Em,

Hôm nay tôi đi vào hồi ức của em về những ngày khó khăn ở Đàlạt cách đây gần 30 năm. Em viết: “…sau cái ngày lịch sử ấy, người ta cho ba của em đi học miễn phí ròng rã hơn 7 năm trời.. nhưng rồi không biết vì sao ông ‘bỏ học’ mà đến bây giờ mẹ em và anh em tụi em cũng không biết ông ở đâu” Thế là mẹ em, với hai bàn tay trắng, phải một mình nuôi nấng 4 đứa con đang lớn lên như thổi. Cũng vì vậy mà “suốt 3 năm ròng rã, gần như Chủ Nhật tuần nào em cũng được ‘dạo chơi’ ở núi Bà. Buổi sáng sớm, em và đám bạn trong xóm rủ nhau đi. Sau khi ‘dạo’ một vòng xem thử cây nào ‘đẹp’ thì cắt khúc chừng 2 thước, đóng đinh 2 đầu rồi kéo về nhà. Em hiểu làm như vậy là có lỗi với dân Dalat mình lắm nhưng ... mỗi chuyến đi ‘chơi’ là bằng hai ngày bôn ba của mẹ nên em cũng nhắm mắt làm liều… Bao nhiêu năm qua rồi, giờ đây khi đọc những dòng này, xin thầy hiểu cho và xem như đây là lời xin lỗi của em.”

Đọc những lời nói thật như đùa của em mà nước mắt tôi cứ lưng tròng. Một thiếu niên mất cha mà đến giờ này vẫn chưa hiểu nguyên do. Một em mồ côi vì thương mẹ nên chặt một vài cây trên núi để sống qua ngày. Thế mà gần 30 năm sau em không nói lên một lời than trách, nhưng chỉ nói lên lời xin lỗi với người dân Dalat...

Sáng hôm nay, tôi xót xa đọc một mẫu tin nhỏ trên tờ Tuổi Trẻ:

“Ngày 8 tháng 10, tỉnh Lâm Đồng đã chính thức đưa ra đề án có tên “Bảo vệ và phát triển lâm nghiệp đến năm 2020” tại một hội nghị của tỉnh ủy. Theo đề án, Lâm Đồng sẽ khai thác theo phương thức chặt trắng 52.000 ha rừng thông tự nhiên, trong đó có 14.966 ha thành thục ( 60 – 70 năm tuổi )”.

Em có nghe không? Chặt trắng 52.000 ha rừng! Một cách thản nhiên! Và với danh nghĩa là ‘bảo vệ và phát triển lâm nghiệp”!!! Khi nghe em xin lỗi vì một vài cây thông nhỏ mình đã chặt năm xưa, tôi bỗng thấy thế hệ của chúng tôi cần phải xin lỗi các em rất nhiều... Không phải chỉ là chặt trắng 52.000 ha trong số rừng ít ỏi còn lại của Dalat, mà đã chặt trắng bao nhiêu giá trị trong tâm hồn của các em trong suốt bao nhiêu năm ròng.

Chúng tôi đã làm được gì cho thế hệ các em? Bạn bè chúng tôi, lứa tuổi cha chú của các em, ở hai miền Nam Bắc, đã ngã xuống mấy triệu người... có nơi nói là hai triệu, có nơi nói là ba... Con số sai biệt một triệu mạng người Việt Nam sao không ai tổng kết? Trên thương trường, khi tính toán hàng triệu đô la, chỉ cần sai biệt 100 là ai cũng thấy ngay, nhưng sao sai biệt một triệu mạng người anh em Việt Nam thì chúng tôi lại coi nhẹ đến thế?.. Chúng tôi, những người đang còn sống đây, chúng tôi đã làm được gì cho các em? Và cho những em thiếu niên dưới 20 tuổi ngày hôm nay? Chúng tôi mau quên quá, chúng tôi quên rằng chính nhân danh thế hệ tương lai, nghĩa là các em, mà người Việt phải bắn vào người Việt trong mấy chục năm trời, và hằng triệu người đã nằm xuống từ Bắc chí Nam... Chúng tôi chỉ nhớ tới vinh quang, chúng tôi chỉ nhớ tới hận thù, để rồi dựa trên đó mà trở thành ích kỷ, gian manh, trục lợi, hưởng thụ, ươn hèn và vô tâm.

Tôi còn nhớ những năm đầu tiên cầm lại viên phấn ở mái trường Xã Hội Chủ Nghĩa, chúng tôi đã học tập rất kỹ để quán triệt rằng mình phải là kỹ sư tâm hồn hầu đào tạo ra ‘con người mới xã hội chủ nghĩa’. Chúng tôi thảo luận với nhau: chính bản thân chúng tôi không phải là con người xã hội chủ nghĩa thì làm sao đào tạo ra được con người mới xã hội chủ nghĩa? Thế nhưng các đảng viên, với những lý luận mà đến bây giờ tôi vẫn chưa hiểu được, đã cho thấy rằng dù không phải là người mới xã hội chủ nghĩa chúng tôi vẫn có khả năng đào tạo các em thành con người xã hội chủ nghĩa.

Giờ này nhìn lại, tôi tự hỏi vì sao trong 12 năm trời, tôi lại có thể ngoan ngoãn đến thế? Có lẽ bấy giờ tôi là một giáo viên lưu dung, nên răm rắp nghe theo lời giáo huấn mà không cần ai thuyết phục! Vào thời điểm đó, tôi sợ hãi lắm, tôi hèn hạ lắm! Chỉ cần sai một câu so với sách giáo khoa, thì cũng có thể bị xem là ‘thiếu quán triệt’, thậm chí là ‘phản động’. Vì sợ hãi, nên tôi ca ngợi những điều mà người ta kể mình nghe, và nói lại cho các em như là xác tín của chính mình. Nhưng đằng sau những lời đầy nhiệt tình của tôi, là sự ươn hèn và dối trá.

Tôi dạy cho các em: ‘mình vì mọi người’, mà mỗi tháng rình rập để nhận tiêu chuẩn 300g thịt nhiều nạc hơn người khác, cũng như đối xử bần tiện với đồng nghiệp để giành giựt ba thước vải thô hay một vỏ xe đạp; tôi dạy cho em ‘phải căm ghét kẻ thù’ mà trong lòng thì chỉ muốn dạy yêu thương; và vì những lời dối trá đó, nên dù em không căm thù ai, thì em chỉ tin tưởng ở căm thù hơn là tin tưởng vào tình yêu giữa người và người.

Những lời tôi nói thuở ấy thì chắc chắn các em đã quên gần hết rồi, nhưng cái ươn hèn và đối trá thể hiện qua cách sống của tôi, giờ đây đã trở thành điều đương nhiên nơi các em. Thay vì đào tạo ‘con người mới xã hội chủ nghĩa’ như tôi rêu rao, giờ đây các em trở nên những con người thoải mái sống trong bầu không khí dối trá của một xã hội vô tâm, và uốn mình theo môi trường một cách ươn hèn để làm sao mình có lợi nhất…

Tôi đã góp phần tạo ra một thế hệ hoàn toàn vô cảm, vì những từ như ‘tổ quốc, tự do, trách nhiệm, lương tâm, tình người, vì dân, vì nước’… chỉ còn là những sáo ngữ rỗng tuếch. Và đau lòng nhất, ấy là các em không thấy đó là điều mất mát lớn nhất của một con người. Các em cho rằng sự thật và lòng dũng cảm không bao giờ có thật trên đời. Tôi và nhiều đồng nghiệp của mình đã lừa dối các em.

Thế hệ chúng tôi đọc những lời xin lỗi của em về một khúc cây rừng để đổi lấy chén cơm, chúng tôi biết lấy gì để xin lỗi thế hệ các em vì những tàn phá mà chúng tôi đã gây ra đối với vật chất và tinh thần của các em trong 30 năm qua?

Nhưng dù chúng tôi không biết xin lỗi và nhiều khi không buồn xin lỗi, thì tôi tin rằng các em đã tha thứ cho chúng tôi. Thế hệ đàn em luôn quảng đại đối với đàn anh, và sẽ tiếp tục tha thứ. Hy vọng với tấm lòng tha thứ của các em đối với chúng tôi, các em sẽ trở thành những người biết trồng lại những chồi non đầy hy vọng trên những cánh rừng Việt Nam và trong tâm khảm của thế hệ con cháu của các em.  

Tôi chắp tay nguyện cầu cho các em xóa bỏ những bài học dối trá của chúng tôi, để thế hệ ngày mai sẽ là một thế hệ không còn mất mát như các em, mà là một thế hệ biết giá trị của mình, một thế hệ sống hiên ngang, không chấp nhận dối trá và đối xử với nhau trong một bầu không khí của sự thật. Tôi nguyện cầu để đừng ai tiếp tục tưới vào những chồi non hôm nay chất độc của hận thù hầu mai này con em Việt Nam còn có được một rừng ‘người’, những con người sống với nhau đầy lòng trắc ẩn..

Cho tôi một lần bắt chước em để nói lên lời sám hối: Khi đọc những dòng này, xin em hiểu cho và xem như đây là lời xin lỗi muộn màng của tôi. 

Gs. Trần Duy Nhiên

Quý độc giả Ephata và Giáo Sĩ Việt Nam thân mến,

Năm 2004, sau khi nói chuyện ở Đại Hội Giáo Lý tại Los Angeles, chúng tôi được các bạn cũ trong Nhóm Mai Khôi lái xe từ San Jose, ngang qua Santa Clara, hướng lên phía Bắc thăm thủ phủ San Francisco của bang California. Cái gì cũng lạ, cũng đẹp. Japanese Garden xanh mát cỏ cây. Golden Gate đỏ chói trong sương mù. Các phố xá dốc cao vời vợi, cứ lên rồi lại xuống. Các gian nhà trồng từng bồn hoa rực rỡ ngay mặt tiền. Các cửa tiệm bán hàng lưu niệm tấp nập khách du lịch...

Thế nhưng để lại ấn tượng độc đáo và sâu sắc nhất đối với chúng tôi lại là pho tượng Đức Bà Nữ Vương Hòa Bình ( Our Lady Queen of Peace ) tại thành phố Santa Clara.

