QUÀ TẶNG TIN MỪNG:
Chúa Nhật thứ 6 TN năm A:
Lm Anphong Nguyễn Công Minh,
Dòng Anh Em Hèn Mọn Việt Nam.
Kính mời theo dõi video tại đây:
https://bit.ly/3jREe4q
Trước đây khá lâu có bảng tuyên truyền
về giao thông với 8 chữ thật to: “Nghiêm chỉnh chấp
hành luật lệ giao thông.” Có
nơi như Khánh Hoà, bắt phải sơn 8 chữ trên bên hông mọi loại xe. Mới đây, tức
hơn chục năm đổ lại, thấy người ta dán che chữ “lệ,” còn lại “nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông”
thôi. Tuy che lại, nhưng ai ai cũng phải tuân theo “lệ”
giao thông. Lệnh vua thua lệ làng.
Trong
Đạo Do Thái cũng vậy, “Luật” Chúa ban ra qua ông
Môsê rất tổng quát, nhưng “lệ” mà các
luật sĩ nghiên cứu thêm thì nhiều vô kể, và người ta cứ phải khuôn theo “lệ”
này. Nhiều lần Chúa Giêsu đã bác
bỏ điều người Do Thái cho là Luật pháp: Ngài đã không
giữ “lệ” rửa tay, Ngài chữa lành người đau trong ngày Sabbat… . Cho
nên cuối đời, Ngài đã bị đóng đinh trên thập giá như kẻ phạm luật. Tuy nhiên
dường như bài Tin Mừng hôm nay Chúa nói về Luật với
tất cả sự tôn kính, mà không một rabbi hay luật sĩ nào nói hơn được:
“dẫu một chấm một phẩy trong lề luật cũng không
được bỏ qua”. Chữ "nhỏ nhất" (một chấm, một nét) trong
nguyên ngữ Hipri là iodh, theo hình thức nó giống như dấu phẩy (,), dù chữ đó
không lớn hơn một dấu chấm, cũng không thể bỏ qua được. Chúa Giêsu dường như
cho rằng Luật là thánh đến nỗi dầu một chi tiết nhỏ
hơn hết cũng sẽ không bao giờ qua đi. Nhưng
ta hãy tìm hiểu thêm.
Người
Do Thái dùng chữ “Luật” theo bốn ý nghĩa khác nhau:
1.
Chỉ Mười Điều Răn.
2.
Chỉ năm sách đầu của bộ Kinh Thánh: Ngũ Kinh hay Ngũ Thư của ông Môsê: năm cuốn
sách đầu của Kinh Thánh được người Do Thái gọi là Luật Pháp ưu tú, tuyệt hảo và
là quan trọng nhất của Kinh Thánh : Sáng Thế, Xuất Hành, LêVi, Dân Số, Đệ Nhị
Luật..
3.
Họ cũng dùng "Luật và lời tiên tri" để chỉ cả Kinh Thánh, là
phần Cựu Ước của bộ Kinh Thánh chúng ta
đang có.
4.
Họ dùng từ ngữ đó để chỉ luật pháp truyền khẩu hoặc luật pháp của các luật sĩ,
mà ta tạm gọi là “lệ”
Trong thời Chúa Giêsu, nghĩa “thứ bốn” thông dụng nhất.
Cả Chúa Giêsu và Phaolô đều lên án luật “lệ” của các thầy luật sĩ. Vậy luật
“lệ” của các thầy luật sĩ là gì?
Trong
chính Cựu Ước chúng ta thấy không có nhiều luật đâu, chỉ có các nguyên tắc bao quát. Ví dụ Mười Điều Răn, mỗi điều răn hàm
chứa một nguyên tắc lớn, từ đó mỗi người phải tìm ra luật lệ riêng cho đời
sống. Điều răn thứ bốn, chẳng
hạn, thảo kính cha mẹ, thì mỗi ngày cho ăn mấy lần, mỗi lần bao nhiêu; lại còn
cái gọi là “corban” (của dâng cúng) nữa, làm gì có trong Luật, chỉ là “lệ” thôi…
Đối
với những người Do Thái về sau, những nguyên tắc lớn này dường như không đủ. Họ
xem Luật Pháp là thiêng liêng trong đó Đức Chúa phán những lời chung quyết, bởi
vậy mọi sự phải gồm tóm trong đó. Nếu một sự việc không được nói tỏ tường trong
Luật thì cũng phải hàm ngụ ở bên trong. Bởi vậy họ tranh luận rằng từ Luật Pháp có thể suy diễn ra luật lệ cho mỗi người trong
mỗi hoàn cảnh của cuộc đời. Do đó nảy sinh ra hạng người gọi là rabbi: luật sĩ,
suốt đời chuyên suy luận những nguyên tắc lớn lao của Luật Pháp để lập ra hàng
ngàn, hàng vạn luật lệ khác.
Chúng
ta hãy xem họ làm. Luật dạy rằng hãy giữ ngày Sabbat để làm nên ngày thánh và trong ngày đó không được làm
công việc gì. Đó là nguyên tắc lớn. Những người duy luật Do Thái rất say mê
định nghĩa, nên họ hỏi rằng: công việc là gì?
