Mk 5, 2-5a; Tv 12, 6ab. 6cd; Mt 1, 1-16. 18-23
MỪNG RẠNG ĐÔNG ƠN CỨU CHUỘC
Chắc có lẽ ta còn nhớ hình ảnh buồn tại vườn địa đàng. Cũng chỉ vì cao ngạo,
con người hay nói cách khác là Eva xuẩn động đã đưa tay hái trái cấm. Thánh
thi ca vãn Đức Mẹ đã nói :
Ân sủng mất tại Evà xuẩn động,
Tay Ngài phục hồi nhờ bởi Chúa Con,
Ðể từ đây nhân loại hết tủi hờn,
Ðược Ngài dẫn vào thiên đường vinh phúc!
Tiếp theo Thánh Thi, ta thấy Đấng Cứu Độ trần gian được Trinh Nữ ban tặng :
Ngài chính là cửa ngọ môn sáng rực
Ðã mở ra cho Thiên Tử giáng trần,
Hãy reo hò, nào muôn nước muôn dân,
Này Trinh Nữ tặng cho ta Nguồn Sống!
Trinh Nữ ban tặng cho nhân loại Nguồn Sống đó được báo trước sau giây phút
con người phạm tội : "Ta sẽ đặt mối thù nghịch giữa mi và người phụ nữ, giữa
miêu duệ mi và miêu duệ người đó, người miêu duệ đó sẽ đạp nát đầu mi, còn mi
thì sẽ rình cắn gót chân người". (St 3, 15)
Thật ra, đây chỉ là một đoạn nói về hình ảnh cũng như sự hiện diện của Mẹ.
Hình bóng, sự hiện diện của Mẹ đã được nói từ nguyên thủy, đặc biệt trong
hành trình bốn ngàn năm mong đợi Đấng Cứu Thế của Cựu Ước. Mẹ đã được các ngôn
sứ loan báo sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, đặt tên là Emmanuel, có nghĩa
là Thiên Chúa ở cùng chúng ta: "Chính Đức Chúa sẽ cho các ngươi một dấu lạ: Này
một Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, và Bà sẽ đặt tên con là
Emanuel!" (Is 7, 14).
Khoảng năm 736 Trước Chúa Giáng sinh, các nước Aram và Israel không thể lôi
kéo Akhaz vua nước Giuđa vào liên minh chống Assyri của mình, họ đã đánh Giuđa.
Akhaz cầu cứu đế quốc Assyri. Trong khi ngăn cản vua Achaz cầu cứu quân đội
Assyri, tiên tri Isaia đã có lời loan báo nổi tiếng bên trên về Đấng Emmanuel.
Chính Tin Mừng theo thánh Matthêu đã nhận ra khuôn mặt Emmanuel là Đấng Cứu Thế,
người con một của Đức Maria (Mt 1, 23).
Ngôn sứ Isaia đã không thể ngăn cản vua Akhaz. Năm 701, Assyri quay lại
Giêrusalem không phải để giúp đỡ, nhưng để tàn phá. Trong lúc lâm nguy, ngôn sứi
Mikha trấn an dân chúng. Trong lời trấn an, hình ảnh Đức Mẹ và Người Con của Mẹ
lại xuất hiện: "Người sẽ phó nộp chúng cho tới thời kỳ Trinh Nữ sinh Con và số
sót anh em Ngài về với Israel. Ngài sẽ bền vững, Ngài sẽ chăn dắt dựa vào quyền
năng Thiên Chúa, nhờ Uy Danh Thiên Chúa của Ngài. Và chúng sẽ được an cư, vì bấy
giờ Ngài sẽ nên lớn lao cho đến mút cùng trái đất !" (Mk 5, 2-3).
Ngôn sứ Zacarya cũng tiên báo về Mẹ: "Thiên Chúa phán: Hãy reo lên! Hãy vui
mừng, hỡi Nữ Tử Sion ! Này Ta đến lưu trú ở giữa ngươi!" (Zc 2,14).
Ngoài những bản văn ám chỉ, dù chưa rõ ràng, nhưng phác họa phần nào chân
dung Mẹ Chúa Cứu Thế, ý nghĩa của một số hình ảnh của Cựu Ước cũng được truyền
thống và phụng vụ của Giáo Hội quy về Đức Mẹ. Chẳng hạn: sao mai, rạng đông, địa
đàng, tàu Noe, thang Giacob, bụi gai rực lửa, tấm vải phủ đầy sương của ông
Gêđêon…
Và những hình ảnh được hiểu theo nghĩa tiên trưng về Đức Mẹ khi nói đến các
phụ nữ đạo đức, danh tiếng, anh hùng của Cựu Ước như: Lời bà Isave chào Đức Mẹ
được phỏng theo lời ca ngợi Giuditha của Cựu Ước. Bài ca Magnificat lấy ý nghĩa
lời chúc tụng của bà Anna, mẹ của Samuel. Ngoài ra, phúc lành được ban cho các
phụ nữ Israel qua dấu chỉ họ sanh con. Đức Mẹ được Chúa chúc lành cách tuyệt hảo
vì Mẹ đã sinh ra chính Con Thiên Chúa.
Mẹ cũng chính là thiếu nữ Sion, vừa đón nhận Chính Đấng Cứu Thế, vừa ban
tặng Đấng ấy cho trần gian. Vì thế, Mẹ trở thành vị hôn thê cao cả nhất (mà sách
Nhã ca diễn tả) của Thiên Chúa.
Chỉ lướt qua một chút về vị trí của Đức Mẹ trong Cựu Ước, chúng ta không chỉ
nhận ra, Lời mạc khải của Thiên Chúa dành cho Mẹ một chỗ đứng tương xứng với
chức vị cao cả của Mẹ sau này, nhưng còn hiểu rõ hơn, chính trong ý định và
chương trình tình yêu từ đời đời của Thiên Chúa, đã có hình ảnh của Mẹ Đấng Cứu
Thế. Bởi vậy chúng ta tôn kính Mẹ không chỉ vì Mẹ được đặt trong một vị thế
trọng yếu, nhưng còn vì chính lòng yêu thương triều mến mà Thiên Chúa dành cho
Mẹ.
Nhìn khái quát Cựu Ước ta cảm thấy hạnh phúc vì được vinh dự làm con của một
người phụ nữ diễm phúc, người phụ nữ mà Cựu Ước diễn tả được Chúa đoái thương
cho làm mẹ của Đấng Emmanuel, thì trong Tân Ước người phụ nữ ấy càng đẹp lộng
lẫy và kêu sa bởi Đấng Emmanuel ấy, là chính Thiên Chúa làm người, bắt đầu hiện
diện ở giữa gia đình nhân loại từ nơi cung lòng của Mẹ.
Mẹ xuất hiện như là "Rạng đông của ơn cứu chuộc chúng ta"
Đây không phải là lễ để mừng một biến cố đặc biệt, nhưng là một ngày sinh
nhật. Sinh nhật của một người con gái Israel, được ghi trong phả hệ mà từ đầu
bài Tin mừng kể ra. Dòng dõi này có các tổ phụ và các vua chúa, nhưng cũng có
những kẻ tội lỗi và những người phụ nữ bê bối: Vậy điều làm nên vinh dự không
phải là phẩm giá của những con người trong đó, mà là giao ước và sự trung thành
của Thiên Chúa đã được thề hứa với Ápraham và được duy trì trong suốt những
thăng trầm của lịch sử. Nơi đứa trẻ được sinh ra, những lời hứa lâu đời được
tuân giữ. Mikha đã nói: Một ngày kia, một phụ nữ sẽ được sinh ra, để bà cũng
sinh con.
Và Isaia nói tiếp: Và đây Đức Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh một con trai, Và
thời gian đã khai mạc để Lời Chúa được thực hiện, vì một con gái của loài người
đã hoàn toàn ưng thuận: Từ Maria đã sinh ra Chúa Giêsu. Vì thế, lễ này đã trở
thành lễ của chúng ta: Và như thế, sinh nhật của Đức Maria đã đánh dấu: rạng
đông của ơn cứu chuộc chúng ta" phụng vụ đã nói thế. Việc đó đã phải xảy ra như
vậy: Sinh nhật của người con gái bé nhỏ, được lớn lên trong sự chờ đợi Đấng
Mêsia, và đã tự do cam kết phục vụ Lời Chúa, hầu cho Đức Giêsu - "Đấng Cứu Độ"-
có thể đón nhận từ nơi người con gái, một thân xác con người.
Mẹ Maria, Mẹ Đấng Cứu Chuộc đã hết sức khiêm tốn lặng lẽ chứ không hề vênh
vang, tâm tình của Mẹ ta bắt gặp trong lời kinh Magnificat rất quen thuộc.
Thiên Chúa vẫn yêu thương những tâm hồn khiêm hạ, những con người nhỏ bé
khác với cái nhìn của con người.
Qua trang sách ngôn sứ Mikha ta vừa nghe : "Hỡi Bêlem Ephrata, ngươi nhỏ
nhất trong trăm ngàn phần đất Giuđa, nhưng nơi ngươi sẽ xuất hiện một Ðấng thống
trị Israel, và nguồn gốc Người có từ nguyên thuỷ, từ muôn đời. Vì thế, Người sẽ
bỏ dân Người, cho đến khi một người nữ phải sinh, sẽ sinh con. Số còn lại trong
anh em Người sẽ trở về với con cái Israel. Người sẽ đứng vững và chăn dắt trong
sức mạnh của Chúa, trong thánh danh cao cả của Chúa là Thiên Chúa của Người. Và
họ sẽ trở về, vì bấy giờ Người sẽ nên cao trọng cho đến tận cùng trái đất. Vì
vậy, Người sẽ là chính sự bình an".
Ngày hôm nay, mừng sinh nhật Mẹ như mừng ngày vầng hồng ló rạng, mừng ngày
"Rạng đông của ơn cứu chuộc chúng ta". Tạ ơn Chúa đã thương ban cho ta "Rạng
đông của ơn cứu chuộc" và ta hãy nhìn lên gương của Mẹ để ta sống khiêm hạ. Và
đặc biệt, ta cũng nhớ đến ngày sinh của ta để ta tạ ơn Chúa và ta cũng xin Chúa
thêm ơn cho ta để ta sống hoàn toàn phó thác, xin vâng như Mẹ đã phó thác, đã
xin vâng.