Hôm nay, ngồi viết bài này cho những ngày cuối tháng Mai Khôi của Mẹ, chúng tôi gỡ khung ảnh trên tường xuống, scan lại và in vào trang báo bức ảnh Đức Bà Nữ Vương Hòa Bình tuyệt vời ấy. Anh bạn Quốc Đồng ở San Jose đã chụp bức ảnh này, tự in ở nhà, tặng chúng tôi làm quà kỷ niệm chuyến đi. Chắc anh không ngờ đối với tôi, bức ảnh này còn quý hơn là một kỷ niệm. Bức ảnh đã cho chúng tôi một cảm thức thấm thía đến bồi hồi mỗi khi nhớ lại, nhìn lại và sống lại kỷ niệm ấy !

Nhìn bức ảnh, ít ai có thể hình dung pho tượng đã được ghép bởi hàng chục vạn mảnh thép trắng bạc nho nhỏ, không bao giờ hoen rỉ ( stainless steel ) cắt ra từ các máy bay Mỹ từng tham chiến tại Việt Nam trong suốt thời gian 10 năm từ 1965 đến 1975.

Đó là những Skyhawk, F-100 Thunderbird, F-105 Thunderchief, F-4 Phantom, F-111 Aardvark... một thời ngang dọc trên bầu trời Việt Nam, bom đạn cày xới tang thương mọi nẻo đường quê ngoài Bắc trong Nam. Thế mà khi tàn cuộc chiến, cũng vừa hết hạn sử dụng, chúng được đưa về đậu đầy những nhà kho khổng lồ, hoặc phơi xác ngoài trời với mưa với nắng, y như một bãi tha ma các chiến đấu cơ.

Đây là sáng kiến độc đáo và là tác phẩm tuyệt hảo của điêu khắc gia lừng danh thế giới Charles C. Parks. Cao hơn 11m, nặng gần 3,3 tấn, pho tượng vươn lên giữa bầu trời xanh, với vòng tay mở ra ân cần, ánh mắt buồn da diết và một trái tim lộ ra bên ngoài đầy những vết thương xót xa. Vâng, Mẹ đang muốn nói với mọi người, nói với từng người một lời mời gọi bao dung, tha thứ, quên đi quá khứ chiến tranh để sống chung một tương lai hòa bình.

Tìm tài liệu trên Google, tôi còn biết thêm rằng, từ khởi sự cho đến khi hoàn thành, Hội Thánh ở Santa Clara đã đón nhận được lời cầu nguyện từ 500.000 tràng chuỗi Mai Khôi của mọi người hiệp thông gửi đến. Ắt hẳn, nửa triệu lời cầu nguyện ấy, 2 triệu rưởi Kinh Lạy Cha và Kinh Sáng Danh, 25 triệu Kinh Kính Mừng ấy không được dùng để cắt, để hàn, để gò, để dựng nên pho tượng tuyệt tác ấy, nhưng là để nhờ Mẹ mà bay cao lên, bắn tung đi khắp nơi thành triệu triệu bức thông điệp cho hòa bình.

Trong những ngày này, ở Tòa Khâm Sứ, ở Linh Địa Đức Bà của Thái Hà không còn tập trung hàng mấy ngàn người cầm nến sáng mà cầu nguyện nữa. Nhà cầm quyền tráo trở đã chuyển những mảnh đất đang định chia năm xẻ bảy mà tư túi ở đó thành ra những công viên. Của đáng tội, mấy cái công viên này làm vội quá đâm ra luộm thuộm lem nhem, nhếch nhác quá thể.

Có lẽ đây chỉ là bước đệm chăng, chờ cho người dân mất cảnh giác, quên cầu nguyện là lại đâu vào đấy. Mùi tiền và vị bạc tham nhũng vẫn quyến rũ ghê gớm, nên nếu có cần phải dối trá, lập lờ đánh lận con đen thì người đời cũng đều dám làm chẳng gớm tay !

Thế nhưng, đâu phải cứ thế là tắt lịm đi những tràng chuỗi Mai Khôi, những lời hát Kinh Hòa Bình ? Không cầu nguyện được ở Tòa Khâm Sứ thì bà con Giáo Dân tập họp ngay quảng trường trước mặt Nhà Thờ Lớn Hà Nội. Không hát Thánh Ca được ở Linh Địa Đức Bà thì anh chị em Thái Hà kéo nhau về Đền Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp.

Mà chẳng phải chỉ ở thủ đô, bây giờ người ta cầu nguyện ở mọi nơi, mọi chỗ trên quê hương Việt Nam đã hết chiến tranh từ lâu mà vẫn chưa có hòa bình; cầu nguyện cả ở bên ngoài quê hương, nơi người dân Việt ly hương đang sống trong hòa bình mà ruột gan vẫn cứ cồn cào như mấy mươi năm trước phải sống trong loạn lạc binh đao....

Mới đây, qua Internet, chúng tôi xem được một bức ảnh thật cảm động: một đoàn dân oan từ đâu dưới Miền Tây, dắt díu nhau toàn đàn bà, trẻ con và cụ già, cơm đùm cơm nắm, đeo biểu ngữ đi biểu tình khiếu kiện các quan chức tham nhũng.

Không rõ có ai trong đoàn là người Công Giáo hay không mà khi ngang qua quảng trường trước Bưu Điện Trung Tâm và Nhà Thờ Chính Tòa Sài-gòn, họ đứng lại, bảo nhau thành kính quỳ xuống cầu nguyện khá lâu dưới chân tượng Đức Bà Nữ Vương Hòa Bình, một “Our Lady Queen of Peace” của Việt Nam.

Mẹ ơi, biết đâu đấy, sẽ có ngày một nhà điêu khắc Việt Nam nào đấy làm nên một pho tượng Mẹ rất đặc biệt, đặc biệt ở chỗ hình dáng Mẹ được kết, được bó lại từ những dây kẽm gai, những hàng rào chông sắt nhọn hoắt, những bình xịt hơi cay và dùi cui, roi điện, và pho tượng sẽ được đặt tên là... Đức Bà Nữ Vương Công Lý ( Our Lady Queen of Justice ).

Thật là con đã khéo tưởng tượng phải không Mẹ ? Thực tế có lẽ chẳng cần cường điệu đến thế, pho tượng ấy có vĩ đại sừng sững, có tuyệt tác bất hủ đến đâu thì cũng vẫn chỉ là pho tượng. Trong khi vẫn đang có, vẫn luôn có hàng triệu con người thật, tâm hồn thật, hướng về Mẹ mà cầu nguyện...

Giáo Xứ Thái Hà ở Hà Nội vừa tạm lắng xuống. Giáo Xứ An Bằng ở Huế lại bắt đầu sôi sục...

“Thánh Maria Đức Mẹ Chúa Trời, Nữ Vương của Hòa Bình, Nữ Vương của Công Lý, xin cầu cho chúng con là những kẻ tội nghiệp...” 

Lm. QUANG UY, thứ bảy kính Đức Mẹ, 25.10.2008

Sáng nay, trước khi làm việc tôi vào mạng để xem tin tức chút. Qủa thật là xem tin xong thì tức ! Không phải tức theo kiểu bực dọc nhưng tức đây là tức cười. Đọc xong mẫu tin mà tôi cảm thấy tức cười làm sao đó, cười đến độ gây sốc cho vài người xung quanh. Họ hỏi sao hôm nay tôi cười to thế thì tôi mới chỉ cho họ xem dòng tít trên vnexpress.net : Đồng Nai sẽ xin chỉ đạo của Thủ tướng về vụ Vedan. Sau 2 ngày nghiên cứu văn bản "thúc" tạm đóng cửa Vedan của Bộ Tài nguyên Môi trường, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, trong tuần này, sẽ báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Không cười sao được khi mà một vị nguyên thủ quốc gia ngày ngày ngồi trong phòng lạnh, cơm bưng nước rót, đi đâu cũng có người bảo vệ và thậm chí nói hơi quá là “trải thảm đỏ” lại chỉ đạo về chuyện môi trường sống của hàng vạn con người quanh khu vực sông Thị Vải. Bộ Tài nguyên Môi trường đã thẩm định thực tế về sự tác hại của công ty Vedan như thế nào nên mới thúc đóng cửa nhà máy như vậy. “Vụ án” Vedan đợi thanh tra, đợi kiểm nghiệm thì đã quá muộn cho số phận của những con người kém may mắn sống trong sự ô nhiễm môi trường hơn chục năm qua !

Mới đây thôi, quyết định của Thủ Tướng Chính Phủ về hai mảnh đất 42 Nhà Chung và 178 Thái Hà đã gây không ít xôn xao cho dư luận trong và ngoài nước. Không biết là Thủ Tướng có nhìn thấy sự tráo trở lập lờ đánh lận con đen của cấp dưới về chữ ký của Cha già Bích, về nguồn gốc thật sự của 2 mảnh đất thiêng đó hay không mà lại đi ký quyết định làm công viên trên 2 mảnh đất ấy. Về lý cũng lợn cợn, về tình cũng chẳng kém mất lòng dân.

Về lý : Đất đang còn trong tình trạng tranh chấp, đang trong tình trạng khiếu kiện thì không một cá nhân, một tập thể nào được sử dụng phần đất ấy. Ấy vậy mà, 2 mảnh đất thiêng đang còn trong vòng đàm phán đã được Pháp Lý Nhà Nước Việt Nam bảo hộ bằng cách đưa ra “quyết định thu hồi” một cách hết sức nhanh chóng và bất cập. Chỉ có ai còn lương tâm mới hiểu chuyện lấy đất như vậy nó đúng hay sai mà thôi.

Về tình : Đất đấy không phải là của riêng ai, đất ấy để cho những người Công Giáo sử dụng trong việc phụng thờ Chúa, trong việc của Giáo Hội vậy mà người ta lấy đi trong khi người Công giáo còn khiếu nại. Dẫu rằng người Công giáo chiếm một phần khá khiêm tốn trong xã hội nhưng người nhưng không ai phủ nhận vai trò cũng như đóng góp to lớn của người Công giáo trong nhiều lãnh vực của xã hội. Nếu như xử lý có tình thì nên chăng trả 2 mảnh đất ấy cho người Công giáo để họ phụng thờ Chúa cho phải đạo và cộng tác vào nhiều việc tốt lành cho xã hội.

Có lẽ Thủ Tướng chưa hề đặt chân đến 2 mảnh đất và cũng chưa hề phỏng vấn những người Công giáo đích thực để tìm hiểu nguyện vọng của họ. Đàng này, Nhà Nước phỏng vấn những người Công giáo cốt cán” thôi thì làm sao nghe được nguyện vọng thật của giáo hữu.

Muốn quyết định vấn đề gì có tình có lý thì xin Thủ Tướng hãy mặc đồ thường dân, xuống địa bàn cùng ăn cùng ở với dân sẽ thấy thực tế khác với những bản báo cáo bóng bẩy và hoành tráng được chau chuốt kỹ càng trước khi đến tay của Ngài. Nếu Ngài chỉ quyết định dựa trên những bản báo cáo mà không xuống hiện trường thì sẽ để lại những hậu quả khôn lường.

