HIỆP SỐNG TIN MỪNG
CN VIII TN C
Hc 27,4-7; 1 Cr 15,54-58; Lc
6,39-45
I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG: Lc 6,39-45
39 Đức Giê-su còn kể cho môn đệ dụ
ngôn này: "Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?
40 Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi.41 Sao
anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của
chính mình thì lại không để ý tới?42 Sao anh lại có thể nói với người anh
em: "Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình
lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra
khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh
em! 43 "Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào
sâu mà lại sinh quả tốt.44 Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm
sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho!45 Người tốt thì lấy
ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng
xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.
2. Ý CHÍNH:
Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su
dạy môn đệ 3 điều :
- Phải biết tự sửa lỗi của mình
trước khi sửa lỗi cho tha nhân.
- Xem quả biết cây: hành động
của một người sẽ chứng tỏ họ là người tốt hay kẻ xấu.
- Lòng người giống như một cái kho.
Các môn đệ Đức Giê-su cần đón nhận Lời Chúa trong lòng để từ đó phát
sinh những lời nói và việc làm tốt.
3. CHÚ THÍCH:
- C 39-40: + Mù mà lại dắt mù
được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? :
Trong Tin Mừng
Mát-thêu (Mt 15,14), câu “Mù sắt mù: này nhắm đến các đầu mục dân Do
thái là các Kinh sư và người Pha-ri-sêu, là những người lãnh đạo tinh thần
của dân nhưng đã bị thói kiêu căng, tự mãn làm cho ra mù lòa, không còn phân
biệt được trong Luật Mô-sê điều nào là chính yếu điều nào là tùy phụ
khi dạy dỗ dân chúng. Còn trong Tin Mừng Lu-ca, câu này nhằm dạy các môn đệ Đức Giê-su phải biết phân biệt trong tư tưởng lời nói và việc
làm, đâu là điều chính yếu đâu chỉ là tùy phụ để khỏi bị lầm lạc khi
dẫn dắt tha nhân. Những kẻ ăn nói khoác lác, giả đạo đức chỉ nhất thời lừa
được một số người nhẹ dạ dễ tin, nhưng sớm muộn rồi sẽ phải chuốc lấy hậu
quả tai hại khôn lường khi con người thật của họ bị lộ ra.
- C 41-42: +
Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt
của chính mình thì lại không để ý tới ? :
Người ta thường keo kiệt trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong lời chê.
Một trong những tội con người thường vấp phạm là thích xét đoán ý trái và
kết án tha nhân. Môn đệ cần tránh "bới lông tìm vết" để phê phán các
khuyết điểm nhỏ bé như cái rác nơi mắt anh em. Nhưng cần ý thức về
"cái đà" kiêu căng tự mãn, thói đạo đức giả nơi bản thân để tu sửa, hầu
mắt mình nên trong sáng trước khi sửa lỗi anh em.
- C 43-45: + "Không có cây nào
tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt:
Các môn đệ chỉ sinh ra
hoa trái tốt đẹp, nếu năng suy niệm và thực hành Lời Chúa. Những ai có tính
ích kỷ kiêu ngạo thường hay xét đoán ý trái, kết án tha nhân. Sớm muộn
họ cũng sẽ bị chết trong bóng tối gian ác của lòng mình. + Thật vậy,
xem quả thì biết cây: Người tốt sẽ chứng tỏ sự tốt lành của mình
qua hành động bên ngoài. + Người tốt thì lấy ra cái tốt
từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì
lòng có đầy, miệng mới nói ra: Tư tưởng chứa đầy trong lòng sẽ phát lộ ra qua lời nói và hành động, nên người ta chỉ cần dựa
vào lời nói việc làm của một người mà nhận biết họ có phải là môn
đệ đích thực của Đức Giê-su hay không.
