Hỏi: xin cha giải thích rõ những thắc mắc sau đây :
Có Thiên Thần không ?
Thiên thần, các Thánh và loài người khác và giống nhau thế nào ?
Trả lời :
I. Có Thiên Thần ( Angels) hay không ?
Giáo lý của Giáo Hội nói rõ : “ Sự hiện hữu của các hữu thể thiêng liêng, không có thân xác mà Thánh Kinh thường gọi là các Thiên Thần, (Angels) là một chân lý của đức tin. chứng từ của Thánh Kinh cũng rõ ràng như toàn thể Thánh Truyền. “ ( x. SGLGHCG, số 328))
Là chân lý của đức tin có nghĩa đây là điều phài tin trong toàn bộ niềm tin của Đạo thánh do Chúa Kitô mặc khải và rao giảng.
Chúa Giê su đã nói đến các Thiên Thần như sau :
“Anh em hãy coi chừng, chớ khinh một ai trong những kẻ bé mọn này; quả thật, Thầy nói cho anh em biết : các thiên thần của họ ở trên trời không ngừng chiêm ngưỡng nhan Cha Thầy, Đấng ngự trên trời.” ( Mt 18:10)
Dịp khác, khi nói về sự sống của những ai được sống lại sau khi phải chết trong thân xác con nhười, , Chúa cũng nói rõ : “ Quả thật, họ không thể chết nữa vì được ngang hàng với các thiên thần. Họ là con cái Thiên Chúa, vì là con cái sự sống lại.” ( Lc 20: 36)
Lần nữa, Chúa cũng nói đến công việc của các thiên thần như sau:
“Khi Con Người đến trong vinh quang của Người, có tất cả các thiên thần theo hầu, bấy giờ Người sẽ ngự trên ngai vinh hiển của Người.” ( Mt 25:31)
Các Thiên Thần cũng được gọi là các Thiên Sứ (Heavenly Messengers) như ta đọc thấy trong Thánh Vịnh sau đây:
“ Chúc tụng Chúa đi , hởi muôn vì Thiên sứ
Bậc anh hùng dũng mãnh thực hiện lời Người
Luôn sẵn sàng phụng lệnh.” ( Tv 103: 20)
Như thế rõ ràng cho thấy có các Thiên Thần hay Thiên Sứ ở trên trời. Họ là những thực thể thiêng liêng, không có thân xác (spiritual non-corporeal beings) như loài người chúng ta.Họ đựơc tạo dựng cách hoàn hảo ngay từ đầu để thờ lậy, chúc tụng , ngợi khen Chúa trên Thiên Đàng.Họ. không có thân xác,và không vướng mắc tội lỗi như con người. Nhưng một số -mà kẻ cầm đầu là Satan- đã nổi lên chống lại Thiên Chúa và “ Thiên Chúa sẽ không dung thứ cho các thiên thần có tội, nhưng đã đẩy họ vào hố địa ngục tối tăm giữ họ để chờ cuộc phán xét.”( 2 Pr 2, 4)
. Khi phải thi hành mệnh lệnh hay sứ mạng nào của Thiên Chúa cho loài người, thì các Thiên Thần cũng phải dùng những phương tiện “con người” để giúp con người hiểu sứ vụ của họ. Thí dụ, Sứ Thần Gabriel đã xuất hiện có thân xác và dùng ngôn ngữ loài người để truyền tin cho Đức Trinh Nữ Maria.(x Lc 1 :26-38)). Sau khi Chúa Giê su giáng sinh trong Hang bò lừa, các Thiên Thần cũng xuất hiện để báo tin cho các mục đồng biết và chỉ chỗ cho họ đến thờ lậy Chúa Hái Đồng..Lại nữa, Khi các Tông Đồ của Chúa Giêsu bị các thuợng tế Do Thái tống giam vào ngục thất, vì đã rao giảng tên Giêsu cho dân chúng, “ nhưng ban đêm các thiên sứ của Đức Chúa mở cửa ngục, đưa các ông ra mà nói : các ông hãy đi, vào đứng trong Đền Thờ mà nói cho dân chúng những lời ban sự sống.” ( x. Cv 5:19-20)
Trong Giáo Hội, người ta thường minh hoạ các thiên thần với đôi cánh trên vai để “bay từ trời xuống” (theo tưởng tượng của con người.).