Kính thưa Ngài Thủ Tướng ! Tôi cũng hiểu phần nào trách nhiệm cũng như gánh nặng quá lớn trên vai của những người có trách nhiệm và đặc biệt là những người có trọng trách qúa nặng nề như ông. Chữ ký của ông có giá trị đến độ quyết định phận số của một hay của rất nhiều người. Nhất là trong thời điểm nhạy cảm của giá đất, giá nhà tăng vọt và môi trường đang bị đe doạ cách trầm trọng. Nếu như Ngài quyết định sai lầm, thiếu cân nhắc một chút thì để lại trong lòng dân một sự uất hận không thể nào xoá nhoà được.

Cũng thấy thương cho Ngài vì những áp lực đè nén trên đôi vai để rồi có quá nhiều quyết định đã để lại không ít sự phẫn uất trong lòng những người dân thấp cổ bé họng. Có thể là bề ngoài không ai biết những quyết định đó do ai, vì ai nhưng thật sự trong đáy lòng của Ngài Thủ Tướng chắc chỉ có mình Ngài biết rõ thôi. Chẳng lẽ một vị nguyên thủ quốc gia mà không còn tiếng nói của Lương Tâm ? Nếu vị đứng đầu một đất nước, lãnh đạo đất nước mà mất Lương Tâm thì quần chúng nhân dân làm gì mà bằng yên và hạnh phúc được ?      

Không chỉ có một mình Ngài Thủ Tướng mới căng não, mới bị sức ép trước một quyết định. Ai ở trong cương vị lãnh đạo cũng thế thôi. Chỉ cần một quyết định đôi khi hợp tình mà không hợp lý và đôi khi hợp lý mà không hợp tình sẽ để lại những hậu quả khôn lường. Là con người, làm bất cứ việc gì, quyết định bất cứ chuyện gì cũng cần có chút tình và chút lý trong đó mới có thể mang hạnh phúc đến cho con người được.

Thời gian sẽ qua đi, mọi việc sẽ qua đi nhưng người ta sẽ không bao giờ quên được những quyết định làm tổn thương con người. Nhất là những quyết định cực kỳ quan trọng mang lại lợi nhuận cho một nhóm nhỏ và mang lại thiệt hại to lớn cho nhiều người như quyết định của ông về số phận mảnh đất thiêng 42 Nhà Chung và 178 Nguyễn Lương Bằng vừa qua.

Thời gian sẽ qua đi, con người sẽ qua đi nhưng 2 mảnh đất thiêng 42 Nhà Chung và 178 Nguyễn Lương bằng vẫn còn đó để minh chứng cho những hành động thiếu tôn trọng và thiếu đối thoại chân thành với người Công giáo nói chung và với những vị lãnh đạo Công giáo nói riêng. Thế hệ chúng tôi rồi cũng qua đi nhưng con cháu vẫn mãi mãi “ghi ơn” Thủ Tướng Chính Phủ về việc thu hồi 2 mảnh đất thiêng làm công viên của ông.

Lm. Anmai, C.Ss.R.

Hồi nhỏ chúng ta thích đọc truyện ma quỉ, thần thoại hay kiếm hiệp thường thấy nói người chết sống lại. Vợ con đã làm lễ phát tang, than khóc ỉ ôi, có khi một hai ngày rồi bất thần người chết mở mắt, ngồi dậy, ăn uống và nói truyện bình thường, lại còn kể những cảnh thần tiên hoặc ác quỉ ghê gớm mà họ đã sống, đã thấy sau khi chết. Chuyện đó có thật hay không thì chưa ai thực sự kiểm chứng được. Nay đời sống văn minh tiến bộ hơn, người ta nghi ngờ những cậu chuyện như vậy, coi là giả tưởng, chỉ là những câu chuyện người ta kể lại. Có thể đúng như người chết kể lại. Có thể do người chết chưa chết, tâm trí vẫn còn hoạt động và quay trở lại những hình ảnh, những suy tư lúc còn sống rồi biến hóa câu chuyện thành thần tiên quỉ dữ..Người ta đặt vấn đề: Người “chết” đã chết thực sự chưa? Câu chuyện người “chết” kể lại có thực sự đúng như họ thấy không?

Chết thì từ ngàn xưa vẫn là những vấn nạn nan giải. Con người sinh ra, sống, rồi chết. Sinh Ký Tử Qui là lẽ tự nhiên. Một đời sống mới nối tiếp theo sau sự chết.

Bác sĩ Sam Parnia, trong cuốn sách của ông nhan đề “Điều gì xẩy ra khi ta chết / What happens When We die”  không bàn về đời sau như Thiên Đàng, Hỏa ngục, nhưng đặt vấn đề một người gọi là “chết” có thực sự chết chưa để tìm hiểu, nghiên cứu. Từ đó mới có thể có những định nghĩa chết khác nhau một cách chính xác. Rồi vấn đề được đặt ra: Khi đã chết, trí khôn, nhận thức con người có chết cùng với não bộ và thân xác không? Khi chết, nhận thức và thần trí con người có lìa khỏi thân xác không? Nếu có thì nó có những suy tư cảm nghiệm gì sau đó?

THẾ NÀO LÀ CHẾT?

Có rất nhiều định nghĩa CHẾT: Chết hiểu theo y học, luật học, sinh học và văn hóa, tôn giáo, đạo đức….Ở đây,  chúng tôi chỉ nói về cái chết theo quan niệm y học.

Lúc còn nhỏ khi học giáo lý, các cha thường định nghĩa chết là lúc linh hồn lìa khỏi xác. Nhưng xác định lúc nào linh hồn lìa khỏi xác thì quả là rất khó mà biết. Do đó chẳng có thể xác quyết chắc chắn lúc nào một người gọi là chết. Định nghĩa CHẾT quả là một vấn đề. Theo y học thì chết là lúc Tim Ngừng Đập và Phổi Ngừng Thở. Nhưng ngày nay nhờ khoa cấp cứu hồi sinh (CPR) phát triển và tiến bộ, khi tim vừa ngừng đập nếu người ta dùng máy kích tim (defibrillation) ngay lập tức thì tim đôi khi có thể hoạt động trở lại. Do đó định nghĩa như ở trên có vẻ không còn được chính xác cho lắm.. Ngay cả khi những nguyên do hoặc cơ quan như tim và phổi là những cơ phận cần thiết cho sự sống chết như ta hiểu cũng không còn giá trị khít khao nữa. Mạng sống con người vẫn có thể tồn tại nhờ những kỹ thuật trợ sinh (Life support) phối hợp với cách ghép cơ quan và trợ tim nhân tạo (organ transplants and artificial pacemakers).

Vì vậy, ngày nay người ta định nghĩa “lúc chết” là lúc bác sĩ điều trị đưa tay cắt máy trợ sinh, rút ống thở dưỡng khí của bệnh nhân khiến óc bệnh nhân hết hoạt động trước sự chứng kiến của  bác sĩ khám nghiệm. Lúc đó gọi là “Óc Chết” hay “Chết Sinh Học”. Lúc này óc của bệnh nhân không còn sinh động điện nữa và người bệnh coi như chết ở tình trạng thực vật. Khi óc không còn sinh động điện và ngưng hoạt động là lúc con người không còn nhận thức nữa (consciousness). Tuy nhiên tình trạng mất nhận thức đó (unconsciousness) phải là vĩnh viễn (permanent), không là tạm thời (transient) như khi chúng ta ngủ rất say nhất là lúc bị hôn mê (coma), bởi vì trong những trường hợp như vầy, não động đồ (EEGs) vẫn cho ta thấy một sự khác biệt rất rõ ràng. Do đó xác định lúc chết rất quan trọng trong trường hợp cần lấy cơ quan để ghép cho người khác. Cơ quan phải được lấy ngay lập tức và nhanh hết sức có thể lúc người bệnh vừa mới chết tức thì.

Khả năng óc lấy lại được sinh động -ở Hoa Kỳ- là một điều kiện cần thiết về mặt pháp lý, chứng tỏ một người vẫn còn sống. “…một khi óc đã được xác định là chết….thì việc cắt  đứt trợ sinh rút ống dưỡng khí sẽ không bị liên đới tội hình sự hoặc dân sự” (Trường hợp Dority v. Tối Cao Pháp viện San Bernadino County, 139 Cal.Rptr.288,291 (1983).

Nhưng có người tranh luận cho rằng phần vỏ não (neo-cortex) của óc mới là quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến ý thức (consciousness) con người cho nên chỉ có sinh động điện  (electrical activity) của não mới có thể xác định được một người chết hay không. Lý lẽ nào cũng có lý cả nên sau cùng tiêu chuẩn chết có thể chấp nhận được là khi nạn nhận mất khả năng ý thức vĩnh viễn và bất khả hồi được chứng tỏ là vỏ não đã chết thực sự (death of celebral cortex). Tất cả hy vọng phục hồi tư tưởng và nhân tính vô phương  cứu chữa với những kỹ thuật y khoa tân kỳ hiện đại đang có. Tuy nhiên hiện nay ở nhiều nơi người ta chấp nhận một định nghĩa CHẾT có tính cách bảo thủ hơn: Chết là khi toàn thể bộ óc đã ngừng sinh động điện và bất khả hồi (irreversible cessation of electrical activity) chứ không chỉ riêng của vỏ não (neocortex) như trước kia. (Uniform Determination Of Death Act in USA)

Với tiêu chuẩn về toàn thể bộ não, xác quyết óc chết cũng vẫn còn lôi thôi, bởi vì Não Động Đồ (EEGs) vẫn có thể khám phá ra những kích động của não giống như thiệt hoặc một số thuốc hay lượng đường trong máu xuống quá thấp, dưỡng khí thiếu hay nhiệt độ trong người quá thấp cũng có thể khiến óc tạm thời ngừng sinh động. Vì vậy các nhà thương thường có những nguyên tắc chỉ dẫn để xác định óc chết dựa vào não động đồ bất thường tùy theo trường hợp.

Cũng vì lúc nào gọi là chết thực vẫn còn chưa được xác quyết và công nhận nên những vấn đề về tôn giáo, xã hội, y học hay luật học….vẫn còn phải đặt thành vấn đề. Chừng nào vấn đề vẫn chưa được giải quyết và công nhận thì những luật lệ, nguyên tắc mà tôn giáo, xã hội, nhà nước đưa ra vẫn còn là những gì chưa được ổn?

