà
nhưng anh ta hành xử như là kẻ làm tôi. Anh còn tự loại mình ra khỏi tình cha,
khi không nhìn nhận người em của mình. “Còn thằng con của cha kia…”. Loại bỏ
tha nhân, không nhận nhau là anh em một nhà, thì vô tình chúng ta tự loại mình
ra khỏi tình Cha trên trời, Đấng từ bi nhân hậu, cho mưa rơi đều trên người
công chính lẫn kẻ bất lương, cho mặt trời mọc lên soi sáng người thánh thiện và
người tội lỗi, Đấng không bao giờ muốn cho kẻ gian ác phải chết nhưng tìm mọi
cách để họ ăn năn sám hối và được sống (x.Mt 5,43-48). Khi nói rằng: “Mọi sự
của cha cũng là của con” thì người cha không chỉ xác định với người anh cả về
của cải vật chất mà đặc biệt nhắc nhớ anh rằng người con thứ hai của ông chính
là em ruột của anh ta. Và ông còn nhấn mạnh: “Chúng ta phải ăn mừng, phải vui
vẻ, vì em con đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy”.
(x.Lc.15,31).
Tình Chúa thật bao la. Trong tình Chúa, không có sự gì là không
thể. Bất cứ ai trong chúng ta cũng đều có thể hưởng nhận tình Cha trên trời,
nếu chúng ta biết ngửa tay đón nhận. Chỉ một lời khẩn xin: “Thưa Ngài, khi nào
về nước Ngài, xin hãy nhớ đến tôi”, thì hạnh phúc Nước Trời đã được ban cho
người gian phi bị treo bên phải Chúa Giêsu năm xưa ngay ngày hôm ấy (x.Lc
23,29-43). Nhưng cũng xin đừng quên chân lý này: không một ai hưởng nhận hạnh phúc Nước Trời một mình. Rất có thể
chính chúng ta
tự đóng đinh số phận của mình, nếu chúng ta loại bỏ tha nhân ra khỏi nghĩa tình
huynh đệ.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê
Thuột