II- Sự khác biệt giữa Thiên Thần, Các Thánh và con người:
Các Thánh là ai ?
Các thánh ( Saints) trước hết là những con người có hồn có xác, được sinh ra và sống trên trần thế này và đều vướng mắc tội nguyên tổ (original sin) cũng như các tội cá nhân khác, trừ một mình Đức Trinh Nữ Maria, người duy nhất được diễm phúc giữ gìn khỏi mọi tội lỗi từ phút đầu được thụ thai cho đến ngày về trời cả hồn xác.
.Thánh Gioan Tẩy Giả được tin là chỉ mắc tội tổ tông trong 6 tháng và được khỏi tội này khi Đức Mẹ đến thăm viếng Bà Ê-li-sa-bét. đang mang thai Thánh nhân lúc đó. “Bà Ê-li sa bét vừa nghe tiếng bà Maria chào thì đứa con trong bụng nhảy lên , và bà được tràn đầy Thánh Thần” ( Lc 1:41).Từ sự kiện này, Giáo Hội tin Thánh Gioan Tẩy Giả chỉ mắc tội tổ tông có 6 tháng thôi.
Những người phàm được nên thánh vì đã sống thánh thiện, đã thực tâm yêu mến Chúa và đã “ thi hành ý muốn của Cha Thầy, Đấng ngự trên trời” ( Mt. 7: 21) trong suốt cuộc đời của họ trên trần thế này. Họ là những anh hùng tử đạo, tức những người dám đổ máu ra để minh chứng lòng yêu mến Chúa và trung thành với đức tin Công Giáo. Họ là những nhà truyền giáo (missionaries).đã hy sinh đời mình cho sứ mạng phúc âm hoá thế giới. Họ là các Tông Đồ lớn nhỏ của Chúa Kitô. Họ là các Tổ phụ dân Do Thái, là các Ngôn sứ (prophets) , các Giáo Phụ ( Church Fathers) và cũng là những tín hữu không tên tuổi , tức là những người chồng, người vợ đã chu toàn bổn phận của mình trong gia đình và âm thầm sống đức tin, đức cậy và đức mến cách sâu đậm trong suốt cuộc đời tại thế.
Đức Mẹ và các thánh nam nữ đang hưởng Thánh nhan Chúa trên Thiên Đàng và cũng đang hiệp thông với các tín hữu trên trần thế và các linh hồn thánh trong nơi luyện tội( Purgatory) qua lời cầu bầu (intercessions) của họ trước Toà Chúa cho chúng ta và cho các linh hồn còn đang ở nơi thanh luyện cuối cùng là Luyện tội ( purgatory,trước khi được vào Thiên Đàng. ( Tín điều các Thánh thông công).
Con người:
Là những tạo vật có hồn có xác,.được dựng nên “ theo hình ảnh của Chúa” (St 1:26). Con người được ban cho có lý trí và ý muốn tự do (free will) để hiểu biết và tự do chọn lựa cách sống trên trần thế , nên phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về những chọn lựa của mình.trước Thiên Chúa là Đấng công minh,đầy lòng thương xót và thánh thiện. Chính vì con người có tự do , mà vấn đề thưởng phạt chỉ được đặt ra cho riêng con người mà thôi.
Nói khác đi, trong tất cả các tạo vật hữu hình, “ chỉ mình con người có khả năng nhận biết và yêu mến Đấng sáng tạo ra mình.” ( x SGLGHCG số 356).
Là tạo vật có lý trí và ý muôn tự do ( free will), con người được mời gọi nên thánh để chia sẻ sự sống và hạnh phúc của Thiên Chúa cùng các Thánh và các Thiên Thần ở trên Thiên Đàng , tức Vương Quốc tình yêu và an vui đời đời với Chúa...Vì con người có trí hiểu và tự do chọn lựa , nên Thiên Chúa sẽ phán đoán con người về những việc mình làm trong thân xác và trên trần thế này cho đến ngày linh hồn xa lìa thân xác trong sự chết của bản thân mỗi người..