NHỮNG NGHIÊN CỨU CỦA BÁC SĨ SAM PARNIA VÀ NHÓM CHUYÊN VIÊN

Bác sĩ Sam Parnia là một trong những chuyên viên hàng đầu đặc trách nghiên cứu Sự Chết theo phương pháp khoa học thuộc Trung tâm Y Khoa Weil Cornell ở  Nữu Ước. Tháng trước ông và các đồng nghiệp của ông đã tuyên bố tại Trung Tâm Dự Án Nghiên Cứu Ý Thức Con Người (Human Consciousness) những công việc đầu tiên họ đang làm: Ba (3) năm nghiên cứu tìm tòi về sinh học của những “kinh nghiệm lúc hồn lìa khỏi xác”. Cuộc nghiên cứu được gọi là Sự Tỉnh Táo khi Hồi Sinh / AWARE (AWAreness during REsustitation) và nghiên cứu trên 1,500 người được cứu sống sau khi tim ngừng đập thuộc 25 Trung Tâm Y Tế lớn ở Âu Châu, Canada và Hoa Kỳ. Báo Time có tường thuật việc này và nói với Bác sĩ Parnia về xuất xứ của dự án, những nghi ngờ cũng như những khác biệt giữa trí khôn và bộ óc con người.

Phương pháp  kiểm chứng những điều mà một người “Gần Chết” cho biết.

Theo nguyên tắc, khi tim ngừng đập thì máu sẽ không chạy lên được óc. Lúc đó chỉ cần

10 giây đồng hồ là óc sẽ ngưng hoạt động. Nhưng kinh nghiệm cho biết cỡ 10%-20 % người khi tim đã ngừng đập lại có thể được cứu sống, và chừng vài phút hoặc hơn giờ đồng hồ sau họ cho biết là họ vẫn tỉnh táo. Vậy thì vấn đề ở đây là những điều người đó cho biết có thật hay không hay chỉ là một loại ảo tưởng?  Để kiểm chứng, một cách duy nhất là để những hình ảnh chỉ có thể trông thấy được khi nhìn từ trên trần nhà xuống mà thôi để xem họ nói có đúng hay không, bởi vì họ nói họ có thể nhìn thấy tất cả mọi sự từ trên trần nhà. Vậy nếu chúng ta thử nghiệm một loạt cỡ 200 hay 300 người có tình trạng chết như vậy và nếu họ có thể được cứu sống trở lại và nói cho chúng ta biết chúng ta đang làm gì và họ trông thấy đúng những hình ảnh mà ta đã sắp đặt thì có thể kết luận là họ còn tỉnh táo mặc dù óc họ không còn hoạt động nữa.

Dự án nghiên cứu này có cho kết quả phù hợp với quan niệm về chết ở một xã hội  bình thường hay không?

Người dân trong xã hội bình thường quan niệm Chết là trong khoảnh khắc: Hoặc là chết hoặc là sống, không thể vừa sống vừa chết. Nhưng định nghĩa chết mà chúng ta công nhận là tim ngừng đập, phổi ngừng thở và kết quả là óc hết sinh động. Khi bác sĩ chiếu một tia sáng vào đồng tử con mắt, bình thường mắt sẽ có phản xạ, bởi vì phản xạ mắt là biểu hiện sinh động của tế bào óc, cơ quan giúp chúng ta sống, nếu không có phản xạ là óc đã hết sinh động và người đó đã chết. Lúc đó bác sĩ có thể chứng nhận là bệnh nhân đã chết với sự chứng kiến của y tá. Nhưng đó là năm mươi năm trước đây, vì lúc đó với tình trạng này bệnh nhân không có thể sống lại được.

Làm sao khoa học kỹ thuật hiện đại có thể thuyết phục được quan niệm “chết là trong khoảnh khắc”?

Ngày nay với khoa học kỹ thuật tân kỳ hiện đại người ta có thể làm cho người chết sống lại. Có những loại thuốc kỳ thần đã được phát minh, nhưng không biết nó sẽ được tung ra thị trường hay không, có đặc tính làm chậm lại tiến trình suy thoái của tế bào óc bị tổn thương và làm bệnh nhân chết chậm lại. Cứ tưởng tượng bạn tiến trước 10 năm, người ta đưa cho bạn một bệnh nhân mà tim vừa mới ngừng đập cùng với loại thuốc thần diệu ấy thì cái gì sẽ xẩy ra. Thuốc đó sẽ làm cho mọi sự chậm lại, và nếu là bây giờ thì sẽ chậm  hơn một tiếng, nhưng 10 năm nữa nó có thể kéo dài đến hơn 2 ngày. Như vậy cứ cái đà phát triển này, y khoa hiện đại càng ngày càng tiến xa hơn nữa thì một ngày nào đó chúng ta sẽ có không biết bao nhiêu là vấn nạn về luân lý, đạo đức, luật lệ và tôn giáo.

Nhưng thử hỏi cái gì sẽ xẩy ra cho con người lúc bấy giờ? Điều gì thực sự sẽ xẩy ra?  Ta biết rằng khi luồng máu không lưu thông đủ thì các tế bào sẽ phản ứng loạn xạ để tự bảo vệ hầu sinh tồn. Nhưng chỉ trong vòng chừng 5 phút là chúng bắt đầu bị tổn thương và biến thái. Sau chừng một giờ, sự tổn thương sẽ rất lớn và nếu ta có cố gắng kích động tim và bơm máu trở lại thì bệnh nhân cũng không thể sống được, bởi vì các tế bào đã biến đổi quá nhiều rồi. Cứ đà đó, các tế bào vẫn cứ tiếp tục biến đổi và chỉ trong vòng vài ngày là toàn thể xác bệnh nhân bắt đầu phân hóa thối rữa. Vậy thì chết không phải là trong khoảnh khắc. Nó là cả một tiến trình thay đổi bắt đầu từ lúc tim ngừng đập đi đến cao điểm là toàn thể thân xác, tất cả mọi tế bào bị hủy hoại và phân hóa thành thối rữa. Sau cùng, còn một điều nữa là trí khôn / linh hồn con người thì sao? Cái gì sẽ xẩy ra cho trí khôn và ý thức con người trong khi chết?  Phải chăng nó cũng ngưng hoạt động ngay lập tức khi tim vừa mới ngừng đập? Phải chăng nó cũng ngừng hoạt động trong vòng 2 giây hoặc 2 phút đồng hồ đầu tiên ?  Chúng ta cũng nên nhớ là các tế bào vẫn liên tục thay đổi trong thời gian đó. Phải chăng nó ngừng sau 10 phút, một nửa giờ hay một giờ? Đến đây thực sự chúng ta không ai biết.

Điều đầu tiên người chết sống lại nói với bạn là cái gì?

Đây là những điều bác sĩ Parnia biết được do chính người “chết” sống lại kể với ông. “Họ làm tôi sáng mắt bừng tỉnh –Bác sĩ Parnia kể- và cảm thấy mình thấp hèn nhỏ bé lại, bởi vì nghe họ kể mới thấy họ là những con người thành thật, nói sự thật chứ không phải kể ra để gây chú ý hay có tham vọng nổi danh gì. Rất nhiều trường hợp họ không nói cho bất cứ ai biết những điều đó bởi vì họ không muốn người ta sẽ nghĩ sai lầm về họ”. Bác sĩ Parnia đã phỏng vấn hơn 500 trường hợp khác nhau từ hơn 10 năm nay.  Tất cả những điều họ kể đều tương tự như nhau và được họ diễn tả đúng như đã xẩy ra. Bác sĩ Parnia đã tìm cách nói chuyện được với các bác sĩ và các y tá đã có mặt khi những người chết sống lại và chính tai họ được nghe những điều người chết nói lại mà họ không thể cắt nghĩa được là tại sao. Một số những dữ kiện này đã được bác sĩ Parnia ghi lại trong sách của ông nhan đề What Happens When We Die. Bởi vì ông muốn mọi người nhìn vấn đề ở cả hai khía cạnh, không phải chỉ bên phía bệnh nhân mà còn cả bên phía bác sĩ nữa, để thấy rằng bệnh nhân họ cảm nhận thế nào khi họ được các bác sĩ cứu họ sống lại và kể cho các bác sĩ những điều đã xẩy ra với họ.  Bác sĩ Parnia đã nói chuyện với một bác sĩ chuyên khoa tim mạch, ông này nói rằng ông không có kể lại câu chuyện này cho bất cứ ai bởi vì ông không biết cắt nghĩa làm sao một bệnh nhân chết sống lai mà có thể kể lại rất chi tiết những điều ông đã nói và làm. Chuyện này đã làm ông quá sợ hãi khiến ông quyết định không muốn nhắc đến nó nữa.

Tại sao ta lại nghĩ là có những phản đối chống lại dự án nghiên cứu này?

Bởi vì chúng ta cố gắng vượt qua giới hạn của khoa học, đang cố gắng chống lại những ức đoán và quan niệm cố định từ ngàn xưa. Rất nhiều người vẫn giữ cái ý định cố hữu là “khi ta chết là ta chết”. Chỉ có vậy thôi. “Chết là trong khoảnh khắc”. Hoặc chết hoặc sống. Không có vừa sống vừa chết. Tất cả những ý tưởng đó chẳng có một giá trị khoa học gì cả, nhưng đó lại là một quan niệm xã hội. Nếu chúng ta nhìn lại cuối thế kỷ XIX, các nhà vật lý học lúc bấy giờ làm việc dựa vào luật chuyển động Newton, và họ giải đáp tất cả các hiện tượng trong vũ trụ này theo luật Newton. Nhìn vào thế giới quanh ta lúc bấy giờ thì luật vật lý của Newton hoàn toàn đầy đủ, nó có thể giải thích tất cả mọi sự mà ta gặp. Nhưng ngày nay, khi chúng ta nhìn vào những vật chuyển động  thực nhỏ -nhỏ hơn cả những nguyên tử- thì luật Newton’s  không còn giá trị áp dụng được nữa. Do đó cần phải có một khoa vật lý học mới.  Sau cùng chúng ta buộc phải đi tới khoa vật lý học quantum. Luật này đã gây ra rất nhiều tranh cãi mà ngay cả chính nhà bác học Einstein cũng không thể ngờ được.

Bây giờ chúng ta nhìn vào trí óc, ý thức và bộ não. Nếu cứ cho rằng trí óc và bộ não là một như nhau thì cũng được đi đối với đa số các trường hợp, bởi vì có đến 99% trường hợp, chúng ta không thể tách biệt được trí óc khỏi bộ não. Chúng làm việc và hoạt động cùng một lúc rất khít khao. Nhưng lại còn những trường hợp đặc biệt, dù là rất hiếm đi nữa, như khi bộ não ngưng hoạt động thì chúng ta thấy rằng lý luận cho rằng trí khôn và bộ não là một không còn đứng vững được nữa như ta thấy những kinh nghiệm dẫn chứng ở trên. Vậy thì cần phải có một nền khoa học mới tương tự như khoa vật lý quantum vậy.  Máy Gia Tốc Siêu Nguyên Tử của Trung Tâm Nghiên Cứu Nguyên Tử của Âu Châu (CERN)[1] có thể đưa ta trở về cội nguồn. Nó có thể đưa chúng ta ngược trở lại lúc khởi đầu, chính những giây phút đầu tiên sau Big Bang. Với nghiên cứu của chúng ta, lần đầu tiên, chúng ta dùng những kỹ thuật và phương tiện khả dĩ có thể kiểm chứng được chuyện này.

ĐÔI LỜI KẾT:

Sự sống đã là một kỳ công do Thiên Chúa tạo ra, nhưng Chết cũng là một huyền bí còn mung lung mờ tối. Để có thể thấy được những gì xẩy ra ở những giây phút cuối cùng của đời ta lúc chết, chúng ta còn cần phải tiếp tục nghiên cứu tìm tòi thêm nữa. Có hay không một cái gì còn tiếp diễn sau đó…….và mãi mãi…?

Hãy nhớ rằng: Đời là vô thường, giả trá. Sinh ký tử qui.

Fleming Island, Florida  19-10-2008

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh

Không ai muốn trở thành gánh nặng, vì gánh nặng luôn đồng nghĩa với vất vả, mệt mỏi và cả những thao thức băn khoăn. Hai người dù yêu nhau tha thiết, ngay cả khi đã là vợ chồng, thì lúc này hoặc nơi nọ họ vẫn có thể trở thánh gánh nặng cho nhau. Lẽ thường tình là vậy, vì đó là quy luật đời sống. Ai cũng muốn nhận được quà tặng, nhưng đôi khi, lại tự biến thành gánh nặng của chính mình rồi chất lên vai kẻ khác mà không tự biết. Trong một gia đình, con cái thường là những quà tặng tuyệt vời của Thiên Chúa dành cho các bậc cha mẹ, và cha mẹ luôn là các ân phúc quý báu dành cho những người con. Tuy nhiên, vẫn không hiếm những trường hợp các thành viên trong nhà đã trở thành gánh nặng của nhau, và vì vẫn là những con người, nên gia đình giáo hội của Chúa cũng không có biệt lệ.

Những điều này, các đấng bậc trách nhiệm của Giáo hội đã nhiều lần chỉ rõ .  

Những con cừu Panurge: 

Công đồng Vatican II đã mang lại nhiều sức sống mới cho Giáo hội, rất tích cực và sinh động, cách riêng về phía người giáo dân.  Trong giáo xứ, người giáo dân cộng tác với cha xứ trong hầu hết mọi sinh hoạt. Từ tổ chức điều hành đến huấn luyện giáo dục và phụng vụ, họ đều có mặt trong Hội đồng giáo xứ, Ban hành giáo, Giáo lý viên, Ca đoàn…… Trong các hội đoàn như Legio, giới Hiền mẫu, giới Gia trưởng ….người giáo dân giúp đỡ nhau, nâng cao trình độ cho nhau, cùng nhau làm nhiều việc mục vụ trong xứ  : thăm viếng an ủi người cô đơn đau ốm, gặp gỡ người ngoại, nâng đỡ kẻ khô khan rối rắm, giúp đỡ người nhập cư … 

Một số giáo dân khác còn tham gia những công việc, mà trước đây, chỉ có hàng giáo sĩ mới có khả năng như : chú giải Thánh kinh, dạy Triết và Thần học, nghiên cứu tôn giáo, cộng tác vào việc đào tạo chủng sinh, tu sĩ …. 

Sau Công đồng chung VAT II, ai cũng thấy đã có nhiều nỗ lực và những đổi thay rất đáng kể trong gia đình Giáo hội, tuy nhiên, so với những đòi hỏi và kêu gọi của Công đồng VAT II thì vẫn còn đó một khoảng cách không nhỏ, khoảng cách ấy đã biến người giáo dân và giáo sĩ thành những gánh nặng. Gánh nặng của chính mình và gánh nặng cho người khác.

Thực thế, ngay ở những trang đầu của bộ Thánh Kinh, lời của Thánh Giêrênimô đã được trích dẫn như  một điều cần phải được nhấn mạnh : “Không biết Thánh kinh, là không biết Chúa Giêsu”. Dù vậy, thực tế đã chỉ ra rằng, người tín hữu Công giáo là người ít đọc Thánh kinh nhất so với các hệ phái cùng tôn thờ Chúa Giêsu. Ít đọc đến mức, thậm chí có nhiều giáo dân đã không biết cách tìm đúng địa chỉ các câu hoặc các chương của bộ Kinh thánh. 

Mặt khác nữa, phần lớn các giáo dân cảm thấy không có nhu cầu cần phải đọc Thánh kinh, đa số đều tự hài lòng và lấy làm an tâm thoả mãn vì đã có những câu lời Chúa, đang khi các câu lời Chúa chỉ là những mảnh vụn và thật rời rạc so với toàn bộ Kinh thánh. Một hiểu biết vụn vặt và rời rạc về Đấng mà mình tôn thờ như thế, quả thật, hiểu biết ấy không có gì đáng để tự hào. Chính vì thế, nhận thức và đời sống tín lý của số đông này rất hời hợt. Các kiến thức về đạo chủ yếu được nuôi dưỡng bằng các bài giảng của linh mục ngày Chủ nhật, mà mức tiếp thu thường vốn rất hạn chế, chưa kể nhiều trường hợp vị linh mục bận rộn đến mức, không đủ thời gian để soạn bài giảng cho súc tích và gần gũi với thực tế cuộc sống. 

Vì đời sống đức tin hoàn toàn phụ thuộc  vào linh mục như thế, nên người giáo dân mất dần khả năng suy tư độc lập và từ đó, ý thức mỗi ngày một bị bào mòn để biến thành các con cừu Panurge, những gánh nặng của chính mình. Họ không còn là những cộng tác viên Nuoc Troi như Chúa muốn và Công đồng mời gọi, nhưng đã tự biến mình thành những gia nhân cua Cha xu, chỉ có nhiệm vụ : đóng tiền, cầu nguyện và vâng lời tối mặt, đang khi trong cộng đồng Dân Chúa, mọi giáo dân đều có chung chiều kích là tư tế, vương giả và ngôn sứ của một dân riêng được tuyển chọn, và nguời giáo dân cũng là các linh mục phổ quát như Công đồng đã xác nhận.

Tuy nhiên, tư tế, ngôn sứ và vương đế hoặc linh mục phổ quát sẽ chỉ là các thuật ngữ  khô cứng trên mặt giấy, chẳng liên quan gì đến đời sống đức tin của tôi, nếu  tôi thiếu nhu cầu và cảm thấy rằng không cần học biết, vì tôi thấy mình đã quá đủ. 

Không biết Thánh kinh, là không biết Chúa Giêsu. Những lời ấy của Thánh Giêrônimô thời nào cũng đúng, vì thế, xác quyết của Ngài phải là thao thức của tất cả những ai muốn được kết hợp thực sự với Đấng cứu độ của mình. 

Các quan linh mục 

Mỗi Linh mục đều là một quà tặng tuyệt vời của Thiên Chúa dành cho phần rỗi mọi người. Lý tưởng dâng hiến và phục vụ của đời tu, tự nó đã đủ cao đẹp để ai cũng phải ngưỡng mộ và biết ơn. Tuy nhiên, người linh mục dù được trao 7 chức thánh, nhưng các ngài vẫn bị hạn chế về nhiều mặt và vẫn có đủ các tham sân si của phận người, vì thế, khi lý tưởng đẹp đẽ ban đầu nhạt dần theo màu áo thời gian, người linh mục dễ biến thành các công chức cao cấp, những ông quan linh mục, rồi trở thành gánh nặng của chính mình hồi nào không hay.

Có thứ gánh nặng dễ biết, có nhiều trường hợp tự biến thành gánh nặng rất khó nhận ra. 

Sẽ biến thành gánh nặng, khi nghĩ rằng, đậu linh mục là đã tới được bến rồi, để từ đó, xem nhẹ hoặc bỏ quên nhu cầu đào tạo, tự đào tạo, giáo dục và tự giáo dục. Trong các tài liệu thường huấn và tĩnh tâm hàng năm của các linh mục, Đức Giám mục Bùi Tuần luôn đề cao và nhắc nhở nhu cầu tự giáo dục luôn là đòi hỏi hàng đầu, và phải được xếp vào ưu tiên trước hết . 

Sẽ là gánh nặng, khi xử dụng quyền bính để coi dân riêng của Chúa là dân đen của mình. Ở nhiều nơi, cha xứ chỉ cần người giáo dân biết ngoan ngoãn vâng lời, và càng biết ít về tín lý và thần học thì càng dễ chăn dắt. Có vị còn nuôi dưỡng quyền bính và sự sợ hãi đối với mình, bằng cách rao giảng một Thiên Chúa đáng sợ và sẵn sàng trừng phạt, thay vì một Thiên Chúa tình thương và người Cha vô cùng tốt lành nhân hậu. Vì thế, chuyện có nhiều gia nhân của cha xứ, thay vì là những cộng tác viên Nước Trời để cùng nhau xây dựng trời mới đất mới là điều phổ biến và dễ hiểu. 

Sẽ là gánh nặng, khi xử dụng quyền bính để đặt nặng chuyện xây dựng các cơ sở vật chất, mà coi nhẹ chuyện xây dựng đền thờ sống động là những con người. Không ít linh mục đã muốn để lại dấu ấn cá nhân mình, khi xây dựng các nhà thờ thật hoành tráng để ganh đua với các xứ  khác, đang khi cũng nhà thờ ấy và những cung thánh ấy còn đang là niềm mơ ước của rất và rất nhiều nơi khác nghèo hơn.      Đã có nhiều trường hợp những người giúp đỡ từ nước ngoài, khi về thăm, họ đã rất ngạc nhiên về những hoành tráng và sự sang trọng quá mức, của các nhà thờ và nơi thờ tự ở đây đã làm họ hết sức ngỡ ngàng, vì chính họ ở bên ấy cũng không có được như vậy . 

