Hỏi:
Xin cha
giải thich thêm về đức tin và phải sống đức tin thế nào để được cứu rỗi.
Trả lời
Đức tin
là một trong ba nhân đức đối thần hay thần học ( tin,cậy, mến) (Theological
Virtues) nhờ đó chúng ta nhận biết và tin có Thiên Chúa là Cha, Đấng tạo dựng
muôn loài muôn vật trong đó có con người, “được tạo
dựng giống hình ảnh của Thiên Chúa” (St 1: 27).
Nhưng
muốn có đức tin thì trước hết phải nhờ ơn Chúa ban cho như một quà tặng quí
giá mà không ai có thể tự sắm cho mình hay nhờ phương thế tự nhiên nào, hoặc
học ở một trường Đại Học nào trên thế giới mà có được đức tin.
Nghĩa là
tiên vàn phải là ơn Chúa ban cho ai thì người đó được đức tin. Qua quà tăng
này, Thiên Chúa đã tự mặc khải mình để cho phép ta tin có Chúa, dù không hề
trông thấy hay nghe tiếng Người bằng tai và mắt mà vẫn vững chắc tin và sống
theo Thánh ý của Người để được chúc phúc và cứu rỗi. Nói khác đi, nếu Thiên Chúa
không tự mặc khải Người cho chúng ta thì không bao giờ chúng ta có thể biết
Ngài là AI để tin và yêu mến, đúng như Chúa Giêsu đã nói :
“Không
ai đến với Thầy được, nếu Chúa Cha không ban ơn ấy cho.” (Ga 6: 65)
Có nghĩa
là không ai có thể biết Chúa Con, nếu Chúa Cha không ban ơn mở trí cho người ấy.
Chính vì
không nhận biết Chúa Giêsu là Ngôi Hai Thiên Chúa đã đến trần gian trong thân
phận Con Người nên người Do Thái đã đóng đanh Chúa trên thập giá năm xưa.Như
thế chúng ta, người tin hữu Chúa Kitô, thật có diễm phúc vì được Chúa Cha ban
quà tặng đức tin như Chúa Giêsu đã cám ơn Chúa Cha thay cho chúng ta về quà
tặng quí giá này như sau:
“Lậy
Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu kín không cho bậc
khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người
bé mọn. Vâng lậy Cha, đó là điều đẹp ý Cha.” ( Mc 10: 21)
Như vậy,
chính nhờ ơn mặc khải đức tin Chúa Cha ban mà chúng ta, những kẻ bé mọn đã
nhận được, nên chúng ta mới biết và tin có Thiên Chúa là Cha toàn năng, tin
Chúa Ngôi Hai đã xuống trần gian làm Con Người để cứu chuộc cho nhân loại khỏi
chết vì tội, cũng như tin Chúa Thánh Thần là Thần Chân Lý và là Đấng ban sự
sống.
Đó là Mầu
Nhiệm Chúa Ba Ngôi (The Holy Trinity), tức Một Thiên Chúa với Ba Ngôi vị riêng
rẽ nhưng cùng một bản thể (Consubstance) và uy quyền như nhau. Mầu nhiệm này đòi
hỏi phải có đức tin thì mới chấp nhận được, vì không thể giải thích hợp lý được
theo luận lý (logic) hay bất cứ khoa học nào của con người. Khoa học và thông
thái của con người chỉ giúp sáng tạo ra những tiện nghi cho cuộc sống vất chất
cũng như chế tạo ra những vũ khí cực mạnh để giết hại lẫn nhau chứ không thể
giúp con người nhận biết có Thiên Chúa là Chủ Tể của mọi loài, mọi vật hứu hình
và vô hình. Chỉ có đức tin mới giúp con người khám phá ra Thiên Chúa để tin yêu
mến Ngài là Cha cực tốt cực lành, Đấng tạo dựng con người có hồn có xác và đã cứu
chuộc con người nhờ Chúa Cứu Thế Giêsu, Đấng cũng vì yêu thương mà đã vui lòng
đến trần gian làm Con Người để “ hy sinh mạng sống
mình làm giá chuộc cho muôn người” ( Mt 20:28).
Thật vậy,
khi Chúa Giêsu sinh xuống trần gian làm Con Người, chính Chúa Cha đã mở trí
cho những kẻ chăn chiên và ba đao sĩ phương Đông, nên họ đã mau mắn đi tìm để
thờ lậy “một Hài Nhi”
nằm trong máng cỏ, vì họ tin đó “là Đấng Thiên Sai
(Messiah) là Chúa Kitô đã đến để giải thoát cho con người khỏi ách nô lệ tội
lỗi và có hy vọng được cứu rỗi, nhờ tin vào Chúa và sống theo đường lối của
Người là “con Đường, là sự Thật và là sự Sống.”