4. CÂU HỎI: 1) Hai câu “Mù dắt
mù” của Đức Giê-su trong Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca nhắm tới những đối
tượng nào ? 2) Khi nói “Cái rác trong mắt anh em” và “Cái xà trong mắt
của mình”, Đức Giê-su muốn dạy môn đệ điều gì trong giao tiếp xã hội
? 3) Để lời nói việc làm có thể phát sinh hoa trái tốt đẹp thì
người ta cần phải làm gì ?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: Chúa phán: “Sao
anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của
chính mình thì lại không để ý tới ? Sao anh lại có thể nói với người anh em:
"Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại
không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra
khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh
em !” (Lc 6,41-42).
2. CÂU CHUYỆN:
1)
HẬU QUẢ TAI HẠI CỦA KẺ NÓI HAY NHƯNG LÀM KHÔNG HAY:
Triệu Quát là con trai của Triệu Xa
- một danh tướng thời Chiến Quốc. Thời trai trẻ anh để tâm nghiên cứu học
hỏi rất nhiều binh thư. Là một người thông minh, lại có năng khiếu về các
đề tài quân sự, nên Quát thường chiến thắng trong các cuộc tranh luận,
kể cả với cha anh là Triệu Xa. Từ đó Triệu Quát sinh ra kiêu ngạo, cho
mình là người giỏi nhất thiên hạ. Tuy nhiên ông bố Triệu Xa của anh lại rất
lo cho tương lai của con trai mình. Ông đánh giá Triệu Quát chỉ là hạng
người ăn nói giảo hoạt thích nói thánh nói tướng, Ông còn nói: "Sau
này nước Triệu không nên cho nó cầm quân, kẻo nó sẽ làm cho quân đội bị đại
bại".
Quả thật, về sau khi quân Tần kéo
sang xâm lược nước Triệu, vua nước Triệu cử Triệu Quát thay Liêm Pha làm
đại tướng chỉ huy chống lại quân địch. Lạn Tương Như dù đang ốm cũng lên
tiếng phản đối như sau : "Triệu Quát chẳng qua chỉ là thứ mọt sách và không
có kinh nghiệm vận dụng binh pháp vào thực tế, nên không thể chỉ huy
ngoài mặt trận được". Mẹ của Triệu Quát cũng đến xin vua Triệu đừng cho
Quát làm đại tướng. Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử Triệu Quát ra tiền tuyến
nghênh địch. Hậu quả là 40 vạn quân Triệu chỉ trong thời gian ngắn đã bị quân
Tần đánh bại và bị tiêu diệt hoàn toàn, bản thân Triệu Quát cũng bị chết
thảm.
Cha mẹ của Triệu Quát đã hiểu rõ
con trai mình không thể đảm nhận được việc lớn điều binh khiển tướng. Nhưng
vua Triệu lại cố chấp khi chỉ dựa vào lời nói của Triệu Quát để đánh
giá anh là bậc kỳ tài trong thiên hạ và trao cho anh trách nhiệm lớn thống
lĩnh quân đội. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại mà còn liên quan đến tính
mạng của 40 vạn quân. “Mù dắt mù” thì việc bị “lăn cù xuống hố” chỉ là
chuyện sớm hay muộn mà thôi.
2) HÃY SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC KHI
SỬA LỖI ANH EM:
Trong một tu viện kia có một tu
sĩ trẻ đã phạm một tội nặng, lập tức các tu sĩ trong cộng đoàn liền họp
nhau lại để kết tội anh ta. Họ cử người đi trình báo sự việc với Bề
Trên và mời ngài đứng ra làm quan tòa xét xử. Bề Trên liền đeo một
túi cát sau lưng, trên túi có nhiều lỗ thủng đi đến nhà hội. Trên
đường đi đến đâu đều có nhiều cát từ túi cát đeo sau lưng bị rơi vãi.
Khi có người thắc mắc tại sao lại để cát rơi như vậy thì được bề
trên trả lời : "Tôi cũng là người có nhiều tội lỗi mà không tự nhận
biết, đang khi mọi người chung quanh đều thấy. Thế mà anh em lại bảo tôi
làm quan tòa kết tội một người anh em sao !" Nghe vậy, các tu sĩ trong cộng
đoàn đều thấy xấu hổ và bỏ ý định muốn kết án anh tu sĩ trẻ mà chỉ yêu
cầu anh ta sửa lỗi.
Ai trong chúng ta cũng có thói hay
xét đoán và kết án tha nhân. Nhưng Đức Giêsu lại dạy chúng ta “đừng
xét đoán để khỏi bị Thiên Chúa đoán xét. Đừng kết án để khỏi bị
Thiên Chúa kết án”. Để có thể sửa lỗi anh em thì trước hết phải
khiêm tốn nhận biết tình trạng tội lỗi của mình để tu sửa, giống như
lấy đi cái xà ra khỏi mắt mình, rồi mới thấy rõ để lấy cái rác ra
khỏi mắt người anh em.
3) CẦN NĂNG XÉT MÌNH VÀ QUYẾT
TÂM SÁM HỐI ĐỂ NGÀY MỘT HOÀN THIỆN HƠN:
Một người kia có thói quen hút thuốc
và trong nhà có nuôi một con vẹt làm thú cưng. Một ngày kia anh thấy con vẹt
của anh cứ ho khù khụ. Anh liền mang con vẹt đến bác sĩ thú y xin chữa
bệnh ho cho con vẹt. Sau khi khám kỹ, bác sĩ tuyên bố con vẹt không bị bệnh
gì cả. Sở dĩ nó ho khù khụ là do bắt chước những cơn ho khù khụ của ông chủ.
Bấy giờ người ấy mới biết mình đang bị bệnh ho chứ không phải con vẹt. Từ
khi anh quyết tâm cai thuốc và uống thuốc chữa trị hết bệnh ho, thì
con vẹt của anh cũng không còn ho khù khụ như trước nữa !
Những kẻ đạo đức giả thường hay
lên mặt phê bình sửa lỗi người khác, còn người đạo đức thực sự sẽ khiêm
tốn tự kiểm để tìm ra các thói hư của mình mà tu sửa nên hoàn thiện
hơn.
4) NGUYÊN NHÂN ĐỔI ĐỜI CỦA CON
TÊ GIÁC:
Ngày xưa có một chú tê giác luôn
nghĩ mình có khuôn mặt đẹp nên thường chê khuyết điểm của các con vật
khác, nhất là các con có sừng trên đầu. Thế nhưng tê giác lại không biết
rằng chính nó cũng đang có một cái sừng mọc trên mũi khiến mặt nó trông
thật xấu xí. Các con vật khác tuy biết điều này, nhưng không con nào dám
nói sự thật cho tê giác biết.
Một hôm, tê giác đang uống nước ở
một dòng suối thì nghe thấy lũ chim chích choè đang thi nhau hót líu lo
trên cành cây gần đó. Tê giác rất bực bội nên ra oai thét to : "Lũ chim
xấu xa kia có câm miệng đi không ? Chúng bay không thấy ông đang uống nước
đây sao ?". Lũ chim chích choè không chịu thua, con chim đầu đàn liền cãi
lại : "Bộ ông nghĩ ông đẹp lắm sao ? Ông thử soi mặt mình trên mặt nước thì
sẽ biết". Tê giác nghĩ bụng : "Soi thì soi. Ai mà không biết ta có khuôn mặt
đẹp nhất". Nhưng khi nhìn xuống mặt nước, tê giác nhà ta giật mình khi thấy
một chiếc sừng quái dị đang nằm chình ình ngay trên mũi mình. Khi biết mình
còn xấu hơn nhiều con vật có sừng khác, tê giác mang mặc cảm xấu hổ. Từ đó,
mỗi khi di chuyển, nó luôn cúi gằm mặt xuống đất và ẩn nấp trong các lùm
cây, không muốn chường mặt ra cho các con vật khác xem thấy. Nhưng do
không thể trốn mãi được vì ngày nào cũng phải ra dòng suối uống nước
và phải đi kiếm thức ăn. Cuối cùng nó đành chấp nhận sự thật về
khuôn mặt xấu xí có sừng của mình để sẵn sàng đối diện với các con
vật khác. Cũng từ ngày đó, tê giác kiêu hãnh ưa chỉ trích trước đây đã
biến thành anh tê giác rất hiền hòa dễ thương.
