New Page 1

Biện phân ơn gọi thánh hiến là lắng nghe lời Chúa kêu gọi. Vậy trước hết, chúng ta thử khảo sát mấy từ ngữ quan trọng.

Ơn Gọi, một từ ngữ thường được sử dụng để gọi tên một lời mời gọi đến chức linh mục hay đời sống tu sĩ. Tuy nhiên, trong ý nghĩa rộng rãi nhất của nó, ơn gọi đơn giản là “một lời mời gọi.” Từ ngữ này không chỉ để xác định chức linh mục hay tu sĩ mà thôi đâu. Các bậc sống khác, như hôn nhân chẳng hạn, cũng là một ơn gọi, giống như là ơn gọi linh mục hay ơn gọi tu sĩ.

Do đó, nếu ơn gọi là một lời mời gọi thì chúng ta phải để thời giờ lắng nghe hầu biết được chúng ta phải trở thành cái gì và ở đâu. Tiến trình lắng nghe này thật căn bản để kiện toàn điều lòng chúng ta ước mong tìm được ý nghĩa đời mình, trong kế hoạch quan phòng của Thiên Chúa.

Là những con người, chúng ta được mời gọi bởi hoàn cảnh an bài; những giới hạn và khả năng tiềm ẩn của chính chúng ta, trong một thời khắc lịch sử của khả năng tình cảm, tri thức và tâm lý của chính chúng ta.

Nếu chúng ta đi theo giáo huấn của các viện phụ và viện mẫu sa mạc, cũng như của các giáo phụ và tiến sĩ Giáo Hội liên quan đến vấn đề này, chúng ta sẽ chấp nhận rằng một ơn gọi được tìm thấy trong sự sắp xếp an bài của các phương diện ý nghĩa của cuộc sống và bởi ân sủng mà chúng ta đón nhận để thực hiện điều tốt nhất của các tình huống đó.

Biện phân là tiến trình lắng nghe và chọn lựa qua sự an bài trong các khía cạnh ý nghĩa của cuộc đời một con người, cũng như ân sủng để tìm kiếm và xác định hoàn cảnh và lời đáp trả đích thực đối với Tình yêu của Chúa.

Đáng tiếc là chúng ta có khuynh hướng lạm dụng hay sử dụng không đúng từ ngữ “biện phân” này. Chúng ta gọi là biện phân bất cứ cái gì phải làm với một quyết định, ngay cả việc rất đơn giản nhất là chọn lựa giữa hai thứ đồ vật vật chất. Chúng ta cũng có khuynh hướng dùng danh từ biện phân khi tất cả những gì chúng ta muốn chỉ là một quyết định thận trọng về một việc gì đó cần đến lương tri. Do đó, không phải tất cả mọi tiến trình phải lấy quyết định đều đặt dưới phạm trù biện phân.

Biện phân đòi hỏi khả năng suy tư thần học liên quan đến hoàn cảnh và đời sống của một người. Khi chúng ta lắng nghe và chọn lựa qua sự an bài của các phương diện quan trọng của cuộc sống và khi chúng ta đón nhận ân sủng để tìm biết qua cầu nguyện đâu là sự thật trong hoàn cảnh của chúng ta, hầu có thể xác định lời đáp trả đích thực nhất với tình yêu Chúa, thì chúng ta đi đến sự hiểu biết rõ ràng về cuộc đời chúng ta, sự rõ ràng vượt quá con tim biện phân của chúng ta. Như thế có sự gặp gỡ giữa hai sự hiểu biết rõ ràng, của Chúa và của chúng ta, nhờ đó chúng ta bắt đầu nhìn thấy với con mắt đức tin những gì Chúa muốn trong chúng ta và cho chúng ta.

Trong khi biện phân lời mời gọi đến chức linh mục, tu sĩ hay một tác vụ tôn giáo, điều hết sức quan trọng phải ghi nhớ trong lòng trí rằng ơn gọi đặc biệt này trước hết là một lời mời gọi dâng hiến cuộc đời phục vụ Chúa. Đó không phải là một lời mời gọi làm bất cứ cái gì hay trở nên cái gì.

Tiến trình biện phân lời mời gọi của một người là một nỗ lực vừa nhân loại vừa thần linh để chọn một bậc sống diễn tả lời đáp trả tốt nhất của mình với tình yêu và sự chăm sóc quan phòng của Chúa. Như thế nó không bao giờ được đảm trách một mình, vì nó mời gọi một sự tương tác giữa người biện phân và Thiên Chúa. Vậy, việc biện phân luôn luôn nằm trong bối cảnh mối tương quan nhân vị của con người với Chúa.

Cầu nguyện là tâm điểm mối tương quan của con người với Chúa làm cho con người tự nguyện sẵn sàng với sự hiện diện dẫn dắt của Chúa trong đời sống mình, đồng thời làm cho con người có khả năng nhận biết Chúa qua tương quan đối thoại: “Xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con” (thánh Augustinô).

Như vậy, biện phân không thể tách lìa cầu nguyện, nếu không nó sẽ không thể là một biện phân đích thực. Biện phân không phải là một cái gì chỉ đơn giản đòi học hỏi các phương pháp và kỹ thuật, dù đó là những dụng cụ hữu ích trong chính tiến trình biện phân.

Biện phân trước hết là một ân ban mà nguời ta tìm kiếm hằng ngày trong cầu nguyện. Chúng ta học nghe tiếng Chúa với con tim của mình, học nhận biết âm thanh của nó, đôi khi cả học biết những gì Chúa muốn nói trước cả khi Ngài nói nó ra. Biện phân là một lời mời gọi được phát sinh từ mối tương quan thân mật và hiệp thông với Chúa. Nó là một ân ban cho ta có thể phân biệt được những hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.

Vì thế, một người đi vào tiến trình biện phân ít nhất phải có hạt giống đức tin trong mình. Ta phải xác tín rằng lời cầu nguyện ban sức mạnh và đào sâu mối ràng buộc bằng hữu với Chúa. Ta cũng phải tin rằng lời cầu nguyện và đức tin mang lại mục đích và ý nghĩa cho cuộc đời được sống trong sự hiến dâng và cam kết phục vụ Chúa.

Nhờ hành trình cầu nguyện, chúng ta nhận ra được rằng tiến trình biện phân, dù lắm khi là một trăn trở, thực sự đơn giản nếu chúng ta để Chúa Thánh Thần hướng dẫn chúng ta. Tiến trình này bao gồm bốn giai đoạn sau đây: Giữ quan hệ với chính mình; giữ quan hệ với Chúa; chính tiến trình lấy quyết định và khẳng định quyết định đã lấy.

Bây giờ chúng ta đến với câu hỏi vô cùng quan trọng. Dấu hiệu nào của ơn gọi linh mục và tu sĩ là nổi bật và thiết yếu nhất đáng sự quan tâm đặc biệt của những ai dấn thân vào việc tuyển chọn, giáo dục và đào tạo các ứng sinh? Câu trả lời là một quan tâm đúng đắn (Paul VI)

B. CÁC KỸ NĂNG THÔNG THƯỜNG

.......................................................................................

........................................................................................

.........................................................................................

..........................................................................................

Hội đoàn khác.................................................................

· Địa chỉ và điện thoại ba bạn thân theo thứ tự thân thiết (kể cả bạn là con gái/bạn gái):

..........................................................................................

B.II. BA YẾu TỐ Giúp Phân ĐInh Ơn GỌi

B.II.1. Ý Ngay Lành

Trước hết là “ý ngay lành” và ý ngay lành này phải qui chiếu vào lịch sử ơn kêu gọi của Chúa trong cuộc đời của mỗi người. Ý ngay lành này có thể được rõ nét dần dần qua cấu trúc:

- Khởi đầu là lời kêu gọi của Chúa;

- Lời đáp trả tiếng Chúa của ứng sinh;

- Cam kết đi theo chính Đức Kitô toàn thể;

- Sự biến đổi nhân cách của ứng sinh cho phù hợp với đời sống ơn gọi được thực hiện nhờ Chúa Thánh Thần;

- Cuối cùng là dấn thân thi hành sứ vụ qua việc chịu chức.

Chúa Giêsu đã nói: “Không phải các con đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn các con, và sai các con ra đi để các con sinh hoa trái và hoa trái các con tồn tại, hầu tất cả những gì các con xin Cha nhân danh Thầy thì Người ban cho các con. Điều Thầy truyền dạy các con là hãy yêu thương nhau” (Ga 15,16-17).

Như thế, phải khẳng định rằng mình theo chính Chúa Kitô chứ không phải ai khác. Được hiểu hay không được hiểu, được ủng hộ hay bị chống đối, vui hay buồn, sướng hay khổ, thành công hay thất bại, mặc! Cứ bám chặt vào Chúa, bạn sẽ nhận được một sức mạnh nâng đỡ lạ lùng, mà Thánh Phaolô xác quyết về sức mạnh kỳ diệu đó là “chính Chúa Kitô sống trong tôi” (Gal 2,20).

(Hát Lạy Chúa nầy con đây)

B.II.2. Động Lực Thúc Đẩy Ý Hướng

B.II.2a Xác định động lực

Đàng sau mọi quyết định và hành động đều có một hay nhiều động lực ẩn khuất tác động lâu dài. Ứng sinh cần một không gian và thời gian để xem xét, làm sáng tỏ và thanh luyện các động lực của mình. Có thế thì việc đáp trả lời mời gọi và cam kết theo Chúa mới bền vững trong tin yêu và quảng đại.

B.II.2b Một ít động lực

Các động lực vô ý thức: Nhiều khi các động lực nhân loại can thiệp vào hầu làm thỏa mãn các nhu cầu căn bản của con người đã không được thỏa mãn trong thời niên thiếu:

Các động lực ấy chẳng phải là tội, nhưng chúng bộc lộ các nhu cầu cơ bản về mặt cảm xúc, sự đón nhận, ý thức lệ thuộc, ý thức về căn tính của mình, khả năng thiết lập tương quan hài hoà với cả hai phái và sự quý mến bản thân. Để tăng cường sự phát triển trưởng thành nhân bản và thiêng liêng, ta cần trung thực loại bỏ hay uốn nắn các động lực không thích hợp đó.

Đời sống dâng hiến đặt nền tảng trên sự quí mến bản thân với các nhu cầu của nó. Sự quí mến bản thân giúp ta ý thức về sự dâng hiến bản thân. Nếu không có qúi mến bản thân thì dâng hiến cái gì? Do đó phải đối mặt gọi tên và giải quyết tốt các nhu cầu ấy để sự dâng hiến bản thân được ý nghĩa trọn vẹn và bền bĩ.Chỉ trong ánh sáng tình yêu vô điều kiện và bất biến của Chúa, ước muốn dâng hiến bản thân mới ngày một hiện rõ và tự do trao dâng cho Chúa và tha nhân, theo sự thúc đẩy của ơn Chúa Thánh Thần (x. Tv 16:5-6)

Chúa là phần sản nghiệp con được hưởng

Là chén phúc lộc dành cho con;

Số mạng con chính Người nắm giữ.

Phần tuyệt hảo may mắn đã về con,

Vâng, gia nghiệp ấy làm con thoả mãn (Tv 16,5-6)

(Hát Tôi xin chọn Người)

B.II.2c Các loại ý hướng

Xem xét các loại động lực thúc đẩy ý hướng này giúp chúng ta nắm rõ nội dung và sức năng động trong ý hướng muốn tiến vào đời sống dâng hiến:

· Ý hướng cam kết khiến ứng sinh có khả năng đáp lại tiếng Chúa gọi, nhờ hoa quả của Chúa Thánh Thần trong cuộc đời mình. Đây là ý hướng lý tưởng. Ứng sinh tương đối trưởng thành và hướng tới tự hiến, do đó chị có thể tự do đáp lại lời mời gọi của Chúa.

· Ý hướng phận vụ cần một sự phân định cẩn thận giữa sự sẵn sàng bỏ mình và sự chỉ tìm kiện toàn chính mình, vì ứng sinh vừa được tác động bởi sự tìm kiếm chính mình, vừa được tác động bởi đức tin của mình. Anh bị giằng co giữa việc tìm kiện toàn chính mình và hấp lực tự hiến. Tính lưỡng diện này tỏ lộ lãnh vực không có tự do trong cái tôi còn thiếu trưởng thành của anh.

· Ý hướng địa vị tìm thăng tiến bản thân để che lấp sự bất ổn căn bản trong đời sống của mình, hay vì ước muốn và tham vọng của người khác (coi đời tu là một thăng tiến xã hội).

· Ý hướng trốn thoát nhằm tìm kiếm sự che chở từ cuộc sống tu trì. Một người với ý hướng này không có ơn gọi đích thực. Ứng sinh như thế là không trưởng thành, căn tính không được đào luyện hay hội nhập tốt, không ý thức được các nhu cầu của mình. Tính thiếu bền vững cả trong thái độ lẫn ứng xử có thể được quan sát thấy cách dễ dàng.

Ứng sinh có những ý hướng địa vị và trốn thoát thường không có ơn gọi đích thực, bởi vì họ thiếu trưởng thành nhân cách và sẽ dễ dàng từ bỏ hoặc phản bội sứ vụ căn bản của mình (x. Dụ ngôn Người Gieo Giống):

“Đây là ý nghĩa dụ ngôn: Hạt giống là lời Thiên Chúa. Những kẻ ở bên vệ đường là những kẻ đã nghe nhưng rồi quỷ đến cất Lời ra khỏi lòng họ, kẻo họ tin mà được cứu độ. Còn những kẻ ở trên đá là những kẻ khi nghe thì vui vẻ tiếp nhận Lời, nhưng họ không có rễ. Họ tin nhất thời, và khi gặp thử thách, họ bỏ cuộc. “Hạt rơi vào bụi gai: đó là những kẻ nghe, nhưng dọc đường bị những nỗi lo lắng và vinh hoa phú quý cùng những khoái lạc cuộc đời làm cho chết ngộp và không đạt tới mức trưởng thành. Hạt rơi vào đất tốt: đó là những kẻ nghe Lời với tấm lòng cao thượng và quảng đại, rồi nắm giữ và nhờ kiên trì mà sinh hoa kết quả” (Lc 8,11-15)

Nếu không thể nào thay đổi được, nên khéo léo khuyên người có ý hướng địa vị và trốn thoát tìm một đường lối sống ở nơi nào khác thì tốt hơn là giữ họ lại theo đuổi đời sống tu trì.

B.II.3. Cam Kết Tự Biến Đổi Cho Sứ Vụ

Chúng ta cần phải ý thức về nhiều nhân tố trong động lực ơn gọi của ứng sinh và phân tích những đường lối anh dấn thân phục vụ tha nhân, bao gồm cả việc anh trung thành với lời cam kết của anh. Một nhà phân định bén nhạy có thể trực giác ngay được ý muốn phục vụ tha nhân của ứng sinh như thế nào. Nếu ứng sinh có ý hướng địa vị (linh mục là người luôn được kính trọng và có vị thế trong xã hội: một thăng tiến xã hội) là động cơ ưu tiên trong việc đi tu, thì hãy khéo léo khuyên anh nên tìm một lối sống khác.

Nhiệm vụ của vị hướng dẫn đời sống ơn gọi của ứng sinh thật là quan trọng. Người hướng dẫn cần giúp ứng sinh ý thức rõ nhiều động lực đang có mặt nơi anh, đồng thời giúp anh thấy được sự xung khắc giữa các động lực ấy và giải quyết chúng. Động lực nào phù hợp với đời tu sẽ được dùng để thăng tiến đương sự. Động lực nào không phù hợp với đời tu thì phải loại bỏ hay biến đổi. Nếu không làm được như vậy, đương sự sẽ được mời ra đi.

B.III. BA VẤN ĐỀ CƠ BẢN VÀ QUYẾT ĐỊNH

Ứng sinh phải ý thức và trực diện với ba vấn đề cơ bản mang tính quyết định này ngõ hầu đạt được một đường hướng dứt khoát hơn cho cuộc đời mình. Nếu ba vấn đề này không được “giải quyết” thì chúng sẽ ảnh hưởng mạnh trên cách ứng xử của anh, mà hậu quả sẽ là một khủng hoảng ơn gọi.

Đừng quên câu định nghĩa và tiến trình sống tu đức toàn diện: “Đời sống thiêng liêng là đời sống nhân bản được sống trong Chúa Thánh Thần.” Định nghĩa này phải hiểu trong tiến trình: Con Người → Tu Đức Nhân Bản (đạo làm người) → Nhân Bản Thiêng Liêng (đạo làm con Chúa) → Thánh Nhân (tình bạn với Chúa, Ga 15,15).

B.III.1. BiẾT Mình

Ở cửa đền Alphê, Socrate cho khắc chữ “Hãy tự biết mình.” Còn Thánh Augustinô thì cầu nguyện mỗi ngày “in cho con biết Chúa, xin cho con biết con.” Tự biết mình là yếu tố rất quan trọng để ứng sinh đạt được trưởng thành. Ứng sinh phải cố gắng hiểu được mình là ai, với tất cả những điểm mạnh và những điểm yếu. Nếu không có nhận thức rõ ràng về mình, ứng sinh dễ có khuynh hướng tự tôn bằng sự phòng vệ coi mình là trung tâm điểm hoặc tự ti và quá lệ thuộc vào người khác.

Sự kiện rất nhiều ứng sinh ngày nay không thể trực diện với chính mình để biết mình là ai giải thích tại sao có nhiều sự thiếu trưởng thành hay tự đánh giá thấp nơi nhiều chủng sinh, ngay cả nơi một số linh mục trẻ mới ra trường nữa.

Ứng sinh phải tự biết mình là ai, và đang ở đâu trong tiến trình tu luyện. Đôi khi anh cũng phải dám hỏi: “Chúa nghĩ gì về con?” Nhà đào tạo cũng phải biết ứng sinh đang ở giai đoạn nào trong tiến trình ấy, để nhẫn nại dẫn dắt, không đốt giai đoạn, kẻo đốt giai đoạn là đốt cháy cả một đời người.

B.III.2. VẤN ĐỀ Thân MẬt Tính DỤc

Ứng sinh cần đạt được mức trưởng thành đầy đủ về tính dục, tâm lý và một cuộc sống cầu nguyện siêng năng và đích thực, dưới sự hướng dẫn của vị linh hướng, trong hi sinh, xả kỷ, tự hiến, tự giác kỷ luật…

Các ứng sinh buộc phải có một sự trưởng thành nhất định trong đời sống nhân bản và thiêng liêng. Điều này thật dễ nhận ra nơi giáo xứ nhà quê, nhưng lại khó biết được nơi các thành phố đông người, nơi mà ngoài các bức tường nhà mình không ai biết ai. Tình trạng khó kiểm soát này đặt ra nhiều vấn đề phức tạp, nhiều biến động và chiến đấu cho các công dân trẻ mới tới đô thị, đặc biệt là trong mối liên hệ với người khác phái (x. sinh viên tầm gửi), ảnh hưởng đến đời sống thiêng liêng và cầu nguyện.

Ngoài ra, vì phải va chạm với môi trường xã hội và học đường, nhiều ứng sinh có thể có bạn gái hay người yêu, hoặc lâm vào một hoàn cảnh đáng tiếc, nên vấn đề thân mật tính dục trở nên có thật. Năm 2007, cuộc điều tra khảo sát tại 30 trường ĐH-CĐ trong cả nước do Vụ Văn hóa - Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương phối hợp với Vụ Công tác Học sinh Sinh viên (Bộ GD-ĐT) đã đưa ra một con số rất đáng suy nghĩ: 51,4% sinh viên cho rằng “sống thử trước hôn nhân là hiện tượng khá phổ biến” và được coi là “bình thường”.

