Chuyên mục:

 “CHUYỆN MỖI TUẦN”

Lm Giuse NGÔ MẠNH ĐIỆP

Giáo phận Nha Trang

Kính mời theo dõi video tại đây:

https://bit.ly/3ityAls

 Dưới đây chỉ là dăm ba suy nghĩ về thuật ngữ thỉnh thoảng Chúa vẫn dùng: (Mt 11,15; 13,9 và 13,43)…

Sáng nay – thứ tư ngày 21/7/2021 – trong Thánh Lễ tại Nhà Nghỉ Dưỡng  GP Nha Trang -  trích đoạn Tin Mừng của thánh sử Matthêu về dụ ngôn “Người Gieo Giống” (Mt 13, 3-9 x. Mc 4,3-9; Lc 8,5-8) , mọi người lại được nghe Chúa  kết thúc dụ ngôn bằng câu nói: “Ai có tai thì nghe”.

Được biết là trong Tin Mừng thánh sử Matthêu thì Chúa ba lần dùng kiểu nói này để kết thúc huấn giáo của mình : Mt 11,15 ; 13,9 ; 13,43…

Không nhiều lắm, nhưng thỉnh thoảng cũng có người đặt vấn đề: Tại sao Chúa lại có câu nói này?

Người viết mấy ngày nay – không biết vì sao – lại cũng cứ ngẫm nghĩ mãi trong đầu về câu nói này… khi nghe xong dụ ngôn Chúa dạy…

Về mấy loại đất Chúa nêu lên… thì dễ hiểu rồi:

- đất vệ đường,

- đất sỏi đá,

- đất gai góc,

- đất tốt…

Và – dĩ nhiên - thành quả gặt hái được… thì chỉ có thể có được nhờ đất tốt…

Tuyệt vời  là đích thân Chúa giải thích ý nghĩa của dụ ngôn…

Và khi nghe Chúa giải thích thì ai ai trong chúng ta – những người tin – chúng ta hiểu ngay, nhưng quan trọng hơn cả là nghe và hiểu rồi… thì chúng ta sẽ “làm sao” và “làm gì”…để “hạt giống Lời” gặp được “mảnh đất Hồn” nhuần nhuyễn đủ để có thể “hạt được gấp trăm, hạt được sáu chục, hạt được ba chục” (Mt 13,8)…Dĩ nhiên là hạt giống “Lời” và thành quả “gấp trăm – sáu chục – ba chục” là những việc làm tốt,những hành động đẹp mỗi chúng ta có được trong ngày và trong đời sống của từng người… Gấp bao nhiêu cũng tuyệt… miễn là ở cấp số nhân… Bởi khi đưa ra những con số… thì Chúa cũng muốn nhắn nhủ chúng ta rằng tùy ở tuổi đời, tùy ở khả năng, tùy ở môi trường sống, tùy ở điều kiện sống… và tùy ở nguồn cảm hứng… mà thành quả mang lại lúc thì “gấp trăm, khi thì sáu chục…và có lúc chỉ ba chục”… Nhưng vẫn là cấp số nhân…

Dĩ nhiên trong thời gian từ “ươm mầm nảy mộng” cho đến “thì con gái” của gié lúa trên mảnh đất tâm hồn con người cũng cần những nắng – những mưa của Ơn Chúa… mới trĩu nặng bông vàng…

Và Chúa kết luận “Ai có tai thì nghe”. (Mt 13,9)…

Thính lực là một ân sủng và tai là một bộ phận tuyệt vời… có nhiệm vụ chuyển âm thanh tiếp nhận được từ bên ngoài thành “thông tin” truyền lên não – để rồi cũng có – và có rất nhiều – những trường hợp tai chuyển âm thanh thành “cảm xúc”… đi vào trái tim bạn…

Và những nhà chuyên môn cho biết tai có thể phân biệt được âm thanh to, nhỏ… và ước định được khoảng cách từ một nguồn âm thanh nào đó cách rất chính xác…

Tai của chúng ta, thưa bạn, gồm ba phần :

-Tai ngoài gồm các bộ phận có thể thấy được của tai như vành tai và ống tai… Cái mà chúng ta gọi là tiếng ồn… thực sự chỉ là sóng âm thanh… được tai tiếp nhận và truyền đi bên trong ống tai… đến màng nhĩ…

