Trang Chủ Hòa Bình là kết quả của Công Lý và Tình Liên Đới (Is 32,17; Gc 3,18; Srs 39) - Peace As The Fruit Of Justice and Solidarity Quà tặng Tin Mừng
Lm. Jos Cao Phương Kỷ
Bài Viết Của
Lm. Jos Cao Phương Kỷ
“NĂM THÁNH LINH MỤC” ĐI TÌM CĂN TÍNH THẬT của LINH MỤC (Phần II)
“NĂM LINH MỤC” ĐI TÌM CĂN TÍNH THẬT của LINH MỤC (I)
“NĂM LINH MỤC” HUẤN LUYỆN GIÁO SĨ TU SĨ VỀ TÍNH DỤC: KHẮC KHỔ và THẦN NHIỆM (Ascetic and Mystic)
“NĂM LINH MỤC” HUẤN LUYỆN TÍNH DỤC TRONG NẾP SỐNG ĐỘC THÂN CỦA GIÁO SĨ, TU SĨ
CẢM TƯỞNG : ĐÊM DIỄN NGUYỆN và THÁNH LỄ KHAI MẠC NĂM THÁNH 2010
NĂM LINH MỤC: GƯƠNG HY SINH của THANH DAMIEN , TÔNG ĐỒ NGƯỜI HỦI (1840-1889)
CHÀO MỪNG NĂM THÁNH 2010 CỦA HỘI THÁNH VIỆT NAM - NHỚ VỀ QUÊ HƯƠNG: XỨ SỞ KIỆN
“NĂM LINH MỤC” HUẤN LUYỆN GIÁO SĨ TU SĨ VỀ TÍNH DỤC: KHẮC KHỔ VÀ THẦN NHIỆM (ASCETIC AND MYSTIC)

  

L.M. ĐƯỜNG THI 

Như đã trình bày trong bài thảo luận trước, việc Huấn Luyện về Nếp Sống Độc thân, Khiết Tịnh, phải dẫn đến một lý tưởng sống cao siêu, thoát tục để Kết Nghĩa  với Chúa trong đời sống Tâm Linh(Spiritual Life), Thần nhiệm(Mystic Life) như kinh nghiệm sống của các vị Thần Nhiệm, Thần Bí, chẳng hạn, Thánh nữ Têrêsa Avila, Thành nữ Têrêsa Lisieux, hay Mẹ Têrêsa Calcutta...Vì nếp sống Thần Nhiệm cần phải được thao luyện,  lâu ngày lâu năm, cần Linh Thao”(Spiritual Exercises), nghĩa là cần một nếp sống Khắc Khổ, Tiết Dục, thì mới mong thành công. Do đó, xin chia làm hai đoạn: 

I/. Cách Sống Khắc Khổ giúp chế ngự ham mê và thăng hoa đời sống con người như thế nào?

I I/. Kết Nghĩa  với Chúa, trong  Đời Sống Tâm Linh, Thần Nhiệm là làm sao?

 Đây là một đề tài vừa trừu tựợng, siêu nhiên nhưng lại phong phú vô tận, vì là những kinh nghiệm sống của mọi nguời, mọi tôn giáo, mọi thời đại. Những Kinh nghiệm của một Nhân Loại luôn khát khao đi tìm về Cội Nguồn của mình,  như Thánh Âu Cơ Tinh( St. Augustin) đã nhận định một cách sâu xa:” Trái tim Con Người vẫn còn khắc khoải xao xuyến, cho đến khi được An  Tâm trong Chúa”. Bởi vậy, trong bài này, chỉ xin nêu lên một số Kinh Nghiệm Thao Luyện, mang tính chất khả thi, thực hành, không diễn giảng dài về các lý thuyết, hay các Trường phái Tu Đức. Vả lại, trong ít trang Điện Báo, chỉ có thể cung cấp một số tài liệu, sách báo, hay giới thiệu tác giả.., để thông tin và giúp độc giả sưu tầm thêm. 

Trong Lịch Sử Tu Đức của Thiên Chúa Giáo, đặc biệt của Công Giáo, “Trào Lưu  các Vị Ẩn Tu”(hermite), hay các Vị Tu Rừng(Desert Fathers), đã xuất hiện từ thế kỷ 2, 3, tại miền Ai Cập. Các vị Tu sĩ đó xa lánh cảnh đời phồn hoa, thị tứ, tìm đến chốn rừng sâu, thanh vắng để sống gần thiên nhiên, chăm chú vào việc chiêm niệm, cầu nguyện và tập tành các nhân đức, đặc biệt cam kết giữ mình đồng trinh. Những Vị Ẩn tu danh tiếng còn lưu truyền như Thánh An tôn, hay những mẩu truyện về cách tu luyện nhiệm nhặt lạ thường như “Ông Simon Cột”. Trong tiểu sử của Thánh Lê Bảo Tịnh, cũng đã thuật lại câu chuyện Ngài đã  bỏ Địa sở để trốn lên Rừng Bạch Bát( có thể là vùng Rừng Cúc Phương , ngày nay), sống đời Ẩ n dật. Nhưng khi Bề Trên biết được, thì đã buộc Ngài trở về Nhà Chung Kẻ Vĩnh, và làm Giám đốc Chủng Viện ở đấy, cho đến khi bị bắt, rồi chịu chết vì Đạo.

Suốt dòng Lịch Sử Hội Thánh, không thể kể hết những Trường Phái Tu Đức như muôn hoa tươi nở trong Vườn Thiêng của Chúa. Về lãnh vực đời sống Tâm linh, Giáo hội thường tôn trọng đường hướng, cách thế tu luyện của cá nhân, chỉ can thiệp khi nghịch lại Truyền Thống hay Giáo Lý của Hội Thánh. Do đó, mãi cho đến ngày nay, ta thấy xuất hiện những Trường Phái Tu Đức lớn như: Thánh Biển Đức(Benedictô), Thánh ĐaMinh( Dominicô)/ Thánh Phan Sinh( Franciscô), Thánh Inhã( Ignatiô), Dòng Cát Minh(Carmelites) như Thánh Têrêsa Avila, Thánh Têrêsa Lisieux. Ngoài ra, còn bao la nhiều khuynh hướng đạo đức của các Dòng Nữ, không thể kể hết được.  

