Khi đọc Tin Mừng Gioan chương 18, người ta vẫn ngạc nhiên không hiểu tại sao Philatô hỏi một câu có vẻ ngớ ngẩn: “Sự thật là gì?”. Ngạc nhiên là bởi vì người ta định nghĩa sự thật quá dễ dàng. Thậm chí có nhiều cơ quan mang tên Sự Thật, và người đời nghĩ rằng ở đó có sự thật.

Thế nhưng chuyện không đơn giản như thế. Chính vì đi tìm sự thật mà một phần nhân loại từ nhiều ngàn năm nay vẫn phải khắc khoải bất an chờ đợi ánh sáng. Cũng vì né tránh sự thật mà một số ít trong nhân loại này cũng bất an vì sợ ánh sáng.

Cũng như nhiều người, chúng ta vẫn nghĩ sự thật là một khái niệm, một chứng minh hay một lời nói. Con đường này dẫn đến thung lũng chẳng hạn, và người ta cho tôi biết điều ấy, đó là sự thật. Những sự thật đại loại như thế thì con người không cần mất nhiều thời gian và công sức để đi tìm. Và thế gian điêu ngoa cũng chẳng cần dùng bao nhiêu thủ đoạn để giấu giếm.

Có một Sự Thật vĩ đại mà con người mất nhiều ngàn năm đợi chờ. Và khi được mở tấm màn che, một phần nhân loại hoan hỉ đón nhận, một số khác vừa run rẩy vừa hung hãn muốn loại trừ. Sự thật ấy làm đảo lộn những kế hoạch gian tà của bóng tối.

Trong Thánh Lễ cầu nguyện cho blogger Anh Ba Sàigòn và Điếu Cày theo ý gia đình hai anh xin tại Đền Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp tối Chúa Nhật vừa qua, Cha An Thanh giảng lễ đã làm nhiều người được đánh động: “Chúng ta tưởng rằng sự thật chỉ là một khái niệm, một sự kiện, một lời nói hay là một tư tưởng. Nhưng thực tế qua Lời Chúa ngày hôm nay chúng ta thấy không phải vậy, sự thật không phải là một khái niệm, nhưng sự thật là một Quyền Năng, sự thật là một sức mạnh. Đó là chính Chúa Thánh Thần”.

(Mời quý độc giả nghe bài giảng trong Thánh lễ và phần lời nguyện tín hữu sau khi tuyên xưng đức tin, tại đây: 110530CaunguyenVRNs)

Khi Thánh Tông đồ Tôma hỏi Chúa Giêsu “làm sao chúng con biết được đường đi”, Người đã trả lời: “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống”, và sau đó, Chúa Giêsu nói thêm: “Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi. Người là Thần Khí sự thật, Đấng mà thế gian không thể đón nhận, vì thế gian không thấy và cũng chẳng biết Người.”

Thiên Chúa của chúng ta là Sự Thật tuyệt đối, và Sự Thật ấy là quyền năng mạnh mẽ. Kinh Thánh mạc khải cho chúng ta Thần Khí Thiên Chúa là Nước, là Lửa, là Gió. Cha giảng lễ đã cho cộng đoàn hình dung ra sức mạnh vô biên của nước, lửa và gió qua những biến cố thiên nhiên vừa xảy ra cho thế giới con người.

Những người theo Chúa Giêsu qua hai ngàn năm nay đã làm chứng cho thế gian về sức mạnh của sự thật. Sức mạnh ấy không biểu lộ qua sức lực cơ bắp, khí giới hay những mưu đồ. Sức mạnh ấy cũng không ai nhìn thấy. Ngày trước Staline còn hỏi một cách vừa ngây ngô vừa mỉa mai: “Giáo hoàng có bao nhiêu binh đoàn?” ngụ ý rằng sức mạnh của con cái Chúa nằm ở đâu.

Từng đoàn người vinh thắng với cành thiên tuế. Từng đoàn người tiếp tục bước đi với niềm hy vọng mãnh liệt. Và từng đoàn người đang hăng say loan báo sự thật cho một thế gian đang lắc đầu xua tay từ chối. Tất cả nhờ sức mạnh vô biên của sự thật.

Ngày xưa Philatô hỏi “Sự thật là gì?”, ngày nay thế gian lại hỏi “Sự thật để làm gì?”. Người thế gian nhởn nhơ sống có cần sự thật đâu? Đi học quay bài đúng 12 năm, quay cóp thêm 4 năm rồi cũng có bằng cấp, có việc làm. Lừa lọc mãi rồi cũng bay lên cao, điêu ngoa mãi rồi cũng đủ danh vọng. Sự thật để làm gì?

Nếu ý thức được rằng “Sự thật là Quyền Năng” thì những câu hỏi ấy là thừa. Sự thật là Quyền Năng, có nghĩa là những gian xảo điêu ngoa phải có lúc kết thúc, những đảo điên thế sự có lúc phải nhục nhã thoái lui. Không có bóng tối nào giữ được chỗ cho mình lâu dài. Chỉ cần một tia sáng qua lỗ kim thôi, bóng tối cũng biến ngay tức khắc.

Hiểu sự thật như thế, chúng ta vừa thêm hy vọng vừa khao khát sống cho sự thật trong hoàn cảnh của mỗi người. Và hiểu sự thật như thế, những câu hỏi về công lý, về yêu thương, và những vấn nạn về các nỗ lực làm cho xã hội công bằng hơn sẽ dễ có câu trả lời. Chọn sống cho Đấng Quyền Năng thì người ta phải sống cho sự thật và công lý.

Nhìn những người chưa phải là Kytô hữu đang cùng cộng đoàn phụng vụ cầu nguyện cho người thân của họ, chúng ta cảm được phần nào Quyền Năng của Thần Khí Sự Thật trong thế giới này. Với niềm tin vào Quyền Năng ấy, chúng ta từng người và từng ngày làm chứng cho Đấng đã đi về dọn chỗ cho chúng ta.

Không khước từ sự thật, không lái sự thật đi theo ý riêng mình để tìm sự an nhàn trước thế gian điêu ngoa và không mập mờ đánh tráo khái niệm về sự thật, là những đòi hỏi cấp bách nhất trong xã hội hôm nay.

Gioan Lê Quang Vinh, VRNs