-Tai giữa là một khoảng không chứa đầy không khí ngăn cách với tai ngoài bởi màng nhĩ… là tấm màng hình tròn rất linh hoạt… Nó sẽ rung lên khi có sóng âm thanh tác động đến… Tai giữa gồm một chuỗi xương con: xương búa – xương đe – xương bàn đạp… Chuỗi xương này tạo thành cầu nối từ mang nhĩ đến tai trong… và chính chúng cũng sẽ rung lên… để đáp ứng các chuyển động của màng nhĩ… rồi khuếch đại âm thanh nghe được… và đưa vào tai trong qua một cửa sổ bầu dục…

-Tai trong hay còn gọi là ốc tai, bởi nó có hình dạng như một vỏ ốc… chứa rất nhiều màng dịch… Khi chuỗi xương con đưa âm thanh đến cửa sổ bầu dục, chất dịch này bắt đầu chuyển động để kích thích các tế bào thần kinh nghe (tế bào lông) nằm bên trong ốc tai… Các tế bào lông này lần lượt gởi các xung điện thông qua các giây thần kinh thính giác đến não bộ - nơi mà ta nhận biết được âm thanh…

Vùng âm thanh tai người nghe được là khoảng 16 – 20.000Hz (Hettz)… Và cường độ thì khoảng 30 – 70 dB (Decibel): nhỏ thì 30-35dB – vừa thì 55dB – to là 70dB…

Còn bạn biết đấy, vận tốc âm thanh thì vào khoảng 767.269 dặm/giờ - một dặm cỡ khoảng 1,609 cây số…

Dĩ nhiên là ngay khi Chúa kết thúc dụ ngôn “Ai có tai thì nghe”… thì mọi người đã nghe hết rồi, bởi tốc độ cực nhanh và nhạy này của âm thanh…

Năm nay người viết sống hồng ân Linh Mục cách trầy trật được 46 năm – mục vụ Giáo Xứ 40 năm và nghỉ dưỡng vì rã rời xương cốt 6 năm – nghĩa là người viết vừa “nghe”, vừa “giảng” 46 lần trong đời về câu nói này: Ai có tai thì nghe!

Thế mà người viết vẫn cứ phải ngẫm nghĩ mãi về nó – câu nói ấy…

Sao thế nhỉ?

Đơn giản bởi vì nếu nghe và nghe nhiều lần như thế… thì chắc chắn là đã có những lần nghe rõ – thậm chí rất rõ, nhưng nhìn lại mình sao thấy có vẻ như kết quả không tích cực lắm – nghĩa là sống đẹp và làm tốt không ở cấp số nhân, không như Chúa mong muốn, chẳng những “gấp một trăm – gấp sáu chục… không được… mà thậm chí chỉ ba mươi thôi… thì cũng không có!”…

Nên Chúa lại nhắc “Ai có tai thì nghe” ngay giữa mùa Đại Dịch Covid tái bùng phát lần IV này… với biến thể Delta lây lan nhanh… Đồng thời các nhà chuyên môn còn cảnh báo có thể sẽ có những biến thể khác nữa nguy hiểm và đe dọa hơn… Có vẻ như nhân loại rơi vào cảnh “chạy trời không khỏi nắng”  mất rồi… nếu không một lần nghe… và sống hạt giống  “Lời” cho ra sống… để có được thành quả “gấp trăm – sáu chục – ba chục”…

Trước đây, người viết đã từng có ít hàng khi cô người máy Sophia xuất hiện và được nhận quyền công dân của xứ Ả Rập Xê-Út… Không biết đến nay cô đã tiến triển đến đâu rồi… Hình như người viết mới bắt gặp ảnh của cô với cái đầu giây nhợ được xếp gọn gàng  hơn, đồng thời được bọc lại bằng một lớp silicon cho ra vẻ cái  đầu của một “hotgirl” đình đám …

Thật ra thì  ai ai trong chúng ta cũng biết rồi: về phương diện Trí Tuệ Nhân Tạo AI (Artifical Intelligence) … ta có thể gom nó lại thành bốn loại:

-loại I là công nghệ phản ứng… có khả năng phân tích những động thái khả thi của chính mình và của “đối tượng”… để rồi đưa ra giải pháp tối ưu nhất cho hoàn cảnh lúc đó…Ví dụ như phản ứng của Deep Blue trong các máy chơi cờ vua tự động do IBM nghiên cứu… Ở đây máy có thể xác định được nước cờ của đối phương, dự đoán nước cờ tiếp theo…và đưa ra được những nước cờ thích hợp nhất…Và cũng có người nói chơi bảo rằng: một tay chơi cờ hạng bét, cầm con cờ đi lung tung… thì Deep Blue cũng đành…văng!!!