Tê giác trong câu chuyện trên đã
thay đổi nên tốt nhờ biết chấp nhận sự thật của mình để không lên mặt
phê phán các loài vật khác theo suy nghĩ chủ quan của mình. Nhờ đó
nó cũng bỏ đi mặc cảm tự ti, để sẵn sàng gặp gỡ tiếp xũc với các
loài vật khác.
3. SUY NIỆM:
1) PHẢI TRÁNH BỆNH MÙ TÂM
LINH:
“Mù dắt mù, cả hai sẽ lăn cù xuống
hố” là một thực tế thường xảy ra trong cuộc sông. Vì thế người mù luôn cần
được người sáng mắt trợ giúp để đi đúng hướng và không bị vấp ngã hay
đi lạc. Về mặt tâm linh người mù tâm hồn sẽ dễ quyết định sai lạc không
những gây hại cho bản thân mà còn tác hại khôn lường cho xã hội. Tuy
nhiên, thực tế vẫn có nhiều người mù tâm linh lại không nhận ra mình đang
bị mù. Chính do thói xấu tự mãn kiêu ngạo khiến người ta luôn coi mình là
trung tâm, suy nghĩ của mình là chân lý, và đánh giá người khác theo tầm nhìn
hạn hẹp của mình. Đây chính là nguyên nhân gây ra bao nỗi đau khổ cho
nhân loại. Về mặt xã hội, những kẻ mù tâm linh “hữu tài vô hạnh”
thường trở thành những quan tham, những kẻ độc tài gây bao đau thương cho tha
nhân.
2) PHẢI TRÁNH XÉT ĐOÁN Ý
TRÁI CHO NGƯỜI KHÁC:
"Sao anh thấy cái rác trong mắt anh
em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới" (Lc 6,41).
Người ta thường hà tiện trong lời khen, nhưng lại quảng đại trong lời chê. Có
thể nói một trong những tội con người thường sai phạm là thói hay xét đoán,
nghĩ xấu, nghĩ quấy cho người khác, nhất là cho những kẻ mình không ưa.
Người xưa có câu : "Việc người thì
sáng, việc mình thì quáng", nên việc nhìn lại bản thân để tự kiểm cần phải
làm hằng ngày đối với các người tín hữu, nhất là những ai đang giữ vị
trí lãnh đạo, có sứ mệnh hướng dẫn các tâm hồn. Chúng ta hãy bắt chước
thánh Au-gút-ti-nô dâng lời cầu nguyện như sau:
"Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết
Chúa, xin cho con biết con".
Xin
Chúa
cho con:
Biết mình cũng yếu hèn và hay sai
lỗi, để con không lên mặt xét đoán và kết án anh em.
Biết mình hay che đậy và giả hình,
để sẵn sàng cảm thông và bỏ qua lỗi lầm của kẻ khác.
Biết mình thích được khen khi làm
được việc tốt, để con năng khen ngợi động viên người khác.
3) HÃY TỰ SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC
KHI SỬA LỖI ANH EM:
Người ta thường dễ phát hiện
các khuyết điểm lỗi lầm dù nhỏ bé của người khác mà khó nhận ra sai lỗi
lớn lao của mình. Nguyên nhân là do chúng ta có thói ích kỷ tự mãn nên
bị mù quáng và hay xét đoán kết án anh em.
Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta:
Đừng vội kết án tha nhân vì chính mình cũng có đầy khuyết điểm, như
người xưa dạy: “Chân mình những lấm bê bê, lại cầm bó đuốc mà rê chân
người”. Tuy nhiên nếu là người giữ địa vị lãnh đạo trong gia đình,
học đường hoặc xã hội, có trách nhiệm giữ gìn kỷ cương, thì chúng
ta cũng cần sửa dạy những người sai lỗi. Khi đó để lời sửa dạy có sức
thuyết phục và đạt kết quả, đòi chúng ta phải sửa mình trước khi răn
dạy kẻ khác.