(Ga 14: 6)
Ngược lại,
đa số người Do Thái, đặc biệt là các trưởng lão, đạo sĩ, và luật sĩ – đã
không đến thờ lậy Chúa vì họ không có đức tin để nhận biết “Con
Trẻ nằm trong máng cỏ” là Chúa Giêsu-Kitô là chính Đấng Thiên Sai,
Messiah, mà các Ngôn sứ đã loan báo trong thời Cựu Ước. Vì thế họ đã thờ ơ,
không đón tiếp Người như Tin Mừng Thánh Gioan đã viết: “Người
đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận.” (Ga 1: 11)
Họ chẳng chiu đón nhận Chúa vì họ không thể tin được rằng Đấng Thiên Sai lại
có thể giáng sinh trong một hoàn cảnh vô cùng khó hèn như vậy nơi hang bò
lừa.giữa mùa đông giá rét nơi hang đá Be-lem
Nhưng họ không biết rằng “
Chúa Kitô vốn giầu sang phú quí, nhưng đã
tự ý trở nên nghèo khó vì anh em để lấy cái nghèo của mình mà làm cho anh em
được trở nên giầu có”
như thánh Phaolô đã dạy không sai lầm .(2Cor 8:9) Chính sự cứng lòng tin này
từ đầu của dân Do Thái mà cuối cùng họ đã đóng đanh Chúa Giêsu trên thập giá
như một tội phạm trong khi Chúa hoàn toàn vô tội nhưng đã vui lòng chịu mọi khốn
khó, đau khổ để đền tôi thay cho toàn thể nhân loại đáng phải phạt vì tội lỗi.
Chúa đã vui lòng vác thập giá để bị đóng đanh và chết đau thương trên thập giá,.
“Một
điều mà người Do Thái coi là ô nhục
không thể chấp nhận, dân ngoại cho là điên rồ, nhưng đối với những ai được
Thiên Chúa kêu gọi, dù là Do Thái hay Hy lạp, Đấng ấy chính là Đức Kitô,
là sức mạnh và sự khôn ngoan của Thiên Chúa”
(1 Cor 1 : 23-24)
Như thế chỉ có đức tin mới cho phép con người nhận ra trước hết Chúa Giêsu,Ngôi
Lời đã nhập thể trong thân phận “một
Trẻ Sơ sinh bọc tã nằm trong máng cỏ”
(Lc 2:
12) và sau này đã trở thành một “Tử tội bị đóng đanh cách nhục nhã trên thập giá”.Nhưng
đối với những ai có niềm tin Thiên Chúa thì đó chính là Đức Kitô, Đấng Thiên
Sai mà các ngôn sứ đã loan báo từ thời Cựu Ước, cuối cùng đã đến làm Con Người,
như mọi người trong nhân loại trừ tội lỗi để
“hiến mạng sống mình
làm giá chuộc cho muôn người.”
(Mt 20: 28)
Qua những bằng chứng Kinh Thánh trên đây, chúng ta thấy rõ đức tin là điều
kiện căn bản tối cần cho phép con người đến với Thiên Chúa là Đấng vô hình
nhưng đã mặc khải Người cách hữu hình nơi Chúa Giêsu-Kitô, Ngôi Lời nhập thể để
“ai
thấy Thầy thì thấy Chúa Cha.”
như Chúa Giêsu đã trả lời cho môn đệ Philip-phê một ngày kia
(Ga 14: 9). Nhưng, như đã nói ở trên, đức tin phải là một ơn sủng đặc biệt
của Thiên Chúa ban cho con người, như Chúa Giêsu đã nói với Phêrô khi môn đệ
này tuyên xưng Chúa là “Đấng
Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. (. Mt 16: 16; Lc 9:20)
Chúa
Giêsu đã khen ngợi Phêrô về lời tuyên xưng nói trên như sau: :
“Này
anh Si-mon con ông Giô-na, anh thật là người có phúc, vì không phải phàm nhân
mặc khải cho anh điều đó, nhưng là cha của Thầy, Đấng ngự trên cao.”
(Mt 16: 17)
Như vậy,
chúng tỏ cho thấy đức tin là một ơn mặc khải lớn lao của Thiên Chúa ban cho
con người để giúp con người tin có Ngài là Đấng đã vì yêu thương mà tạo dựng
loài người ,cũng như đã cứu chuộc con người nhờ Chúa Kitô, Đấng đã
“yêu
mến tôi và hiến mạng sống vì tôi.” (Gl 2 : 20) như thánh
Phaolô đã nói không sai/
Nhưng hạt
giống đức tin mà chúng ta nhận được qua phép rửa không thể tự nó lớn lên và sinh
hoa kết trái trong tâm hồn ta được, nếu ta không cộng tác với ơn Chúa để nuôi
dưỡng hạt giống đức tin đó được lớn lên trong ta đến mức trưởng thành.