,Ai cũng có thể nên thánh và phải nên thánh, nên hoàn thiện “ như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện ” như Chúa Giê su đã kêu gọi.( Mt 5: 48).. Lời mời này dành cho hết mọi người sinh ra trên trần thế này.Nhưng vấn đề đặt ra là liệu con người có đáp lại lời mời gọi này hay không, vì con người có tự do chọn lựa để ưng thuận hay từ khước.
Thiên Chúa luôn tôn trọng tự do đó của con người. Nghĩa là Ngài không ép buộc ai phải yêu mến Ngài và vào dự “ Tiệc cưới , cỗ bàn đã dọn sẵn”(x. Mt 22:4). Nếu ai từ khước vào dự Bàn Tiệc Nước Trời, tức là hưởng phúc Thiên Đàng, thì họ đã tự chọn cho mình món ăn và nơi cư ngụ khác sau khi chấm dứt cuộc sống trên trần thế này.
Tóm lại, các Thiên Thần khác với loài người ở điểm căn bản này: Thiên thần là tạo vật hoàn toàn thiêng liêng (spiritual) trọn hảo và bất tử. Chức năng của các ngài là các Thiên sứ( Heavenly Messengers) tức các Sứ giả thi hành mệnh lệnh của Thiên Chúa và hầu hạ Người trên Thiên Đàng. Các Thiên Thần cũng che chở, phù giúp mỗi người
chúng ta cách đặc biệt trong cuộc sống trên trần gian này. Đó là chức năng của các Thiên Thần bản mệnh( Guardian Angels), có lễ kính ngày 2 tháng 10 hàng năm.
Các Thánh là những con người từng có hồn xác, tức là có cả tinh thần lẫn vật chất và đã trải qua cuộc sống con người trên trần thế này. Các ngài đã được cứu độ và trở nên thánh , nên giống các Thiên Thần vì đã sống đẹp lòng Chúa ở trần gian này.
Như thế , mọi người chúng ta đều có hy vọng được cứu rỗi, trở thành thánh và nên giống các Thiên Thần nếu chúng ta cùng quyết tâm noi gương các thánh nhất là gương mẫu đức tin, đức cậy và đức mến của Mẹ Maria,Thánh Cả Giuse và các anh hùng tử đạo. Chúng ta cũng có thể nên thánh bằng những việc đơn sơ, nhỏ bé nhưng làm vì lòng mến Chúa như Thánh nữ Tê-rê-xa Giêsu Hài Đồng, hoặc yêu thương săn sóc những người nghèo khó, bênh tật, bị bỏ rơi ngoài đường phố như Mẹ Tê-rê-xa thành Calcutta, đã được tôn phong hiển thánh ( saint).
Tóm lại, có được cứu rỗi và nên thánh hay không là tuỳ thuộc tự do chọn lựa của mỗi cá nhân cộng tác với ơn thánh của Chúa trong suốt cuộc sống trên trần thế này.. Nếu ta quyết tâm thì Chúa sẽ giúp sức nâng đỡ để đạt mục đích cứu độ.. Ngược lai, nếu ai cương quyết từ khước Thiên Chúa để sống theo ý muốn của minh, và làm những sự dữ ,sự tội, như ( theo tin báo chí cho biết) một người cha và ông nội đã hiếp dâm con, cháu gái còn nhỏ bé,rồi bán nó cho bọn bất lương hành nghề ấu dâm ( child prostitution) rất khốn nạn và tội lỗi, hoặc chồng giết vợ để lấy vợ khác,, hay ngược lại, vợ giết chồng để lấy “kép nhí”, như thực trạng sống của biết bao con người trong xã hội ung thối vì vô luân, vô đạo, bất công bạo tàn, vô nhân đạo. . Những ai sống như vậy, thì Chúa sẽ tôn trọng ý muốn tội lỗi này của họ , và dĩ nhiên những con người ấy sẽ phài gánh chịu mọi hậu quả của tự do mình đã chọn.
Đó là lý do phải có Thiên Đàng dành cho những ai thành tâm yêu mến Chúa và sống theo đường lối của Người. Mặt khác phải có hỏa ngục để dành cho những kẻ đã và đang khước từ Chúa và làm những sự dữ . sự tội mà không hề biết sám hối, ăn năn để xin tha thứ.
Ước mong những giải thích trên đây thỏa mãn câu hỏi đặt ra.
Lm. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn.