Mỗi khi tháng Ba về, người Công giáo vui mừng cảm động vì là dịp kính nhớ Thánh Giuse, Cha nuôi của Chúa Giêsu một cách đặc biệt. Nói “kính nhớ” không đúng lắm, vì Ngài có ở xa đâu mà phải nhớ. Thánh Giuse ở bên con cái Ngài còn trên trần gian như ngày xưa Ngài ở bên Chúa Giêsu và Mẹ Maria.

Ngày còn bé, tôi dại khờ không biết tôn kính yêu mến Thánh Giuse. Ngày ấy tôi thấy hình Chúa Giêsu Hài Đồng dễ thương, Chúa Giêsu Vua uy nghi, Thánh Tâm Chúa Giêsu dịu dàng dễ yêu mến gần gũi. Ngày ấy tôi nhìn ảnh tượng Mẹ Maria rất thích vì Mẹ dịu dàng trìu  mến. Còn Thánh Giuse luôn là một cụ già râu tóc bạc phơ xa lạ.

Sau này lớn lên tôi mới hiểu ý định của các hoạ sĩ. Khi vẽ hình Thánh Giuse, các hoạ sĩ muốn khắc hoạ sự tinh tuyền và khôn ngoan của Thánh Giuse bằng hình ảnh của tuổi già, vì Kinh Thánh viết “tuổi già là một cuộc đời thanh sạch”. Đồng thời, hình ảnh người Cha già bên Chúa Giêsu nhắc đến tình yêu và sự chăm sóc ân cần của Cha trên Trời.

Nhưng ý định và nghệ thuật ẩn dụ tốt đẹp ấy lại giấu mất sự trẻ trung, can trường mạnh mẽ và sự tinh tuyền như đoá huệ mùa Xuân nơi người Cha nhân hậu của Chúa Giêsu và của nhân loại. Cha Thánh Giuse là đoá huệ đẹp mà Thiên Chúa đã gửi đến vườn hoa trần gian này để làm cho trần gian đẹp lộng lẫy hơn.

Kinh Exultet trong Đêm Vọng Phục Sinh nhắc lại lời Thánh Phaolô “Ôi tội hồng phúc”. Tội lỗi là tội đem ơn phúc vì chính tội lỗi làm cho trần gian có được Đấng Cứu Chuộc muôn đời. Và nhờ Đấng Cứu Chuộc nhập thể làm người, nhân loại có người Mẹ tuyệt vời là Đức Maria và người Cha nuôi cao cả đáng kính yêu là Thánh Cả Giuse.

Thánh Giuse được ca tụng vì sự tinh tuyền, vì công lao chăm sóc Chúa Giêsu ở trần gian. Thánh Giuse được ca tụng vì Ngài là mẫu gương làm việc để cộng tác vào công trình của Thiên Chúa. Nhưng trên hết, Thánh Giuse được tôn vinh vì Ngài vâng phục Thánh Ý nhiệm mầu của Thiên Chúa cách hoàn hảo.

Khi nghe Lời Chúa Giêsu phán: “Ai nghe và giữ lời Thầy, đó là Mẹ và anh em Thầy”, “Phúc cho ai nghe và giữ lời Thiên Chúa”, thì người ta luôn nghĩ đến Đức Maria. Điều ấy rất đúng. Nhưng khi nói những lời ấy, chắc chắn một người con hiếu thảo như Chúa Giêsu cũng nghĩ đến Cha nuôi của mình, người Cha mà trong suốt cuộc đời trần gian chẳng có quyền cao chức trọng cũng chẳng có tiền của. Ngài chỉ có một điều: vâng phục Thiên Chúa.

Khi nhìn ngắm Thánh Giuse bồng ẵm Chúa Giêsu thơ bé trên đôi tay lao động của Ngài, chúng ta thấy cảm động. Ngài là một người đàn ông đã từ bỏ đời sống hôn nhân vì Nước Trời, cũng như các tu sĩ linh mục, Thánh Giuse không có con ruột của mình. Nhưng Thánh Giuse yêu mến người con nuôi là Chúa Giêsu và hạnh phúc với tình yêu ấy hơn mọi người cha trên đời.

Vâng, đúng như thế. Chúa Giêsu là con nuôi Chúa Giêsu, nhưng không một người đàn ông nào khác là Cha của Người. Và như vậy Thánh Giuse là người Cha duy nhất của Người trên trần gian. Hơn nữa, Chúa Giêsu yêu mến Thánh Giuse hơn mọi người con khác yêu mến cha mình, vì Chúa Giêsu là chính tình yêu. Như vậy, Thánh Giuse là người gia trưởng, người Cha hạnh phúc nhất.

Là một người Cha đã đi cùng với con trai suốt thời thơ ấu và lúc cậu con trai ấy trưởng thành, chắc chắn Thánh Giuse hiểu các gia đình trần gian một cách rõ ràng. Thánh Giuse đi cùng với Thánh Gia trên nhiều nẻo đường, có lúc tìm quán trọ mệt nhoài, có lúc bôn ba nơi đất khách quê người, và có lúc hốt hoảng tìm con đi lạc. Trong những cuộc hành trình ấy, Thánh Giuse có niềm hạnh phúc là luôn đi với Giêsu.

Chúng ta thường thấy hình ảnh Thánh Gia nghiêm nghị dù vẫn đầy yêu thương. Nhưng có một bức ảnh do hoạ sĩ A. Tangi (hình như là một linh mục Phi luật tân) vẽ rất thú vị. Thánh Giuse vui cười trêu bé Giêsu cũng đang cười tươi, bên cạnh Mẹ Maria rạng ngời hạnh phúc. Nhìn hình ảnh Đức Maria đặt tay trên vai Thánh Giuse khi Cha đang đùa với Chúa Giêsu ấu thơ, một vị Giám mục đã nói: “Dễ thương quá!”.

Những người đàn ông đã lập gia đình, khi nô đùa với con trai, cảm nghiệm được niềm hạnh phúc lớn lao của thiên chức làm cha mà Thiên Chúa chia sẻ. Những lúc ấy, con người còn hạnh phúc hơn khi ý thức rằng Thánh Giuse cũng đã sống đời sống như mình và Ngài bây giờ vẫn ở bên những người chồng, người cha trần gian để nâng đỡ và dìu dắt họ.

Thánh Têrêsa Avila đã cảm nghiệm được sự nâng đỡ dìu dắt của Thánh Giuse trong đời sống tu trì. Thánh nữ đã viết: “Tôi thấy không lần nào xin sự gì cùng thánh Giuse mà không được như ý. Dường như Thiên Chúa ban ơn cho các Thánh giúp ta việc này việc nọ nhưng kinh nghiệm cho tôi biết Thánh Giuse giúp chúng ta trong mọi trường hợp. Tôi lấy danh Chúa mà xin những ai không tin lời tôi hãy thử mà xem.”

Lạy Thánh Giuse, con đã cảm nghiệm điều ấy rõ ràng trong đời con, rằng “Thánh Giuse giúp chúng ta trong mọi trường hợp”. Tháng Ba trở về, con ghi lại vài nét khi nghĩ về Cha Thánh với lòng ngưỡng mộ tri ân. Xin cho những bước chân Cha ở trần gian này luôn dẫn đưa gia đình  con đi, để sau khi qua mọi thăng trầm cuộc đời, cuối cùng chúng con đến với Chúa Giêsu là Con nuôi chí ái của Cha muôn đời.

Gioan Lê Quang Vinh, VRNs