Thật vậy,
đức tin đòi hỏi việc lành, việc đạo đức để tăng trưởng như hạt giống cần được
tưới nước để nẩy mầm, sinh cây kết trái. Đó là lý do tai sao Thánh Tông Đồ
Gia-cô-bê đã viết:
“Thật
thế, một thân xác không có hơi thở là một xác chết. Cũng vậy, đức tin không có
hành động là đức tin chết.” (Gc 2 : 26)
Hành động
mà Thánh Gia-cô-bê nói trên đây là những việc đạo đức mà ta cần làm để thể hiện
đức tin như siêng năng cầu nguyện để thắt chặt tình thân với Chúa. Sau đó, đọc
và suy gẫm Lời Chúa, và năng lãnh nhận các bí tich ban sự sống như Thánh Thể và
Hòa giải để đức tin được lớn mạnh thêm trong ta. Nghĩa là ai không cầu nguyện,
không tham dự Thánh Lễ, không nghe lời Chúa và nhất là không rước Mình và Máu
Chúa Kitô, thì đức tin của người ấy sẽ ví như cục than hồng bỏ ra ngoài lò sưởi
và sẽ mau chóng tự tàn lụi thành tro mà thôi.
Đó là
tất cả ý nghĩa của lời Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ xưa như sau:
“ ....phàm
ai đã có thì được cho thêm và sẽ dư thừa; còn ai không có thì ngay cái đang có,
cũng sẽ bị lấy đi.” (Mt 25 : 29)
Đã có đức
tin thì sẽ được cho thêm nếu biết vun sới đức tin đó bằng những việc đạo đức .Ngược
lại, thờ ơ hay dửng dưng mọi việc đạo đức thì đức tin sẽ chết dần mòn trong tâm
hồn đến mức không còn muốn tin tưởng gì nữa. Thực tế đã chứng minh điều này:
Trong số những kẻ đang phạm tội ác, đang giết người, trộm cắp và hiếp dâm… chắc
chắn cũng có những người trước đây đã được rửa tội, đã mang danh Kitô-hữu,
nhưng nay đã dấn thân vào những con đường tội lỗi chỉ vì không lo nuôi dưỡng
đức tin bằng việc lành, đạo đức nên đức tin đã như cây cỏ chết khô vì không được
tưới nước đầy đủ.
Khi đã
không còn đức tin đủ mạnh nữa, thì người ta sẽ dễ buông thả chiều theo những
đòi hỏi bất chính và dễ dàng đi vào con đường tội lỗi để làm những sự dữ, ví
như chiếc xe lao xuống dốc, xuống vực thẳm vì không có cái thắng ngăn chặn.
Đây là
kinh nghiệm thiêng liêng của mỗi người tín hữu chúng ta sống giữa trần gian với
bao quyến rũ và dịp tội thách đố đức tin của chúng ta. Chỉ cần nhìn qua cách
sống của những người quanh ta cũng đủ cho ta thấy rõ lằn ranh giữa những người
tin và không tin có Chúa hiện nay ở khắp noi trên thế giới.
Trước hết
là những kẻ sống theo”văn hóa của sự chết” đang mải mê tìm tiền của và
mọi thú vui vô luân vô đạo, hoặc đang cai trị với bạo lực để vơ vết của cải và
bóc lột người dân cách vô nhân đạo. Đây chính là những kẻ không có niềm tin
vào một Thiên Chúa cực tốt cực lành. Ngược lại, có những người đang xả thân phục
vụ cho người nghèo khó, bệnh tật, đói khát theo gương Mẹ Tê-rê-xa, nay là thánh
, hoặc đang dấn thân, hy sinh đi rao giảng Tin Mừng Cứu Độ ở những nơi xa xôi
nghèo đói bên Phi Châu và vùng Nam Mỹ.
Họ là
Ai? Phải chăng đó chính là những người có niềm tin vững chắc vào Thiên Chúa nên
đã hăng say thể hiện niềm tin của mình bằng việc tông đồ, truyền giáo rất đáng
ca ngợi?