1./ Huấn Luyện Tu Đức cho các Chủng Sinh trong các Giáo Phận. Hội các Linh Mục Xuân Bích, chuyên chú vào việc Đào tạo các Linh Mục làm việc mục vụ quản trị các Giáo Xứ, trong các Giáo Phận, nên cũng cần một Đường Hướng Tu Đức thích hợp với đời sống hoạt động Tông đồ. Trong nhiều năm, ở nhiều nước trên thế giới,  các Chủng Viện Xuân Bích đã dung một tài liệu giáo khoa để giảng dạy Khoa Tu Đức cho các chủng sinh: Sách”TU ĐỨC HỌC” do Linh Mục Xuân Bích Tanquerey sưu tập, soạn thảo. Sách giáo khoa này đã phiên dịch từ nguyên bản Pháp văn ra nhiều thứ tiếng;( bản dịch Việt ngữ có bán tại Regina Gift Shop, 1900 Grand Ave. Carthage, Mo.64836). Ngày nay, nhất là sau cải cách của Công Đồng Vatican I I, tình hình tôn giáo, xã hội thay đổi, nên phương pháp  Huấn Luyện về Tu Đức cho các Linh Mục Giáo phận cũng cần phù hợp với hoàn cảnh mới. Vì thế, Hội Xuân Bích tại Hoa Kỳ, đã gia nhập và hợp tác chặt chẽ với tổ chức”Liên Hội các Dòng Tu Nam”, để kiện toàn phương pháp huấn luyện Tu Đức, đặc biệt về Huấn Luyện Tính Dục cho các chủng sinh.

Hội các Linh Mục Xuân Bích tại Việt Nam, thuộc Tỉnh Dỏng Pháp, đã được các Giám Mục Địa Phận Hànội cho phép xây một Chủng Viện tại Liễu Giai, gần Hồ Tây, Hà nội, từ 1930 cho đến 1946, đóng cửa vì chiến tranh. Năm 1950, mở lại với một ban giáo sư mới; di tản vào Vĩnh Long, năm 1954; tạm cư tại Thị Nghè (Sài gòn) từ 1956 đến năm 1962, thì được Đức Giám Mục Giáo Phận Huế mời về cư trú tại Kim Long, bên bờ Sông Hương, cạnh Thành Nội. Ngoài ra, Hội Xuân Bích cũng phụ trách quản trị Chủng viện Thánh Gioan, và Chủng Viện Hòa Bình( banTriết lý)tại Đà nẵng. Sau ngảy 30, tháng tư,năm 1975, tất cả các Chủng Viện đều đóng cửa, và chỉ được phép mở lại vào năm 1994 cho đến ngày nay. Trong suốt thời gian hơn 70 năm hoạt động, Hội Xuân Bích Việt nam đả phụ trách đào tạo được một số lớn các Vị trong Giáo Phẩm như: ĐHY Trịnh Văn Căn, Phạm Đình Tụng, các Vị GM như: Nguyễn Huy Mai, Trịnh Chính Trực, Nguyễn Tùng Cương, Lê Văn Trọng, Phạm Tần, Nguyễn Văn Dụ, Nguyễn Sơn Lâm, Nguyễn Bình Tĩnh, Nguyễn Văn Sang, Nguyễn Quang Tuyến, Nguyễn Văn Hoan…Và một số đông các Vị Linh Mục  danh tiếng như Cao Văn Luận, Lê văn Lý, Nguyễn Văn Vinh,..Và hàng mấy ngàn các Linh Mục cho các Giáo Phận từ bắc chí nam. 

2./ Hội Xuân Bích đã theo đường hướng hay phương pháp Tu Đức, Linh Đạo nào? Khi Đại Chủng Viện Xuân Bích tại Giáo Phận Hà Nội được mở lại vào năm 1950, vị Giám đốc  và ban giáo sư mới đảm trách, thay thế ban Giám đốc cũ. Do đó, đường hướng giáo dục và Linh Đạo cũng cải tiến theo sự canh tân của Giáo Hội. Một đặc điểm nổi bật là khởi sự tuyển chọn một số Linh Mục Việt Nam bổ sung vào Ban Giám đốc, và Giáo sư. Cha Giám Đốc Pierre Gastine, (đã sang Việt Nam từ 1930), đạm nhận chức Giám đốc từ 1951 đến 1970. Ngài thông thạo Hán văn và Việt văn, có thể viết và giảng khoa Triết Lý bằng Việt Ngữ. Ngài đã “nhập tịch” vào làng nước Việt và  đổi sang tên Việt là Phêrô Bùi Đức Tín.  Ngài đã có công lớn lao về việc đào tạo các Linh Mục Việt nam, thế hệ 1950-1975. Nét nổi bật trong chiều hướng Tu Đức Linh Đạo cho các chủng sinh là Cha Bùi Đức Tín đã từng liên hệ mật thiết với các bạn học cũ như Cha Vuillaume, cựu Bề Trên của Dòng các “Tiểu Đệ Chúa Giê su”(Petit Frères de Jésus)do Chân Phước Charles De Foucauld sáng lập(1858-1916). Tôn chỉ của Dòng là:”Chúa Giêsu là Tình Yêu”( Jésus est Caritas). Các Anh Tiểu Đệ, các Chị Tiểu Muội nêu gương khó nghèo, kết hiệp với Chúa và hòa mình với mọi người để sống thông cảm, yêu thương.

 Một Linh Mục Xuân Bích, Cha Khổng tiến Xuân, (quốc tịch Pháp)đã từng làm giáo sư dạy tâm lý học tại Chủng Viện Xuân Bích, Ngài  đã gia nhập Dòng các Tiểu Đệ Chúa Giêsu,  và hiện nay  đang hoạt động  truyền giáo ở Đại Hàn. Ngoài ra, Anh Tiểu Đệ hay lui tới thăm viếng Chủng Viện Xuân Bích là L.M Nguyễn Kim Điền, sau này làm Giám Mục Cần Thơ, và TGM Giáo Phận Huế. Anh Tiểu Đệ này, cũng đã nêu gương sáng về nhân đức khó nghèo, hy sinh tính mạng vì bổn phận, và hòa hợp với nếp sống của giới lao động.

Hàng năm, Ngày Giỗ Tổ, 21 Tháng Mười Một, Lễ Đức Mẹ Maria Dâng Mình trong Đền Thánh, các Cựu Chủng Sinh Chủng Viện Xuân Bính khắp nơi trong nước, thường tập họp để hâm nóng lại đời sống tận hiến cho Chúa, theo gương Đức Mẹ Maria. Có thể nhận xét: Lớp Giáo sĩ, Tu sĩ do Hội Các Linh Mục Xuân Bích đào tạo, sống đơn sơ, (không quan liêu), dễ hòa hợp với giới lao động, bình dân, và hăng hái hoạt động mục vụ, truyền giáo. 

I. SỐNG KHẮC KHỔ TRONG  NẾP SỐNG KHIẾT TỊNH 

Như đã trình bày ở trên, sống nếp sống Khiết Tịnh, không phải là một sự nghịch lý, bệnh hoạn, hay không thể thực hiện được. Trái lại, như gương sáng và kinh nghiệm rất phong phú của các vị Giáo Sĩ Tu Sĩ minh chứng, nếp sống siêu nhiên này cùng với Ơn Trên phù giúp, có thể hoàn thành được, miễn là người tu sĩ tự do chấp nhận nếp sống “anh hùng” ấy,  bằng cách sống KHẮC KHỔ, chay tịnh, để tiết dục, và chú trọng vào việc chiêm niệm, Kết Nghĩa với Chúa, gọi là THẦN NHIỆM. Tu Thân bằng nếp sống Khắc Khổ, chay tịnh, thì có rất nhiều phương pháp khác nhau tùy theo Trường phái Linh Đạo của các Dòng Tu như Linh Đạo của Thánh Biển Đức, Thánh Phan Sinh, Thánh Inhã, Thánh Têrêsa Avila,v,v. Sau đây, xin nêu ra một vài phương cách phổ thông, những lời khuyên răn, chỉ giáo giúp các chủng sinh thực tập trong nếp sống Khắc Khổ, chế ngự thân xác để tiến lên từng bậc thang Thánh thiện,Toàn hảo( Perfection). 

1/ Tính chất “ Khả Thi” của nếp sống Độc Thân, Khiết Tịnh 

Ngày nay, vì thiếu những thanh thiếu niên tự nguyện dấn thân gia nhập các Chủng Viện và các Dòng Tu Nam Nữ, vì gương xấu của một số giáo sĩ lạm dụng tính dục đối với trẻ em, nên một số tín hữu lầm tưởng rằng: chính nếp sống độc thân quá khắc khổ, “phi nhân bản”(inhuman), đã là nguyên cớ gây ra cuộc khủng hoảng. Do đó, họ đề nghị Tòa Thánh cho phép “các Linh mục được lấy vợ, thì sẽ có nhiều người đi tu làm linh mục”. Nhưng gần đây, Tòa Thánh đã nhất quyết duy trì nếp sống độc thân, khiết tịnh của các Linh Mục trong  Hội Thánh Công Giáo Rôma. Nếp sống độc thân, tuy là một Lý tưởng cao cà,  khó khăn, phi thường, nhưng không phải là điều nghịch lý, trái với bản tính con người. Trong xã hội,  dân chúng vẫn cảm phục những vị anh hùng ái quốc, hy sinh đời sống gia đình,”thê nhi”, để được thảnh thơi lo việc cứu nước; những nhà khoa học tận tụy suốt đời cho việc nghiên cứu, cứu nhân độ thế. Trong văn chương, thi ca, tuy là giả tưởng, “lý tưởng”, nhưng không  phải vô thực, như những truyện tình ái lâm ly giữa “Lan và Điệp”, hay mối tình cao thượng giữa “Anh Gù Nhà Thờ Đức Bà Paris, và nàng Du Ca”( Victor Hugo). Hàng ngày, ta có thể chứng kiến những vị chân tu trong các tôn giáo như Mẹ Têrêsa Calcutta, ĐGH Gioan Phao Lô I I, 22 vị Thừa sai Công giáo bị giết chết trong năm 2005,  hy sinh nếp sống gia đình để thực hiện lòng Mến Chúa, Yêu Người. Các Ngài sống hạnh phúc, vui vẻ, và điều hòa, quân bình. Trong tâm trạng của người dân Việt, đã gọi là một vị chân tu”xuất gia tu hành”mà còn vương vấn cảnh “thê nhi”tùm lum, là không đứng đắn, không nghiêm chỉnh. Do dó, các Linh Mục, các tín hữu Việt Nam không đặt ra vấn nạn phi lý này trong một xã hội vật chất dâm loạn, tỷ lệ ly dị lên tới 50%. Có gì bảo đảm các “Linh Mục lấy vợ”sẽ trung thành với bà xã suốt đời chăng? Trên cõi đời này, nhiều điều tưởng khó xẩy ra, nhưng đã xuất hiện  trước mắt chúng ta. Chẳng hạn, tại Trung Tâm thương mại”Little SaiGon”, Phước -Lộc- Thọ, Bolsa, Santa Ana, trong cảnh phồn hoa, nhộn nhịp, ăn nhậu, mỗi ngày khách du lịch thường thấy tận mắt một thanh niên, một vị khất sĩ, chừng trên 20 tuổi, vận áo vàng, đầu trọc, đứng ngoài nắng, ngay cửa ra vào, để xin bố thí, khất thực. 

