Một sự tập hợp toàn thể các giám mục của Giáo Hội Công Giáo do Đức Giáo Hoàng mời gọi để thảo luận kỹ lưỡng những đường hướng bảo vệ và cổ võ những giáo huấn và kỷ luật của Giáo Hội được gọi là Công Đồng Chung. Như đã trình bày, Công Đồng Vatican II nhóm họp trong 4 khóa từ năm 1962 đến năm 1965 là công đồng chung thứ 21. Công đồng chung thứ 20 là công Đồng Vatican I được nhóm họp từ 1869-1870. Ngoài sự kiện Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới được nhóm họp thường xuyên hơn các công đồng chung, sự khác biệt cốt yếu giữa các công đồng chung và thưọng hội đồng giám mục là mức độ tham gia và quyền hạn liên kết. Hết thảy các giám mục Công giáo, kể cả những giám mục phụ tá, có quyền tham dự và bỏ phiếu tại một Công Đồng Chung. Tại các Thượng Hội Đồng Giám Mục, các giám mục hoặc được chọn để tham dự hội nghị các giám mục hoặc được Đức Giáo Hoàng bổ nhiệm. Được sự chấp thuận của Đức Giáo Hoàng, các quyết định của một Công Đồng Chung thì ràng buộc đối với Giáo Hội, điều đó khiến cho Công Đồng Chung là thẩm quyền giáo huấn tối cao của Giáo Hội. Những thành viên của các Thượng Hội Đồng Giám Mục, trái lại, chỉ đề nghị với Đức Giáo Hoàng một cách thân tín mà thôi.
Sự khác biệt rõ rệt được mô tả trong Bộ Giáo Luật năm 1983:
- “Giám mục đoàn thực thi quyền hạn trên Giáo Hội hoàn vũ một các long trọng trong một Công Đồng Chung.”
- “Thượng Hội Đồng Giám Mục là một nhóm giám mục được chọn lựa từ những miền khác nhau trên thế giới và gặp gỡ nhau vào những thời gian ấn định để cổ võ một sự hiệp nhất mật thiết giữa vị Giáo Chủ Roma và các giám mục để hỗ trợ vị Giáo Chủ Roma bằng ý kiến của họ hầu bảo vệ và tăng cường đức tin cùng phong hóa và duy trì cùng củng cố kỷ luật giáo sĩ và xem xét những vấn nạn liên hệ đến sinh hoạt của Giáo Hội giữa trần thế.”
Sự tập hợp các Thánh Tông Đồ mô tả trong chương 15 Sách Công Vụ Tông Đồ được xem như tiền lệ cho các công đồng chung: các Tông đồ gặp nhau để thảo luận vào một thời điểm có sự căng thẳng gia tăng về vấn đề các người không phải Do-Thái trở lại Kitô giáo có bị bắt buộc phải theo những luật lệ về chế độ ăn uống của Do-Thái giáo không.
Những công đồng chung ban đầu như Nicaea, Constantinople, Ephesus và Chalcedon được triệu tập để đương đầu với những nhóm ly giáo đe dọa xé nát Kitô giáo.
Bảy công đồng đầu tiên được các giáo hội Chính Thống cũng như Công giáo công nhận, đã minh định những giáo huấn căn bản của Đức Tin Kitô giáo.
Nhiều công đồng trong số 14 công đồng tiếp theo đã diễn ra từ khi có sự rạn nứt giữa các Kitô hữu Đông phương và Tây phương đã cố gắng tìm phương cách hàn gắn sự chia cách trong nội bộ Kitô giáo, và các công đồng đó cũng còn đi xa hơn nữa trong việc làm sáng tỏ những giáo huấn về đức tin và phong hóa cùng ra lệnh cải tổ phụng vụ và cơ cấu Giáo Hội.
(Phỏng theo Cindy Wooden - Vatican City – CNS)