Một nhà thần bí Ấn độ đã phát biểu
kinh nghiệm của mình như sau: "Tôi là một nhà cách mạng khi còn trẻ, và tất
cả những gì tôi cầu với Chúa là : "Lạy Chúa, xin cho con quyền lực để con cải
tạo thế giới ngày một nên tốt hơn". Rôì khi tới tuổi trung niên, tôi nhận
ra rằng nửa cuộc đời đã qua đi rồi mà tôi vẫn chưa cải tạo được thế
giới, nên tôi đã đổi lại lời cầu : "Lạy Chúa, xin cho con hoán cải những
người con có dịp tiếp xúc”. Bây giờ tôi đã về già và sắp kết thúc cuộc đời,
tôi thấy mình cũng vẫn chưa biến đổi được một ai, nên cảm thấy mình
thật khờ dại. Vì thế tôi lại thay đổi lời cầu như sau: "Lạy Chúa, xin cho
con được ơn hoán cải chính mình con". Giả như ngay từ khi còn trẻ tôi đã
ý thức về sự bất lực của mình như thế, thì tôi đã không uổng phí cả
cuộc đời cách vô ích mà sẽ tập trung để cải tạo bắt đầu từ chính
bản thân trước".
4) CHÚNG TÔI PHẢI LÀM GÌ ?:
Trong cuộc sống, chúng ta thường hay
phán xét người khác bằng lời nói, cử chỉ thái độ và luôn đánh giá không
tốt về họ. Nhất là những khi chuyện trò với bè bạn, chúng ta thường khoe
thành tích của bản thân hay người thân để tự đề cao mình hay đề cao gia
đình mình và thường chê trách những người tự nhiên ta có ác cảm. Về
vấn đề này, Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã dạy: “Những ai phán xét anh chị em
mình, nói xấu anh chị em mình thì họ chính là kẻ giả hình. Vì họ không đủ can
đảm nhìn lại những thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình”. Đức Giê-su trong
cũng dạy các tín hữu: “Sao ngươi nhìn thấy cái rác trong mắt anh em, còn
cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?… Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt
mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em
ngươi”.
Khi phê phán chỉ trích, kết án
một người nào đó là chúng ta đã biểu lộ sự ác cảm thù ghét họ.
Những người có tình yêu thương sẽ không xét đoán ý trái hoặc kết tội
người mình yêu thương, nhưng sẽ biểu lộ sự khoan dung tha thứ, sẽ luôn
xét đoán ý tốt, trở thành luật sư bào chữa lỗi lầm thay vì làm công
tố viên buộc tội cho họ, Để luôn xét đoán ý tốt cho tha nhân, chúng ta
hãy xin Chúa gia tăng tình thương trong lòng chúng ta. Nhờ đó, chúng ta
sẽ đối xử khoan dung nhân hậu với những kẻ thù ghét mình để xóa bỏ
thù hận, biến thù thành bạn của mình.
4. THẢO LUẬN:
Để chu toàn sứ mạng loan báo Tin
Mừng, Đức Phao-lô Đệ Lục đã nói: “Con người ngày nay thích nghe nhân
chứng hơn thầy dạy. Nếu họ có nghe thầy dạy là vì thầy dạy cũng là
chứng nhân”. Trong những ngày này chúng ta sẽ làm gì để đem Chúa đến
với anh em lương dân ?
5. LỜI CẦU:
Lạy Chúa Giê-su. Xin giúp con thực
hành Lời Chúa trong thư thánh Phao-lô: “Lời có ích lợi cho việc dạy dỗ, biện
bác, sửa trị và rèn luyện trong công chính: để người của Thiên Chúa trở nên trọn
hảo và sẵn sàng thực hiện mọi việc lành.” (2 Tm 1,16–17); Xin cho con có đôi
mắt của Chúa, để con nhìn anh em như là hồng ân và là quà tặng Chúa ban; Xin
cho con có trái tim của Chúa, để sống yêu thương với lòng bao dung tha thứ
và biết xót thương tha nhân. Và cuối cùng xin cho con học nơi Chúa sự hiền
lành và khiêm nhường trong lòng để con nên chứng nhân cho tình thương của
Chúa trước mặt người đời. Amen.
LM ĐAN VINH – HHTM