Sẽ là gánh nặng, khi người giáo dân nghèo luôn trở thành những kẻ vô danh, dù thường gặp mặt, nhưng người chủ chiên vẫn chẳng cần biết đến tên của họ, song Ngài lại quan tâm đặc biệt đến những kẻ giầu có với những khoản dâng cúng to lớn và quà cáp hậu hĩ giá trị . 

Đặc biệt, khi không còn giữ  được đức khiết tịnh là 1 trong  3 lời khấn của đời tu , lúc ấy,  Ngài sẽ trở thành gánh nặng đau khổ không thể nói hết bằng lời. Vì lời nào cũng là thừa, và nói lời nào cũng vẫn là sẽ thiếu, nên tốt nhất là im lặng không nói, kẻo lại bị vạ miệng hoặc kết án là xét đoán thì sẽ bị đoán xét . 

Trong một lần gặp mặt và chia sẻ với giáo dân, Đức Hồng Y Tổng Giám mục của chúng ta đã tâm sự đại ý rằng : “Một trong các đau khổ và nhức đầu nhất của tôi là phải làm việc về những vấn đề lôi thôi có liên quan đến linh mục.”.

Được nghe những tâm sự ấy của người cha chung, chúng ta hiểu được   rằng, gánh nặng mà Ngài đã phải mang chẳng hề là nhẹ nhàng đơn giản . 

                                                       **** 

Dù không có dịp đi nơi này nơi khác, nhưng ai cũng có thể thấy rõ những thực trạng trên của cộng đoàn Dân Chúa. Dĩ nhiên các thực trạng kia không phải là tất cả, vì vẫn còn đó, rất nhiều những vị chủ chăn luôn tận tuỵ và hết lòng với đoàn chiên của mình, các vị ấy vẫn đang ngày đêm âm thầm phục vụ và hiến dâng trong thinh lặng chẳng mong được ai hay biết.

Cũng đang có rất nhiều các giáo dân, họ ý thức rất rõ chiều kích cộng tác viên Nước trời của họ, họ đang tích cực hoạt động trong những điểm nóng mà nhiều người e ngại, những vết thưong và ung nhọt của xã hội như HIV & Ma tuý, giúp ngăn ngừa phá thai, mãi dâm. Gần đây việc thu góp và chôn cất các hài nhi bị bỏ rơi rồi quy tập thành những nghĩa trang ở nhiều vùng miền trên cả nước, những việc ấy đã đánh động lương tâm xã hội rất lớn … Những đóng góp của họ, có thể là rất nhỏ bé và thật khiêm tốn so với nhiều công trình vĩ đại lẫy lừng khác. Nhưng thật ra, chẳng có việc nào là nhỏ bé hoặc là vĩ đại trước Đấng Sáng tạo, vì Ngài luôn nhìn vào cõi lòng mỗi người để lượng giá, hai đồng xu nhỏ bé của bà goá không lớn hơn hết mọi đồng bạc  dâng cúng đó sao ? 

Những việc ấy đích thực là những món quà tặng vô cùng quý gia. Những quà tặng này của cả chủ chiên lẫn con chiên vẫn đang hiện diện đó đây, nhiều lắm.

Cần phải nói về gánh nặng để tôn vinh quà tặng, vì nhờ thế gánh nặng sẽ bớt đi ít nhiều. Một que diêm của ánh sáng cũng lui đi phần nào bóng tối, thay vì cứ ngồi đó mà thở than nguyền rủa hoặc kết án. 

Lạy Chúa ! 

Con bất toàn, giáo xứ của con bất toàn, Giáo hội và cả thế giới mà con đang sống cũng đẩy rãy bất toàn, vì chỉ duy nhất có Chúa là Đấng toàn hảo. 

Xin nhắc nhở con luôn ý thức sâu sắc về điều ấy, để từ đó, con sẽ trông cậy thiết tha vào Đấng toàn thiện, toàn năng là Thiên Chúa và cũng là Cha của con. Nhờ thế, con sẽ tỉnh thức hơn, để nhìn rõ vị trí và chỗ đứng của con mà Chúa đã đặt để con vào, nhờ vậy, con sẽ hoàn thành bổn phận mà Chúa đã trao cho con.

Từ xa xưa, con vốn là quà tặng, nhưng khi này khi khác nhiều lần, con đã trở thành gánh nặng cho không ít người.

Xin cho con một tia sáng, nhỏ thôi, từ trời cao rọi xuống, tia sáng ấy sẽ giúp con kịp thời nhận ra và đủ sức mạnh để điều chỉnh mình, vì khi con thay đổi cuộc đời xung quanh con  cũng sẽ đổi thay.

Xuân Thái

Tối hôm ấy, sau khi đóng cửa tiệm, trên đường về tôi ghé chợ thực phẩm mua rau, cá, thịt... và các thứ linh tinh, định sẽ nấu ăn trong khoảng một tuần.

Cho xe vào garage và thu dọn những thứ mình vừa mua đem vô nhà, tôi thấy cái túi nylon nho nhỏ có hình những vòng tròn màu đỏ (ký hiệu của chợ "Target") nằm dưới sàn xe ngay bên hông chân ghế trước. Nghĩ rằng ông xã mua thuốc dán "Salonpas" ở chợ Target cho mình. Vì mấy hôm nay cánh tay trái tôi bị đau đau, nên "quơ" luôn đem vô và lấy ra một miếng để dán.

Ơ kìa... sao chẳng có thuốc dán "Salonpas" hay "WellPatch" như ông xã thường mua?! Eo ơi, hộp "e.p.t. Pregnancy Test" để thử xem có mang thai không?!!! Ngạc nhiên nhưng tôi lập tức hiểu ra...

***********

… Sự việc thoáng xảy ra lúc xế trưa... Tiệm vắng khách, tôi thả bộ ngoài hàng hiên trước sân vừa cho gân cốt vận động, vừa hít thở khí trời. Tôi thấy một cô bé dáng dấp á Đông: hớt hải và xăm xăm từ phía chợ Target đi qua phía tiệm tôi (vì cùng chung khu thương mại và chợ Target). Cô bé càng đến gần, tôi càng đoán chắc cô là người Việt nên nói:

- Trông cháu vội và có vẻ lo lắng là biết không phải đến tiệm cô làm tóc hay làm tay rồi!

Một tay cô đưa lên ngực để nén xúc động, còn tay kia cầm cái túi nylon nho nhỏ (có những vòng tròn đỏ) chắc mới mua ở chợ Target, mừng rỡ nói:

- Thấy tiệm "Hair & Nail" cháu đoán của người Việt mình thì đúng ngay! Vì má cháu cũng có cái tiệm nhưng chỉ làm "nail" thôi.

Tôi buột miệng khen:

- Cháu nói tiếng Việt quá giỏi!

- Cháu học hết lớp Ba bên Việt Nam mới qua đây mà cô! Cô ơi... cô...

Cô gái ngại nói tiếp. Nhớ dáng vẻ xăm xăm hớt hải khi nãy của cô, tôi động viên:

- Việc chi cháu cứ nói. Hễ giúp được, cô sẵn sàng.

- Thật hả cô? Không giấu gì cô, cháu phải tới ngay tiệm ăn... để kịp giờ làm. Cháu mới xin được việc làm ở đấy hồi tuần trước và đã đi trễ hết một lần, trễ nữa cháu lo bị đuổi. Cháu và bạn cháu vừa đi học ra thì bạn chở cháu ghé chợ Target, còn bạn cháu lo đi đổ xăng để sẽ trở lại đón cháu đưa tới chỗ làm. Nhưng, bạn cháu vừa gọi, nói là chạy nhanh bị cảnh sát giữ, chờ lập biên bản mới được thả cho đi. Cô ơi, giúp đưa cháu tới chỗ làm, kẻo trễ mất!

Tôi đang rảnh và nơi cháu làm cũng khá gần đây, đương nhiên tôi giúp. Tuy nhiên tôi nói:

- Lần sau nếu gặp chuyện như thế này, cháu nên nhờ ba má, anh chị hoặc người thân quen. Nhờ người lạ cho dù là người Việt cũng không mấy an toàn đâu.

Cô cười nghịch:

- Không an toàn cho cháu và cả cho cô nữa chớ gì? Chắc cô cũng lo lên xe rủi bị cháu la làng rằng cô bắt cóc...

Thôi thì cô đã trót bỏ quên, mình sớm trả lại cho cô vậy! Tôi "quơ" vội túi xách đựng giấy tờ của mình và cầm luôn "của nợ" này, lao ra xe. Trên đường phóng tới tiệm cô làm, tôi rối bời trong dạ vì lo cho cô và cho cả má cô nếu biết con gái mình... Đến tiệm cô làm, nhìn sâu vào trong không thấy cô, lúc này tôi mới thật sự lúng túng, chẳng biết hỏi han thế nào để được gặp vì đâu đã biết tên cô! Lúc đưa cô đi, tôi chỉ mới hỏi thêm: "Cháu trông nhỏ lắm! Học được tới lớp mười chưa đã vội lo đi làm sớm vậy?" thì cô buồn buồn cho biết: "Không đi làm, cháu không có tiền tiêu. Hơn nữa cháu sắp mười bảy tuổi và đang học lớp mười một". Tôi cũng định hỏi han này nọ nhưng điện thoại di động của cô reo. Quãng đường chỉ có mấy phút xe, nên đưa cô đến chỗ làm mà cô với ai đấy bên kia đầu điện thoại chưa dứt cãi nhau bằng tiếng Anh...

Tôi đành chọn chiếc bàn ngồi vào, gọi tạm một món để trong khi chờ đợi hoặc đang lúc mình ăn hy vọng sẽ được gặp cô. Còn không, chắc tôi cũng có dịp chuyện trò với mấy người tiếp bàn, dò tin về cô vậy.