-loại II là công nghệ AI với bộ nhớ hạn chế… có khả năng sử dụng những kinh nghiệm quá khứ để đưa ra được những quyết định trong tương lai… Chẳng hạn AI kết hợp với bộ cảm biến môi trường chung quanh nhằm dự đoán khả năng xảy ra va chạm… Từ đó điều chỉnh tốc độ cho phù hợp để tránh va chạm… Các phương tiện tự lái đang nghiên cứu và có khả năng thành công… Tuy nhiên khá nhiều phương tiện vẫn còn giữ một tay lái phụ… cho tài xế… khi cần… vì chưa thực sự đặt tin tưởng vào AI…

-loại III là công nghệ Trí Tuệ Nhân Tạo AI có thể học hỏi và suy nghĩ… và sau đó, sử dụng những gì đã học, đã nghiền gẫm… để thực hiện một việc cụ thể nào đó… Hiện nay thì công nghệ AI loại này vẫn còn là một phương án bất khả thi...

-loại IV là công nghệ AI tự nhận thức… có khả năng tự nhận thức về bản thân, có ý thức và hành xử như con người, thậm chí có thể bộc lộ cảm xúc cũng như hiểu được những cảm xúc của con người… Đây được xem là bước phát triển cao nhất của công nghệ AI và… cho đến hôm nay, công nghệ này… vẫn chưa khả thi…

Thế đấy, 4 loại trí tuệ AI nhân tạo thấy được dựa vào những gì đang xảy ra trên trần gian này… từ thủa tạo thiên lập địa cho đến bây giờ - nghĩa là từ thủa “homo sapiens” cho đến “thế hệ Alpha” này … thì miệt mài lắm, con người mới mày mò ra được hai loại… và vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm… Hai loại hóc búa khác nữa… với không biết bao nhiêu là công sức…và các thế hệ con người nối tiếp… thì… có lẽ là sẽ đến tận thế…

Nhưng đừng quên rằng Thiên Chúa Tạo Hóa vẫn rất hài lòng với những kiếm tìm miệt mài của con người, bởi đấy là cách Ngài giúp ta nhận ra “thượng trí” của Ngài…

Tuy nhiên Ngài không chấp nhận tình trạng vô ơn… và sẵn sàng để có những cảnh cáo khốc liệt… kể cả chuyện trống vắng những nghi lễ thờ phượng, bởi thờ phượng mà “tâm không phục – khẩu không phục” thì nào có ích chi… Chúa Giêsu đã từng thấy khó chịu về tình trạng này và Ngài nhắc lại lời tiên tri Isaia để cảnh cáo: “Dân này tôn kính Ta bằng môi miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta” (Mc 7,6 – x. Is 29,13)…

Và hôm nay… cho đến muôn đời, Chúa vẫn kiên nhẫn từng ngày để lên tiếng vào tai chúng ta khi thì ở cường độ 70dB – lúc ờ cường độ 30dB:

“Ai có tai thì nghe”…

Phải chăng câu nói ấy là như vậy…?

Ông Phạm Duy có một bài tâm ca ngày xưa thường được cất lên trong những buổi sinh hoạt của người trẻ:

Kẻ thù ta đâu có phải là người…

Giết người đi thì ta ở với ai?

*Kẻ thù ta tên nó là gian ác,

Kẻ thù ta tên nó là vô lương,

Tên nó là hận thù,

Tên nó là lũ ma…(thế thì)

Kẻ thù ta đâu có phải là người…

Giết người đi thì ta ở với ai ?

*Kẻ thù ta mang áo màu chủ nghĩa,

Kẻ thù ta mang lá bài tự do,

Mang cái vỏ thật to,

Mang cái rổ danh từ,

Mang cái mầm chia rẽ … (thế thì…)

Lm Giuse NGÔ MẠNH ĐIỆP

Hẹn gặp lại