Thắt lưng, thắp đèn, là những động từ chỉ về việc sẵn sàng, tỉnh thức. Giữa chốn u mê, lạc lõng, giữa chốn ảo vọng, thất vọng, con người thắt lưng với đai lưng của sức mạnh, thắp đèn để sáng suốt lên đường đi tìm chân lý, sự thiện, tình yêu. Đó là con đường ra khỏi u mê lầm lạc.

Thắt lưng:

Biểu tượng của thắt lưng là tự nguyện kiểm soát những bản năng. Trong giải thắt lưng buộc bụng, con người tự ràng buộc mình với lời cam kết, thực hành một lời nguyện, giữ lời thề. Người ta thấy những thắt lưng ở rất nhiều những thụ pháp khác nhau. Trong võ thuật, đai là lời cam kết từng cấp trong võ đạo; trong quân phục, đai thắt gắn kết với lời thề trung thành với tổ quốc; trong nhà tu, dây lưng biểu thị cho việc chấp nhận khổ hạnh để thánh hoá bản thân và người khác.

Thắt lưng, không chỉ là một giải trang sức quanh bụng, tự thân thắt lưng biểu lộ lời cam kết nên có những nghi lễ đặc sắc để đón nhận. Tại Ấn Độ trong lễ thụ pháp, sau khi dâng bánh rượu, người chủ lễ quàng thắt lưng cho người thiếu niên thụ pháp, từ trái sang phải, ba vòng, mỗi lần ông đọc: “Dây thắt lưng thiêng liêng, nữ thần thân thiện. Hãy đến che chở chúng tôi khỏi mọi tai ương, làm sạch da thịt chúng tôi, bởi vì người được trang phục bằng sức mạnh, người thở ra sức mạnh!” (Asvatayana Grhyasũtra 1, 19). Đánh dấu giai đoạn trưởng thành của người thanh niên, người thiếu niên được trang bị bằng sức mạnh để chiến thắng được bản thân, đồng thời cũng vững mạnh không sợ hãi trước những sự dữ.

Trong Thánh Kinh, thắt lưng cũng mang một ý nghĩa được trang bị bằng sức mạnh thần linh để được sai đi: “Còn ngươi, ngươi hãy thắt lưng. Hãy chỗi dậy! Hãy nói với chúng tất cả những gì Ta sẽ truyền cho ngươi. Trước mặt chúng, ngươi đừng run sợ; nếu không, trước mặt chúng, chính Ta sẽ làm cho ngươi run sợ luôn.” (Gr 1, 17). Thắt lưng còn là cam kết của bản thân với người mình cam kết: “Thật, Thầy bảo thật cho anh biết: lúc còn trẻ, anh tự mình thắt lưng lấy, và đi đâu tuỳ ý. Nhưng khi đã về già, anh sẽ phải dang tay ra cho người khác thắt lưng và dẫn anh đến nơi anh chẳng muốn." (Ga 21, 28). Vừa là lời cam kết vừa là một đòi hỏi khiêm nhường phục tùng, dây thắt lưng biểu thị rõ ràng, luôn luôn rèn luyện trong lựa chọn đã tự nguyện thắt vào.

Thắt lưng biểu lộ đời sống thoát tục của con người tu luyện, trên thắt lưng đôi khi người ta thấy thắt những nút: Với ba nút, chỉ ra ba lời khấn: Khiết tịnh, khó nghèo và vâng phục. Những nút trên thắt lưng, người mang nó luôn tự nhắc nhở với điều mình cam kết. Cũng với những thực hành cam kết, dây thắt lưng biểu lộ sức mạnh của người tu luyện mang nó, chống lại sự dữ, cảnh tỉnh trước cám dỗ, theo thánh Grégoire dây thắt lưng đó biểu tượng của đức hạnh.

Thắt lưng, đó là hành vi giữ mình khỏi uế tạp của trần tục, mặc vào vũ khí thiêng liêng để tiến bước vào con đường sáng bằng tất cả tâm hồn, ý chí, lý trí.   

Thắp đèn:

Đèn biểu trưng cho tỏa sáng, ánh minh, xua tan những tăm tối. Thắp đèn, ngọn đèn là con người, thân xác từ bụi đất ví như đèn, linh hồn tựa như dầu, lửa sánh như Thần linh làm cho sống. Kết hợp ba biểu trưng, con người thấy cần có ngọn lửa Thần  linh thắp vào mới làm cho cuộc sống có ý nghĩa. Như vậy, dập tắt sự hiện diện của Thần linh trong con người, cũng giống như con người sống như đang chết vì không có ý nghĩa về cuộc đời.

Dễ thường con người cũng thấy, nhiều người sống thiếu vắng Thần linh, lấy của cải, lợi tức của trần gian này làm lẽ sống. Càng có càng muốn có thêm, vơ vét, tham ô, gian lận, dối gian, lường gạt, cướp bóc...Bao nhiêu tội ác gây ra cho nhiều người mà vẫn không mảy may đau xót, là bởi vì kẻ sống thiếu Thần linh, đang sống mà thực ra đang chết trong ngu muội của mình.

Thắp đèn cầm trên tay. "Phần ngươi, ngươi sẽ truyền cho con cái Ít-ra-en phải giã ô-liu lấy dầu nguyên chất, để thắp đèn, hầu cho luôn luôn có ngọn lửa cháy.” (Xh 27, 20). Giữ cho ngọn lửa cháy sáng mãi là một bổn phận của mỗi con người, đừng bao giờ dập tắt ngọn lửa Thần linh trong mình. Ánh sáng, tự thân đó là khai mở, sáng suốt, thấy rõ…chỉ về một thực tại không bị che khuất, không lầm tưởng. Cầm đèn cháy sáng trong tay đi tìm chân lý giữa ban ngày và rao bán sự khôn ngoan như triết gia Diogène trả lời: “Trong tất cả mọi sự, hãy nghĩ về cùng đích”. Cầm đèn không phải là chạy trước Ôtô, cầm đèn, ý thức rõ ràng con đường mình đang đi và tiến về phía trước không sợ hãi, trung thành và trung tín với con đường truy tầm chân lý của mình, dõi theo con đường sự thiện, sống trong tình yêu thanh khiết. Trong đêm Vọng Phục Sinh, người Kitô hữu dõng dạc tuyên xưng Đức Tin với việc cầm đèn cháy sáng trong tay, thắp lửa từ ngọn lửa Phục Sinh, quyết tâm sống như con cái sự sáng, ra khỏi u mê, lầm lạc, vững bước trên con đường Tình Yêu, Chân Lý, Sự Thiện. Đó là quyết tâm của những con người cầm đèn cháy sáng tự nguyện cam kết trong lời khấn hứa.

Thắt lưng, thắp đèn biểu lộ con người thức tỉnh trước mọi u mê, cám dỗ. Tránh xa điều bất chính bằng sức mạnh Thần linh, tự nguyện dâng hiến cho chân lý, tình yêu và sự thiện, với lòng trung trinh, một ý chí lành mạnh, một lý trí sáng suốt để thức hiện điều quan trọng trong cuộc đời.

L.m Giuse Hoàng Kim Toan