Tất cả mọi thứ sự việc đều có thể định nghĩa là “công việc.” Thí dụ: mang một gánh nặng trong ngày Sabbat là
làm việc, nhưng kế đó phải định nghĩa gánh nặng. Vậy luật lệ của các thầy luật
sĩ qui định rằng: gánh nặng là lượng thức ăn bằng sức nặng của một trái vả khô,
rượu đủ để pha trong một ly, sữa đủ cho một ngụm, dầu đủ để xức trên một chi
thể nhỏ, giấy đủ để viết một báo cáo của thương chánh, mực đủ để viết hai chữ
trong bảng mẫu tự, sậy đủ để làm một cây viết... và cứ như thế không bao giờ
hết. Họ để hàng giờ để biện luận: không biết
người ta có thể dời cây đèn từ chỗ này qua chỗ khác trong ngày Sabbat không?
Không biết người thợ may đi ra đường với một cây kim đính trên áo có phạm tội
“làm việc” trong ngày sabbat không? Không biết người đàn bà có thể cài trâm
hoặc đội tóc giả không?... Ngày Sabbat được đi khoảng một dặm, nếu nghe tin bạn
mình bệnh trong ngày sabbat, mà từ nhà mình đến nhà bạn hơn nửa dặm, là không
dám đi thăm, bởi đi, làm sao về, cả đi cả về vượt quá một dặm rồi!
Đối
với họ những điều này là yếu tính của tôn giáo, tôn
giáo của họ là chú tâm đến những luật lệ tỷ mỉ, chi li, vụn vặt như thế đó.
Rồi
chữa bệnh cũng là “làm việc” trong ngày Sabbat, rõ ràng điều này cũng phải định
nghĩa. Chữa bệnh chỉ được phép khi nguy hiểm đến tính mạng và nhất là khi đau
tai, mũi, họng. Dẫu với những trường hợp này đi nữa thì cũng chỉ làm những việc cần thiết để cơn bệnh không trầm trọng
hơn chứ không được chữa cho bớt bệnh trong ngày Sabbat. Như vậy được
phép băng vết thương nhưng không được xức thuốc; nhét bông vào lỗ tai đau thì
được nhưng bông không được tẩm thuốc giảm đau...
Những
luật sĩ là người làm ra những thứ “lệ” này. Biệt phái nghĩa là những kẻ ly
khai, là những kẻ tách biệt mình ra khỏi mọi
hoạt động bình thường của đời sống để giữ tất cả những luật lệ này.
Đối
với người Do Thái chính thống trong thời Chúa Giêsu thì phục vụ Thiên Chúa chính là giữ tất cả hàng ngàn hàng vạn
các lệ này, họ coi đó là vấn đề sống chết với số phận đời đời. Rõ ràng là Chúa Giêsu không có ý nói không một
điểm nào trong thứ luật lệ này phải qua đi, vì Ngài đã nhiều lần phá vỡ, và
chắc chắn đó không phải là Luật Chúa muốn ám chỉ bằng từ ngữ "Luật
Pháp" vì chính Ngài lẫn Phaolô nhiều lần lên án.
Vậy, Luật Pháp Chúa muốn nói đến là gì? Đó là Luật yêu thương.
Cuộc
sống xã hội cần được luật pháp bảo đảm. Cuộc sống càng phức tạp thì mạng lưới
luật pháp càng gia tăng. Một đàng con người cảm thấy được luật pháp bảo vệ,
nhưng đàng khác cũng cảm thấy bị luật pháp đe dọa. Và
sự đe dọa đáng sợ nhất là cái chết của tình người. Chúa Giêsu đến để chỉ cho con người thấy đâu là giá trị
cao cả nhất và cũng là quy luật cao cả nhất của cuộc sống. Giá trị và quy luật
ấy chính là tình yêu. Một ngôi
nhà đẹp đẽ đến đâu mà thiếu vắng tình người thì cũng giống như một nghĩa địa;
một xã hội tiến bộ đến đâu mà thiếu tình người thì chẳng khác nào một bãi sa
mạc. Chúa Giêsu đến không phải để dẹp bỏ luật
pháp nhưng là để kiện toàn, bằng cách đem lại cho nó một linh hồn, một sức
sống. Linh hồn và sức sống ấy chính là tình yêu thương.
Truyện
cổ Đông phương kể rằng: ngày xưa, có vị đạo sĩ dâng cho vua một chiếc nhẫn kỳ diệu và vô giá. Nó vô giá vì được làm bằng thứ
kim loại quí hiếm và gắn nhiều kim cương lóng lánh. Nó kỳ diệu ở chỗ: nếu người
đeo nó làm điều lành, thì nó rất vừa vặn và chiếu sáng. Nhưng nếu người đó làm điều ác, thì nhẫn sẽ biến thành một cái
máy xiết rất mạnh, làm ngón tay đau đớn kinh khủng.
Mỗi
người chúng ta cũng có một chiếc nhẫn thần là
Luật của Chúa, mà là Luật yêu thương, chứ không phải những “lệ” bắt bẻ chi ly
đâu. Chúng ta cứ thử xem hôm nào cư xử ác, bắt nạt anh em, lòng ta
có bị cắn rứt khó chịu không. Và khi ta làm được việc tốt nào cho anh em, lòng
ta có hạnh phúc và mắt ta có chiếu sáng không. Hãy
đeo nơi ngón tay chiếc nhẫn thần là Luật yêu thương và thực thi luật yêu thương
để tâm hồn ta luôn vui tươi hạnh phúc. Amen
Lm Anphong Nguyễn Công Minh, ofm –
(có lấy giải thích của cha Hàm)
Hẹn gặp lại
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)