Ngạn ngữ Việt Nam có câu “Lửa gần rơm lâu ngày sẽ cháy.” Không ai trách lửa hay rơm về chuyện chúng đốt cháy hay bị đốt cháy, đúng hơn phải trách kẻ đặt rơm gần lửa. Nhiều trường hợp cần một sự biện phân chặt chẽ về lương tâm, để thanh lọc và uốn nắn lại, nhưng với một sự thấu cảm đem lại nâng đỡ và bình an.

Con trót dại bao lần sa ngã,

Ôi Giêsu lượng cả đoái nhìn.

Con nguyền can đảm đứng lên,

Lệ sa rửa sạch tội khiên làu làu.

Xin ánh sáng soi vào tâm trí,

Tỉnh cơn mê, con sẽ dâng Ngài,

Bổng trầm điệu hát vui say,

Muôn ngàn khấn nguyện giải bày khúc nôi.

Thánh Thi Kinh Sáng CN Tuần III

Đối với một số ứng sinh, để tiến bước trên con đường ơn gọi cần phải có lòng can đảm, nhưng dừng lại và thay đổi hướng đi còn đòi hỏi can đảm nhiều hơn. Chủng viện sẽ xây dựng một lối sống khả dĩ giúp đỡ và ngăn ngừa cách hữu hiệu các lối giải quyết cho những chiến đấu của họ. Nhưng tiến trình khó khăn ấy cần có thời gian và những cố gắng chân thành. Trong “Truyện Kiều,” Nguyễn Du diễn tả “dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng,” nghĩa là tuy đã chia tay, sự gắn bó dịu dàng vẫn còn. Nếu không rơi vào ngăn trở Giáo luật, ứng sinh phải nỗ lực thăng hoa các mối liên hệ và kiên vững lật sang trang đời mới thì mới có thể tiếp tục.

Đường em em đi,

Đường anh anh đi.

Tình nghĩa đôi ta có thế thôi.

Đã quyết không mong sum họp nữa,

Bận lòng chi nữa lúc chia phôi! (Nửa chừng xuân)

Chọn sống độc thân thánh hiến là một chọn lựa tự do. Họ phải đương đầu và làm việc để vừa thắng vượt các chiến đấu này, lại vừa thăng tiến chọn lựa của mình. Nếu địa hạt này không được trực diện và giải quyết, những vật lộn này sẽ trở lại với họ, ngay cả sau khi đã chịu chức. Vì thế, họ cần liện lạc thường xuyên với vị linh hướng của mình. Đừng đợi cho đến khi vấp ngã rồi mới nhớ đến những lời khuyên: “Biết ai khôn ngoan thì tìm đến mà bàn hỏi và chớ coi thường bất cứ lời chỉ giáo nào hữu ích. Hãy chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa mọi lúc; hãy xin Người dạy con cho biết theo nẻo chính đường ngay và giúp con thành công trong mọi đường đi nước bước cũng như mọi toan tính của con” (Tb 4,18-19).

Tuy nhiên, cuộc sống giữa muôn màu phức tạp của xã hội trần thế cũng khiến cho các ứng sinh khác lớn lên trong việc xác định ơn gọi của mình, cả về tình cảm đời sống nhân bản lẫn đời sống thiêng liêng.

Trong đầm gì đẹp bằng sen,

Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng,

Nhụy vàng bông trắng lá xanh,

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Đời sống độc thân linh mục khiết tịnh được nêu bật như là một ân huệ và quà tặng đặc biệt của Thiên Chúa, như là lựa chọn một tình yêu không chia sẻ vì Chúa Kitô và vì Nước Thiên Chúa. Đời sống độc thân linh mục khiết tịnh cần được trình bày rõ ràng, không hàm hồ và theo cách tích cực. Ứng sinh phải khiêm tốn và nhiệt thành cầu nguyện và đón nhận đời sống độc thân linh mục như là một món quà của ân sủng Chúa. Cùng với Hội Thánh, họ phải khiêm tốn và kiên định cầu nguyện cho ơn trung thành và sử dụng mọi sự trợ giúp siêu nhiên cũng như tự nhiên, đặc biệt là lối thực hành khổ chế đã được kinh nghiệm của Hội Thánh chấp thuận.

B.III.3. Vâng lỜi

Tuy linh mục không khấn ba lời khuyên Phúc Âm, chỉ hứa vâng lời Đấng Bản Quyền, đức vâng lời phải là nền tảng, vì nó giúp linh mục sống dễ dàng đức thanh khiết trong một nếp sống giản dị. Ứng sinh phải tập vâng lời triệt để trong mọi sự có liên quan, dù bây giờ người ta nhấn mạnh hơn đến “vâng lời đối thoại” hay “vâng lời trưởng thành”.

Quả vậy, với Vaticanô II, không còn “vâng lời tối mặt”; nhưng “vâng lời đối thoại” hay “vâng lời trưởng thành”, nghĩa là bề dưới được trình bày với Bề trên hết sự thật những gì mình nhận thấy và suy nghĩ, với đầy đủ lý do và ước nguyện, có khi trái ý Bề Trên, nhưng lời nói cuối cùng thuộc về Bề Trên, và bề dưới vâng lời với tinh thần siêu nhiên. Chúng ta biết rằng Bề Trên có quyền quyết định trái với ý của tất cả chúng ta, nhưng chính Bề trên sẽ chịu trách nhiệm và trả lời với Chúa. Đó là thực sự cảm thông với Giáo Hội (Sentire cum Ecclesia). Điều đáng e ngại là có thể một số Vị quá “sính quyền bính” không dễ dàng lắng nghe sự thật và cho bề dưới cơ hội đối thoại hay giải thích! Nhưng đi cho tới cùng, vâng lời đòi hỏi mọi sự nơi chúng ta: trí khôn, con tim, ý muốn, đời sống; nhượng bộ mọi sự cho Chúa, coi vâng lời như diễn tả trọn vẹn sự lệ thuộc vào Chúa và Giáo Hội.

Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố văn hóa và tâm thức do các cơ cấu xã hội, chính trị và tôn giáo. Chẳng hạn, vì bị ảnh hưởng của Khổng giáo, của chế độ phong kiến và thực dân, của các cơ cấu phẩm trật và gia trưởng, chúng ta lắm khi phải đương đầu với những thách đố và chiến đấu trăn trở về tự do và phục tùng với bộ ba “quyền phục, lý phục và tâm phục hay tâm bất phục” hoặc “bằng mặt mà không bằng lòng.” Và trong những trạng huống bức xúc có thể “tức nước vỡ bờ”, chúng ta cần có ai đó giúp “đào sâu lòng sông và khơi dòng cho nước chảy”. Vị linh hướng kinh nghiệm là người đó cách thích hợp nhất.

Nhưng với đức tin mạnh mẽ và đâm rễ sâu trên nền tảng Thánh Kinh vững chắc, đặt trọng tâm vào Chúa Giêsu, vào Phúc Âm, vào Giáo Hội và vì các linh hồn, cầu nguyện và biện phân dưới sự dẫn dắt của Chúa Thánh Thần, chúng ta sẽ vâng lời cách sẵn lòng và siêu nhiên các vị lãnh đạo và cơ cấu Giáo Hội, không phải như những con người và cơ cấu nhân loại, nhưng là Ý Chúa ở trong và qua những con người và cơ cấu này.

(Hát Nguồn trợ lực tôi)

B.IV. VAI TRÒ CỦA GIA ĐÌNH ĐỐI VỚI ƠN GỌI

“Một kinh sư tiến đến thưa Người rằng: ‘Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.’ Đức Giê-su trả lời: ‘Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.’ Một môn đệ khác thưa với Người: ‘Thưa Ngài, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã.’ Đức Giê-su bảo: ‘Anh hãy đi theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ’” (Mt 8, 19-22)

Bổn phận nuôi dưỡng ơn gọi thuộc về toàn thể cộng đồng kitô hữu…. Nhưng đóng góp lớn nhất thuộc về gia đình, được kích hoạt nhờ tinh thần đức tin, đức ái và lòng đạo đức… Gia đình được kể như chủng viện đầu tiên. Tại Việt Nam, gia đình có ảnh hưởng rất lớn tới nhân cách của mỗi con người, ảnh hưởng tới việc đi theo và thực hành một tôn giáo hay một ơn gọi.

Người Việt Nam rất đề cao giá trị của gia đình, vì gia đình như một thế giới thu nhỏ bao gồm 3 thế hệ: ông bà, cha mẹ và con cái. Mặc dù có những cách biệt giữa các thế hệ, nhưng các thành viên trong cùng một gia đình vẫn luôn có một tình cảm sâu sắc gắn bó với nhau. Gia đình đóng vai trò trợ lực rất quan trọng giúp cho ứng sinh ngày một trưởng thành hơn. Có nhiều nhân tố giúp anh lớn lên: Mối liên hệ mật thiết với cha mẹ nâng cao căn tính nhân vị của anh: sự mạnh mẽ cương nghị của ba, sự dịu dàng nhân hậu của mẹ.

Mối tương quan lành mạnh với những người khác phái trong gia đình và những người họ hàng sẽ giúp ứng sinh ý thức hơn về tính dục của mình, hầu phát triển các mối tương quan xã hội của chính anh. Điều đó cung ứng cho anh một sự ổn định tình cảm cần phải có cho đời sống và sứ vụ linh mục của anh sau này. Những hoạt động trong và ngoài gia đình thách thức ứng sinh vượt qua những cái mình thích hay không thích, và làm cho đời sống tông đồ tương lai của anh trở thành một thực tế, đòi hỏi phải kiên trì, có khi phải trả tới cái giá cao nhất hy sinh mạng sống, chứ không chỉ là một mơ mộng của tuổi trẻ.

Việc cầu nguyện và chia sẻ niềm tin trong gia đình giúp ứng sinh đâm rễ sâu trong đời sống thiêng liêng. Là chủng viện đầu tiên, gia đình giữ vai trò sinh tử trong việc đào tạo ứng sinh. Cuộc họp hàng năm của đại diện các gia đình chủng sinh nhấn mạnh đến tầm quan trọng và sự đóng góp tích cực của gia đình đối với Chủng viện trong việc đào tạo linh mục tương lai cho Giáo Hội.

B.IV.2. KHÍA CẠNH ÍT TÍCH CỰC: NHỮNG MONG ĐỢI VÀ HY VỌNG CỦA GIA ĐÌNH

Người Việt Nam rất sùng đạo và nhiệt thành. Họ hết lòng kính trọng các nhà tu hành, không chỉ trong phạm vị tôn giáo mà cả ngoài xã hội nữa. Ngay cả hôm nay, các quan chức cộng sản cũng nhận định rằng linh mục là công dân đặc biệt vì có nhiều uy tín và ảnh hưởng trên các công dân tín hữu khác.

Vì thế, bậc tu trì trở thành một địa vị và một sự thăng tiến xã hội, không chỉ cho chính vị linh mục, mà còn cho cả gia đình và họ hàng thân thuộc: Vị linh mục sẽ được dân chúng kính trọng và vâng phục, được hưởng một cuộc sống an toàn và dễ dãi, v.v… Một khi người con làm linh mục hay tu sĩ, gia đình sẽ được hưởng vinh quang và danh dự, được kính trọng ở mọi nơi (trở thành “ông bà cố”). Điều này đang là một thử thách đối với ơn gọi đích thực và sự bất lợi tai hại của lòng kính trọng thái quá này đối với hàng giáo sĩ và tu sĩ là biến họ thành những kẻ quan liêu và độc đoán.

Nhiều khi, những mối lợi mang tính cá nhân hay gia đình như thế khiến một số người thúc ép con cái đi tu. Một số các bậc cha mẹ vì không thành công trong việc theo đuổi ơn gọi tu trì nên mong đợi thấy lý tưởng và hình ảnh của mình được thực hiện nơi con cái. Họ gây áp lực buộc con cái dấn thân vào đời sống linh mục hay đời sống tu trì, dù con cái họ không có ơn gọi đó. Một người tu không được ra về bị gia đình, họ hàng, quê hương giận dữ, khinh miệt, đàm tiếu, tẩy chay... nhất là ở khu vực miền Bắc. Áp lực này là một trở ngại cho các ơn gọi đích thực: có em có ơn gọi không dám dấn thấn, có em đã vào tu thấy mình không có ơn gọi không dám về. Cần phải có một kế hoạch đồng bộ và rộng khắp để chỉnh sửa dần cái tâm thức bất lợi này.

Là nền tảng của xã hội, là cái nôi của sự sống và là nhà sư phạm đầu tiên, gia đình có thể là một nguồn nước trong lành và cũng có thể là trở lực đối với những ơn gọi đích thực. Do vậy, trách nhiệm của Giáo Hội là biện phân và thanh luyện những động lực ấy, vào thời điểm thu nhận cũng như trong tiến trình đào tạo, trong nỗ lực gầy dựng cho có người kế tục sứ mệnh: Tre già măng mọc.

Tuy nhiên, Chúa cũng quảng đại ban cho có rất nhiều gia đình Công giáo dâng hiến con trai con gái mình cho Thiên Chúa thông qua Hội Thánh mà không hề thèm muốn danh vọng, và nhiều ứng sinh quảng đại đáp lại lời mời gọi của Thiên Chúa. Các ứng sinh hãy nghĩ đến Ông Bà Cha Mẹ đã sinh dưỡng lại dày công hy sinh vất vả cùng Giáo Hội đào luyện, nâng đỡ, dìu dắt mình bằng cuộc sống đầy gương sáng và lời cầu nguyện không ngừng của các ngài.

Hãy lắng nghe lời cầu nguyện của các ngài: “Xin đừng sa thải con lúc tuổi đà xế bóng, chớ bỏ rơi con khi sức lực suy tàn. ... Cả lúc con già nua da mồi tóc bạc, lạy Thiên Chúa, xin đừng bỏ rơi con” (Tv 70, 9,18). Hãy hiếu thảo tri ân các ngài, cầu nguyện và nâng đỡ các ngài, ngõ hầu trong những ngày cuối đời, chờ đợi giờ Chúa gọi về nhà Cha, các ngài cảm nhận được đền đáp, an ủi, yêu thương, bình an và hạnh phúc.

(slideshow Mẹ)

Một khi biết nghĩ đến công lao và tình thương, cùng hoài bảo của mẹ cha, cũng như của các vị hữu trách trong Giáo Hội, ứng sinh sẽ tìm được nghị lực vượt lên mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống, vì cuộc sống tu trì cũng chẳng tránh khỏi hết mọi bất công, phân biệt đối xử, thương người nọ hơn thương người kia, vì chẳng ai lấy cân mà cân được tình cảm cho bằng nhau đâu! Cái quan trọng là đừng lộ liểu quá, mà để trong lòng thì tốt hơn. Vả lại, có tình thương nào cao cả hơn tình Chúa thương ta đâu! Ta thế nào thì Chúa thương ta thế ấy, và Chúa sẽ thương ta cho đến cùng. Nhưng đối lại, Chúa cũng đòi hỏi và chờ đợi một tình thương quảng đại cho đến cùng về phía chúng ta cho Chúa đó: Một lần đã quảng đại, hãy quảng đại cho đến cùng.

B.V. ĐÁNH GIÁ ĐỘNG LỰC NỘI TÂM

B.V.1. Tính HẤp DẪn CỦa Ơn GỌi

Mọi ơn gọi đều đến từ Thiên Chúa, hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp. Ngài có thể nói gián tiếp với ứng sinh qua Thánh Kinh, qua Giáo Hội, qua gia đình và qua những nhu cầu của cuộc sống con người. Ngài cũng có thể trực tiếp đánh động con tim và làm cho sự lôi cuốn lớn lên dần thành cốt lõi của ơn kêu gọi.

Nhưng tính hấp dẫn này phải được phân định qua việc đồng hành, linh hướng để ứng sinh nắm chắc rằng mình có thể đáp ứng được các khía cạnh thiêng liêng và tông đồ của một cam kết dấn thân phục vụ Chúa và các linh hồn. Đây là một cuộc hợp tác tay đôi với ơn Chúa: các nhà đào tạo tìm hiểu ứng sinh và các ứng sinh tìm hiểu chính mình xem có ơn gọi thực không.

B.V.2. BiỂu LỘ CỤ ThỂ Ý HưỚng Ngay Lành

Tự do lương tâm của ứng sinh là điều cần thiết cho quyết định chuẩn bị tiến lên chức linh mục. Vị linh hướng phải giúp ứng sinh khám phá ra những gì Thiên Chúa thực sự kêu gọi anh trở thành và thực hiện. Đáp trả tự do của anh sẽ là cốt lõi sự cam kết của anh và động lực xứng hợp sẽ đóng một vai trò quan trọng trong sự bền đỗ, khi anh cụ thể bày tỏ ý hướng ngay lành muốn làm linh mục.

Ứng sinh phải tìm cho được lời khẳng định rằng Chúa muốn anh quyết định trở thành linh mục. Để được vậy, anh phải hiểu rõ sâu xa những điểm mạnh cũng như những điểm yếu của mình; đồng thời anh phải được giúp tìm biết chính mình cách ý thức, cũng như các động lực vô thức của anh, ngõ hầu anh thấy được anh phải biến đổi trong cái gì hầu phù hợp với đời sống và sứ vụ linh mục.

Ứng sinh phải đánh giá lại lời mời gọi của Chúa và sự đáp trả của anh để có được một cam kết sâu xa hơn, theo tiến trình ơn gọi năm bước:

1) Chúa gọi ứng sinh cách trực tiếp như đã gọi Abraham, Mosê, Samuel... và như chính Mẹ Maria; hoặc Ngài gọi cách gián tiếp qua người nọ kẻ kia... Nhưng lời mời gọi đó phải được thẩm quyền hợp pháp của Giáo Hội xác nhận qua việc gọi cho chịu chức linh mục sau này.

2) Ứng sinh tự do đáp lại, và nên một lần quảng đại đáp lại thì hãy quảng đại cho đến cùng. Bởi vì ơn gọi “không phải là một chọn lựa luân lý hay một lý tưởng cao quý, nhưng là sự gặp gỡ với Chúa Giêsu, một cuộc gặp gỡ trao ban cho cuộc sống một chân trời mới, và qua đó là một hướng đi có tính cách quyết định” (x. Deus Caritas Est, số 1).

3) Ứng sinh cam kết theo chính Chúa Kitô toàn thể, nghĩa là với vinh quang và thập giá, tức khi vui cũng như khi buồn, lúc thành công cũng như lúc thất bại, khi sướng cũng như khi khổ, đều luôn trung thành theo chính Chúa Kitô, chứ không phải ai khác hay cái gì khác. Chúng ta có thể nói cùng với thánh Phaolô:

“Ai có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Ki-tô? Phải chăng là gian truân, khốn khổ, đói rách, hiểm nguy, bắt bớ, gươm giáo? Như có lời chép: Chính vì Ngài mà mỗi ngày chúng con bị giết, bị coi như bầy cừu để sát sinh. Nhưng trong mọi thử thách ấy, chúng ta toàn thắng nhờ Đấng đã yêu mến chúng ta. “Đúng thế, tôi tin chắc rằng: cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỷ lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực thẳm hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Ki-tô Giê-su, Chúa chúng ta” (Rm 8, 35 - 39)

Tuy nhiên chúng ta vẫn phải luôn cảnh giác, vì trong thực tế, rất lắm lần chúng ta đã để một ai đó hay một cái gì đó tách biệt Chúa Giêsu ra khỏi tình yêu và cuộc đời của chúng ta, cho dù không hề có cái gì tách biệt chúng ta ra khỏi tình yêu của Chúa Giêsu: chúng ta có thế nào đi nữa thì Ngài vẫn hằng thương yêu chúng ta, và thương yêu chúng ta cho đến cùng. Tình yêu của Ngài lớn hơn tội lỗi chúng ta và Ngài hằng tha thứ cho chúng ta.

4) Ứng sinh phải dần dần biến đổi và điều chỉnh đời sống mình sao cho phù hợp với đời sống và sứ vụ linh mục. Ứng sinh còn tiếp tục mãi công việc này để trở nên chứng tá sống động của Chúa. Quả thế, “Ông Anrê, anh ông Simôn, là một trong hai người đã nghe ông Gioan Tẩy Giả nói và đi theo Chúa Giêsu. Trước hết, ông gặp em mình là ông Simon và nói: “Chúng tôi đã gặp Đấng Mêssia” (nghĩa là Đấng Kitô). Rồi ông dẫn em mình đến gặp Chúa Giêsu. Chúa Giêsu nhìn ông Simon và nói: “Anh là Simon, con ông Gioan, anh sẽ được gọi là Kêpha” nghĩa là Phêrô.” Đổi tên là đổi con người, đổi cách sống, cách làm việc, cách suy nghĩ, cách đối xử và yêu thương. Cuộc sống của ứng sinh sẽ phải từ từ được biến đổi: từ từ sống khác đi, không còn như cuộc sống anh đã từng sống trước đây nữa. Con người trần tục sẽ dần dần chết đi, để con người thiêng liêng không ngừng được triển nở và lớn lên. Nói như thánh Phaolô là phải cởi bỏ con người cũ của anh và mặc lấy con người mới, ngày càng trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô.

5) Ứng kiên trì chu toàn bổn phận hằng ngày tùy theo đấng bậc hôm nay và sứ vụ Giáo Hội sẽ giao phó cho anh mai ngày, dù hoàn cảnh và con người có thế nào đi nữa. Và dù đời linh mục có bất định khi được sai đi tới nơi mình không muốn, ở với người mình không ưa và làm việc mình không thích, thì cũng phải sẵn sàng CHẤP NHẬN và THÍCH NGHI.

Ứng sinh phải nội tâm hóa dấn thân của anh, cũng như cụ thể hóa đời sống sứ vụ của mình qua việc thường xuyên tìm gặp gỡ Chúa Giêsu Kitô, Đấng là nguyên thuỷ và cùng đích của mọi ơn gọi (x. Ga 15, 16). Sau khi đã chú ý lắng nghe với biện phân và khiêm tốn, dưới sự dẫn dắt của Chúa Thánh Thần, vị linh hướng có thể khám phá được người thụ hướng được Chúa gọi hay không. Nếu có, vị linh hướng xác định cho anh tiếp tục đi tới với niềm vui tươi, hy vọng và hạnh phúc, mặc dù anh sẽ gặp thấy những khó khăn và đen tối trong cuộc sống lữ hành của anh. Nếu không, vị linh hướng nên gợi ý cho anh đổi hướng sống trong bình an, đồng thời bước theo con đường Chúa mời gọi anh đi với can đảm và hạnh phúc.

Sự chọn lựa và quyết định với tự do nội tâm (tòa trong) này phải được xác lập và công nhận bởi thẩm quyền Chủng viện (tòa ngoài): Hội đồng chủng viện bỏ phiếu cho chịu chức (biểu lộ sự kêu gọi của Chúa), có thể được trợ giúp bởi nhận xét tham khảo của cộng đoàn Dân Chúa.

(Hát Chúa cất tiếng gọi con)

B.VI. ỨNG SINH TỰ ĐÁNH GIÁ

Trong suốt thời kỳ huấn luyện, các ứng sinh được khích lệ tự suy nghĩ về chính bản thân mình, dựa trên một bảng câu hỏi giúp ứng sinh tự vấn và trình bày trong linh hướng. Bảng câu hỏi nhằm giúp ứng sinh biện phân ơn gọi của mình và đưa ra một quyết định trưởng thành cho cuộc đời mình với sự tự do nội tâm hoàn toàn.

Để những nỗ lực này được dễ dàng hơn, họ phải được khuyến khích xây dựng một mô hình linh mục lý tưởng mà lòng họ ước ao (x. Mô Hình Linh Mục Hôm Nay và Ngày Mai). Việc tự đánh giá nghiêm túc có thể dẫn ứng sinh tới một trong hai kết luận: Hoặc là Chúa muốn anh theo con đường khác: anh đã được trang bị các đức tính và những khả năng cần thiết để sống đời sống Kitô hữu một cách trọn vẹn với tư cách là một giáo dân. Vậy tinh thần trách nhiệm sẽ khích lệ anh thay đổi ơn gọi; hoặc là Thiên Chúa chọn anh làm linh mục: mặc dù anh tự kiểm một cách nghiêm túc, anh vẫn không thể tuyệt đối chắc chắn về ơn gọi của mình. Sự chấp thuận của Bề Trên và Bản Quyền sẽ hoàn tất chọn lựa này và làm cho anh an tâm.

Để tiến trình tu tập được tiến bộ và kết quả, ứng sinh cần tự kiểm và tự đào luyện, cùng với sự giúp đỡ thường xuyên của người đồng hành.

Não trạng của người dân ở quê hương tôi hay của những người hàng xóm với gia đình tôi là gì? Họ thực hành đạo thế nào? Họ có ảnh hưởng tốt hay xấu đến ơn gọi của tôi? Đặc biệt là tình bằng hữu của bà con họ hàng đối với gia đình tôi và với cá nhân tôi thế nào? Họ nghĩ thế nào về ơn gọi của tôi? Trong gia đình tôi hay trong những người bà con họ hàng có ai sống đời thánh hiến không? Đâu là ảnh hưởng và mối tương quan giữa tôi và những anh em cùng lớp? Tôi có quan hệ đặc biệt nào với ai không?

Sức khỏe của ông bà tôi, cha mẹ tôi, anh chị em tôi thế nào? Họ quan niệm thế nào và đối xử làm sao với ơn gọi của tôi, tích cực hay tiêu cực? Họ có cho phép tôi tự do chọn lựa, hay bắt tôi chịu áp lực của họ? Ai trong gia đình tôi là người có tầm ảnh hưởng quan trọng và tích cực nhất đối với ơn gọi của tôi? Cảm nghĩ của tôi về gia đình: quan tâm, gắn bó, thờ ơ lạnh nhạt, thất vọng? Tại sao? Mối tương quan đặc biệt của tôi với gia đình sẽ là gì, nhất là sau khi đã thụ phong linh mục? Cố gắng dàn xếp các vấn đề gia đình, tuy có những vấn đề không ảnh hưởng đến ơn gọi của tôi, nhưng ảnh hưởng đời sống mục vụ của tôi như Chúa Giêsu khuyến cáo “không tiên tri nào được nễ trọng tại quê hương mình.”

Đâu là ảnh hưởng thiêng liêng của Cha Bảo trợ đối với tôi? Ngài có thường xuyên liên lạc, giúp đỡ tài chính cho tôi không? Đâu là điểm tích cực mà tôi học được nơi ngài? Ngài có ảnh hưởng gì tiêu cực trên đời sống tôi không? Mối tương quan của tôi với cha xứ trong suốt năm học ở trường, nhất là trong những ngày nghỉ hè là gì? Mối tương quan giữa Cha xứ với gia đình tôi là gì? Khi cha xứ được người khác khen hay chê thì thái độ của tôi là gì? Đời sống tư và việc tông đồ của cha xứ có ảnh hưởng gì đến ơn gọi của tôi? Tôi có quen biết cách đặc biệt nào với một số Cha khác không? Đâu là lý do của sự quen biết này và nó có ảnh hưởng gì đến tôi, về mặt thiêng liêng hay kinh tế? Tôi có tương quan dễ dàng và tốt lành với nhiều Cha trong Giáo phận tôi không, nhất là với các cha trẻ?

Quan niệm của tôi về người khác phái là gì? Đâu là cách tôi giữ mối liên lạc với người khác phái? Dĩ nhiên có nhiều bạn là con gái, nhưng tôi có bạn gái không? Và ở mức độ nào? Tôi có biết rằng Giáo Hội đòi linh mục phải tiết dục hoàn toàn không? Mọi người đều mang bản tính nhân loại và có giới tính, tôi cảm nhận gì khi ở gần người nữ? Tôi có biết “bén mùi chùi chẳng sạch”, nhất là người phụ nữ lại càng khó quên hơn không? Tôi có thận trọng hơn trong tương quan với người đời, nhất là với các bạn không có Đạo? Tôi có làm gì cho họ hiểu sai và hiểu xấu về đời tu công giáo không? Tôi có mối quan hệ gần gũi với ai trong số những người nữ sống đời thánh hiến không? Đâu là nguyên nhân của mối tương quan này? Đâu là cách tôi giữ liên lạc với cô ấy? Có gì nguy hại cho ơn gọi của cả hai, bây giờ và sau này nữa không? Có gì đáng quan ngại hay dấu hiệu gì đáng đặt dấu hỏi không?

Sức khoẻ của gia đình tôi thế nào? Có bệnh di truyền nào không? Tôi có lo lắng gì về bệnh tật trong tương lai không? Tôi gìn giữ sức khoẻ bằng cách nào? Tôi có nghiện thứ gì không? Đâu là nhịp độ ăn uống, ngủ nghỉ và làm việc của tôi trong thời gian học đều đặn cũng như trong thời thi cử?

Tôi có thể mô tả tính tình của tôi thế nào: cảm xúc hay vô cảm, hoạt động hay không hoạt động? Tôi có đầu óc hẹp hòi hay cởi mở, có điều độ ngăn nắp hay lộn xộn bừa bãi? Tôi lạc quan hay bi quan, nhút nhát hay liều lĩnh, khiêm tốn hay kiêu ngạo và tự phụ, chăm chỉ hay lười biếng, có óc tổ chức hay làm theo hứng?

Trí khôn của tôi thế nào: xuất sắc, rất tốt, tốt hay kém? Kết quả học tập của tôi thế nào? Có tình trạng đặc biệt nào ảnh hưởng tới trí khôn của tôi không? Tôi có phương pháp nào để luyện trí nhớ và trí hiểu không? Tôi thích học thuộc lòng hay thích suy tư, phân tích hay tổng hợp ?

Trong học tập, trong nghệ thuật và hoạt động, năng khiếu đặc biệt của tôi là gì? Đâu là điểm yếu của tôi trong những lãnh vực này? Tại sao? Đâu là cách tôi vun trồng và nâng cao năng khiếu của tôi?

Ơn gọi của tôi đã lớn lên và phát triển thế nào? Bây giờ ra sao? Tại sao tôi lại chọn đời linh mục? Tôi có luôn suy nghĩ về ơn gọi của tôi không? Có gì cản trở không? Làm thế nào để vượt qua? Tôi có lạc quan và hy vọng không, hay bi quan và thất vọng về tình trạng hiện tại của tôi? Tại sao? Tôi tự nguyện theo đuổi ơn gọi hay có áp lực nào không? Đâu là cách đặc biệt để tôi gìn giữ và phát huy tinh thần tự hiến của tôi, bây giờ và trong tương lai ?

Tôi chu toàn bổn phận vì Chúa và vì muốn đời sống ơn gọi được chắc chắn hơn? Hay chỉ vì luật, vì ý bề trên, hay vì lòng tự trọng với anh em cùng lớp? Phương pháp học của tôi là gì? Tôi học tất cả các môn hay chỉ học những môn ưa thích? [kinh nghiệm học Toán]. Cách tôi học ở lớp, ở nhà là gì? Cách tôi làm bài thi và đọc sách vở là gì? Tôi tận dụng tối đa thời gian hay lãng phí nó? Quan điểm của tôi về luật lệ là gì? Tôi thường hay vi phạm điều nào? Công tác của tôi trong chủng viện là gì và đâu là cách tôi thi hành công tác ấy?

Tôi có tin rằng đời sống thiêng liêng là tối quan trọng đối với chủng sinh và linh mục không? Tình trạng hiện nay về đời sống thiêng liêng của tôi là gì và đâu là những cố gắng? Tôi có thói quen dâng ngày mới cho Chúa không? Đời sống cầu nguyện của tôi thế nào? Tôi có cầu nguyện đều đặn trong những kỳ nghỉ không? Tôi tham dự thánh lễ, chuẩn bị rước lễ và cám ơn sau rước lễ thế nào? Tôi có nhận thấy rõ Thánh Thể là nguồn suối và trung tâm đời sống của mọi Kitô hữu, nhất là của những người sống đời thánh hiến không? Tôi có tập đọc sách thiêng liêng, nhất là Kinh Thánh cách đều đặn, ngay cả trong kỳ nghỉ hè không? Tôi có viếng Chúa Giêsu Thánh Thể, thường xuyên xét mình để chuẩn bị tâm hồn lãnh nhận Bí tích Hoà giải không? Tôi có yêu thích việc xưng tội không hay ngại ngùng? Lòng sùng kính Đức Mẹ của tôi thế nào: có lần chuỗi, suy niệm và bắt chước Mẹ không? Vai trò của Đức Mẹ trong đời sống ơn gọi của tôi là g? Mối liên hệ của tôi với các thánh và các linh hồn là gì ?

Cách tôi nhìn các sự kiện trong đời sống tôi và trong xã hội là gì, có nhìn với tinh thần đức tin hay không? Nhất là trong những lúc gặp phải thử thách, thất bại và đau khổ nơi bản thân, cũng như trong gia đình tôi? Cả những sự phi lý và bất công xảy ra chung quanh tôi? Tôi có thường phải đối diện với những cám dỗ về đức tin không: mức độ thế nào và phản ứng của tôi làm sao? Những thái độ sống đức tin của tôi: trong nhà thờ, trong khi cử hành phụng vụ, khi cầu nguyện trong lớp học là gì?

Tôi cảm thấy dễ hay khó khi quan hệ với mọi ngươì bằng sự cởi mở, đối thoại, trợ giúp và hợp tác? Tại sao? Tôi có sẵn lòng giúp anh em và xin anh em giúp mình không? Hay tôi cảm thấy khó hợp tác? Đâu là những cố gắng phải vượt qua? Đời sống chung và tình bạn hữu của tôi thế nào: thiện cảm hay ác cảm? Tương quan với bề trên, với cha linh hướng và với các nhà đào tạo khác: có dễ dàng tiếp xúc và cởi mở đón nhận những gợi ý của các ngài với lòng biết ơn hay không? Tôi có biết rằng tinh thần cộng tác là yếu tố cần thiết trong việc gìn giữ và xây dựng đời sống mục vụ của linh mục không? Tôi cộng tác thế nào để đào tạo bản thân và đào tạo anh em khác? Trong các dịp Hè và nghỉ lễ, tôi có sẵn lòng tham gia các việc trong giáo xứ, giáo họ không?

Tôi có suy nghĩ gì về tự do, về quyền bính và vâng phục trong Hội Thánh? Tôi vâng lời cha mẹ và anh chị em thế nào? Và sự vâng phục của tôi đối với các bề trên ra sao? Tôi không hài lòng với họ về điểm nào? Thái độ của tôi đối với các anh em có trách nhiệm thế nào?

Quan niệm của tôi về nghèo khó là gì? Tôi có tập sống khó nghèo và giản dị trong trang phục và ăn uống không? Tình trạng kinh tế của gia đình tôi: giàu có hay túng bấn? Tôi có tính sổ chi tiêu hàng tháng, hàng năm không? Của cải của tôi: dư dật, đầy đủ hay thiếu thốn? Cách tôi kiếm tiền và tiêu tiền là g? Tôi có lo tìm kiếm ân nhân, kết nghĩa để được giúp đỡ tiền bạc không? Thái độ của tôi đối với họ thế nào? Tôi có thích dùng những đồ sang trọng không? Tôi có tôn trọng và gìn giữ của chung như của riêng mình không?

Tôi có tôn trọng và hiểu rằng sự trong sạch trong đời sống linh mục là một hiến tế, từ bỏ chính mình, dành tình yêu cho Chúa và cho các linh hồn không? Tôi có hiểu rằng sự trong sạch và độc thân linh mục là khó khăn và cần ơn Chúa (đời sống cầu nguyện) và cần cố gắng liên lỉ (khổ chế và hy sinh) không? Tôi có tránh những dịp cám dỗ: báo chí, phim ảnh, quan hệ và những lời nói không? Tôi có thường xuyên bị cám dỗ trong tư tưởng không? Tôi có thủ dâm không? Tự mình, làm cho người khác và để người khác làm cho mình? Cách tôi chiến đấu chống lại nó là gì, luôn thắng trận hay bại trận? Tôi có tìm ra phương pháp nào để sống trong sạch không? Tôi có suy nghĩ tích cực hay tiêu cực về giá trị đời sống trong sạch của linh mục? Quan niệm của tôi về hôn nhân, về tình yêu đôi lứa và về giới tính là gì? Tôi nghĩ gì về cơn khủng khoảng hiện nay của một số linh mục, tu sĩ ?

Tinh thần phụng vụ lúc này của tôi thế nào? Tôi có ý thức rằng phụng vụ là trung tâm nuôi dưỡng đời sống của Hội Thánh và của đời sống của những người sống đời thánh hiến không? Tôi tham dự thánh lễ và lãnh nhận các bí tích khác thế nào? Tôi có khao khát và cố gắng tham dự vào các hoạt động phụng vụ: giúp lễ, giúp chầu Thánh Thể, tập những bài hát phụng vụ, cầu nguyện hằng ngày? Tôi có ngại việc quét dọn, trang hoàng nhà thờ, lo hoa đèn, âm thanh, ánh sáng để giáo dân tham dự sống động, tích cực và sốt sắng không?

Tôi có ý thức rằng công tác mục vụ là nhiệm vụ hàng đầu trong sứ vụ quản xứ của linh mục không? Tôi có tập trung tất cả những công việc hiện tại của mình để chuẩn bị cho các công tác mục vụ tương lai không? Tôi đã chuẩn bị cho việc dạy giáo lý và cho sứ vụ Lời Chúa thế nào? Tôi có thăm viếng các gia đình, nhất là thăm nom những người nghèo khó và đau yếu không? Tôi có thể sống đúng mực và làm việc có trách nhiệm với những người già cả, với thanh niên, với trẻ em và hết lòng cộng tác chân thành không? Hướng mục vụ của tôi được gợi hứng từ tinh thần của công đồng Vatican II là gì? Điều gì tôi thích: nhận nhiệm vụ nơi thôn quê hay chốn đô thị, là giáo sư hay cha xứ? Tôi có nhận định gì về đời sống mục vụ của hàng giáo sĩ hiện nay: ưu điểm và khuyết điểm, mặt tích cực và mặt tiêu cực?

Thái độ của tôi đối với người lao động, người giúp việc thế nào? Tôi có ý thức giá trị của lao động chân tay không? Hay tôi bị miễn cưỡng làm việc? Tinh thần lao động của tôi là gì khi tôi tham gia vào các hoạt động lao động chân tay trong cộng đoàn? Tôi có nhận ra ý nghĩa đào tạo thiêng liêng qua các việc lao động chân tay và vận dụng nó không? Phát triển đời sống nhân đức như làm cho lúa tốt, hoa đẹp? Loại trừ tận gốc các tật xấu như nhổ hết rễ cỏ dại? v.v…

B.VII. BẢN TỰ KIỂM THÁNG & NĂM
(Viết trong những ngày tĩnh tâm)

Tuyệt đối tránh tội trọng vì nó giết chết sự sống siêu nhiên. Cố gắng tránh những tội nhẹ cố tình vì nó làm suy yếu sự sống siêu nhiên, và có nguy cơ dẫn đến tội trọng. Không những nên biết và thú nhận những tội mình đã phạm, mà còn phải biết tại sao mình phạm những tội ấy và chọn những phương cách thích hợp và hữu hiệu có thể giúp ta tránh. Ví dụ: Thay vì thú nhận “con có lỗi đức chân thành vài lần,” hãy xác định trường hợp nào, vì lý do gì anh đã nói dối, chẳng hạn “con có nói láo vì khoe khoang, vì sợ bị hạ nhục, vì có ý đưa mình lên trên kẻ khác...” Hay ví dụ khác: “con có lỗi đức bác ái,” phải xác định “con lỗi bác ái, không phải là một việc thông thường, mà lỗi này phát sinh từ một ác cảm, một ghen tức hay một oán thù, có ý thức, nhưng con vẫn cố tình chiều theo.” Nhờ việc linh hướng, chúng ta sẽ có cơ hội thuận lợi để nhận diện các nguyên nhân tội lỗi, và có như thế chúng ta mới có thể chữa trị tận gốc, ngõ hầu đi xa hơn và vững hơn trong đường lối của Chúa, tức là trở nên con người mới, con người thuộc về Chúa Kitô mỗi ngày một thành toàn hơn. Có thể xét mình qua các mối tương quan: với Chúa, với tha nhân, với bản thân.

B.VII.1b Diệt trừ tính xấu chủ đạo và thực tập nhân đức đối nghịch:

Con người thật của ta có những tính tốt, mà cũng có nhiều khuynh hướng và tập quán xấu. Muốn bài trừ tận tuyệt tính xấu, ta phải luyện tập nhân đức đối lập. Thí dụ: người nóng tính cần luyện tập nhân đức hiền lành, người nhút nhát phải tập đức can đảm, người ham muốn sắc dục phải tập đức khiết tịnh…. Ghi ra các tính xấu hay mắc phải để cố gắng tìm ra nguyên nhân hay tìm ra tính xấu chủ đạo là tính xấu mạnh nhất (thường ẩn kín, nhưng điều động những tính xấu khác). Về nhân đức cần thực tập, cần có những nghiên cứu thêm, tìm hiểu sâu xa nhân đức này để biết và yêu mến, đồng thời tìm ra những phương thế cụ thể trong luyện tập.

B.VII.1c Độc thân khiết tịnh (trưởng thành nhân bản: ứng xử, tình cảm và giới tính)

Tông Huấn Pastores Dabo Vobis số 29 đã khẳng định thật rõ: “Chức linh mục chỉ được phong ban cho những người đã lãnh nhận từ Thiên Chúa hồng ân có được ơn gọi sống tinh khiết trong bậc sống độc thân.” Trong thế giới đề cao hưởng thụ hôm nay, “độc thân khiết tịnh” đang là một thách đố thật lớn cho các linh mục và các chủng sinh. Về vấn đề này, cha linh hướng là một người hướng dẫn, một người bạn thật quí giá. Hãy tin tưởng, trình bày và bàn hỏi với ngài ngay từ lúc đầu, khi “cảm thấy có vấn đề.”

Đừng để đến khi “quá trễ”, “lửa gần rơm lâu ngày cũng cháy”, cháy rồi mới trình bày. Các vấn đề nổi cộm hiện nay: Lạm dụng tình dục trẻ em, Lạm dụng tình dục phụ nữ trưởng thành (đĩ đực, Giuse ở Ai cập), “Sinh viên tầm gửi,” Đồng tính luyến ái, Thủ dâm…

Chọn ý hướng dâng ngày cụ thể: mỗi ngày hoặc mỗi tuần một ý hướng. Ghi lại những khám phá thêm qua học hỏi, qua gương sáng, qua những cảm nhận về Thánh lễ (ví dụ: một lời nào đó trong Phụng vụ Lời Chúa, trong Kinh Nguyện Thánh Thể, chuẩn bị dâng lễ hay cám ơn sau rước lễ…). Chọn cho mình một cách lần chuỗi Mân Côi (những ý chỉ cầu nguyện, tìm những tài liệu hướng dẫn…). Coi việc sống Mầu Nhiệm Thánh Thể, sùng kính Mẹ Maria và Thập giá là phương thế nâng đỡ và bảo đảm trung thành cho đời sống và sứ vụ chủng sinh hôm nay, và linh mục ngày mai.

Trao đổi với cha linh hướng để có sách thiêng liêng thích hợp mà đọc. Ghi lại trong khung này: tên sách - tác giả - chủ đề đã đọc trong tháng. Tập ghi footnotes và bibliography. Ghi tóm tắt những cảm nghĩ, những khám phá giúp ích cho đời sống thiêng liêng… Đừng quan niệm môn Tu đức như đứng tách biệt với các môn học khác. Để nuôi dưỡng đời sống nội tâm và lớn lên trong đời sống thiêng liêng, ứng sinh phải được giúp cầu nguyện và chiêm ngắm trong và qua các môn học. Tu đức không phải là một môn học thuần túy lý thuyết, mà là một cuộc sống luôn được chỉnh sửa, canh tân và biến đổi, với tác động của Chúa Thánh Thần.

“Hãy tự biết mình” – “Xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con.” Muốn thế, cần có sự xét mình mỗi ngày. Trung thành như thế nào? Anh đã dùng cách nào để xét mình? Để viết nhật ký đạo đức? Những khó khăn trong khi xét mình, khi viết nhật ký đạo đức, khi tĩnh tâm? Những ích lợi nhận thấy được.

· Đặt Chúa Giêsu trước mắt (thờ lạy), nghĩa là chăm nhìn Chúa trong Phúc Âm, xem việc Chúa làm, lời Chúa giảng dạy, thái độ và tâm tình của Chúa;

· Đặt Chúa Giêsu trong tim (hiệp thông) nghĩa là yêu mến Chúa và yêu mến như Chúa Giêsu yêu mến, hòa cùng một nhịp tim với Chúa Giêsu;

· Đặt Chúa Giêsu trên bàn tay (hợp tác), nghĩa là hành động bằng một lời dóc lòng cụ thể khả thi để kiểm chứng lại khi xét mình, nỗ lực đem Chúa Giêsu đến cho những người mình gặp gỡ.

Tập viết lại bài nguyện gẫm đã thực hiện, theo phương pháp mà mình đã chọn, để đọc lại hầu nuôi dưỡng đời sống thiêng liêng và trao đổi với vị Linh hướng. Ghi lại những tiến bộ hoặc khó khăn đang gặp đối với việc nguyện gẫm.

Mầu nhiệm Thánh Thể là nguồn suối và chóp đỉnh của đời sống và sứ vụ linh mục. Tập sống thân mật với Chúa Giêsu Thánh Thể, năng viếng Mình Thánh Chúa. Chương trình dành cho Chúa Giêsu Thánh Thể trong tuần (lúc nào? đã làm thế nào?). Viết lại tóm tắt những cảm nhận trong tháng đối với Chúa Giêsu Thánh Thể. “Hỡi những ai vất vả và gánh nặng, hãy đến với Ta, Ta sẽ bổ sức cho, và lòng các con sẽ được bình an.” “Trong khi cầu nguyện, anh em hãy trao trút nỗi lòng của anh em cho Chúa, vì Người hằng thương yêu chăm sóc đến anh em.”

“Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái: đó là mối dây liên kết mọi điều tuyệt hảo” (Col. 3,14). Tình huynh đệ giữa các linh mục là “tình huynh đệ Bí Tích.” Linh mục là “con người của tương quan” (PDV 43): Cuộc sống chung tốt đẹp cần những yếu tố nào? Cuộc sống chung nặng nề là do những nguyên nhân nào? Việc bác ái là một phương thế hữu hiệu giúp “tăng trưởng đời sống thiêng liêng.” Cần có những quyết tâm làm những việc bác ái cụ thể. Nỗ lực làm vô hiệu câu nói chua chát: “Homo homini lupus, mulier mulieri (soror sorori) lupior, sacerdos sacerdoti lupissimus.”

“Ai tuân giữ kỷ luật, kỷ luật sẽ gìn giữ người đó.” Ghi lại những điểm nào về kỷ luật cảm thấy khó giữ và tìm biết nguyên nhân khó khăn? Ghi lại những kinh nghiệm cụ thể về những điểm kỷ luật đã thực hiện tốt?

B.VII.2h Hướng dẫn của Chúa Thánh Thần (những cảm nhận riêng)

Chúa Thánh Thần luôn hoạt động: Ngài sẽ nhắc các con mọi điều Thầy đã dạy các con; Ngài sẽ dạy các con phải nói gì và nói thế nào, và Ngài sẽ nói thay cho các con nữa… Ghi lại những khám phá, những điều đánh động một các đặc biệt (một gương sáng, một câu Phúc âm…)

Hiểu, khám phá, xác tín thêm gì về Ơn gọi Linh Mục Triều. Ước mơ gì? Chuẩn bị thế nào cho đời sống Linh Mục? Khai triển “Mô hình Linh Mục Hôm Nay và Ngày Mai” để phác họa và xây dựng cho chính mình mẫu linh mục mà mình sẽ thực hiện trong tương lai. Nếu tôi làm linh mục, tôi sẽ làm gì để: Dạy giáo lý, giảng.... (sứ vụ Tiên Tri); Tổ chức phụng vụ, lễ sinh, ca đoàn, phòng thánh... (sứ vụ Tư Tế); Điều hành, hướng dẫn cộng đoàn: hội đồng giáo xứ, các đoàn thể, các công việc từ thiện xã hội... (sứ vụ Vương Đế). Hiện nay tôi thấy cần phải chuẩn bị gì để trở thành một “linh mục tốt” như lòng Chúa mong ước?

Chủ động nêu ra các thắc mắc hay vấn đề muốn tìm hiểu thêm, muốn bàn hỏi thêm với cha linh hướng và các nhà đào tạo.

B.VIII. TrẮc NghiỆm Tâm Lý và Phân ĐỊnh Ơn GỌI

B.VIII.1 Đông Lực và Những Giới Hạn

Vì ảnh hưởng của lối sống buông thả luân lý và hưởng thụ khoái lạc, cùng những gương xấu và hậu quả tai hại của lạm dụng tình dục, nhiều người đòi hỏi các ứng sinh ơn gọi phải trải qua những trắc nghiệm tâm lý và tính dục.

Đối với tâm thức của người Việt Nam vốn rất dè dặt, nhất là trong lãnh vực giới tính, việc này rất tế nhị và có nguy cơ tai hại là làm cho người ta bị cám dỗ nói dối, và nếu đã nói dối một lần, họ sẽ có cớ mạnh để tiếp tục nói dối nữa. Vì thế, những trắc nghiệm tâm lý nên chỉ được sử dụng giới hạn thôi, và không được dùng để điều tra lai lịch, moi móc những bí mật sâu kín, hầu đánh giá tính thích hợp toàn diện của ơn gọi ứng sinh.

Tuy nhiên, trắc nghiệm tâm lý ở những giai đoạn khác nhau của cuộc đời vẫn là hữu ích: khả năng và thái độ của ứng sinh có thể được kiểm tra và bất cứ khuyết điểm hay yếu kém tâm lý nào cũng có thể được chữa lành nhờ chữa trị hay tham vấn tâm lý. Nhưng nhà chuyên môn chỉ được phép tìm kiếm và tường trình về những gì mà chính ứng sinh không biết hay không thể diễn tả và giải thích được. Hơn thế nữa, theo Đức Gioan Phaolô II, chúng ta phải quan tâm tới việc đào tạo các chuyên gia tâm lý: ngoài trình độ khoa học cao, họ còn cần có sự hiểu biết đến nơi đến chốn quan điểm Kitô giáo về chức linh mục và đời sống ơn gọi linh mục nữa, hầu cung ứng sự trợ giúp hữu hiệu cho việc hội nhập cần thiết của các chiều kích nhân bản và siêu nhiên.

Đồng ý với quan điểm của Đức Thánh Cha, tiến sĩ Rick Fitzgibbons, chuyên gia tâm thần đề nghị rằng các chuyên gia tâm lý và tâm thần dấn thân cho nhiệm vụ quan trọng đặc biệt là đánh giá các ứng sinh linh mục phải tham dự các chương trình đào tạo trung thành với giáo huấn của Hội Thánh về luân lý tính dục.

B.VIII.2 Tiến Trình

Cơ sở đào tạo sẽ cung ứng cho ứng sinh việc tham vấn cá nhân với một chuyên gia tâm lý/tâm thần. Cuộc đối thoại phải được giữ riêng tư và bí mật. Mỗi cá nhân được tự do gặp chuyên gia tâm lý/tâm thần khi nào tùy ý muốn.

Khuôn khổ căn bản của việc tư vấn là một mô hình trị liệu ngắn, trong đó các kỹ thuật trị liệu tập trung vào các đề tài nổi cộm và những xung đột đã biết. Mục đích là làm cho ứng sinh được tư vấn có khả năng gia tăng các phương tiện có sẵn của mình để hiểu rõ và giải quyết xung đột, đồng thời giúp ứng sinh trở thành người trị liệu cho chính mình, nghĩa là giúp đương sự hội nhập các phương diện của câu chuyện đời, nhân cách và tâm linh của đương sự.

Thỉnh thoảng có những thiếu cân bằng hoá học khiến các cá nhân trải nghiệm sự chán nản và những chán nản này cần được chẩn đoán và chữa trị. Cũng tương tự như thế với một số tình trạng băn khoăn lo lắng. Phải hiểu vai trò chuyên gia tâm lý/tâm thần là trợ giúp ứng sinh hiểu biết toàn diện hơn về nhân cách của mình. Do đó, ứng sinh hoàn toàn tín nhiệm chọn tư vấn với chuyên gia tâm lý/tâm thần được nhà đào tạo đề nghị. Sự tín nhiệm này vẫn còn nguyên vẹn, ngay cả khi nhà đào tạo đề nghị một tư vấn như thế nhằm cho ứng sinh trưởng thành ở mức độ sâu hơn.

B.VIII.3 Trắc Nghiệm Tâm Lý Trong Việc Tuyển Lựa và Đào Tạo Ứng Sinh

Theo bà Gladys A. Sweeney, có những ứng sinh xác tín rằng mình có ơn gọi, nhưng động lực ơn gọi ấy đôi khi đến từ một ước muốn vô thức muốn tránh đời sống vợ chồng hoặc muốn chạy trốn những mối tương quan liên nhân vị. Khoa tâm lý giúp làm sáng tỏ các trở ngại này, và như thế giúp ích rất lớn, không những cho Giáo Hội mà còn cho chính ứng sinh nữa.

Việc sử dụng các phương tiện tâm lý và những cuộc phỏng vấn chẩn đoán làm cho người ta có thể thấy được chướng ngại mang bản chất tâm thần, tình cảm hay cơ chế thể lý đang ngăn cản ứng sinh tự do quyết định về ơn gọi của mình, trong khi đó ơn gọi phải là một quyết định hoàn toàn tự do dựa trên tình yêu.

Việc đào tạo ứng sinh là một công cuộc lâu dài đòi hỏi một mức độ tự xem xét nội tâm và kiểm tra mạnh mẽ về chính bản thân. Trong thời kỳ đào tạo có thể xuất hiện các hiện tượng tâm lý kiểu như nỗi thống khổ, sự lo âu, những lúc căng thẳng, và chúng sẽ được dọn dẹp sáng sủa nhờ việc linh hướng. Cũng có những trường hợp phải kêu gọi đến sự giúp đỡ của các khoa học tâm lý. Trong trường hợp này, việc tham khảo một chuyên gia tâm lý có thể cứu vãn được ơn gọi.

Một chuyên gia tâm lý có phẩm chất tốt là một nhà tâm lý học biết thấu đáo về những phát minh mới nhất của khoa học, đồng thời phải hiểu rõ viễn ảnh toàn tiện của chiều kích siêu nhiên của ơn gọi. Có thể rằng những thời kỳ lo âu hay chán nản không phải là phản ánh của tình trạng rối loạn chức năng tâm lý, nhưng đó là biểu hiện của giai đoạn nhất thời của đời sống thiêng liêng, như “đêm tối của linh hồn.” Trong trường hợp này, một khi giai đoạn ấy kết thúc, đương sự sẽ ở trong mức độ đời sống thiêng liêng cao hơn.

Nếu một chuyên gia tâm lý không hiểu biết gì về những phương diện siêu nhiên của ơn gọi, mà chỉ thấy đó là những rối loạn chức năng tâm lý, thì chuyên gia tâm lý ấy đã làm điều xấu hơn điều tốt, vì đã cản trở sự phát triển đời sống thiêng liêng của ứng sinh. Trái lại, nếu đó chỉ là một vấn đề tâm lý thì thật là sai lầm khi coi nó như một vấn đề thiêng liêng. Vì thế, các chuyên gia tâm lý được đào tạo kỹ lưỡng về trình độ tri thức và thiêng liêng có thể giúp ích rất nhiều, không những trong việc tuyển chọn mà còn đào tạo ứng sinh linh mục nữa.

Một cái nhìn toàn diện về con người là một cái nhìn bao gồm mọi khía cạnh: tâm lý, thiêng liêng và luân lý. Những ai có vấn đề về tâm lý thường có khuynh hướng quyết định một cách thiếu khôn ngoan, đi ngược với bản tính nhân loại, và đôi khi còn theo cách vô luân nữa. Trong trường hợp này, khoa tâm lý học phải can thiệp để giải thoát ý chí hầu ứng sinh có thể thấy được các trạng huống cách khách quan, phân biệt cách khôn ngoan việc phải làm và làm trong đường lối luân lý và nhân đức. Bấy giờ, khoa tâm lý phục vụ sự thật, và giúp “uốn cho ngay đường của Chúa” hầu con người biết chọn điều thiện.

B.VIII.4 Liên Quan Đến Độc Thân Thánh Hiến

Cần phải cẩn trọng và khôn ngoan giải thích cách đầy đủ cho ứng sinh biết đời sống tu trì và độc thân thánh hiến đích thực là gì, để ứng sinh hiểu được mục đích của việc đào tạo và cộng tác cách tốt hơn với Chúa Thánh Thần qua vị linh hướng.

Ngay trước khi chịu chức hay tuyên khấn, ứng viên đã phải hiểu đầy đủ và phát triển cách thích hợp động lực tình cảm, tình yêu trưởng thành và nồng nhiệt cho Đức Giêsu, hy vọng sống động vì Nước trời, và lòng nhiệt thành hăng hái giúp tha nhân vào Nước Trời. Ứng sinh phải tiết dục hoàn toàn và sống đức thanh khiết cách bình an, không bị dục vọng thiêu đốt, nhờ đó sẽ được chắc chắn về mặt luân lý trước lời hứa sống độc thân khiết tịnh của mình.

Với một đời sống thiêng liêng trưởng thành, ứng sinh sẽ thấy đời sống độc thân khiết tịnh là quà tặng thiêng liêng của Chúa vì phần rỗi của loài người hơn là một gánh nặng. Do đó, chủ đề giới tính là nhu cầu khẩn cấp trong chương trình đào tạo nhân bản và thiêng liêng cho ứng sinh.

Theo những khám phá mới đây của John Jay College of Criminal Justice thì cơn khủng hoảng trong Giáo Hội là đồng tính luyến ái (phần lớn các nạn nhân không phải là trẻ em). Nỗi cô đơn và thiếu tự tín là nguyên nhân của sự hấp dẫn đồng giới. Nhưng các hấp dẫn này được giải quyết với sự trợ giúp của Chúa. Đức thanh khiết nên được trình bày như một đường lối lành mạnh của cuộc sống. Hỏi ứng sinh xem họ thích người khác giới hay đồng giới thôi thì chưa đủ. Phải giúp ứng sinh nỗ lực đối mặt và giải quyết các xung đột tình cảm của y nhờ tâm lý trị liệu và linh hướng.

Những ứng sinh có các hấp dẫn đồng tính phải trải qua tư vấn và trị liệu tâm lý, và chỉ những ai đã hoàn toàn trị liệu thành công mới được phép tiếp tục. Ứng sinh ấy sẽ không được chịu chức hay khấn cho đến khi các xung đột này được chữa lành và không còn bị coi là đồng tính luyến ái (x. Huấn Thị của Bộ Giáo Dục Công Giáo về đồng tính luyến ái ngày 04-11-2005).

Trong lãnh vực này, các nhà đào tạo có một chương trình rộng lớn và thách thức để phát triển, nhất là làm gương sáng. Gương sáng hiệu quả hơn các thuyết giảng của họ: Ở đâu sự độc thân khiết tịnh được sống cách sung mãn và vui tươi, ở đó đời sống thiêng liêng sẽ được sống cách cao độ. Phải dạy ứng sinh hiểu được ý nghĩa đích thực của đời độc thânkhiết tịnh và hiểu lý do tại sao Hội Thánh đòi hỏi phải sống độc thân khiết tịnh, đồng thời phải học tận dụng các phương tiện nhân bản và siêu nhiên để sống cam kết này cách vui tươi.

Những mối tương quan lành mạnh với cả hai giới làm nên một phần quan trọng trong việc giáo dục và phân định liên quan đến đời sống độc thân khiết tịnh. Các nhà đào tạo đóng vai trò chìa khóa trong việc đào tạo đời sống độc thânkhiết tịnh. Chính họ phải hội nhập tốt lãnh vực giới tính và đời sống độc thân khiết tịnh. Đời sống độc thân khiết tịnh gắn liền với các nhân đức Phúc âm khác là khó nghèo và vâng phục. Vì thế, đào tạo sống đời độc thân khiết tịnh phải đi đôi với đào tạo sống giản dị và vâng lời có trách nhiệm.

Chúng ta có thể kết luận với Đức Gioan Phaolô II: “Bảo đảm tốt nhất của đời sống độc thân nằm ở việc đào tạo đúng đắn và quân bình cho các ứng sinh. Họ được mời gọi tha thiết nắm giữ, với vui mừng và quảng đại, một lối sống khiêm nhường, giản dị và thanh khiết, vốn là nền tảng thực hành của đời sống độc thân khiết tịnh của Hội Thánh” (John Paul II, On Psychology and Candidates for the Priesthood, Vatican 21/2/ 2002).

B.IX.1 Con đường ơn gọi phát sinh từ một cuộc đổi đời
B.IX.1a Trở thành Ứng sinh Linh mục là:

· Chia cắt với cái đi trước, nghĩa là người đang trở thành ứng sinh linh mục từ bỏ một cách sống, một cách hiểu biết đối với Thiên Chúa, với vũ trụ, với chính mình và tha nhân, tức là con người trần thế bấy lâu nay của mình. Thánh Phaolô khuyên “quên hẳn đàng sau, nhắm phía trước mà chạy tới.”

· Mở ra với những gì đang đến, nghĩa là một hiện hữu mới, một ý nghĩa độc đáo và bất ngờ đối với cái đi trước. Như thế, sự trở thành mở đường vào cuộc sống ứng sinh linh mục là một sự xé rách, một thứ cái chết, nhưng rách để lành, chết để sống; đó là một thứ biến đổi một mất một còn.

Dường như có một đổ vỡ giữa người thanh niên và ứng sinh linh mục. Thật thế, khi anh đang bước vào đời ứng sinh linh mục, anh dường như không còn sống như một thanh niên bình thường nữa, mà sống như một con người thiêng liêng, dù vẫn còn có con người trần tục trong chính mình. Tính lưỡng diện này vẫn tồn tại lâu dài, có khi suốt cả cuộc đời nữa, trải qua những chiến đấu, dòn mỏng… với thành công và có khi thất bại nữa: “Ai từng chiến thắng mà không hề chiến bại? Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần? Nhưng đây chưa phải trận sau cùng chiến đấu!” (Nguyễn Thái Học).

Ta có thể nhìn kinh nghiệm đổ vỡ (sự chia cắt và cái chết) nầy qua hình ảnh Abraham cắt đứt mọi mối quan hệ cộng đồng và yêu thương với gia đình, với đồng bào và thiên nhiên, rời bỏ quê hương để đi tìm một quê hương mới, hầu được triển nở thành thủ lãnh / cha một dân tộc. Như thế, hành trình theo ơn gọi bẻ gãy tính thuần nhất của những gì đã nhận lãnh trong cuộc đời, ghi khắc một đổ vỡ và thay đổi các giá trị vốn có.

Ứng sinh không sợ nói lên kinh nghiệm bản thân để mô tả thứ thanh tẩy cần thiết hầu đi vào hành trình thiêng liêng, chuẩn bị tiến tới chức linh mục. Muốn thế, cần có tín nhiệm lẫn nhau thực sự trong việc linh hướng. Cái quan trọng là có nơi mỗi người một biến cố lịch sử đánh dấu thời khắc trở thành ứng sinh linh mục, và thời khắc đó được sống thường xuyên trong tất cả công cuộc tìm kiếm và thực thi thánh ý Chúa: Linh mục sống căn tính linh mục suốt cả đời (x.Biến cố ngã ngựa của Saolô).

Biện chứng pháp dẫn ta từ đối chọi tiền đề – phản đề đến một quan điểm mới (hợp đề). Cũng thế, mỗi một đổ vỡ mở ra một khởi đầu mới: Tiền đề ↔ Phản đề → Hợp đề; Hợp đề này = Tiền đề mới ↔ Phản đề mới → Hợp đề mới = Tiền đề mới ….

Sự kiện người đi tu xem ra hiện hữu tách biệt với người đời khiến người ta than phiền đi tu là cắt khỏi cuộc sống (xuất thế). Nhưng một cách nào đó đời tu đòi lại sự chia tách nầy (nhập thế) và khoảng cách giữa tu và không tu là một dữ kiện có một ý nghĩa hữu lý: sống một cách khác hợp với chọn lựa của đời mình. Đổ vỡ nầy đánh dấu sự khởi đầu của tất cả mọi cuộc đời.

Phải chăng tu và không tu có mâu thuẫn và loại trừ lẫn nhau, và mối tương quan được định nghĩa bằng cái chết? Có thể nói đây là một bạo lực ngọt ngào: giết chết cái chất trần tục trong con người mình, để cuối cùng được sinh ra trong con người tu: “Anh em hãy mặc lấy con người mới đã được Đức Kitô Phục Sinh biến đổi.” “Phàm ai ở trong Đức Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua đi và cái mới đã có đây rồi” (2 Cr 5:17). Trong sự thay đổi đó, tinh thần theo Chúa Kitô là chủ đạo: thay đổi con tim, tâm thức, lối sống và cuộc sống.

Luật của sự sống và sinh trưởng là thay đổi, và mỗi chặng đường sinh trưởng của con người đều được ghi dấu bằng những thay đổi quyết định. Và đó là tiến trình lâu dài của một công cuộc hợp tác đào tạo và tự đào tạo, vừa thần linh vừa nhân loại. Đời sống ơn gọi sẽ theo tiến trình năm bước này:

- Ứng sinh biến đổi và điều chỉnh cuộc sống mình cho phù hợp với đời sống ơn gọi linh mục.

- Ứng sinh kiên trì dấn thân phục vụ Chúa trong tha nhân qua việc chịu chức.

Việc biện phân nghiêm túc sẽ dẫn tới hai kết quả này: Hoặc anh không có ơn gọi: anh nên đổi hướng sống trong bình an, đồng thời bước theo con đường Chúa mời gọi anh đi với can đảm và hạnh phúc; hoặc anh có ơn gọi: anh tiếp tục đi tới với niềm vui tươi, hy vọng và hạnh phúc, mặc dù anh sẽ gặp thấy những khó khăn và đen tối trong cuộc sống lữ hành của anh.

Tuy nhiên, mặc dù anh tự kiểm một cách nghiêm túc, anh vẫn không thể tuyệt đối chắc chắn về ơn gọi của mình. Anh cần được sự linh hướng thích hợp. Sự chấp thuận của Bề Trên Giáo Hội sẽ hoàn tất chọn lựa này và làm cho anh an tâm. Nói cách khác, sự chọn lựa và quyết định với tự do nội tâm của anh (tòa trong) phải được xác lập và công nhận bởi thẩm quyền Giáo Hội (tòa ngoài): Hội đồng Chủng viện bỏ phiếu quyết định (biểu lộ sự kêu gọi của Chúa), có thể được trợ giúp bởi việc tham khảo (lượng định) của Cộng đoàn Dân Chúa.

Muốn cho việc hướng tới đời sống mới này thành công, chúng ta phải đặt mình trong tay Chúa.

Lạy Chúa, Ngài dò xét con và Ngài biết rõ,

Biết cả khi con đứng con ngồi.
Con nghĩ tưởng gì, Ngài thấu suốt từ xa,
Đi lại hay nghỉ ngơi, Chúa đều xem xét,
Mọi nẻo đường con đi, Ngài quen thuộc cả.

Miệng lưỡi con chưa thốt nên lời,
Thì lạy Chúa, Ngài đã am tường hết.
Ngài bao bọc con cả sau lẫn trước,
Bàn tay của Ngài, Ngài đặt lên con.

Kỳ diệu thay, tri thức siêu phàm,
Quá cao vời, con chẳng sao vươn tới!
Đi mãi đâu cho thoát thần trí Ngài,
Ẩn nơi nào cho khuất được Thánh Nhan?

Con có lên trời, Chúa đang ngự đó,
Nằm dưới âm ty, vẫn gặp thấy Ngài.
Dù chắp cánh bay từ phía hừng đông xuất hiện,
Đến ở nơi chân trời góc biển phương tây,
Tại đó cũng tay Ngài đưa dẫn,
Cánh tay hùng mạnh giữ lấy con.

Tv 139, 1-10

Điều mà vị linh hướng khám phá về người thụ hướng ở toà trong sẽ không được tiết lộ ra ở toà ngoài. Dữ kiện này có cùng một qui chế như ấn toà giải tội. Điều này không những để bảo vệ người thụ hướng, mà còn cống hiến cho anh sự tín nhiệm và tin tưởng rằng điều gì anh đã bộc lộ ở tòa trong vẫn được giữ bí mật. Chính niềm tín nhiệm và bảo đảm này mang lại sự chữa lành tận gốc các căn bệnh.

Đào tạo thiêng liêng là công việc của Chúa Thánh Thần và Ngài là vị linh hướng đích thực. Ngài dẫn dắt mỗi một người theo một con đường riêng biệt: đừng tìm cách giống như người khác và cũng đừng bắt người khác giống mình. Mỗi người phải tự khám phá ra con đường Chúa Thánh Thần dẫn dắt mình đi, nhờ vị linh hướng giúp đỡ, vì Ngài dùng người này để dẫn dắt người kia.

Tiến trình đào tạo và tự đào tạo thiêng liêng được đặt dưới sự hướng dẫn trực tiếp và được củng cố bằng các thực hành:

- Bề Trên có những buổi huấn đức thường kỳ và bất thường,

- Ứng sinh luôn được đồng hành và đều đặn linh hướng riêng tư,

- Sự tương tác ảnh hưởng của các nhà đào tạo và nội dung của các môn học giúp suy niệm, cầu nguyện và sống đời sống tu đức.

- Chia sẻ và trợ giúp theo nhóm, dưới sự hướng dẫn của một nhà đào tạo.

Mỗi ứng sinh linh mục buộc phải có một vị linh hướng. Tu sĩ không nhất thiết buộc, nhưng nên có. Ngày nay, vị linh hướng có thể là linh mục, tu sĩ và giáo dân, vì nhiều lý do, miễn là được Chúa Thánh Thần dùng, được đào tạo thích đáng và được thẩm quyền ủy thác. Vị linh hướng chỉ là dụng cụ của Chúa Thánh Thần: ngài hướng dẫn ứng sinh, nhưng chính ngài cũng được hướng dẫn bởi Chúa Thánh Thần và vị đồng hành thiêng liêng của ngài.

Người hướng dẫn phải nỗ lực khám phá ra con đường Chúa Thánh Thần muốn cho người được hướng dẫn của mình, để giúp người đó nhận ra, điều chỉnh và theo sát con đường độc đáo đó, chứ không được áp đặt con đường của mình, dù tốt đến đâu chăng nữa, nhưng không tốt và thích hợp cho người thụ hướng.

Người ta cần có sự tín nhiệm thật sự để bộc lộ hết cho nhau. Sự tín nhiệm nầy đòi hỏi sự hợp tác của cả hai phía, với ơn Chúa, để đi vào thế giới tâm hồn của nhau. Thông thường cần có thời gian cho lòng tín nhiệm triển nở, không thể đốt giai đoạn, áp đặt hay cưỡng bách được. Vậy khi người thụ hướng chưa nói hết được với vị linh hướng những gì cần thiết, phải kể như chưa nói vì chưa tín nhiệm nhau đủ, chứ không phải cố tình giấu giếm. Cả hai đều phải nghĩ như vậy để được bình an tâm hồn, không bị áy náy, mặc cảm “có lỗi” che đậy dối trá. Dĩ nhiên phải khắc phục chấm dứt tình trạng nầy, nếu không thì phải thay đổi người đồng hành, hầu đạt được đúng ý nghĩa và mục đích của việc linh hướng.

Việc linh hướng đòi chuẩn bị nghiêm túc về cả hai. Vị linh hướng sẽ rất an lòng và vui mừng làm linh hướng cho những người chuẩn bị nghiêm túc các vấn đề căn bản hướng về chiều sâu đời tu (cần ghi ra, kẻo quên). Nhưng lại rất ái ngại, lo âu và nặng lòng khi gặp người có vẻ hời hợt, thiếu chuẩn bị, đề cập những cái phụ tùy cho “qua giờ” hơn là đi vào trọng tâm con đường lý tưởng.

Người nghệ sĩ chỉ dùng nguyên vật liệu có sẵn để làm nên tác phẩm nghệ thuật, chứ không sáng tạo ra được nguyên vật liệu, vốn là công việc chỉ thuộc về Đấng Tạo Hóa. Việc linh hướng quả là một nghệ thuật cao hơn nữa: vị linh hướng không lấy cái mình có, nhưng lấy cái của Chúa mà nắn đúc người thụ hướng. Đó là một công cuộc hợp tác hết sức quan trọng, không những giữa hai con người với nhau, mà còn với Chúa, và những người liên hệ khác nữa.

Có rất nhiều khía cạnh và vấn đề cần được đề cập đến trong tiến trình ơn gọi, trong đó có những vấn đề mà chính ứng sinh phải tự mình đối diện, trắc nghiệm bản thân, lượng lấy sức và tự giải quyết.

Chỉ có Chúa Thánh Thần mới biết đầy đủ và có thể biến đổi một con người: “Bất cứ sự thay đổi đích thực và bền lâu nào cũng đều chỉ đến từ Chúa Thánh Thần, Đấng hoạt động trực tiếp trên mỗi người và trong mọi hoàn cảnh.” Nhưng đừng quên yếu tố thời gian: không ai một sớm một chiều mà nên thánh hay thành ác quỷ! Thiên Chúa luôn nhẫn nại hơn con người.

Do đó, ở toà trong, vị linh hướng không chỉ thụ động lắng nghe, song phải sẵn lòng và có khả năng thách đố và đối đầu, khi sự việc đòi hỏi, để giúp ứng sinh trải qua một tiến trình phân định ơn gọi đích thực.

Khi đánh giá ứng sinh, vị linh hướng không bao giờ được lên tiếng để kết án, hay để bảo vệ; song phải im lặng khi hội đồng nói về người thụ hướng của mình, dù tòa ngoài không có được sự hiểu biết chắc chắn như tòa trong về nội tâm ứng sinh. Sự bảo mật này nhằm bảo đảm cho tự do nội tâm của ứng sinh. Nhưng nhờ nghe trong hội đồng những quan điểm khác quan điểm của mình về người thụ hướng, vị linh hướng có được thêm thông tin về những yếu tố khác, nhờ đó ngài sẽ phân định tốt hơn và chọn lựa sự giúp đỡ thích hợp hữu hiệu hơn cho người thụ hướng của mình.

Quyết định tòa ngoài phải được giải thích cho ứng sinh ấy, để anh cố gắng hiểu, chấp nhận quyết định đã được đưa ra, và nỗ lực khắc phục, biến đổi nên tốt. Ở Việt Nam, quyết định xuất tu chịu áp lực và ảnh hưởng sâu xa bởi gia đình, xã hội, cũng như bởi cảm thức xấu hổ, ân nghĩa và tình bạn bè. Thẩm quyền hữu trách nên quan tâm hướng dẫn anh làm một chọn lựa đúng đắn và giúp anh vượt qua các khó khăn ấy.

Mọi người đều biết rằng quyết định dứt khoát của toà trong ăn khớp với lương tâm của ứng sinh. Điều này cần đào tạo một lương tâm trưởng thành và vị linh hướng phải dự phần trong đó. Việc linh hướng và phân định thiêng liêng rất tế nhị và khó khăn đối với con người trong việc đồng hành ứng sinh trên đường tới Chúa. Hoạt động này bao gồm mọi chiều kích của đời sống, nhân bản và thiêng liêng, tự nhiên và siêu nhiên.

Sau khi đã chú ý lắng nghe với biện phân và khiêm tốn, vị linh hướng có thể khám phá được người thụ hướng được Chúa gọi hay không. Nếu có, ngài xác định cho anh tiếp tục đi tới với niềm vui tươi, hy vọng và hạnh phúc, mặc dù anh sẽ gặp thấy những khó khăn và đen tối trong cuộc sống lữ hành của anh. Nếu không, ngài nên gợi ý cho anh đổi hướng sống trong bình an, đồng thời bước theo con đường Chúa mời gọi anh đi với can đảm và hạnh phúc.

Chúa Giêsu là nhà đào tạo và vị linh hướng tuyệt vời: Cây lau đã rạp xuống Ngài không bẻ gãy, tim đèn còn leo lét khói Ngài không dập tắt; nhìn nhận thực tế, nhưng không dừng lại ở thực tế, mà hướng về tương lai được biến đổi tốt đẹp hơn; tha thứ, nhưng vẫn đòi hỏi gắt gao (“tội con đã được tha, hãy đi bằng an và đừng phạm tội nữa”; “Ngươi đã được lành bệnh, đừng phạm tội nữa, kẻo khốn khổ hơn trước); Quên lỗi quá khứ, cư xử như với một con người mới (không có lỗi) và tin tưởng giao trách nhiệm (cho Phêrô: hãy chăn chiên của thầy; cho Madalêna: hãy đi báo với anh em là họ sẽ gặp Thầy ở Galilê), v.v…

Chúa Giêsu kết án tội, chứ không kết án người có tội. Giới biệt phái và luật sĩ nghiêm túc giữ và bảo vệ lề luật đạo đức, nhưng lại luôn chôn cứng và khóa chặt người ta trong lỗi lầm hiện tại và định kiến bất di bất dịch. Họ chỉ thấy tình trạng tội lỗi mà không thấy tình trạng được tha thứ và biến đổi; chỉ thấy tình trạng trước mà không muốn thấy tình trạng sau: “Mỗi vị thánh đều có một quá khứ, và mỗi tội nhân đều có một tương lai.” Đời người là cả một hành trình theo ánh sao đi tìm gặp Chúa, một cuộc gặp gỡ đổi đời, lật sang trang mới: Một linh hồn vươn mình lên được sẽ nâng cả thế giới lên.

Có thể xảy ra trường hợp thiếu hoặc mất tín nhiệm, thì “việc đổi linh hướng là luôn có thể và đôi khi đáng ao ước nữa.” Ứng sinh có thể đề nghị trước. Đôi khi, vị linh hướng sẽ yêu cầu ứng sinh đi linh hướng với người khác, vì nghĩ rằng mình sẽ không thể tiếp tục trách nhiệm ấy được nữa.”

Linh hướng là nghệ thuật của mọi nghệ thuật. Làm sao đi vào thế giới nội tâm của ứng sinh để khám phá được Chúa kêu gọi anh, từ các vấn đề thực tế đời sống của anh trong tương quan với Chúa và tha nhân? Làm sao phân định được điều Chúa nói với ứng sinh qua vị linh hướng? Làm sao giúp ứng sinh quyết định cuộc đời anh với ý thức, hiểu biết, trưởng thành và tự do nội tâm? Làm sao biết được ý Chúa cho vị linh hướng qua ứng sinh được đồng hành?

Linh hướng là một công tác mục vụ đặc biệt nhằm:

- giúp ứng sinh lớn lên trong tương quan với Chúa Cha,

- cởi mở đáp lại Chúa Kitô

- và sẵn sàng để Chúa Thánh Thần hướng dẫn,

- ngõ hầu biết phân định ơn gọi của mình

- và chuẩn bị cho sứ vụ của mình trong Giáo Hội.

Linh hướng là một tiến trình trưởng thành liên nhân vị, qua đó tiếng gọi của Chúa được lắng nghe và đáp lại trong đức tin. Linh hướng nhằm nuôi dưỡng một con tim phân định can đảm đang tìm khám phá để đạt được ý Chúa. Linh hướng trước hết liên hệ với sự trưởng thành toàn diện trong đức tin, trong khi đối mặt kịp thời với các vấn đề và khủng hoảng để kích thích đức tin phát triển. Việc linh hướng sẽ hữu hiệu khi sự trưởng thành được biểu lộ rõ nét trong sự gia tăng tình thương, lòng trung thành và trách nhiệm.

Việc linh hướng cung cấp một bầu khí yêu thương vô điều kiện, là môi trường của bầu khí cầu nguyện. Tiên vàn đó là công việc của Chúa Thánh Thần, và vị linh hướng phải học biết làm cho dễ dàng, chứ không cản trở hoạt động của ơn thánh. Dù có tính cách liên nhân vị, việc linh hướng mang chiều kích cộng đồng và Giáo Hội rất cao. Nó nuôi dưỡng viễn ảnh toàn diện và cánh chung, nội tại lẫn siêu việt.

C.III. Các nguyên tẮc chung

Việc linh hướng thường nhắm đến những mục đích sau:

- Giúp sống tương quan mật thiết với Chúa;

- Giúp trực tiếp thưa chuyện với Chúa và lắng nghe những gì Ngài chỉ dạy;

- Giúp nhận ra và sống những kinh nghiệm thực tế trong tương quan với Thiên Chúa: kinh nghiệm sống đạo đối với việc linh hướng cũng giống như thực phẩm đối với việc nấu nướng;

- Giúp lưu tâm đáp lại tiếng Chúa mời gọi để càng ngày càng sống thân mật với Ngài hơn;

- Giúp biết luôn đặt mình trước mặt Chúa bằng cả con người và trong suốt cuộc đời mình;

- Giúp ý thức trách nhiệm của mình để duy trì và phát huy trong ánh sáng của Chúa Thánh Thần, Ngài vốn là vị linh hướng đích thực;

- Giúp tìm được con đường mà Chúa mời gọi, để chọn lựa phù hợp ý Chúa, với ý thức và tự do nội tâm.

Theo Đức Gioan Phaolô II, ta nên tạo ra thói quen sống thân mật với Chúa Kitô như là người bạn trong mọi chi tiết đời sống mình và sống mầu nhiệm phục sinh của Chúa để biết cách khai tâm cho những người được trao phó cho mình coi sóc (Pastores Dabo Vobis, số 45).

Giai đoạn đào tạo thiêng liêng của Năm Tu Đức là giai đoạn khởi đầu nền tảng, và sẽ được tiếp tục khai triển, đào sâu trong những năm kế tiếp. Giai đoạn này được triển nở qua việc đào sâu và sống linh đạo linh mục triều (nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô để sống hết mình cho Chúa Cha trong sự dẫn dắt và tác động của Chúa Thánh Thần), làm linh hướng, đời sống cầu nguyện và đời sống nội tâm, thông qua việc thực hành hài hoà giữa toà ngoài và toà trong, nhằm giúp ứng sinh có đủ tự do lương tâm trong việc quyết định đời sống ơn gọi của mình.

Tiến trình đào tạo và tự đào tạo thiêng liêng được đặt dưới sự hướng dẫn trực tiếp và được củng cố bằng ba cách thực hành:

- Bề Trên có những buổi huấn đức thường kỳ và bất thường,

- Ứng sinh luôn được đồng hành và đều đặn linh hướng riêng tư,

- Chia sẻ và trợ giúp theo nhóm, dưới sự hướng dẫn của một nhà đào tạo.

Trong tiến trình đào tạo này, việc linh hướng chiếm một chỗ rất quan trọng, nhằm giúp ứng sinh kinh nghiệm về Chúa và sự hiện diện của Ngài, khám phá ra đường lối Chúa kêu gọi và anh đáp lại với tự do nội tâm, dấn thân đi theo và sống tương quan thân mật với Chúa, nhận rõ trách nhiệm của mình và phát triển nó dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần. Hầu hết các văn kiện mới đây viết về việc linh hướng đều nhấn mạnh rằng người thụ hướng phải chủ động trong quan hệ với vị linh hướng. Lịch gặp gỡ và đề tài thảo luận phải đáp ứng được với nhu cầu của người thụ hướng.

Vị linh hướng cũng phải tích cực làm cho việc đào tạo thiêng liêng của người thụ hướng được dễ dàng. Một số linh mục dòng được mời hướng dẫn các kỳ tĩnh tâm thường niên hay các khoá phân định ơn gọi để đảm bảo một sự đánh giá khách quan về mức độ trưởng thành của các ứng sinh.

Cuộc sống nội tâm của ứng sinh cần được cổ vũ nhờ các phương tiện thiêng liêng để thánh hoá bản thân:

- hợp nhất với Chúa Kitô trong mọi trạng huống của cuộc sống;

- sống nhờ hai bàn tiệc Lời Chúa và Thánh Thể, được cử hành trong Thánh Lễ và được sùng kính trong Nhà Tạm;

- tự xét lương tâm hằng ngày;

- đọc sách thiêng liêng để tìm ý Chúa nhờ tác động của Chúa Thánh Thần;

- các dấu chỉ thời đại và các biến cố cuộc sống;

- lòng sùng kính Trinh Nữ Maria, Nữ vương hàng giáo sĩ;

- các cuộc tĩnh tâm và linh hướng;

- và các dạng khẩu nguyện, tâm nguyện và suy nguyện khác.

C.IV. Ba MỐi Tương Quan KHÉP KÍN trong viỆc linh hưỚng: Chúa Thành ThẦn - Ứng Sinh –VỊ linh hưỚng

Chúa Giêsu là vị linh hướng tuyệt vời:

· Ngài nhìn nhận thực tế, nhưng không dừng lại ở thực tế, mà hướng về tương lai được biến đổi tốt đẹp hơn;

· Tha thứ, nhưng vẫn đòi hỏi gắt gao (“tội con đã được tha, hãy đi bằng an và đừng phạm tội nữa”;

· Đòi hỏi sự bền vững: Anh đã được lành bệnh, đừng phạm tội nữa, kẻo khốn khổ hơn trước);

· Quên lỗi quá khứ, cư xử như với một con người mới (không có lỗi) và tin tưởng giao trách nhiệm (hãy chăn chiên của thầy, hãy đi báo với anh em là họ sẽ gặp Thầy ở Galilê), v.v…

· Chúa Giêsu kết án tội, chứ không kết án người có tội.

Giới biệt phái và luật sĩ nghiêm giữ và bảo vệ lề luật đạo đức, nhưng lại luôn chôn cứng và khóa chặt người ta trong lỗi lầm hiện tại và định kiến bất di bất dịch. Họ chỉ thấy tình trạng tội lỗi mà không thấy tình trạng được tha thứ và biến đổi; chỉ thấy tình trạng trước mà không muốn thấy tình trạng sau. Đời người là cả một hành trình theo ánh sao đi tìm gặp Chúa, một cuộc gặp gỡ đổi đời, lật sang trang mới: Một linh hồn vươn mình lên được sẽ nâng cả thế giới lên. Phúc thay ai chọn được vị linh hướng theo mô hình Chúa Giêsu!

Vị linh hướng cần làm quen với những kinh nghiệm năng động trong đời sống thiêng liêng, để tập trung lắng nghe Chúa, và để Chúa Thánh Thần hướng dẫn và nói qua ngài vào những lúc quyết định.

Với một cảm thức trực giác trong đời sống cầu nguyện, ngài cảm nhận được dấu chỉ sự hiện diện của Chúa Thánh Thần trong cuộc đời mình, nhờ đó ngài sẽ là một hiện diện đem lại an tĩnh, tập trung và có thể trở nên gương mẫu cho người thụ hướng.

Mối tương quan với Chúa Thánh Thần giúp ngài duy trì thế quân bình của sức mạnh tâm lý và thiêng liêng cần cho việc linh hướng. Chúa có thể dùng tất cả con người của vị linh hướng để làm cho người thụ hướng tương quan với Chúa.

C.IV.2 Tương Quan Ứng Sinh Với Chúa Thánh Thần

Quan niệm tiên quyết là nhận biết rằng Chúa Thánh Thần là vị linh hướng đích thực.

Ứng sinh được trợ giúp để lớn lên trong tự do nội tâm, phát triển một mối tương quan cá nhân thân mật sâu xa với Chúa, phân định và nhận ra điều gì Chúa mời gọi anh thực hiện trong hoàn cảnh đặc biệt này? Vị linh hướng giúp bằng cách gọi tên những hỗ trợ và cản trở hay chướng ngại đưa tới thân mật với Chúa.

Vai trò của vị linh hướng rất quan trọng. Mỗi ứng sinh phải có vị linh hướng riêng, được chọn trong số các nhà đào tạo nội trú trọn thời gian. Mối tương quan này luôn thuộc về toà trong, nghĩa là tính bí mật luôn được bảo vệ cẩn thận.

Chúa Thánh Thần hướng dẫn mỗi người theo một đường lối rất đặc biệt. Cả vị linh hướng lẫn người thụ hướng đều phải khám phá ra đường lối ấy. Vị linh hướng phải giúp người thụ hướng tự mình khám phá ra đường lối mà Chúa kêu gọi anh và điều chỉnh đời sống anh theo đúng ý Chúa muốn cho anh.

C.IV.3a Về phía Ứng sinh

Về phần mình, ứng sinh được mời gọi chọn cho mình một vị linh hướng, để được giúp nhìn thấy mình rõ ràng hơn, sâu xa hơn, giải thích lòng khao khát Chúa và sự trưởng thành thiêng liêng của anh trong ánh sáng đức tin.

Người thụ hướng sẽ kể lại lịch sử đời anh mà không phê phán, với những yếu tố:

- những người có ảnh hưởng quan trọng trong đời anh,

- các hoạt động anh dấn thân,

- những nơi chốn, biến cố đặc biệt,

- kinh nghiệm thân xác,

- những cảm xúc tái đi tái lại,

- những giấc mơ quan trọng,

- những gợi hứng và những ý tưởng mới,

- những kinh nghiệm tôn giáo và đời sống cầu nguyện.

Ứng sinh sẽ nói cách cởi mở và thành thật, trong sự bộc lộ hổ tương, với lòng quảng đại và can đảm lắng nghe, suy gẫm trong thinh lặng bề trong lẫn bề ngoài, xác tín rằng Chúa Thánh Thần hướng dẫn anh qua vị linh hướng.

Trong quá trình phân định ơn gọi, mối quan tâm của cả hai người, ứng sinh và vị linh hướng, là lợi ích của Hội Thánh. Ứng sinh không quá để tâm đến ý riêng hay ước vọng cá nhân của mình, mà luôn tìm khám phá ý muốn của Chúa cho anh, bằng cách phân tích các khả năng và động lực của anh đối với những kỳ vọng và nhu cầu của Hội Thánh.

C.IV.3b Về phía Vị Linh Hướng

Vị linh hướng phải hiện diện và đồng cảm với người thụ hướng, trong sự bộc lộ hổ tương, chăm chú lắng nghe anh với lòng kiên nhẫn, can đảm và yên lặng; đón nhận câu chuyện cuộc đời anh hay chính con người của anh cách không phê phán, định kiến hay tiên kiến; hỏi những câu hỏi hỗ trợ và đối thoại để khẳng định các giá trị của anh, để biết anh đang ở đâu trên hành trình thiêng liêng, ngõ hầu phân định và xác định con đường Chúa Thánh Thần dẫn dắt anh; cống hiến cho anh những gợi ý suy nghĩ và cầu nguyện.

Vị linh hướng giúp ứng sinh theo đuổi lời mời gọi trở thành môn đệ Đức Giêsu trong Giáo Hội của Ngài. Lời cầu nguyện và đời sống của Hội Thánh cũng là một nguồn đào tạo thiêng liêng cho ứng sinh. Điều kiện căn bản để thành công trong việc linh hướng là tính cởi mở và thành thật của người thụ hướng trong khi đối thoại với vị linh hướng. Người thụ hướng phải mang đến trong tương quan này sự sẵn lòng nói lên sự thật về chính mình, và một sự cởi mở khiến anh trở nên trong suốt.

C.V. TƯƠNG TÁC TÒA TRONG VÀ TÒA NGOÀI

C.V.1. Định Nghĩa

Người ta phân biệt toà trong như nơi phán xử lương tâm của một người và toà ngoài như toà án của cơ chế nhân loại. Trong việc biện phân ơn gọi, “toà” được quan niệm như “quyền” phê phán ơn gọi của một ứng sinh.

Toà Trong nói về việc phán xét trong lương tâm của ứng sinh. Anh quyết định tự trình diện với Hội Thánh để trở thành linh mục, vì anh cảm thấy được Chúa gọi. Theo sự phán đoán của chính mình, anh đánh giá rằng anh có khả năng phục vụ Hội Thánh với tư cách linh mục. Chính anh phân định ơn gọi của anh, dưới sự hướng dẫn của vị linh hướng. Anh phân định về thực tại khách quan của đời sống linh mục và thực tại chủ quan của lời mời gọi cá nhân của anh. Vị linh hướng đi vào trong tiến trình này bằng cách cống hiến ý kiến riêng làm sao ngài kinh nghiệm rằng ứng sinh ấy được Chúa gọi. Ngài có lý mạnh để can thiệp, nếu cảm thấy người thụ hướng đang làm một lầm lỗi nghiêm trọng.

Toà ngoài là phê phán và quyết định của những người đào tạo hơn là của ứng sinh. Đánh giá một ứng sinh có thích hợp với chức vụ và đời sống linh mục hay không là trách nhiệm của Bề Trên và ban đào tạo. Với đánh giá cuối cùng, hội đồng chủng viện sẽ quyết định giới thiệu cho một ứng sinh lên chịu chức hay không.

C.V.2a Khác biệt nhưng bổ túc cho nhau

Điều mà vị linh hướng khám phá về ứng sinh ở toà trong sẽ không được tiết lộ ra ở toà ngoài. Dữ kiện này có cùng một qui chế như ấn toà giải tội. Điều này không chỉ để bảo vệ ứng sinh, mà còn cống hiến cho anh sự tín nhiệm và tin tưởng rằng điều gì anh đã bộc lộ ở tòa trong vẫn được giữ bí mật.

Trong quá trình phân định ơn gọi, ứng sinh tìm khám phá ý muốn của Chúa cho anh, bằng cách phân tích các khả năng và động lực của anh đối với những kỳ vọng và nhu cầu của Hội Thánh. Do đó, ở toà trong, vị linh hướng không chỉ thụ động lắng nghe, song phải sẵn lòng và có khả năng thách đố và đối đầu, khi sự việc đòi hỏi, để giúp ứng sinh trải qua một tiến trình phân định ơn gọi đích thực.

Vị Bề Trên có trách nhiệm hàng đầu ở toà ngoài trong việc đánh giá tính thích hợp của ứng sinh với chức vụ và đời sống linh mục hay không, nên không thể đóng một vai trò nào ở toà trong. Sự hiểu biết có được ở toà ngoài về ứng sinh đều do nhận xét của nhiều nhà đào tạo. Sự hiểu biết này thường có một mức độ chắc chắn khác và ít toàn diện hơn sự chắc chắn có được ở tòa trong.

Tất cả các nhận xét đều nhằm trả lời câu hỏi “Người này có được Chúa kêu gọi không?” Trong khi tìm trả lời câu hỏi này, các nhà đào tạo sẽ thừa nhận với tất cả khiêm tốn rằng Chúa kêu gọi người yếu đuối để làm xấu hổ kẻ hùng mạnh! (x. 1 Cr 1, 26-29), vì không phải Giáo Hội kêu gọi ứng sinh, nhưng là chính Thiên Chúa. Vai trò của Bề Trên và các nhà đào tạo là đánh giá lời kêu gọi ấy và rồi chấp nhận ứng sinh với vui mừng và tạ ơn Thiên Chúa.

C.V.2b Thực hành chuyên biệt

Khi đánh giá ứng sinh, vị linh hướng không bao giờ được lên tiếng để kết án, mà cũng chẳng được lên tiếng để bảo vệ: ngài phải im lặng khi hội đồng chủng viện nói về người thụ hướng của mình. Sự bảo mật này nhằm bảo đảm cho tự do nội tâm của ứng sinh. Nhưng nhờ nghe trong hội đồng những quan điểm khác quan điểm của mình về người thụ hướng, vị linh hướng có được thông tin về những yếu tố khác, nhờ đó ngài sẽ phân định tốt hơn và chọn lựa sự giúp đỡ thích hợp hơn cho người thụ hướng của mình.

Toà ngoài hình thành phán quyết của mình từ sự hiểu biết trong tiến trình đào tạo mỗi ngày, vì cuộc sống hàng ngày mạc khải trọn vẹn con người. Vì thế, cần có sự đồng hành sâu sát qua việc “đích thân kiểm soát bằng sự hiện diện yêu thương phục vụ.” Như thế, toà trong và toà ngoài không đối nghịch, nhưng bổ túc nhau để phục vụ một công việc chung của Hội Thánh.

C.V.2c Giải quyết những khác biệt

Bề Trên và ban đào tạo có thể đã đi tới quyết định rằng một ứng sinh rất xứng đáng và có khả năng theo đuổi việc chuẩn bị chịu chức linh mục, trong khi anh lại nhận thấy rằng cảm thức được gọi của anh là sai lầm và xin rút lui. Trường hợp này, Bề Trên và ban đào tạo chỉ có thể chấp nhận sự chân thành trong nhận định mới của ứng sinh đó, tin tưởng rằng Chúa sẽ sử dụng anh cách tốt nhất cho lợi ích của Giáo Hội.

Trường hợp khác biệt thứ hai không dễ giải quyết: Bề Trên và ban đào tạo đều đồng ý không nên cho một ứng sinh tiếp tục, trong khi đó anh ta lại xác tín rằng anh được Chúa kêu gọi làm linh mục. Quyết định tòa ngoài phải được giải thích thỏa đáng cho ứng sinh ấy, để anh hiểu và chấp nhận quyết định đã được đưa ra. Trường hợp tòa ngoài thấy anh có một điều gì đó không thích hợp nhưng có thể sửa chữa được, thì nên yêu cầu anh ra sống ở ngoài chủng viện cho tới khi vấn đề đã được sửa chữa. Con đường ơn gọi không hoàn toàn đóng lại đối với anh.

Khi toà ngoài quyết định không chấp nhận anh làm ứng sinh nữa thì phải giải thích cho anh cách tế nhị và tình cảm. Ở Việt Nam, nhất là tại Miền Bắc, quyết định rời khỏi đời tu chịu ảnh hưởng sâu xa bởi áp lực của gia đình và của xã hội, cũng như bởi cảm thức xấu hổ, ân nghĩa và tình bạn bè. Chủng viện nên quan tâm hướng dẫn và giúp đỡ anh vượt qua các khó khăn ấy.

Mọi người đều biết rằng quyết định dứt khóat của toà trong ăn khớp với lương tâm của ứng sinh. Điều này cần đào tạo một lương tâm trưởng thành, ngay chính và vị linh hướng phải dự phần quan trọng trong việc đào tạo lương tâm đó. Việc linh hướng và phận định thiêng liêng rất tế nhị và khó khăn đối với con người trong việc đồng hành ứng sinh trên đường tới Chúa. Hoạt động này bao gồm mọi chiều kích của đời sống, nhân bản và thiêng liêng, tự nhiên và siêu nhiên.

C.V.3. Thinh Lặng trong tiến trình Tòa Trong

Thinh lặng biểu lộ rõ nét nơi việc tuân giữ lòng tín cẩn và bí mật của ấn tòa giải tội và việc linh hướng (tòa trong). Càng có thói quen thinh lặng, biết cẩn trọng đắn đo điều mình nói, ta càng có khả năng giữ điều bí mật và bảo đảm lòng tín nhiệm của tha nhân.

Thinh lặng là một thách đố cho bất cứ ai muốn sống thật đầy ý thức, chăm chú, cảnh giác và hoàn toàn hướng về Thiên Chúa. Người có tinh thần siêu nhiên biết tôn trọng lương tâm của người khác, không xía vô cuộc đời người khác và vội vàng phê phán kết án; nhưng tuyệt đối tin tưởng giao phó cho Thiên Chúa, xác tín rằng lời đánh giá cuối cùng thuộc về Ngài:

“Thế mà chúng tôi nghe nói: trong anh em có một số người sống vô kỷ luật, chẳng làm việc gì, mà việc gì cũng xen vào. Nhân danh Chúa Giê-su Ki-tô, chúng tôi truyền dạy và khuyên nhủ những người ấy hãy ở yên mà làm việc, để có của nuôi thân. Phần anh em, hãy làm việc thiện, đừng sờn lòng nản chí!” (2 Tx 3,11-13).

C.VI. SỰ CẦN THIẾT VÀ GIÁ TRỊ CỦA Thinh LẶng

C.VI.1. Điều Kiện Thiết Yếu Cho Đời Sống Nội Tâm

Sự thing lặng không thể bị chia tách bên ngoài và bên trong được. Thinh lặng bên ngoài vừa là hy sinh hãm mình vừa là phương tiện bảo đảm sự yên tĩnh của tâm hồn, để hồi tâm và sống thân mật với Thiên Chúa. Thinh lặng là bầu khí thiêng liêng và sống còn để cảm nhận sự hiện diện của Thiên Chúa. Nhờ thinh lặng, con người biết chỗ của mình trước mặt Chúa, đồng thời tỏ lộ lòng khiêm tốn và khả năng lắng nghe khi Chúa nói.

Nhờ thinh lặng của thân xác, trí óc và con tim, con người mới có thể đạt tới sự hiệp nhất và hiệp thông với Chúa: “Hãy lặng thinh và hãy biết rằng Ta là Thiên Chúa” (Tv 46, 10). Thinh lặng này không phải là một không gian trống rỗng, bởi vì Thiên Chúa luôn có đó để lấp đầy. Nhiệm vụ quan trọng nhất là phải ý thức rằng ta luôn ở trong sự hiện diện của Chúa và không thể tách khỏi Ngài.

C.VI.1b Thách Đố của Thinh Lặng

Thinh lặng là một trong những thách đố lớn: Người này tìm kiếm thinh lặng, kẻ khác lại làm mọi cách để tránh nó. Nhưng thinh lặng hỗ trợ lời nói, chuẩn bị lời nói và làm cho lời nói nên phong phú. Ngôi Lời, chìm sâu trong mầu nhiệm lặng thinh của Thiên Chúa để bộc lộ và thông truyền Thiên Chúa cho con người.

Thinh lặng, nội tâm lẫn bên ngoài, là bầu khí đúng đắn của việc giáo dục toàn diện: Chủng viện phải là nơi của thinh lặng, là nhà cầu nguyện, nơi đó Chúa tiếp tục qui tụ các môn đệ riêng ra, để họ sống cái kinh nghiệm mạnh mẽ của sự gặp gỡ và chiêm niệm.”

C.VI.2. Những hỗ trợ của Thinh Lặng

Thinh lặng luôn là một phần của việc thờ phượng. Phụng vụ cung cấp nhiều cơ hội để thinh lặng: Ngưng nghỉ một khoảng thời gian thích hợp sau mỗi bài đọc; nghỉ chốc lát để suy niệm sau bài giảng, hay sau lời kêu mời “chúng ta dâng lời cầu nguyện.” Sau hiệp lễ, nên dành một thời gian thinh lặng để thờ lạy và tạ ơn Chúa.

Phụng vụ các Giờ Kinh cũng cho nhiều dịp để thinh lặng: Sau vinh tụng ca và trước điệp ca của thánh vịnh kế tiếp, một chút ngưng nghỉ để cộng đoàn suy niệm về thánh vị đó; sau bài đọc Lời Chúa và trước xướng đáp, một lúc thinh lặng hợp lý để suy niệm.

C.VI.2b Thinh Lặng Trong Nhà

Mọi người đều phải cẩn trọng để khỏi làm xáo trộn sự thinh lặng của người khác. Radio, máy nghe băng, Tivi, âm lượng trao đổi… phải được kiềm chế và điều chỉnh để bảo vệ bầu khí chiêm niệm, vốn phù hợp cho đời sống cầu nguyện và học tập. Không đòi phải thinh lặng tuyệt đối, nhưng cuộc trao đổi phải được giữ ở mức tối thiểu.

C.VI.2c Thinh Lặng Cấm Phòng hay Tĩnh Tâm

Các cuộc tĩnh tâm bồi dưỡng thiêng liêng là những cơ hội khả dĩ để trải nghiệm sự thinh lặng, tìm lại nguồn năng lượng cho đời sống cầu nguyện và đức tin, cũng còn là dịp để lấy lại sức lực cho thể xác, trí khôn và linh hồn. Người tĩnh tâm được khuyến khích loại bỏ những mối bận tâm làm mất sự thinh lặng bề ngoài như báo chí, truyền thanh, truyền hình… Càng đi vào thinh lặng và thăng tiến đời sống chiêm niệm, chúng ta càng có thể lắng nghe tiếng Chúa với những âm thanh khác nhau và mới lạ.

C.VII. NỘi Dung & TiẾn Trình GẶp Linh HưỚng

1. Lắng Nghe

Khi người thụ hướng bộc lộ câu chuyện đời chị cho vị linh hướng, chị cảm nhận tương quan của chị với Thiên Chúa nơi Đức Kitô được mở ra và phát triển. Vị linh hướng lắng nghe câu chuyện của chị, tìm giúp chị hiểu và làm sáng tỏ điều Thiên Chúa đang chất vấn chị.

2. Chú Tâm vào Hình Ảnh Thiên Chúa

Mô hình và định hướng đời sống thiêng liêng của một người được tác động sâu xa bởi hình ảnh mà người ấy có về Thiên Chúa. Kinh Thánh mạc khải cho chúng ta một Thiên Chúa là Cha của Đức Giêsu và của cộng đoàn Giáo Hội. Vị linh hướng giúp ứng sinh trong nhiệm vụ căn bản này.

3. Giúp Làm Sáng Tỏ Kinh Nghiệm

Vị linh hướng giúp ứng sinh suy nghĩ và khám phá chiều kích tôn giáo trong những kinh nghiệm đa dạng của chị, nhận biết sự hiện diện và tiếng nói của Thiên Chúa trong những kinh nghiệm ấy.

4. Nhận Ra và Làm Sáng Tỏ Hệ Thống Giá Trị

Người thụ hướng ra sức làm việc để lớn lên trong tương quan với Chúa và với tha nhân. Những chủ đề quan trọng trong cuộc đối thoại là viễn ảnh và các giá trị Tin Mừng mà người thụ hướng muốn thủ đắc: vâng phục, thanh khiết của tình yêu độc thân, quan tâm tới công bằng xã hội như một chiều kích của việc rao giảng Tin Mừng.

5. Khẳng Định Và Thách Đố

Vị linh hướng khẳng định và giúp người thụ hướng dùng tài năng Chúa ban để phục vụ Chúa và tha nhân. Ngài cũng giúp chị chấp nhận những thách đố của lòng tốt của Chúa và làm cho người ta nhận biết lòng tốt ấy.

6. Giáo Huấn Và Hội Nhập

Vị linh hướng chỉ dạy và giúp người thụ hướng hội nhập các yếu tố khác nhau trong cuộc đời chị quanh một trung tâm là chính Thiên Chúa.

7. Trách Nhiệm

Vị linh hướng giúp người thụ hướng tránh những sai lầm trong việc tự đánh giá và giữ một thái độ tập trung vào Chúa ở giữa bao nhiêu công việc hàng ngày và những mối tương quan đa dạng.

8. Trợ Giúp Trong Lúc Khó Khăn

Mối đe doạ lúc nào cũng có mặt trong hành trình thiêng liêng của chúng ta. Việc linh hướng có thể cung cấp phương tiện để thấy chính mình qua các giai đoạn chiến đấu trong suốt con đường.

9. Cầu Nguyện

Cầu nguyện là suối nguồn và diễn tả mối tương quan của chúng ta với Chúa.

C.viii. TIẾN TRÌNH VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ CUỐI CÙNG VÀ GỌI CHỊU CHỨC

“Họ phải được thử thách trước đã, rồi mới được thi hành chức vụ…” ( 1 Tm 3: 10)

Việc đào tạo linh mục phải theo tiến trình bốn chiều kích căn bản: nhân bản, thiêng liêng, tri thức và mục vụ. Việc đào tạo này nhằm giúp ứng sinh trưởng thành và cung cấp một đánh giá xác thực và hữu ích cho việc Đấng Bản Quyền gọi ứng sinh lên chịu chức linh mục.

Mục đích của việc Hội đồng Chủng viện nhận xét hàng năm là để giúp ứng sinh tự suy nghĩ và đánh giá, nhờ đó, trong cái nhìn xác thực về đời mình, anh có thể thấy những gì cần phải thay đổi và lên kế hoạch cụ thể để việc thay đổi ấy được hiệu quả.

Đức Gioan Phaolô II đề cao: Tính thích hợp của ứng sinh, trên hết, nhắm đến tinh thần cầu nguyện, sự thấm nhuần sâu xa giáo lý đức tin, khả năng sống tình huynh đệ và khả năng sống đời độc thân linh mục. Vì thế, bên cạnh các nhận xét của ban đào tạo, người ta cũng mong muốn có sự tham khảo các bạn đồng môn, và những người ứng sinh thi hành sứ vụ (tham khảo thôi, chứ không có giá trị quyết định). Mọi người phải tôn trọng chặt chẽ phận vụ của toà trong và toà ngoài. Các giá trị và kỹ năng đánh giá dựa trên giáo huấn của Hội Thánh và chương trình đào tạo của Chủng viện.

Hội đồng Chủng viện và tất cả các nhà đào tạo cố gắng hiểu biết đầy đủ về từng ứng sinh để giáo dục anh và giúp anh phát huy nỗ lực tự đào tạo của anh. Các ngài góp phần vào công việc chung của Giáo Hội bằng việc đánh giá cuối cùng và giới thiệu ứng sinh lên chịu chức linh mục.

Việc đánh giá này nhấn mạnh những lãnh vực chủ yếu:

- Trưởng thành toàn diện: thể lý cũng như tâm lý, tình cảm;

- Trưởng thành thiêng liêng được diễn tả bởi cam kết dấn thân cầu nguyện và sống mật thiết với Chúa Kitô, siêng năng lãnh nhận các bí tích;

- Hiểu biết đầy đủ về chức linh mục và chấp nhận giáo huấn của Hội Thánh về đức tin và luân lý;

- Sẵn sàng chấp nhận cuộc sống bất định của kẻ được sai đi (tới nơi không muốn, ở với người không ưa và làm việc không thích);

- Sẵn sàng chấp nhận trách nhiệm tiếp tục được đào tạo và tự đào tạo;

- v.v...

Khoa tâm lý giáo dục đương thời cung cấp nhiều kỹ thuật để đánh giá cách thích hợp hơn sự phát triển thực sự của ứng sinh.

Vì bí mật của việc linh hướng, vị linh hướng bị ràng buộc bởi toà trong và do đó, không được bàn cãi khi đánh giá và nhận xét về tính thích hợp của ứng sinh trong việc chịu chức. Còn các vị khác đã tương tác làm việc với ứng sinh cách công khai ở toà ngoài buộc tham dự tiến trình đánh giá này: không những cho biết thái độ ứng xử bên ngoài của ứng sinh (những gì anh nói và làm, cũng như đạt được những kiến thức đòi hỏi), mà còn đánh giá tính thích hợp của việc anh chịu chức linh mục, vì đó là trách nhiệm đã được trao phó cho các ngài.

Là những thừa tác viên hợp luật của Hội Thánh được trao trách nhiệm phán đoán tính thích hợp của các ứng sinh, Hội đồng chủng viện bỏ phiếu trong buổi đánh giá cuối cùng. Phiếu bầu có nhiều loại: khẳng định, khẳng định có ghi chú, tiêu cực và loại. Khẳng định có ghi chú nghĩa là còn có khiếm khuyết cần phải sửa chữa và trau dồi thêm, nghĩa là bị dừng lại chưa cho chịu chức. Nếu là phiếu loại thì nên giải thích đầy đủ. Nên nhắm giáo dục hơn là loại bỏ: Mỗi vị thánh đều có một quá khứ, và mỗi tội nhân đều có một tương lai. Giáo dục nhắm biến đổi người xấu thành người tốt và người tốt thành người tốt hơn, phó thác cho quyền năng của ơn Chúa. Đối với con người thì không thể, nhưng với Thiên Chúa thì mọi sự đều có thể.

Các ứng sinh cũng phải được biết về những lầm lỗi của mình, đặc biệt là những lầm lỗi quan trọng; được phép giải thích và biện hộ lý do của mình (x. Cv 25,16); cũng cần có thời gian và cơ hội để thực hiện sự hoán cải cần thiết. Đây là mệnh lệnh của Tin Mừng đối với việc tha thứ và biến đổi. Điều mà tổ tiên người Việt Nam quan tâm là “làm người, không ai thoát khỏi lầm lỗi; có lầm lỗi thì phải sửa mình; và khi đã sửa rồi thì không còn lầm lỗi nữa.”

Tin Mừng chứng tỏ nhiều tội nhân trở thành thánh nhân nhờ sự trợ giúp quyền năng của ân sủng Thiên Chúa (Ga 8,7). Đây là tình yêu thương xót của Chúa (Mt 9,12-13). Trên thực tế, những người đã hoán cải mà có lòng khiêm tốn còn tốt hơn những ai không hề có lỗi lầm nào đáng kể, mà mắc phải chứng kiêu hãnh và tự phụ.

Mọi nỗ lực và sự quan tâm đặc biệt đối với việc đào tạo là nhằm cung cấp cho các ứng sinh những phương tiện để biện phân ơn gọi của mình, để họ thu thập được kiến thức, thái độ và những kỹ năng cần thiết cho một linh mục tốt, trong niềm tin tưởng rằng Thiên Chúa sẽ hoàn tất công việc quan trọng này của Hội Thánh bằng những ơn huệ của Chúa Thánh Thần.

Nhưng trong sự cảm thông với Giáo Hội, việc đánh giá không dừng lại ở đó, mà còn quan tâm đến các khuynh hướng đặc biệt, những khả năng và đức tính của ứng sinh nữa, ngõ hầu giúp Bề Trên “dùng” và bổ nhiệm anh phù hợp với các ân huệ Chúa ban cho anh và các nhu cầu của Giáo Hội địa phương. Ban đào tạo cũng có thể gợi ý và đề nghị cho phép một số ứng sinh đẩy xa việc học hơn nữa hầu có thể cống hiến cho Giáo Hội những nhà đào tạo tương lai bén nhạy với các nhu cầu thiêng liêng hiện nay, bởi vì không phải bất cứ ai cũng có thể trở thành nhà đào tạo, nhất là linh hướng. Đây là sự chuẩn bị nhân sự thích hợp. Vì sự sống còn và phát triển Giáo Hội, Bề Trên nên chọn những linh mục ưu tú để được huấn luyện thành các nhà đào tạo tương lai. Ai được chọn thì phải sẵn sàng “trả lại” cả vốn lẫn lãi nén bạc Chúa đã trao cho.

(Hát Chúa cất tiếng gọi con)

Trong việc biện phân ơn gọi của một ứng sinh, phải phân biệt hai yếu tố lòng ước muốn và tính thích hợp. Lòng ước muốn thuộc bình diện tình cảm, trong khi sự thích hợp đòi hỏi phẩm chất và khả năng. Một thanh niên có thể rất muốn trở thành linh mục, nhưng anh lại không đủ phẩm chất và khả năng khiến anh có thể làm một linh mục xứng đáng. Vì thế, toà ngoài phải phán đoán tính thích hợp này, ngõ hầu đón nhận hay từ chối một ứng sinh.

Còn ở toà trong, lòng ước muốn phải được vị linh hướng xét xem có phù hợp với ước muốn của Chúa Thánh Thần không. Việc này giao phó ứng sinh cho hoạt động của Chúa Thánh Thần, và sự tiếp nhận lắng nghe những gì được nói với anh ở toà ngoài. Toà ngoài cũng phải tìm biết những dấu chỉ của hoạt động của Chúa Thánh Thần trong đời sống của ứng sinh.

Ứng sinh nào bị phát hiện là không thích hợp, vì khiếm khuyết thể lý, quân bình tâm lý hay luân lý, thì nên nhanh chóng đưa anh ra khỏi con đường theo đuổi ơn gọi. Cả hai phía, các nhà đào tạo và ứng sinh, không được phép nuôi dưỡng những hy vọng hảo huyền và những ảo tưởng nguy hiểm. Cũng không ai được tự phụ rằng ơn thánh sẽ thay thế cho những khiếm khuyết tự nhiên.

Tuy nhiên, người ta sẽ cho ứng sinh không thích hợp ra đi một cách tôn trọng, bằng cách nhấn mạnh về sự không thích hợp với đời sống và sứ vụ linh mục hơn là những khiếm khuyết hay lỗi lầm, làm tổn thương nhân phẩm và danh dự của họ. Các cựu ứng sinh nầy cũng là kho tàng của Giáo Hội, họ sẽ hỗ trợ, cộng tác vào công cuộc đào tạo các ứng sinh cách này hay cách khác.

Không phải tất cả những ai vào Chủng viện đều nhất thiết trở thành linh mục: Chúa gọi thì nhiều, nhưng chọn thì ít. Người nào không thích hợp với đời sống linh mục sẽ được gợi ý cho một cuộc sống mới, trong niềm tin tưởng rằng Chúa sẽ dùng anh cách tốt đẹp cho lợi ích của Giáo Hội, đền đáp những gì anh đã lãnh nhận từ Chúa và Giáo Hội của Ngài, qua những năm tháng được đào tạo trong Chủng viện. Hãy tạo cơ hội cho họ góp phần cách tích cực và hữu hiệu vào đời sống và sứ mệnh của Giáo Hội, về nhân lực cũng như vật lực.

Vậy vấn đề quan trọng là giúp ứng sinh CHỌN LỰA LÀM SAO CHO ĐÚNG con đường ơn gọi của mình? Có thể nói một cách chính xác là cả ứng sinh lẫn các nhà đào tạo đều phải xem xét từng ứng sinh có thực sự thích và hợp với chức vụ và đời sống linh mục không.

Trong bất cứ chọn lựa nào cho suốt cuộc đời, chúng ta phải làm nổi bật hai yếu tố quan trọng THÍCH và HỢP. Thích là ý muốn chủ quan nói lên hứng thú và nguyện vọng, ước mơ. Hợp là yêu cầu khách quan đòi hỏi năng lực và phẩm chất, để có thể theo đuổi suốt cuộc đời lựa chọn hôm nay. Nhưng Thích và Hợp có những mức độ khác nhau liên quan đến chọn lựa của ta, được mô tả như sau:

Th Thích/Hợp	Không thích	Thích ít	Thích vừa	Rất thích
Không hợp	1	2	3	4
Tg đối hợp	5	6	7	8
Rất hợp	9	10	11	12

Các ô từ 1-12 biểu thị các mức độ thích và hợp, đồng thời xác định sự lựa chọn:

- Nếu vô tình hay buộc lòng chọn các ô 1 2 3 4 5 6 và 9 thì đó là quyết định sai lầm có ảnh hưởng xấu đến tương lai cuộc đời.

- Nếu phải chấp nhận số 7 và 10 thì chọn lựa đó có thể được với nỗ lực bản thân rất lớn.

- Chọn số 8 và 11 là chọn lựa tương đối ổn định, có khả năng hoàn thiện với cố gắng liên lĩ. Đa số ở vào trường hợp này.

- Chỉ chọn cái ta thích và hợp với ta. Đó là một quyết định không lầm lẫn.

Thích thuộc lãnh vực tình cảm. Có những sở thích nhất thời, không ổn định, theo phong trào: đừng nghĩ đó là hứng thú có thật hay một khát vọng đã được tôi luyện qua nhiều năm tháng, có khả năng kích thích và thôi thúc thực hiện bền bĩ.

Hợp thuộc lãnh vực phẩm chất và năng lực. Cần phải biết chính mình, xem phẩm chất và năng lực của mình có phù hợp với con đường mình muốn dấn thân vào không? Tự mình có thể ngộ nhận, nên ta cần có sự giúp đỡ chuyên môn của khải đạo, linh hướng, cố vấn tâm lý, trắc nghiệm hướng nghiệp…

Có thể xảy ra trường hợp thiếu hoặc mất tín nhiệm, thì “việc thay đổi linh hướng là luôn có thể và đôi khi đáng ao ước nữa.” Ứng sinh có thể đề nghị trước. Đôi khi, vị linh hướng sẽ yêu cầu ứng sinh đi linh hướng với người khác, bởi vì ngài nghĩ rằng ngài sẽ không thể tiếp tục trách nhiệm ấy nữa.”

Vì lợi ích của người thụ hướng, những nguyên tắc sau đây giúp anh phân định xem có nên tiếp tục hay không gặp một vị linh hướng cá biệt. Anh thẳng thắn xem xét các động lực khiến anh muốn thay đổi vị linh hướng của anh:

- Có phải do mâu thuẫn cá nhân?

- Có phải anh muốn thoát khỏi bị thách đố?

- Có phải anh đang phóng chiếu những tính tiêu cực như hách dịch, vô cảm, thiếu thông cảm và hiểu biết lên vị linh hướng của anh?

- Có những mong đợi không thực tiễn chăng?

- Có phải vì vị linh hướng từ chối cung cấp thêm ảo tưởng cho anh?

- Anh cần tranh luận với vị linh hướng về những khó khăn mà anh đang trải nghiệm trong giao tế?

- Anh có tiếp tục nhận được ích lợi thiêng liêng từ việc hướng dẫn này không?

- Có vị linh hướng khác mà anh bị lôi cuốn chăng?

- Đâu là những lý do khác nữa?

Người thụ hướng cần phải có đủ thời gian để suy nghĩ về toàn bộ vấn đề trước khi đưa ra một quyết định. Anh không nên vội vả, nhưng nên bàn hỏi vấn đề này với một người trung lập.

- Có phải đó là sự chấm dứt tự nhiên, vì sự hướng dẫn tìm kiếm đã được thực hiện?

- Liệu đây có phải là thời gian để thay đổi vì hoàn cảnh của anh hay của vị linh hướng, hoặc của cả hai? Do thay đổi sự bổ nhiệm, chuyển sang giai đoạn huấn luyện khác? Hay còn những việc khác xem ra gặp phải trên đường tương quan linh hướng như: lòng tín nhiệm, hấp dẫn giới tính, đổ vỡ giá trị?

C.XI. VỊ LINH HƯỚNG TỐT

Theo Mẹ Têrêsa Avila, một vị linh hướng tốt phải được đào tạo kỹ lưỡng và thành thạo, với nền đào tạo vững chắc về thần học và kinh nghiệm cầu nguyện cao (cầu nguyện yên tĩnh, cầu nguyện nhiệm hiệp), bởi vì mẹ đã phải đau khổ rất nhiều trong tay những người học hành nửa vời.

Vị linh hướng phải có kiến thức vững chắc về thần học, về linh đạo và về Kinh Thánh, một ít hiểu biết căn bản về kỹ năng tư vấn, quen thuộc các vấn đề tâm lý và tâm thần. Vị linh hướng nên có cái nhìn quân bình trong kinh nghiệm cầu nguyện và ý thức rằng chán nản trong cầu nguyện là có thể có, đồng thời nên biết phân biệt các an ủi và chán nản từ các kinh nghiệm đích thực về Chúa.

Vị linh hướng cũng nên quan tâm thực sự về cảm nhận bình an thoải mái của người thụ hướng. Thánh Gioan Thánh Giá nhấn mạnh rằng vị linh hướng phải giúp người thụ hướng lắng nghe Chúa Thánh Thần, Đấng là người hướng dẫn chính đang làm việc nơi người thụ hướng. Chính Thần Khí Chúa Giêsu là trung tâm của đời sống thiêng liêng và của việc linh hướng.

Vị linh hướng thành thạo giúp người thụ hướng cởi mở hoàn toàn cho hoạt động bên trong của Chúa, sẵn sàng thay đổi ý kiến và cuộc sống. Vị linh hướng phải ngoan ngoãn nghe theo những gì Chúa Thánh Thần đang làm nơi người thụ hướng, hầu có thể khẳng định và xác nhận việc Chúa Thánh Thần làm đó.

Vị linh hướng dạy cho người thụ hướng làm sao áp dụng Lời Chúa vào hoàn cảnh cụ thể và đặc biệt của cuộc sống mỗi ngày; đồng thời biết quan tâm đến những gì Thiên Chúa nghĩ hơn là những gì con người nghĩ. Thiên Chúa có thể hành động trực tiếp, nhưng Ngài thích dạy con người qua con người hơn, chẳng hạn như trường hợp Saolô ngã ngựa (x. Cv 9, 1-19).

Thánh Gioan Thánh giá đồng quan điểm với thánh Têrêsa Avila rằng vị linh hướng cần được đào tạo, nhạy cảm, tín cẩn, có kinh nghiệm trong đời sống cầu nguyện và kiến thức chắc chắn về tâm lý thực hành.

Tóm lại, những đức tính của một vị linh hướng tốt là:

- Một con người có trí phán đoán lành mạnh và lương tri tốt,

- đủ tự tin để khơi dậy lòng tín nhiệm nơi người khác.

- kinh nghiệm Thần Khí và mở rộng kinh nghiệm ấy qua việc quan sát kinh nghiệm của người thụ hướng.

- khiêm tốn tập việc dưới sự hướng dẫn của người có kỹ năng.

- có sự trưởng thành cá nhân trong cầu nguyện và xác tín tầm quan trọng của cầu nguyện.

- luôn luôn cập nhận hoá việc học với tinh thần cầu tiến.

- sẵn sàng chất vấn và cũng sẵn sàng để được chất vấn.

- có khả năng khích lệ và thúc đẩy người thụ hướng.

- biết chăm chú lắng nghe với lòng thiện cảm, khiêm tốn và yêu thương.

- có khả năng sống thành thật với chính mình và với người khác, với khả năng gây tín nhiệm nơi người thụ hướng.

C.XI.2. Những gì vị Linh Hướng Tốt phải tránh

· Vị linh hướng tốt không áp đặt giá trị lên người thụ hướng, nhưng phải rõ ràng với những giá trị quan trọng. Ngài nhắc lại những giá trị ấy, nhưng để người thụ hướng tự do, ngõ hầu anh có thể chọn lựa một giá trị cho mình cách tự do.

· Vị linh hướng tốt không gài bẫy người thụ hướng, nhưng rất thẳng thắn với anh. Vị linh hướng tốt không cố trở thành người giải quyết vấn đề.

· Vị linh hướng tốt không bắt người thụ hướng phải chịu thẩm vấn. Vị linh hướng tốt không cố chứng minh điều gì đó với người thụ hướng mà ngài biết rằng anh không sẵn sàng chấp nhận vào lúc đó.

· Vị linh hướng tốt không sợ thinh lặng, bởi vì thoải mái thinh lặng chứng tỏ rằng mình đang cảm thấy dễ chịu.

· Vị linh hướng tốt không nhắm đến mục đích cứng nhắc: “Tôi muốn hướng dẫn anh và đưa anh phải đi lối này.”

· Vị linh hướng tốt không quá bộc lộ tình cảm hoặc lạnh lùng như người vô cảm.

· Vị linh hướng tốt không vội vàng chỉnh sửa tất cả những quan niệm sai lầm của người thụ hướng ngay lập tức. Vị linh hướng tốt không lên án người thụ hướng.

· Vị linh hướng tốt không lợi dụng người khác để thỏa mãn nhu cầu của riêng mình. Vị linh hướng tốt không kỳ vọng quá nhiều việc ngay một lần.

· Vị linh hướng tốt không bảo đảm cho người thụ hướng cách quá nhanh chóng, vì thái độ này làm cho anh bị lệ thuộc.

· Vị linh hướng tốt không vội vã trả lời những vấn nạn của người thụ hướng. Vị linh hướng tốt đôi khi nên gửi trả lại câu hỏi: “Đây là một câu hỏi hay.”

C.XI.3 Những gì vị Linh Hướng Tốt phải làm

· Vị linh hướng tốt phải lắng nghe người thụ hướng, để cho anh cơ hội thấu hiểu kinh nghiệm của chính anh.

· Vị linh hướng tốt cùng người thụ hướng lắng nghe lời mang tính hiện sinh, ngôn sứ và thời sự của Chúa.

· Vị linh hướng tốt chuẩn bị đất cho một cam kết hoàn toàn tự do, hoặc tái cam kết với giá trị và ý nghĩa của toàn bộ đời sống của người thụ hướng, hầu kiến tạo căn tính cá biệt của một con người, nhờ sự trung thành có tính cách sáng tạo.

· Vị linh hướng tốt phải ý thức rằng một quyết định của một đời người phải được thực hiện trong lúc tự do.

· Vị linh hướng tốt ý thức rằng lối sống và cách giải thích kinh nghiệm của một con người phải được kiểm chứng bởi những kinh nghiệm lặp đi lặp lại được giải thích và đánh giá cùng với nhau.

[1] x. Phương pháp nguyện gẫm Xuân Bích.

PHÂN ĐỊNH VÀ SỐNG ƠN GỌI

B. CÁC KỸ NĂNG THÔNG THƯỜNG

B.II. BA YẾu TỐ Giúp Phân ĐInh Ơn GỌi

B.II.1. Ý Ngay Lành

Trước hết là “ý ngay lành” và ý ngay lành này phải qui chiếu vào lịch sử ơn kêu gọi của Chúa trong cuộc đời của mỗi người. Ý ngay lành này có thể được rõ nét dần dần qua cấu trúc:

- Khởi đầu là lời kêu gọi của Chúa;

- Lời đáp trả tiếng Chúa của ứng sinh;

- Cam kết đi theo chính Đức Kitô toàn thể;

- Sự biến đổi nhân cách của ứng sinh cho phù hợp với đời sống ơn gọi được thực hiện nhờ Chúa Thánh Thần;

- Cuối cùng là dấn thân thi hành sứ vụ qua việc chịu chức.

(Hát Lạy Chúa nầy con đây)

B.II.2. Động Lực Thúc Đẩy Ý Hướng

B.II.2a Xác định động lực

B.II.2b Một ít động lực

Chúa là phần sản nghiệp con được hưởng

Là chén phúc lộc dành cho con;

Số mạng con chính Người nắm giữ.

Phần tuyệt hảo may mắn đã về con,

Vâng, gia nghiệp ấy làm con thoả mãn (Tv 16,5-6)

(Hát Tôi xin chọn Người)

B.II.2c Các loại ý hướng

Xem xét các loại động lực thúc đẩy ý hướng này giúp chúng ta nắm rõ nội dung và sức năng động trong ý hướng muốn tiến vào đời sống dâng hiến:

Ứng sinh có những ý hướng địa vị và trốn thoát thường không có ơn gọi đích thực, bởi vì họ thiếu trưởng thành nhân cách và sẽ dễ dàng từ bỏ hoặc phản bội sứ vụ căn bản của mình (x. Dụ ngôn Người Gieo Giống):

Nếu không thể nào thay đổi được, nên khéo léo khuyên người có ý hướng địa vị và trốn thoát tìm một đường lối sống ở nơi nào khác thì tốt hơn là giữ họ lại theo đuổi đời sống tu trì.

B.II.3. Cam Kết Tự Biến Đổi Cho Sứ Vụ

B.III. BA VẤN ĐỀ CƠ BẢN VÀ QUYẾT ĐỊNH

B.III.1. BiẾT Mình

B.III.2. VẤN ĐỀ Thân MẬt Tính DỤc

Ứng sinh cần đạt được mức trưởng thành đầy đủ về tính dục, tâm lý và một cuộc sống cầu nguyện siêng năng và đích thực, dưới sự hướng dẫn của vị linh hướng, trong hi sinh, xả kỷ, tự hiến, tự giác kỷ luật…

Con trót dại bao lần sa ngã,

Ôi Giêsu lượng cả đoái nhìn.

Con nguyền can đảm đứng lên,

Lệ sa rửa sạch tội khiên làu làu.

Xin ánh sáng soi vào tâm trí,

Tỉnh cơn mê, con sẽ dâng Ngài,

Bổng trầm điệu hát vui say,

Muôn ngàn khấn nguyện giải bày khúc nôi.

Thánh Thi Kinh Sáng CN Tuần III

Đường em em đi,

Đường anh anh đi.

Tình nghĩa đôi ta có thế thôi.

Đã quyết không mong sum họp nữa,

Bận lòng chi nữa lúc chia phôi! (Nửa chừng xuân)

Tuy nhiên, cuộc sống giữa muôn màu phức tạp của xã hội trần thế cũng khiến cho các ứng sinh khác lớn lên trong việc xác định ơn gọi của mình, cả về tình cảm đời sống nhân bản lẫn đời sống thiêng liêng.

Trong đầm gì đẹp bằng sen,

Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng,

Nhụy vàng bông trắng lá xanh,

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

B.III.3. Vâng lỜi

(Hát Nguồn trợ lực tôi)

B.IV. VAI TRÒ CỦA GIA ĐÌNH ĐỐI VỚI ƠN GỌI

B.IV.2. KHÍA CẠNH ÍT TÍCH CỰC: NHỮNG MONG ĐỢI VÀ HY VỌNG CỦA GIA ĐÌNH

(slideshow Mẹ)

B.V. ĐÁNH GIÁ ĐỘNG LỰC NỘI TÂM

B.V.1. Tính HẤp DẪn CỦa Ơn GỌi

B.V.2. BiỂu LỘ CỤ ThỂ Ý HưỚng Ngay Lành

Ứng sinh phải đánh giá lại lời mời gọi của Chúa và sự đáp trả của anh để có được một cam kết sâu xa hơn, theo tiến trình ơn gọi năm bước:

(Hát Chúa cất tiếng gọi con)

B.VI. ỨNG SINH TỰ ĐÁNH GIÁ

Để tiến trình tu tập được tiến bộ và kết quả, ứng sinh cần tự kiểm và tự đào luyện, cùng với sự giúp đỡ thường xuyên của người đồng hành.

B.VIII. TrẮc NghiỆm Tâm Lý và Phân ĐỊnh Ơn GỌI

B.VIII.1 Đông Lực và Những Giới Hạn

B.VIII.2 Tiến Trình

Cơ sở đào tạo sẽ cung ứng cho ứng sinh việc tham vấn cá nhân với một chuyên gia tâm lý/tâm thần. Cuộc đối thoại phải được giữ riêng tư và bí mật. Mỗi cá nhân được tự do gặp chuyên gia tâm lý/tâm thần khi nào tùy ý muốn.

B.VIII.3 Trắc Nghiệm Tâm Lý Trong Việc Tuyển Lựa và Đào Tạo Ứng Sinh