Như thếi,
nếu ta thực tâm tin có Chúa, tin có sự sống mai sau trên Nước Trời, thì ta phải
tỏ thiện chí quyết tâm sống theo đường lối của Chúa ngay từ bây giờ thì đức tin
của chúng ta mới có giá trị cứu rỗi. Ngược lại, nếu chỉ tuyên xưng ngoài môi
miêng là có Thiên Chúa, nhưng lòng trí lại hướng chiều theo những lôi cuốn của
các khuynh hướng xấu trong bản năng, chạy theo những quyến rũ của thế gian vô
luân vô đạo, nhất là đầu hàng ma quỉ, địch thù của chúng ta, ví như “sư
tử gầm thét rao quanh tìm mồi cắn xé” (cf. 1 Pr 5: 8 ), với những cám
dỗ tinh quái để lôi ta ra khỏi tình thân với Chúa, thì chắc chắn đức tin sẽ
không giúp ích gì cho ta được sống đẹp lòng Chúa, như Chúa Giêsu đã nói rõ với
các môn đệ xưa như sau:
“Không
phải bất cứ ai thưa với Thầy, Lậy Chúa, lậy Chúa là được vào Nước Trời cả đâu,
nhưng chỉ những ai thi hành ý muốn của Cha Thầy, Đấng ngự trên Trời mới được
vào mà thôi.” (cf.Mt 7: 21)
Nói khác
đi, không phải cứ nhận mình là người Công giáo, cứ nói tôi tin có Chúa, nhưng
đời sống của tôi lại hoàn toàn mâu thuẫn với niềm tin đó, vì vẫn ăn gian nói
dối, ngoại tình, gian tham, tôn thờ tiền bạc và của cải vật chất, oán thù,
ghen ghét, cờ bạc, mãi dâm, nhẩy nhót, ca hát vui chơi sa đọa …thì có nói cả
ngàn lần “Lậy Chúa, Lậy Chúa” cũng vô ích
mà thôi! Chắc chắn như vậy.
Do đó,
muốn đứng vững trong đức tin, trong ơn nghĩa Chúa để bảo đảm ơn cứu độ, chúng
ta phải luôn tỉnh thức và cầu nguyện để “khỏi
lâm vào cơn cám dỗ,
vì tinh thần thì hăng hái nhưng thể
xác lại yếu
đuối.”
(cf. Mt 26: 41) như Chúa Giêsu đã nói với mấy môn đệ đi theo Người vào vườn
Giệt sê ma-ni trong đêm Người bị nộp vì Giuđa phản bội.
Juda phản
bội Chúa vì y mê tiền của hơn yêu mến Thầy, vì quá nhiều người yêu mến tôn thờ
tiền bạc và của cải vật chất hơn tôn thờ một Thiên Chúa duy nhất là cội nguồn
mọi giầu sang phú quý và hạnh phúc bất diệt.Do đó, là người tin có Chúa, ta phải
nói lên niềm tin đó bằng đời sống đi tìm Chúa và hạnh phúc Nước Trời mà của cải
giấu sang trần thế không thể mua hay đổi chác được
Nói rõ
hơn, người tín hữu Chúa Kitô ngày nay bán Chúa hay phản bội Chúa chỉ vì không
sống đức tin thực sự, đòi hỏi phải cương quyết xa tránh mọi tội lỗi do ma quỷ
xúi dục với sự tiếp tay của thế gian và những khuynh hướng xấu còn tồn tại
trong mỗi người chúng ta. Không nỗ lực chiến đấu chống lại những nguy cơ này thì
không thể tự nhận mình là người có đức tin được,
Cho nên,
phải tuyên xưng đức tin bằng chính đời sống của mình, từ bên trong tâm hồn sâu
thẳm cho đến lời nói và hành đông bên ngoài trước mặt người đời và trong mọi
hoàn cảnh sống để có thể nói được như Thánh Phaolô là: “Tôi
sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi. Hiện nay tôi
sống trong xác phàm là sống trong niềm tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã
yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi.” ( Gl 2: 20)
Ước mong
mọi người tín hữu chúng ta ý thức đúng mức sự cần thiết phải sống đức tin cách
cụ thể như các Thánh Tông Đồ Gia-cô-bê và Phaolô dạy trên đây bao lâu ta còn
sông trên trần thế và trong thân xác có ngày phải chết đi này.Chính vì tầm quan
trong của đức tin cho mục đích được cứu rỗi mà Đức Thánh Cha Bê,nê đich tô 16 (
đã về hưu năm 2005) đã mở Năm Đức Tin năm 2012 , kết thúc ngày 24 tháng 11 năm
2013, để kêu gọi mọi thành phần dân Chúa trong Giáo Hội.sống đức tin bằng hành
động cự thể . bằng quyết tâm xa lánh tội lỗi và mọi thói hư tật xấu để xứng đáng
được hưởng nhờ công nghiệp cứu chuộc vô giá của Chúa Kitoo, Đấng cũng vì yêu
thương con người “ mà đã hy sinh
mạng sống mình làm giá chuộc cho muôn người,”
( Mt 20: 28)
Tóm lai,
chúng ta phải hăng hái sống và thực đức tin trong mọi hoàn cảnh sống của mỗi
người chúng ta để mưu ích phần rỗi cho chính mình và giúp người khác nhìn thấy
Chúa qua đời sống đức tin của mình trước mặt người đời để mời họ tin có Chúa như
chúng ta.Amen
Ước mong
những giải đáp trên thỏa mãn câu hỏi đặt ra
Lm
Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn