(để tưởng niệm một Người Cha vừa trở về trong lòng Đại Dương của Thiên Chúa)
Sau những ngày « ba chìm bảy nổi tám lênh đênh », trên giường bệnh, Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II đã tắt thở, lúc 21 giờ 37 phút, vào ngày thứ bảy mồng 2 tháng 4 năm 2005.
Nhìn lại cuộc đời 84 tuổi của Ngài, với 26 năm làm Giáo Hoàng, là tác giả của nhiều tông thư quan trọng, đã thực hiện 104 chuyến đi thăm viếng khắp năm châu bốn bể…tôi thầm thì lẩm bẩm, trong đáy sâu tâm hồn, bài thơ của Joe DARION :
« Thực hiện một giấc mơ chưa bao giờ được thực hiện,
« Can đảm đánh vào lòng tên địch, đã muôn đời nổi tiếng là vô địch,
« Có khả năng đón nhận và hóa giải mọi nỗi buồn đang trấn áp sức chịu đựng của mọi người,
« Đi đến những biên cương mà các anh hùng hào kiệt chưa bao giờ dám mạo hiểm,
« Vượt thắng mọi lỗi lầm đã ăn đời ở kiếp, trong cõi lòng của mỗi người,
« Gieo vãi tận muôn phương Hạt Giống của Tình Yêu đơn thuần và trong trắng, không đợi chờ, không đòi hỏi…
« Tiếp tục can trường thực hiện những chương trình, khi hai bàn tay muốn buông xuôi, vì đã rã rời và mệt mỏi,
« Ngày ngày vươn mình lên, đón nhận ánh sáng của muôn vì sao, ở ngoài tầm nắm bắt của đôi mắt phàm tục ».
***
Thế nhưng, vào những ngày cuối cùng, sau một cuộc đời dâng hiến trọn vẹn, Ngài vẫn bị « đóng đinh vào Thánh Giá của Khổ Đau và Bệnh Hoạn », giống như tất cả mọi người « mang thân phận và điều kiện làm người ».
Phải chăng đó là qui luật, là con đường tất yếu, là Thánh Ý nhiệm mầu của Thiên Chúa Ngôi Cha ?
Sau những ngày bôn ba xuôi ngược, mang Tin Mừng cho mọi dân mọi nước… phải chăng vào những giây phút cuối đời, Đức Thánh Cha cũng đã được sai đi, để « rao giảng Tin Mừng », một cách cụ thể, từ giường bệnh của mình ?
Có dịp theo dõi và chứng kiến từ xa, những giờ phút hấp hối, những cơn hôn mê của Ngài, nhất là từ ngày thứ năm đến chiều tối thứ bảy cuối cùng, tôi đã thinh lặng mở sách Phúc Âm, với tâm tình của một đứa con, đọc cho Ngài nghe và chia sẻ với Ngài « Bảy Lời Cuối Cùng của Đức Kitô trên Thánh Giá ».
Lời thứ nhất : « Lạy Thiên Chúa, Lạy Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ rơi con ? » (Mt 27, 46 ; Mc 15, 34).
- Phải chăng Thiên Chúa đã bỏ rơi Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II , một mình với những khổ đau tràn trề, trong xương da và máu thịt của Ngài?
- Phải chăng Thiên Chúa đã bỏ rơi hằng triệu người Do Thái, trong các lò hơi ngạt, trong các trại tập trung của người Đức quốc xã ?
- Phải chăng Thiên Chúa đã bỏ rơi những bậc cha mẹ, khi con cái họ phải mang hội chứng khuyết tật, tự bế… trong suốt cuộc đời ?
Trên con đường đi về làng Ê-Mau, Đức Kitô Sống Lại đã hướng dẫn chúng ta tìm ra câu trả lời : « Nào Đấng Kitô lại chẳng phải chịu khổ hình như thế, rồi mới vào trong vinh quang của Người sao ? » (Lc 24, 26).
Hẳn thực, từ ngày Đức Kitô, Con Thiên Chúa, mang thân phận làm người hoàn toàn giống như chúng ta và chết hẩm hiu trên Thánh Giá, khổ đau trong bất cứ thức dạng nào, không còn là một hình phạt, nhưng là con đường dẫn tới Phục Sinh, cho những ai tin vào Đức Kitô và đang nhận làm của mình tâm tình, lối nhìn của Ngài trên Thánh Giá.
Lời thứ hai : « Lạy Cha, xin Cha tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm » (Lc 23, 34).
Tin vào Đức Kitô là sở hữu hóa hay là nhận làm của mình, chính tâm tình của Đức Kitô. Sống Đức Tin như vậy là sẵn sàng thứ tha cho mọi người, trong bất cứ hoàn cảnh nào. Là nhận họ, một cách vô điều kiện, làm người anh chị em của mình, mặc dù họ đã « đóng đinh chúng ta vào cực hình Thánh Giá », hay là dùng khí giới sát hại chúng ta, khi chúng ta đang đi trên con đường thi hành nhiệm vụ.
Để có thể thứ tha như vậy, chúng ta hãy bắt đầu thay đổi lối nhìn của chúng ta về người anh chị em. Sở dĩ họ có hành vi sai trái, không phải vì họ xấu, trong căn cơ, bản chất và tâm hồn của mình. Nhưng là vì họ đang bị khổ đau nghiền nát và khống chế, trong xương da và máu thịt của mình. Cho nên, mắt họ trở nên mù quáng. Tai họ không còn xôn xao. Tay chân họ đã trở nên vụng về, què quặt. Họ không còn sáng suốt và ý thức về tất cả những gì họ đang làm.
Bao lâu chúng ta chưa có khả năng « thứ tha vô điều kiện », như Đức Kitô đã làm trên Thánh Giá, chúng ta chưa phải là đồ đệ của Ngài. Chúng ta chưa là « người làm chứng cho Tin Mừng », trong mọi hang cùng ngõ hẻm của nhân loại.
Lời thứ ba : « Ông Giêsu ơi – lời của người gian phi – khi ông vào nước của ông xin nhớ đến tôi ! ». Và Người nói với anh ta : « Tôi bảo thật với anh : hôm nay anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng » (Lc 23 42-43).
Thứ tha, đối với người đi theo Đức Kitô, không phải chỉ là lời nói ở đầu môi chót lưỡi. Nhưng đó là một hành vi cụ thể và khách quan, bộc lộ ra bên ngoài một tấm lòng đại dương thực sự đang có mặt trong nội tâm của mình. Sách giáo lý đã dạy chúng ta : Thiên Chúa phán một lời, liền có trời đất, muôn vật. Hẳn thực, nếu chúng ta sống Đức Tin vào Lời của Thiên Chúa, lời của chúng ta tự khắc phản ảnh Lời của Ngài, nghĩa là có khả năng biến thành hiện thực và hành động cụ thể. Bằng không, bao nhiêu lời tuyên xưng và rao giảng của chúng ta, cho dù cao siêu hướng thượng đến độ nào chăng nữa, cũng chỉ là « thanh la phèng phèng, chũm chọe xoang xoảng », theo lối nhìn của Thánh Phaolô (1Cr 13,1).
Lời thứ tư : « Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha ». Nói xong Đức Kitô, thở hơi cuối cùng (Lc 23, 46).
Sau khi thực thi công việc thứ tha, nghĩa là thay đổi tận gốc rễ lối nhìn của mình về người anh chị em, hình ảnh một Thiên Chúa xa xôi, khắc nghiệt, lạnh lùng và lãnh đạm không còn có mặt trong tâm hồn của chúng ta. Từ giờ khắc ấy, Ngài là Người Cha nhân hậu, dang rộng hai cánh tay tay ôm ẵm chúng ta vào lòng, và nói với chúng ta : « Lúc nào con cũng ở với Cha, tất cả những gì của Cha là của con » (Lc 15, 31).
Một cách đặc biệt, Ngài ban cho chúng ta Thánh Thần của Ngài. Nhờ đó, dù đui mù từ thửa bình sinh, mắt chúng ta vẫn có thể mở ra. Dù bại liệt, chúng ta vẫn có thể đứng thẳng lên. Dù câm và điếc, chúng ta cũng vẫn có thể trở thành người trao ban và đón nhận Lời Tình Yêu của Thiên Chúa.
Lời thứ năm : « Thưa Bà –Đức Giêsu nói với thân mẫu của mình– đây là con của Bà ». Rồi Người nói với môn đệ : « Đây là Mẹ của anh ». Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình (Ga 19, 26-27).
Giữa lúc khổ đau tràn trề và lai láng, thay vì có phản ứng máy móc và tự động là co rút lại trong vỏ ốc tự vệ của mình, như chúng ta đã làm, còn làm và thường làm, Đức Kitô đã chọn lựa thái độ trao bao và hiến tặng, mở rộng lòng cho người khác.
Trên bình diện Thiên Chúa, Ngài đã trao ban Thánh Thần của Ngài, để chúng ta có khả năng thứ tha cho người anh chị em, như Ngài, với Ngài và nhờ Ngài.
Về mặt nhân loại, Ngài đã trao ban thân mẫu của Ngài là Mẹ Maria. Nhờ ý thức được rằng mình là con một Mẹ, như lòng Ngài mong muốn, chúng ta sẽ có khả năng yêu thương nhau, đùm bọc nhau, không tìm cách cố thủ sau những lằn ranh phân biệt Do Thái và Hy Lạp, chủ ông và nô lệ, người giàu và kẻ nghèo (1Cr 12, 12-13).
Thế nhưng trong thực tế ngày hôm nay của người Kitô hữu, chúng ta đang chia rẽ một cách trầm trọng, về Người Mẹ của Đức Kitô. Và khi đã chia rẽ về trọng điểm này, chúng ta sẽ còn chia rẽ về bao nhiêu vấn đề khác : về Bí Tích Thánh Thể, về tác vụ của người linh mục…Trong hiện tình của thế giới ngày hôm nay, chúng tra đang bị mê hoặc bằng những cuốn tiểu thuyết như « Mật Mã của Léonard de Vinci »… để rồi lảng quên bài học cơ bản mà Tông Đồ Tôma đã nhận lãnh từ Đức Kitô Sống Lại : « Phúc thay những người không thấy mà tin ! » (Ga 20, 39).
Thêm vào đó, chúng ta đang chia rẽ, vì bao nhiêu ba hoa chích chòe của ngôn ngữ, đương khi sống Đức Tin và Lắng nghe Lời Chúa, đòi hỏi chúng ta phải kết hợp một cách chặt chẽ, cả ba yếu tố TRI, CẢM và HÀNH trong từng hơi thở và lối nhìn của chúng ta.
Trong những giờ phút hấp hối cuối cùng, phải chăng Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II đang khổ đau nhức nhối, trong xương da và máu thịt của mình, vì Ngài cảm thấy mình chưa làm được gì, cho mọi người anh chị em tín hữu « trở nên MỘT thực sự và trọn vẹn », theo lời khẩn nguyện của Đức Kitô. Trái lại giữa chúng ta, một số người đang còn « nhân danh » Apôlô. Một số người khác đang hô hào ủng hộ Phaolô. Và một thành phần thứ ba đang đề cao Kê-pha (1Cr 1, 12).
Lời thứ sáu : « Tôi khát ».
Biết rằng mọi sự đã hoàn tất, và để ứng nghiệm một cách trọn vẹn Lời Kinh Thánh, Ngài đã thốt ra Lời thứ sáu này (Ga 19, 28).
Hẳn thực, từ ngày sinh ra trong hang bò máng cỏ, cho đến lúc bị treo vào cực hình Thánh Giá, Đức Kitô luôn luôn tự đồng hóa với những người nghèo của Đấng Ya-Vê. Phải chăng họ là những người được lãnh nhận lời chúc phúc đầu tiên, trong Bài Giảng trên núi ( Mt 5, 3) ? Và trong cuộc phán xét chung sau này, chúng ta sẽ có dịp nghe lại Lời chúc phúc ấy : « Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn. Ta khát, các ngươi đã cho uống. Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước. Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc. Ta đau yếu, các ngươi đã thăm nom. Ta ngồi tù, các ngươi đã đến thăm (Mt 25, 34-37).
Sau hơn hai nghìn năm phát triển, từ đông qua tây, từ bắc xuống Nam, Hội Thánh của Đức Kitô đã và đang thực thi thế nào « sứ mệnh tạo nên Trời Mới và Đất Mới », trên mặt đia cầu này ? Khi hội thoại về ý nghĩa cụ thể và thực tiễn của lối nói « Trời Mới và Đất Mới » này, phải chăng chúng ta vẫn luôn luôn ở trong tình huống « trống đánh xuôi, kèn thổi ngược » ? Cho nên , trong lòng Hội Thánh, chúng ta hãy can đảm và thành thực chấp nhận rằng : người nghèo của Đức Ya-Vê vẫn luôn luôn còn sắp hàng đứng ăn xin, trước cổng nhà thờ, mỗi buổi sáng Chủ Nhật. Thêm vào đó, bao lâu còn có người bị tố cáo, phê phán, nghi kỵ và loại trừ trong lòng Hội Thánh, Thiên Chúa đang vẫn còn thốt lên « Tôi khát ». Hẳn thực, Ngài đang cần những con người có khả năng và tấm lòng muốn nối dài vai trò của « Người Cha Nhân Hậu », ngày ngày đứng đợi « đứa con hoang đàng và phung phí » trở về trong lòng Đại Dương của Ngài (Lc 15, 11-31).
Trước tình huống ấy, với tư cách là những người đang sống Đức Tin vào Đức Kitô và làm chứng về Ngài, chúng ta hay đau với niềm đau của Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II. Chúng ta hãy chia sẻ cơn hấp hối của Ngài, trong những giờ phút cuối cùng của cuộc đời. Đó cũng là cơn hấp hối của Đức Kitô trên Thánh Giá, đang còn ngày ngày tiếp diễn trong cõi lòng của từng người trong chúng ta, nếu chúng ta có can đảm « bổ túc những gì đang còn thiếu sót », trong con người và cuộc đời làm người của Ngài.
Lời thứ bảy và cũng là Lời cuối cùng của Đức Kitô, trên Thánh Giá : « Thế là đã hoàn tất ». Sau đó, Ngài gục đầu xuống, và trao ban Thần Khí (Ga 19, 30).
Để có thể cưu mang Đức Kitô, Con Thiên Chúa trong cung dạ của mình, Mẹ Maria đã được tràn đầy và thấm nhuần Chúa Thánh Thần. Chính vì lý do này, Thiên sứ Gabrien đã thưa với Mẹ : Xin Bà đừng sợ.
Trong vòng 26 năm làm Giáo Hoàng, Đức Gioan-Phaolô II cũng đã ngày ngày nhắn nhủ chúng ta : Anh Chị Em đừng sợ ! Hãy ra khơi, làm nên « Trời Mới và Đất Mới », bởi vì từ ngày lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội, chúng ta cũng được tràn đầy Chúa Thánh Thần giống như Mẹ Maria.
Đức Gioan-Phaolô đã ra đi vĩnh viễn. Ngài không còn có mặt giữa chúng ta. Nhưng Lời Ngài đang còn vang vọng một cách sâu thẵm, trong tâm hồn của mỗi người, vì Ngài đã đại diện Đức Kitô, giữa chúng ta.
« Lời Ngài là sức sống của con,
« Lời Ngài là ánh sáng đời con,
« Lời Ngài làm chứa chan hy vọng,
« Là đường để con hằng dõi bước,
« Lời Ngài đượm chất ngất niềm vui,
« Trọn vẹn ngàn tiếng hát đầy vơi,
« Lời Ngài đổi mới cho cuộc đời,
« Lời Ngài hạnh phúc cho trần ai ».
Lausanne, ngày 04-04-2005