2/ Nếp sống chay tịnh, đơn sơ, giản dị, vận động, tập thể dục mỗi ngày 

Con người có Xác và Hồn, liên hệ mật thiết với nhau. Do đó, từ xưa tới nay, trong mọi Trường phái Tu đức, đều tìm cách chế ngự thân xác để việc “tu tâm dưỡng tánh” được dễ dàng tiến lên đới sống tinh thần, siêu thoát. Lịch sử các Dòng Khổ Tu Công Giáo như Châu Sơn (Ninh Bình), Phước Sơn, Phước Lý.. vẫn thực hành những cách thế”hãm dẹp xác thịt” như ăn chay, đánh tội( dùng giây thắt lưng quất vào lưng), kiêng thịt, kiêng rượu và lao động chân tay, hay trí thức. Nhờ ăn chay trường với thức ăn đạm bạc, nhưng nhiều chất dinh dưỡng như đậu phụ, dưa chua, canh rau…mà nghị lực dồi dào, thân xác khoẻ mạnh, cân đối, nhờ chơi thể thao, thể dục,  bớt phì nộn, béo mập. Ngoài ra, người tu hành cũng tránh ăn mặc sa hoa, nhà lầu, xe hơi, tiện nghi đồ dùng đắt tiền. Ngày nay, khách hành hương vẫn còn chứng giám những gian phòng nhỏ hẹp, tấm phản gỗ dùng làm giường nằm, tại các Thí điểm truyền giáo của các vị Thừa sai tiên khởi như Chân Phước Junipero Sierra,( Mt Carmel, California). Cũng vì ăn uống”cao lương mĩ vị”, tiệc tùng, cùng với tâm trạng cô đơn, nên một số giáo sĩ, tu sĩ đã rơi vào cạm bẫy của nghiện rượu. Do say sưa, không còn kiểm soát được dục tính, nên đã dùng bạo lực để hãm hiếp. 

3/Ba Lời Khấn : “Khiết Tịnh, Khó Nghèo, Vâng Phục”Ràng Buộc, Hỗ Trợ nhau 

Theo kinh nghiệm Tu Thân của các Dòng Tu, ba lời khấn hứa, hay cam kết: Khiết tịnh, Khó nghèo, Vâng phục, là phương pháp Khắc Khổ cao quí nhất để giúp người tu sĩ được Tự Do, thảnh thơi tiến lên bậc Thiện Toàn. Bộ Ba Nhân Đức này cấu kết lại để diệt tính cái “giả Ngả”(false-Self), tức tính vị kỷ, “yêu mình”, tự cao, tự đại, kiêu ngạo, ham sung sướng, giầu sang, quyền cao chức trọng. Điều quan trọng là phải hiểu biết ý nghĩa TÍCH CỰC của Ba Nhân Đức này.

Không lấy vợ , lấy chồng để làm gì? Có phải sợ gánh nặng gia đình chăng? Có phải để được yên thân, yên phận? Đời sống Tận Hiến, khiết Tịnh có tiêu diệt “Tình Yêu” không? Trái lại, một tu sĩ Tận Hiến, vì muối noi Gương Thày Chí Thánh, tình nguyện, tự do sống độc thân vì Nước Trời, để có thể luôn sẵn sàng phục vụ và Yêu thương giúp đỡ mọi người, giầu nghèo, sang hèn.. Tình BÁC ÁI luôn mở rộng và bao quát mọi người.con Chúa.

Thế nào là sống “khó nghèo” một cách tích cực? Người tu sĩ Tân Hiến không khinh chê việc mở mang kinh tế, giúp cho nước giầu dân mạnh. Nhưng sống đơn giản, “hàng ngày dùng đủ”, luôn biết dùng tiền bạc (“như đầy tớ”) để làm việc Thiện, giúp đỡ người túng thiếu, bần cùng trong xã hội, thời đại nào cũng đầy rẫy..

Vâng Lời có phải là làm mất phẩm giá con người không? Vâng lời, vâng phục lệnh của cấp trên chỉ vì LỢI ÍCH CHUNG của Hội Thánh, của Hội Dòng hay Giáo Phận mà mình đang phục vụ. Vâng Lời theo nghĩa Tích cực là PHỤC THIỆN, nghe theo Lẽ Phải của người già người trẻ, không dộc tài, cố chấp, kiêu ngạo.   

Nhưng kinh nghiệm tu đức cũng cho thấy: ba tính xấu, quen goị là “BA THÙ” nghịch với ba Nhân Đức kể trên, luôn cấu kết, và chuyển biến cho nhau, dưới nhiều hình thức. Một tu sĩ sống nghiệm ngặt về Khiết tịnh, nhưng để bù lại, lại khó tính khó nết, ham tiền, ham quyền. Nhiều tiền, dễ :mua dâm”, nhiều quyền dễ “cưỡng hiếp”. Nhiều khi, cá nhân tu sĩ thì không có của riêng, nhưng cơ sở chung của Dòng quá lớn lao, nguy nga, đồ sộ, thật “khó mà nghèo” được!  Do đó, cần phải đề phòng để tiêu diệt cả ba nết xấu, luôn biến thể dưới nhiều hình thức. Trong văn hóa, văn chương Việt Nam, nhà thơ trào phúng Tú Xương(?)đã khéo bộc lộ tâm lý éo le của lòng ham muốn vị kỷ như sau:

Một trà, một rượu, một đàn bà,

Ba cái lăng nhăng nó quấy ta.

Chừa được món nào, hay món ấy,

Có chăng chừa rượu với chừa trà.

Thầy Giảng già, làm thơ, “nhái lại” như sau:

Một Tiền, Một Quyền, một “Liền Bà”

Mưu chước Ba thù, cám dỗ ta.

Trừ được thứ nào, vui thứ nấy,

Nên chăng phải trừ tất cả Ba.

                                                                                                

4/ Tính Dục và văn thơ “Hài” trong Văn Hóa Việt Nam

Triêt gia Henri Bergson, thuộc Trường phái Triết học “Trực Giác”(Intuition).( Theo học giả Trần Trọng Kim, các vị hiền triết Á đông, như Việt Nam, cũng thường dùng Trực Giác,  để tìm ra Chân lý). Ông Bergson đã xuất bản cuốn sách nổi tiếng:”Le Rire”( Cái Cười) để bàn luận về ý nghĩa của hài kịch,  chuyện tiếu lâm, pha trò: bản chất của Cười là gì? tại sao Cười? cách dàn dựng vở hài kịch như thế nào? Sau khi khảo cứu những tác phẩm, và tác giả nổi tiếng về hài hước như Molière.., ông Bergson đã định nghĩa : cái Cười có Xã hội tính( Le Rire est social). Ở đây, ý nghĩa tiếng Cười, không hẳn là “vui mừng, ngợi khen”, nhưng là”CHÊ CƯỜI”. Tại sao, tự nhiên ta bật cười khi thấy anh nghiện rượu, chân thấp chân cao, đi lẹo xẹo, ngả nghiêng, hoặc chế nhạo khi  gặp cảnh:” Bây giờ chồng thấp vợ cao, Như đôi đũa lệch, so sao cho bằng!”…Lý do, tự nhiên ta bật cười, vì cảm thấy nó “khác đời”, không bình thường như mọi người vẫn thấy vẫn làm, nghĩa là nó “trật ra bên lề xã hội, thói quen”; do đó, ta dùng tiếng Cười để chê cười, nhạo cười, để bắt phải trở về với thói quen, với tập quán trong xã hội. Bị làng xóm chê cười vì lối sống khác lạ, lệch lạc, mất quân bình, thái quá. Áp dụng phương pháp của Henri Bergson để khảo sát văn chương, nghệ thuật  của Việt Nam, ta nhận thấy  tính chất HÀI rất sâu đậm trong những  câu ca dao tục ngữ, câu Hò, câu Đố(đố tục, giảng thanh, đố thanh giảng tục), những chuyện Tiếu lâm,  Trạng Quỳnh, Trạng Lợn..và loại thơ phú “Hồ Xuân Hương”, Ba Giai Tú Xuất, Tú Xương, Tú Mỡ..Và ngày nay, những ban “hài”như Vân Sơn, Tam ca, Hoài linh, Hồng Đào, Quanh Minh..(trong các CD của Thúy Nga, Asia..) được các gia đình ưa thích  thưởng thức. Nhận xét chung, văn hóa và tinh thần người dân Việt vẫn còn quân bình, không lệch lạc, không ”LỐ BỊCH”(grotesque) đối với nhu cầu “Tính dục”(Sex)của con người. Trong khi “cách mạng Tính dục”(sex revolution) đề cao quá mức, tô điểm bộ phận sinh dục, khêu gợi, kích thích dục tính cuồng dâm của văn minh tiêu thụ,  thì dân “Hài” Việt được dịp đem ra chế diễu những cái “Lố bịch”, thái quá về “Sex”, để giúp người đời trở về với lương tri, với Xã Hội lành mạnh. Bởi vậy, văn chương Hài Hước, châm biếm của tinh thần Âm-Dương Điều hòa của Văn Hóa Việt, đã đóng góp vào việc tìm hiểu giá trị cao quí thật  của Tính Dục, và đả phá, chê cười những thói rởm,  khiêu dâm,  làm rối loạn tâm thần. Người  không biết xấu hổ, tức người “vô liêm sỉ” là người nguy hiểm đối với xã hội.    

Nói tóm lại, theo sinh lý, con người và loài cầm thú rất giống nhau trong “hành vi tính dục”(sexual act). Nếu có khác nhau, chỉ vì con người, “linh ư vạn vật”, ban cho hành vi đó một ý nghĩa đặc biệt cao quí là biểu lộ tình Yêu Mến, lòng Chung Thủy, và nghĩa Vợ-Chồng.  

5/ Người Lính Đào   

Trong tập sách Tự Thuật của Thánh Têrêsa thành Lisieux, có đoạn tả tâm trạng của người “lính đào ngũ”(le soldat deserté). Mới 16 tuổi, Têrêsa đã được phép vào sống trong Dòng Kín tại Lisieux. Sống chung với các chị đã ngoài 70, 80 tuổi, rất khó tính khó nết, không làm sao mà chiều chuộng cho nổi được.  Một chị già nua bệnh tật, có ác cảm , luôn trách móc, bắt bẻ Têrêsa về những chuyện lặt vặt, không đâu. Nhưng vì lòng Bác ái, Têrêsa luôn nhịn nhục, không cãi lại. Chịu đựng một thời gian khá lâu, mỗi lần có việc phải gặp, là lại sinh chuyện la rầy, làm tâm thần Têrêsa thêm mệt mỏi, căng thẳng vì sức chịu đựng đã kiệt quệ. Một lần, vì nén cơn tức giận, Têrêsa, rung động, không bước đi được, phải ngồi lại trên bậc cầu thang để nghỉ. Vì sức yếu đuối của con người, để khỏi phải tranh cãi, giận dữ, đối đầu với chị già khó tính, Têrêsa đã nghĩ ra mưu kế của “người Lính Đào”, là chạy trốn chị ấy, để bảo toàn lòng bác ái, tha thứ.

Trong đường Tu Đức cũng như trong phép “Binh Thư, Chiến Thuật”, cần phải biết lượng sức mình và sức quân địch, thì mới mong thắng trận được. Nếu sức quân mình yếu, khó có thể thắng, thì nên rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ dịp khác sẽ tấn công. Vì thế, có câu:”Tam thập lục kế, đào vi thượng sách”( trong 36 kế, chạy trốn là kế hoạch tốt nhất”).  

Câu chuyện ngưòi Lính Đào, cũng chính là lời cầu nguyện: “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, hay “tránh xa dịp tội” . Kinh nghiệm cho thấy: các giáo sĩ tu sĩ sa ngã về “sex”, vì coi thường sức cám dỗ của luật “Âm-Dương”, (vợ-chồng). Về vấn đề”tránh xa dịp tội” của các tu sĩ, cần  sự cộng tác của gia đình cha mẹ, anh chị em, bà con thân quyến, các tín hữu, bạn bè, nhất là nữ giới để ngăn ngừa, và đề phòng  những “dịp tội”. 

Sau đây xin trích mấy lời khuyên thực tế giúp  tránh xa mưu chước của “Ba Thù”: 

Xét theo quá trình trong gia đình, phần đông các giáo sĩ xuất thân từ những gia đình khiêm tốn trong xã hội, tính tham lam và hà tiện sẽ làm chai lòng dạ của linh mục trước ân sủng của Thiên Chúa và nỗi bất hạnh của người khác.

Ngày nay giáo sĩ cởi mở hơn đối với xã hội, vì thế họ có nhiều cơ hội tiếp xúc với nữ giới. Khuynh hướng đeo đuổi một cuộc sống thanh thản và tiện nghi cũng đẩy đưa đến việc kiếm tìm sự giải trí và hoan lạc, nhất là khi họ có một khái niệm mơ hồ đến những đòi hỏi của đức khiết tịnh. Ðó là tại sao ngày nay các linh mục đi theo phụ nữ ra bải biển hay đi cắm trại thật là không hiếm.

Một số linh mục coi việc làm bạn với nữ giới là một chuyện bình thường. Ðối với vài linh mục, hình ảnh khỏa thân và tài liệu dâm ô không còn coi là điều cấm. Giáo dân và ngay cả linh mục dường như không còn ác cảm tới các linh mục có con riêng và vẫn còn thi hành chức linh mục. Tạ ơn Chúa, hầu hết các linh mục Việt Nam vẫn sống theo nhân đức khiết tịnh”

(Trích Thông Tấn Xã Á Châu, Nov/09/2002, Bài Phỏng Vấn ĐGM Nguyễn Bình Tĩnh, Cựu Giám Đốc CHỦNG VIỆN XUÂN BÍCH, HUẾ) 

I I. ĐỜI SỐNG THẦN NHIỆM, KẾT NGHĨA VỚI CHÚA 

Đời sống Thần Nhiệm(Mystic), Thần Bí, Kết nghĩa với Chúa mới thật sự là tuyệt đỉnh của nếp sồng Độc thân, Khiết tịnh. Con người không thể sống hoàn toàn cô đơn, cô thế được. Con người có khả năng “thăng hoa” đời sống dục tính tự nhiên lên nếp sống tâm linh, “Thần nhiệm”, Kết nghĩa với Đấng Thiêng Liêng cao cả. Đây cũng là kinh nghiệm vẫn tìm thấy trong các Tôn Giáo lớn như Phật giáo, như LM Thomas Merton (và các Linh Mục thuộc Dòng Biển Đức , tại Tu Viện Giệtsêmani(Kentucky)) đã viết trong sách:”Mystic and Zen Masters”. Sau đây, là mấy phương thế thực hành do các vị thần bí thường dùng để nuôi dưỡng  đời sống Tâm linh. 

1/Tính Chất”Bí-Tích” Trong Thiên Chúa Giáo

 Trong  Công Giáo, các tín hữu bắt buộc phải học biết ý nghĩa thiêng liêng của “Bảy Phép Bí Tích” trước khi được lãnh nhận như: Bí tích Thánh Tẩy(Rửa tội), Thêm Sức, Xưng tội, Rước Lễ, Hôn phối, Truyền chức, và Sức dầu bệnh nhân. Theo Giáo lý, mỗi BÍ-TÍCH đều có hai phần: Tích là Dấu Tích, hữu hình, chỉ thể chất ngũ quan có thể cảm nhận được( trong nguyên tự chữ Nho, chữ Tích vẽ hình một vết bàn chân); và là Bí Mật, vô hình, chỉ những thực tại thiêng liêng, là Ơn Thánh. Người tín hữu Thiên chúa giáo, đặc biệt người Công giáo, ngay khi còn nhỏ, đã được huấn luyện về tính chất Bí-Tích(Sacramentality), trong đời sống Đức tin, Phụng vụ. Tinh thần “Bí -Tích”này còn bao trùm lên ý nghĩa thiêng liêng của các hiện tượng thiên nhiên, và xã hội, nhân sinh. Chẳng hạn, người Công giáo tin rằng: Nhìn vũ trụ bao la, muôn muôn triệu tinh tú, vạn vật vận chuyển ĐIỀU HÒA, thì liền nhận biết có MỘT ĐẤNG THIÊNG LIÊNG điều khiển. Người theo Đạo Công Giáo cũng được đào luyện một tinh thần  trung hòa trong lý luận, cân đối, không thái quá không bất cập. Sách Giáo lý dạy rằng: Con người có :Xác- Hồn, Vật chất-Tinh thần, Thiên đàng-Hỏa ngục, Tự nhiên-Siêu nhiên, Cá nhân-Xã hội… Những cặp “Song Trùng”(hay Đạo Hai)này biểu lộ một tinh thần quân bình, điều hòa trong nhận thức và cách tiếp cận với thế giới bên ngoài. Triết Lý Âm-Dương Điều hòa của Văn hóa Việt Nam cũng giúp ta hiểu biết, và quen thuộc với  ý niệm về “Bí –Tích” trong Đạo Công Giáo. Trong Bí-Tích Rửa tội(Baptism), nước lã, dầu thánh, lời đọc là phần Hữu Hình, đồng thời ám chỉ, biểu trưng cho thực tại Vô-Hình, chính là Ơn Nghĩa tử với Chúa tẩy sạch mọi tội lỗi, và ban Ơn Chúa Thánh Thần để tăng cường đời sống tâm linh, và bảo đảm cho người lãnh Bí-Tích Ơn Trường Sinh, Vĩnh Phước. 