Thế rồi, cũng chẳng thấy cô bước ra! Nhưng cô tiếp bàn mang thức ăn cho tôi là một cô Mỹ khá vui tánh và cũng ở lứa tuổi học trò. Tôi tả dáng người, liền được cô Mỹ reo tên cô lên, cho biết cô bị nôn mửa, chủ cho về sớm và bạn trai đã đến đón. Tôi nghe mà rụng rời! Chắc cô có thai và đang sống với bạn trai?! Có thể cả hai học chung trường chung lớp?! Hồi xế trưa nghe cô nói "bạn cháu", tôi đinh ninh là "bạn gái" nên đâu có ngờ!... Cô Mỹ thấy vẻ mất bình tĩnh của tôi, hỏi có làm sao không? Tôi vờ chẳng nghe để khỏi phải trả lời. Tôi cũng không dám đưa cái túi nylon có hộp "e.p.t. Pregnancy Test" để nhờ trao lại, vì cảm nhận bao nỗi lo ngại... Hỏi xin số điện thoại của cô, cô Mỹ không chịu cho, bù lại cô ta ghi số điện thoại của tôi với lời hứa: sẽ lập tức gọi báo cô hay có người hồi xế chiều giúp chở cô đến tiệm muốn gặp gấp. Cô Mỹ quả y lời. Trên đường về nhà, điện thoại di động của tôi vụt reo. Cô muốn tôi chỉ đường để bạn đưa đến lấy.

Trời đêm lạnh, cô mặc phong phanh mà không chịu vào nhà, chỉ đứng ngoài cửa chờ lấy lại cái túi, vì bạn ngồi trên xe đợi. Tôi xin số phone cô không cho. Trao lại cái túi, tôi đi theo tiễn cô ra xe để được dặn đôi điều:

- Về thử nếu thấy mang bầu cháu nhớ: đừng có giết người. Cháu có dự tính gì hãy nói cho mẹ cháu biết, còn không thì cho cô biết để cô giúp cháu.

Cô dạ dạ, không giấu được xúc động, vừa quẹt nước mắt vừa chui vô chiếc xe cộc cạch của cậu bạn. Cậu bạn mặt mũi non choẹt, khẽ chào tôi rồi phóng xe đi. Cậu có vẻ như người Lào, và hởi ơi cả hai cùng "con nít"! Tôi đứng như trời trồng ở ngoài sân, hướng lòng lên CáC ĐấNG MìNH YÊU, thống thiết cầu xin cho cô gọi mình và cho mình sáng suốt để khuyên bảo được cô chịu nghe.

Hơn một giờ sau cô gọi, khóc:

- Cô ơi cháu bị... bị có bầu rồi!

Mừng được cô gọi, tôi an ủi:

- Bình tĩnh đi cháu! Cháu đã báo cho má cháu biết chưa?

- Chưa, và không bao giờ cháu báo. Tại má cháu mà cháu ra nông nỗi này! Cháu thù hận bả.

Tôi nhỏ nhẹ:

- Coi kìa! Đừng có vậy! Cháu đã học tới lớp mười một. Con gái càng lớn lẽ ra càng biết thương và thông cảm với mẹ mình hơn chứ! Đây nhé, cháu nghe cô đọc bài thơ của một em nữ sinh mới lớp mười, tức dưới cháu một lớp. Em vốn là học trò của cô, vì bên Việt Nam cô đi dạy. Bài thơ em làm để tặng mẹ mình: bày tỏ lòng yêu mẹ, đặc biệt bàn tay mẹ. Em viết:

"Mẹ ơi trên cõi đời này,

Con yêu quý nhất bàn tay mẹ hiền.

Chính bàn tay mẹ tay tiên,

Bồng con suốt mấy năm liền mẹ ơi!

Chở che những lúc trở trời,

Lo cơm áo ấm đồ chơi đồ dùng..."

- Đủ rồi cô ơi, cháu không thích nghe nữa đâu!

Ngắt lời tôi cô nói như vậy. Rồi cô nói tiếp với giọng cứng rắn, không còn khóc nữa:

- Vì càng nghe cháu càng thêm hận bàn tay của má cháu! Cô biết không? Tại đôi bàn tay của má cháu quăng đồ đuổi cháu đi nên đời cháu mới phải như thế này! Bàn tay mẹ người ta thì cho con tình yêu thương chớ đâu như bàn tay của má cháu! Cháu mà làm được thơ cháu sẽ làm bài thơ tả nỗi thù hận bàn tay má cháu.

Mừng vì được cô bực dọc nói ra như thế, tôi hỏi:

- Cháu có thể cho cô biêt tại sao má cháu quăng đồ đuổi cháu đi?

- Tại má cháu không có hiểu cháu. Cái tánh của cháu học hành thì phải có vui chơi giải trí, mà ba má ngày nào cũng ôm cái tiệm làm đến tối mịt mới về. Khi về tới nhà thì má hay chửi cháu, bảo cháu không biết dọn dẹp ngăn nắp. Vì cháu là chị cả, hai thằng em cháu lớn rồi, chúng nó bướng như gì và suốt ngày bày biện, cháu dọn đâu có xuể. Sự việc xảy ra cách nay hơn hai tháng, tụi bạn rủ đi xem phim, cháu xin, cả ba má cháu đều không cho. Cháu đi đại vì sẵn lúc bực hai thằng em cãi nhau ném lung tung đồ đạc nên cháu không muốn ở nhà làm đầy tớ dọn dẹp không công cho chúng. Đi về hơi khuya, vừa bước vô cửa, ba la mắng cháu, còn má quăng đồ đuổi đi, bảo cháu bồ bịch với thằng nào rồi mê nó, được nó rủ là nghe, không còn coi lời cha mẹ ra chi nữa! Má đuổi thì cháu đi, và nghi là cháu mê trai thì cháu đến nhà thằng bạn này ở cho vừa bụng bả, chớ cháu đâu có yêu thương gì nó và nó cũng vậy. Tụi cháu chỉ là bạn cùng học, cùng vui chơi cả nhóm với nhau thôi.

Tôi nén tiếng thở dài:

- Thế ba má không đi kiếm cháu về à?

- Có chớ! Sau lúc cháu lao đi, ổng bả lao theo. Sắp đuổi kịp thì cháu ra giữa đường nói là đứng cho xe cán nếu tiếp tục đi theo, hoặc cắn lưỡi tự tử nếu gọi cảnh sát. Cho nên ổng bả phải đi về, và kể từ đấy hễ thấy số phone ổng bả gọi, cháu không trả lời. ổng bả đến trường, cháu nói đến quấy rầy bêu xấu cháu với thầy cô bè bạn: cháu sẽ tự tử chết. Cho nên cũng không còn thấy ổng bả đến trường tìm cháu nữa. Mà cháu muốn như vậy. Đã đuổi cháu đi thì coi như hết. Nhất là không chỉ chửi đuổi bằng miệng, còn bằng đôi tay tàn nhẫn quăng ném quần áo cháu ra sân. Từ nay đường cháu cháu đi, đời cháu cháu lo. Cháu có bầu thì cháu phá thai vì đứa bé đâu đã thành người. Còn hơn để nuôi nó lớn, thế nào cũng có lúc cháu sẽ làm như má cháu là quăng đồ đuổi nó đi, cho nó lại thù hận cháu nữa sao?!

Tôi hỏi:

- Cháu đang dùng phone nào nói chuyện với cô vậy?

- Cô lo cháu dùng phone nhà bạn bị má bạn nghe lén chớ gì? Không có đâu, má của bạn cháu tốt lắm, thương cháu như con gái vì bà bị chồng bỏ và chỉ có mình bạn cháu là con; vả lại bà là người Lào đâu có hiểu tiếng Việt. Nhưng cháu đang dùng "cell phone" của cháu. Cô ơi, thử thấy có bầu, bạn cháu bảo sớm lo phá thai, kẻo má nó biết được thì chết. Cháu cũng nghĩ như vậy. Nhưng cháu thấy khổ trong lòng lắm, nên trùm mền nằm khóc và gọi cho cô. Chớ cháu không dám nói với má bạn cháu, vì cháu biết bà không thông cảm đâu! Bà đuổi cháu đi ngay lập tức đấy! Bà bảo đang lúc cháu còn giận má cháu quá như vậy, nên bà phải mở vòng tay, vì nhà có dư phòng. Bà giao hẹn với cháu không được lạng quạng với con bà; phòng ai người nấy ở. Cháu tưởng hứa với bà thì giữ được, nhưng đâu có ngờ! Nhất là những lúc nhớ lại cảnh má cháu miệng chửi cháu mê trai, tay quăng đồ cháu đuổi đi chẳng "care" gì đến cháu, nên cháu cũng chẳng "care" gì thân xác cháu nữa!

Tôi lại hỏi:

- Thế cái "cell phone" của cháu ai mua và ai trả tiền hằng tháng vậy?

Cô xẳng giọng với tôi:

- Sao cô cứ việc cái phone hỏi cháu hoài vậy?

Nhưng cô lại lập tức giải thích:

- Thì má cháu mua má cháu trả tiền. Má mua cho hồi cháu sinh nhật mười sáu tuổi.

Tôi cười để cháu hiểu tôi chẳng có trách chi cháu hết:

- Nghe cô nói đây. Tại cháu đổ lỗi má cháu không hiểu cháu, không "care" chi cho cháu, và cháu thù hận bàn tay của má cháu, nên cô mới hỏi về cái phone tay của cháu để muốn cháu nhìn lại vấn đề hơn. Má cháu hiểu rằng cháu rất cần cái phone tay và luôn "care" cho nhu cầu này của cháu đấy! Cho nên bàn tay má cháu đang bị cháu thù hận đó, cũng chính là bàn tay tháng tháng ký chi phiếu thanh toán hóa đơn tiền cái phone tay cho cháu dùng. Do đó việc cháu trách má không hiểu cháu, theo cô chính cháu mới là không hiểu má mình! Tất nhiên cô không đồng ý việc má mắng mỏ rằng cháu mê trai và quăng đồ đuổi cháu đi; nhưng cô thông cảm hành động má cháu lúc đó vì cô đã có lâm cảnh ấy! Hồi con gái cô còn học lớp mười, lớp mười một cũng có theo bè theo bạn đi xem phim đến hai ba giờ sáng mới về. Suốt ngày cô ôm cái tiệm làm đã mệt, về nhà khuya lơ khuya lắc còn bắc ghế ngồi ngủ gục tại cửa chờ con. Thấy con về, mừng quá sức nhưng cũng giận điên lên, nên đã quăng đồ đuổi đi vì nghĩ làm như vậy con sợ, không dám đi chơi khuya nữa. Nhưng, cái may của cô là con biết sợ và không dám hận mẹ, từ đó hết đi chơi đêm, chú tâm học hành.

Cô hỏi với giọng khó chịu:

- ý cô muốn chửi xéo là má cháu vô phúc nên có đứa con như cháu chớ gì?

- Đấy là cháu nói chớ cô không dám có ý đó. Do được cháu quý mến, tâm sự với cô, thì cô cũng tâm sự để cháu hiểu đời làm mẹ: cô cũng đã xử sự thật đáng trách với con mình chớ chẳng tài giỏi chi hết!

Giọng cô đổi sang nũng nịu:

- Nói chuyện với cô, cháu thấy bị nhức đầu! Sao cô không để cháu được sống yên với nỗi hận má cháu?!

Tôi cười:

- Cô nói thêm điều này nữa cho cháu được nhức đầu luôn một lần trong đêm nay để rồi thôi nhé! Bàn tay má cháu chỉ có quăng đồ đuổi cháu đi mà cháu hận má đến vậy! Thử hỏi nếu bàn tay cháu giết con của cháu thì nó sẽ hận cháu đến đâu? Cháu đừng tưởng khi còn là bào thai thì đâu đã thành người. Cô nói cho cháu biết: bắt đầu thụ thai tức là có sự sống thì cũng có luôn linh hồn của con người rồi, nên cũng biết thế nào là yêu thương, cám ơn, kêu cứu... Nếu cháu không tin thì hôm nào cô sẽ chứng minh. Thôi, cô xin phép. Cháu ngủ mai đi học. Cô cũng ngủ mai đi làm. Cô mong được cháu gọi luôn để cô cháu mình cùng tâm sự.

Cháu "dạ" cách nhỏ nhẹ và cũng nhỏ nhẹ nói "Cháu cám ơn cô".

Sáng sớm hôm sau đang lúc tôi nấu bếp để chuẩn bị đi làm thì cô gọi, cho biết:

- Má cháu vừa gọi, và lần này cháu chịu nghe điện thoại vì mỗi sáng má thường hay gọi. Má khóc, kêu cháu về, muốn gì má cũng chiều, lầm lỡ gì má cũng tha. Má năn nỉ cháu cho má đến để cám ơn và tiền nong sòng phẳng với má của bạn cháu, vì má dò biết bà nghèo, một mình nuôi con, hơn hai tháng nay còn nuôi thêm cháu tốn kém. Cháu để mặc má nói má khóc, cháu chỉ nghe, không trả lời.

- Cháu không trả lời, má tưởng cháu đồng ý, má sẽ đến đấy!

Nghe tôi nói thế, cô kêu hoảng:

- Vậy sao cô?! Cháu phải gọi má!

Cô cúp phone. Tôi trở lại với việc nấu bếp trong niềm vui khôn tả! Nhưng vui quá thành... đãng trí: lấy muối nêm canh mà bỏ nhầm vô nồi chè!

Tối hôm đó không thấy cô gọi. Tối hôm sau cô mới gọi:

- Cháu nói chuyện với má cả thảy năm lần, với ba hai lần. Hồi sáng ba má đến trường gặp cháu cho tiền, bảo đừng đi làm, để sức mà học nên cháu đã xin nghỉ làm. Mới lúc nãy ba má vừa đến gặp má bạn cháu đưa tiền, bà không nhận, bảo thương cháu như con gái. Cô ơi, cháu bây giờ rất muốn về với gia đình và tiếp tục học hành cho đến nơi đến chốn mà kẹt cái bầu! Cháu đâu biết làm sao phá nó! Lại đâu dám nói với ai, chỉ nói với cô nhưng ý cô đã vậy chắc cháu chỉ còn cách lao ra đường cho xe cán. Cháu thấy cô thương cháu nhưng sao việc này cô không giúp?!

Tôi hỏi cô có tin ở tôn giáo nào không? Cô nói đâu có đi đạo nào mà tin. Nhưng, cô thấy mến đạo Phật vì nhà cậu bạn có thờ ông Phật ngồi chắp tay hiền lành nên má cậu hiền lành, không mắng chửi cậu bao giờ. Tôi cho biết tôi đạo Chúa nên đề nghị trưa mai tan trường sẽ đón, hai cô cháu đi ăn rồi sẽ đưa nhau đến nhà thờ để trong khung cảnh tĩnh lặng, thiêng liêng của chốn giáo đường - nơi tôi hết lòng kính yêu - tôi mới giải thích lý do...

Nhà thờ Saint John Vianney vắng vẻ chẳng có ai. Tôi đưa cô đến chỗ tượng Đức Mẹ bế Chúa Hài Nhi, cô buộc miệng nói:

- Cháu hiểu rồi! Đạo Chúa của cô thờ bà mẹ bế con nên cô không chịu giúp cháu phá cái bầu!

Không ngờ cô có ý nghĩ như vậy, lại thấy cũng lý thú nên tôi chẳng nói chi, tiếp tục đưa cô đến trước tượng Chúa chịu nạn. Tôi quỳ bái Chúa rồi rủ cô cùng ngồi vào băng ghế và lấy trong túi xách hai điện thư với đầy đủ các ảnh có màu đã nhận được. Tôi nhắc:

- Cháu nhớ hôm nọ cô nói đứa bé dù còn là bào thai cũng đã là con người nên biết tỏ tình yêu thương, cám ơn, kêu cứu... thì hôm nay cô muốn chứng tỏ cho cháu thấy.

Trước hết, tôi đưa cô xem bức điện thư kể chuyện bác sĩ Bruner ở tiểu bang Tennessee hồi tháng 9-1999 đã mổ cứu bé Samuel đang còn là bào thai trong bụng mẹ mới được 21 tuần nhưng bị tật bẩm sinh ở cột sống. Lúc dao mổ của bác sĩ cắt màng bào thai ra thì bé thò bàn tay bé xíu ra nắm lấy ngón tay vị bác sĩ chữa trị cho mình. Nhiếp ảnh viên Michael Clancy của tờ USA Today đã chụp được tấm ảnh thật cảm động này... Cô xem, rồi ứa nước mắt:

- Bàn tay bé xíu của bé thấy thương quá! Tội nghiệp bé muốn sống nên thò nguyên bàn tay bé xíu ra nắm lấy ngón tay to lớn của bác sĩ để tỏ lòng cám ơn cứu mạng cho bé!

Tôi đưa cô xem tiếp một điện thư khác về việc "Ăn Thai Nhi" ở bên Trung Quốc. Vừa nhác thấy mấy tấm ảnh một thai nhi đỏ hỏn mới hơn 5 tháng tuổi bị đặt nằm trong thau rồi trên thớt... theo tiến trình của việc "làm thịt" để hầm thuốc bắc... Cô kinh hoàng thét lên:

- Trời ơi, sao lại làm thịt đứa con nít mà ăn?... Chẳng lẽ có thật vậy sao cô?... Không! Cháu không tin! Không ai nhẫn tâm ăn thịt đứa con nít hết! Cái này họ xạo mà cô tin được sao?!

Tôi nói:

- Thì cô đâu hẳn đã tin, và cho dù họ xạo cũng có lý nữa! Vì khi người mẹ dám nhẫn tâm phá thai để giết con mình, thì sao lại không có người dám ăn thịt thai nhi chứ ?!  Họ coi đấy như là thịt, ăn vô cho bổ.

Cô hiểu ra, gật gật. Tôi khẽ bảo:

- Mấy ảnh đó thoạt trông kinh hãi thật. Nhưng, bình tâm mà xem thì sẽ thấy thương cảm nhất là tấm ảnh này.

Đôi mắt cô chờ đợi. Tôi cầm lên tấm ảnh chụp về giai đoạn cuối cùng của tiến trình trên là lúc sắp dọn ra ăn. Thai nhi sau khi đã chưng cách thủy với thuốc bắc trong cái tô suốt 8 giờ thì chín rục: đầu bé, đùi bé biến dạng vì xương thịt vỡ ra. Nhưng, một cánh tay của bé vẫn còn nguyên vẹn và bàn tay đưa lên khỏi mặt nước như cầu cứu... Cô lại ứa nước mắt:

- Bàn tay bé xíu của bé giơ lên cầu cứu thấy thương quá! Nhưng, bé cầu cứu với khoảng không cô ơi!

- Vâng, chính khoảng không ấy mới mãnh liệt mời gọi mỗi người chúng ta hãy mở lòng cứu các thai nhi kẻo sẽ ân hận lắm! Chẳng những người mẹ phá thai sẽ ân hận đã đành, mà người thấy chuyện biết việc lại làm ngơ cũng sẽ ân hận nữa!

Cô lập tức nói theo:

- Thôi cháu hiểu rồi! Cháu sẽ không bao giờ còn có ý định phá thai nữa đâu. Cám ơn cô đã cho cháu xem mấy tấm ảnh thai nhi để cháu biết thương, và biết tránh kẻo phải ân hận sau này nếu bây giờ mình phá thai. Cũng cám ơn cô đưa cháu vô đây để giải thích chuyện này, nhờ đó cháu có niềm tin: hễ mình mở lòng giữ cái bào thai là Chúa giúp, vì trên Thánh Giá có Chúa Giêsu đang dang rộng hai cánh tay ra kìa!

Mừng khi nghe cô nói thế, tôi hỏi:

- Cháu cũng biết Chúa Giêsu là ĐấNG Mở LòNG ư?

- Cháu biết chớ cô! Nhờ Chúa Giêsu nên mỗi năm có lễ Giáng Sinh để cháu được tặng quà và cho quà...

* * *

Quý bạn đọc kính yêu! Cho tôi được thưa thốt điều này, kẻo thấy chuyện biết việc mà im hơi lặng tiếng thì ân hận suốt đời. Hiện nay ở Việt Nam có nhiều nhóm tu sĩ lo việc "nuôi mẹ giữ con" để giúp các cô gái lỡ lầm, dở duyên... ngày càng nhiều, số bé sinh ra cũng càng nhiều nhưng phần đông là khuyết tật (do người ta dùng đủ mọi cách để phá thai nhưng không được) nên không gia đình nào nhận nuôi. Các nhóm tu sĩ lại nhận nuôi các trẻ em này, đồng thời rất cần chúng ta mở đôi bàn tay ra... Ngoài ra, có nhóm tu sĩ còn thu nhặt xác thai nhi bị quăng vô thùng rác ở các bệnh viện đem về chôn cất, nên cũng rất cần chúng ta mở đôi bàn tay giúp cho từng cái om nhỏ đựng xác... như Nhóm Anh Hài ở Huế hiện mỗi ngày chôn từ 10 đến 15 xác thai nhi... Xin ghi ra đây địa chỉ vị tu sĩ hiện lo việc bác ái này: 

Linh mục Đôminicô Trương Văn Tập

Tòa Giám Mục Huế

69 Phan Đình Phùng, Huế, Việt Nam

ĐT: (011) 849-1412-5882 (gọi từ Mỹ)

E-mail: domtap@pmail.vnn.vn

California 1/4/2005

(Trích NS. Trái Tim Đức Mẹ, số 329, tháng 5-2005, trang 62-65)