2/Tình Yêu Tự Nhiên và Tình Yêu Siêu Nhiên  

Ngay trong lãnh vực TÌNH ÁI, Kinh Thánh và Thần Học Công Giáo cũng nhìn nhận những thực tại tự nhiên, vật chất làm biểu tượng ám chỉ những thực tại thiêng liêng vô hình: Do đó, Kinh Thánh Cựu Ước so sánh Tình ái của Vợ-Chồng với Tình Thương của Giavê đối với dân Do thái. Các  tiên tri đã sánh ví tội bất trung của dân Do thái đối với vị Chú Tể như tội bội tín của một người vợ ngoại tình. Thánh Tông Đồ Paulô đã viết, và so sánh  tình yêu Vợ-Chồng như Tình Thương của Chúa Cứu Thế đối với Hội Thánh.

Như đã định nghĩa:con người là một “nhân vị có tính dục”(a sexual Person), nhưng con người cũng có khả năng “thăng hoa” đời sống tính dục tự nhiên lên nếp sống Siêu Nhiên, để hoàn toàn dâng hiến bản thân phụng sự Chúa và tha nhân. Bởi vậy, nếu một tu sĩ  thiếu Tình Yêu  siêu nhiên, Kết Nghĩa với Chúa, thì đời sống tự nhiên trở nên cô đơn, cô độc, cô thân, cô thế, vất vưởng, vì thiếu nơi nương náu. Do đó, theo kinh nghiệm Tu Đức của các vị  Thánh nhân, để khỏa lấp vào nỗi trống rỗng của tâm hồn, hàng triệu triệu tu sĩ đã chạy đến nhờ bàn tay Từ ái của MẸ MARIA nâng đỡ, phù trì, trên bước đường gian lao, và HY SINH vác Thánh Giá, theo Chân Thày Chí Thánh để cộng tác vào công cuộc cứu chuộc nhân loại. Ngoài ra, gương sáng về Nhân Đức Trinh Khiết của Thánh Cả Giuse, các Thánh Nam Nữ , của các vị Thừa sai Truyền Giáo, (hơn 20 vị bị giết chết năm 2005), vì đem Tin Mừng của Chúa đến những nơi hẻo lánh, nguy hiểm, cũng đem lại nguồn an ủi lớn lao, và khích lệ cho những người trẻ đang tập sự trong nếp sống độc thân, khiết tịnh. Tuy bề ngoài, vị chân tu cũng ăn uống, nghỉ ngơi, làm việc sinh sống như mọi người khác, nhưng đời sống Nội Tâm, và Ý nghĩa cuộc đời thì khác. Thánh Phao Lô, nhà “Đại-thần-bí” đã diễn tả cuộc sống siêu nhiên đó là”Chúa Sống trong Tôi” 

3/ Suy Niệm và Bí –Tích Thánh Thể    

Để nuôi dưỡng nếp sống khiết tịnh, độc thân, các Trường phái Tu đức của các Dòng Tu Công Giáo (như Thánh Beneditô, Thánh  Ignatiô..) đã đặt ra nhiều Phương Pháp Suy Niệm(Meditation)  để  thực hành, nhưng mọi cách thế đều cùng chung một chủ đích là huy động toàn thân con người, các giác quan, nhất là tập trung tư tưởng, tình cảm và ý chí muốn KẾT HIỆP cùng Chúa Cứu Thế là cứu cánh của đời tận hiến. Suy Niệm cũng là một hình thức Cầu Nguyện, nhưng đặc biệt dùng Lý trí, để tìm hiểu và nghiền ngẫm những Chân Lý đã được mạc khải trong Kinh Thánh.

Theo kinh nghiệm của các vị Thánh Nhân, như Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phao Lô I I, việc cầu nguyện, và suy niệm trước Thánh Thể là cách thế tốt nhất để tăng cường sức mạnh thiêng liêng, để chống lại cơn cám dỗ trong nếp sống độc thân, cô đơn và được Chúa an ủi khi tâm trí hoàn toàn kết hiệp với Chúa đang hiện diện. Kinh nghiệm trong các tuần Tĩnh Huấn của Phong Trào Cursillo cũng  minh chứng một hiện tượng tâm linh khác thường. Trong phòng tối, các khóa sinh quì cầu nguyện,  và bộc lộ tâm sự với Chúa Giêsu hiện diện trong Thánh Thể, thì hầu hết mọi người đều tuôn trào nước mắt vì quá xúc động, vì Tình Liên kết mật thiết với Thày Chí Thánh. Do đó, Dòng “Anh Em Tiểu Đệ”hay “Tiểu Muội”do Chân Phước Charles de Foucauld sáng lập đã coi việc  chầu Thánh Thể, trong sa mạc vắng lặng, hoặc dưới túp lều tranh tả tơi, nóng bức, là nguồn sinh khí ban thần lực cho các tâm hồn khiêm nhu, nghèo khó, khiết tịnh. 

4/ Suy Niệm và cuộc đời “Phù Vân” 

Suy niệm về cuộc đời “Phù Vân”( mây trôi nổi, chóng qua mau hết), cũng là một nhận xét sâu xa về giá trị thật của đời người, và là một phương thế Tu Thân khá hiệu nghiệm. Cho đời là “Bể khổ”, là “Vô thường”, biến đổi luôn, chẳng có gì là “thường hằng bất biến”, có  thể bị người đời phê phán là bi quan, yếm thế, trốn tránh cuộc đời. Nhưng theo quan niệm tu đức của Thánh Kinh, của Thánh Phao Lô Tông đồ, thì là một nhận định thật tế, khôn ngoan, và lạc quan, yêu đời.

Trong các Sách dạy về Tu Đức, cuốn sách “GƯƠNG CHÚA GIÊSU”( Imitation of Jesus Christ, thường gọi là:Sách Gương Phúc) mở đầu bằng những lời khuyên như sau:

“ Mọi sự đều giả dối, trừ ra yêu mến và làm tôi một mình Chúa mà thôi!”

Đây là một châm ngôn và nguyên tắc để giảng nghĩa Sách Thánh như Sách GIẢNG VIÊN( Ecclesiastes), Các Thánh Vịnh (Psalms), Thơ của Thánh Phao Lô Tông Đồ. Thật vậy, mọi sự trên đời là mau qua may hết, nhưng con người không bi quan như câu nói:”chết là hết”, hay”chó chết, hết chuyện”. Đây chỉ là mối tuyệt vọng của kè vô tín ngưỡng. Trái lại, niềm TIN bất biến vào Một Đấng Hằng Có, Vĩnh Cửu, Trường Tồn, khiến ta càng lạc quan làm việc lành, phước thiện để lập công nghiệp, để được sống trường sinh, vĩnh phước. Đây cũng là phương thức suy luận điều hòa, quân bình, trong tư tưởng triết lý của Thiên Chúa Giáo.

-         Trong Sách “GIẢNG VIÊN”:( Đoạn 12, và Kết Luận, câu:8-13):

“ Giả trá, phù vân, mọi sự đều là giả trá”(câu 8)..

“Hãy Kinh sợ Chúa, và tuân giữ Lề Luật của Chúa, vì đây là tài sản của con người, Chúa sẽ xét xử mọi việc làm, mọi việc thầm kín, tốt hay xấu(Câu: 13-14) 

      -    THÁNH VỊNH( Psalms). Đây là 150 Ca Vịnh, có thể nói là những Thánh Thi được dùng trong Phụng vụ các Giờ Kinh, được các Giáo si, Tu sĩ đọc hằng ngày, hằng giờ. Ý THƠ và lời văn của mỗi Thánh Vịnh luôn nhắc nhở người tu sĩ độc thân nhận định một cách sáng suốt về sự mong manh, hư nát của thân thể, và vui thú trần gian, cùng với lòng trung thành, kiên tâm tin tưởng và yêu mến Chúa. Bởi vậy, một tu sĩ độc thân bò đọc Thánh Vịnh mỗi ngày, hay đọc một cách máy móc, thiếu cảm nghiệm, thì khómà sống đời Khiết tịnh một cách vui tươi, hứng khởi, lạc quan được.    

      -   THÁNH  PHAO LÔ, đã viết :( 1 Cor .7,29-31): “Thời giờ vắn vỏi; còn có cách là những ai có vợ, hãy ở như không có; những ai than khóc, hãy ăn ỏ như không khóc; những kẻ hân hoan, hãy ăn ở như không hân hoan; những người mua sắm hãy ăn ở như không có gì; những ai dùng sự đời này, hãy ăn ở như không tận hưởng, vì chưng bộ mặt thế gian này đang qua đi.”        

TẠM KẾT: TU ĐỨC của HỘI XUÂN BÍCH   

Tu đức được giảng dạy và huấn luyện trong các Chủng Viện do Hội các Linh Mục Xuân Bích quản trị, thuộc “Trường Phái Tu Đức Pháp quốc”( French School of Spirituality, với các vị như Thánh John Eudes, Thánh Vincent de Paul, Cardinal Bérulle, Thánh J.B de la Salle, Jean Jacques Olier..) Chủ đích là huấn luyện cho các Linh Mục, Giáo sĩ” đời sống nội tâm”( interior life) và” tinh thần tông đồ, truyền giáo”( apostolic spirit). Cha Jean Jacques Olier, vị Sáng lập Hội các Linh Mục Xuân Bích đã viết: 

“Chủng Viện Xuân Bích.. đã thánh hiến và tận hiến mình để Tôn Thờ Chúa Giêsu Kytô là Vị Thượng Tế và là Vị Tông Đồ cao cả của Chúa Cha; và Tôn Kính Ngài đang sống động trong Hội Thánh( Phẩm trật Hội Thánh). Hằng ngày, Chủng Viện Xuân Bích cầu nguyện cho mình và cho toàn thể Hội Thánh được tinh thần tông đồ, để đổi mới nơi chính mình Tình Yêu của Chúa Giêsu Kytô, và thái độ Tôn Thờ của Người đối với Đức Chúa Cha; đặc biệt, cầu nguyện cho hàng Giáo sĩ có tinh thần tông đồ, vì các vị này là nguồn mạch sự thánh thiện, để các ngài phân phát cho giáo dân”( Divers écrits, I, 67)

Qua bản văn trên, có thể tóm lược: Sứ Mệnh(Mission) của Chủng viện Xuân Bích là canh tân tình yêu mến cúa Giêsu Kytô trong Hội Thánh, qua việc canh tân lòng đạo đức của các Giáo sĩ Địa phận. Do đó, các Linh Mục, Giáo sĩ phải là MÔ PHẠM, GƯƠNG MẪU cho đời sống của các Tín Hữu. Cũng vì những lý do kể trên, Các Chủng Viện Xuân Bích đặc biệt quan tâm về những tội phạm về”Lạm dụng tính dục đối với trẻ em”, vì vi phạm nhân phẩm của nạn nhân, hơn nữa, vì mâu thuẫn với niềm TIN NƠI CHÚA GIÊSU, là cùng đích của đời Sống Tận Hiến, Khiết Tịnh.

 

Tác giả: Lm. Jos Cao Phương Kỷ

Nguyện xin THIÊN CHÚA chúc phúc và trả công bội hậu cho hết thảy những ai đang nỗ lực "chắp cánh" cho Quê hương và GHVN bay lên!